STEREOTİPİ NASILDIR

KİŞİNİN konuşurken aynı sözü ya da ifadeyi sık sık yinelemesi veya sürekli dizlerini sallaması, burnunu çekmesi, dişlerini birbirine sürtmesi, uzun müddet ayak parmakları üzerinde durmak gibi rahat olmayan konumları seçmesi stereotipine örnek olarak verilebilir.

Bütün bu söz, hareket ve davranışların ortak özelliği; sabit, sürekli, faydasız ve şartlarla bağlantısız olmalarıdır. Stereotipine kronik akıl hastalıklarında, şizofrenide, katatonide sık rastlanır. Ayrıca; organik kökenli bunamada, epidemik ensefalit, parkinson gibi beyinle ilgili nörolojik hastalıklarda görülür.

ANDRE DERAİN, eser-biyografi

PİCARDİE asıllı ressam, 1880 yılında Chatou'da doğdu. Ekmekçi-pastacı bir babanın oğlu. Mühendis olmaya hazırlanırken, 1898 yılında Julian Akademisi'de devam etmeye başladı. Burada, saf ve karışmamış boyalarla manzara resimleri yapan ressam Vlaminck ile tanıştı. Atölyesini paylaştığı Vlaminck ile beraber Chatou'dan Carrieres'e kadar bütün Sen kıyısında resim çalışmaları yaptı.

Sonunda, mühendis olmaktan vazgeçip ressamlıkta karar kıldı. Kopyalarındaki serbestlik ve etkili kompozisyonla Matisse'nin dikkatini çekti. 1905' de "Fovistlerle" sonbahar salonunda sergi açtı. Daha sonra Vollard'ın tavsiyesiyle Londra'ya gitti ve burada fovizmin doruk noktasını oluşturan Thames, Westminster, Hyde park üzerine çarpıcı renkleri ve basit desenleri olan manzara resimleri yaptı.

LOUİS DERBRE, eser-biyografi

FRANSIZ heykeltraş, 1925 yılında Montenay-Mayenne'de doğdu. 1951' de Fénéon ödülünü, 1953' de Milli ödülü kazandı. Kutsal konular üzerinde çalıştı. Ağaçtan, tunçtan ve granitten büyük ölçekli ve yalın bir gerçekçilikle insan heykelleri yaptı. Figüratif okulun öncülerinden biri oldu. Derbré, 2011 yılında Ernée'de öldü.

Louis Derbré - Rastlantı   (1964 - tunç)

İŞLENMİŞ DERİ ÇEŞİTLERİ

kertenkele

STEROİTLER GRUBU

BİRBİRİNE çok benzeyen kimyasal bileşikler grubuna "steroitler" denilir. Bu gruptaki bütün bileşikler aynı çekirdeği (siklopentanoperidrofenantren) ihtiva ederler. Birçok hormon, safra asitleri, kalbi güçlendiren glikozitler, D vitamini ve hayvan zehirleri steroitler grubuna girer.

STEROİT HORMONLAR

Progesteron ve östrojen denilen "dişilik" hormonları, testosteron ve dihidrotestosteron denilen "erkeklik" hormonları ve kortizon denilen "bağışıklık baskılayıcı" böbreküstü bezi hormonudur.

ROBERT DE NİRO

AMERİKALI sinema oyuncusu, 1943 yılında New York'ta doğdu. Annesi ve babası ressamdı. Tiyatro eğitimi gördü. Actors'Studio kurslarını izledi (1960). New York okulu genç yönetmenlerinin gözde oyuncusu oldu. 1970' lerin en ünlü Amerikalı aktörleri arasına girdi.

1975' de "The Gotfather II" ve 1981' de "Azgın boğa" filmleriyle Oscar ödülleri aldı. 1976 Cannes Film festivalinde "Taksi şoförü" filmiyle "en iyi erkek oyuncu" seçildi.

Robert de Niro, yarı esprili-yarı ciddi ve gerçekçi karakteriyle, sinema seyircisine "farklı bir aktör" tipi sundu. Filmlerinde, âdeta normal hayatını yaşıyormuş gibi bir izlenim verir. Bu özelliği, gerek yönetmenlerin gerek seyircinin dikkatini çekmiştir.

MAURİCE DENİS, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1870 yılında Granville'de doğdu. "Nabiler" grubuna girdi. İlk eserlerini Fransız sanatçıları salonunda sergiledi (1890). 1895' de İtalya'ya gitti, Sainte-Croise du Vésinet'nin süslemelerine çalışmaya başladı. 1900' de "Cezanne'a övgü" adlı tablosunu yaptı. 1909' da Rusya'ya gitti.

1911' de Paris süsleme sanatları müzesinde, ilk kutsal sanat sergisini düzenledi. 1812 yılında, Champ-Elysées tiyatrosunun tavan resimlerini yaptı. 1921' de "Teoriler" ve "Yeni teoriler" adlarıyla iki kitap yayınladı. 1932 yılında Güzel Sanatlar Akademisi'ne üye oldu.

1939' da "Dinî Sanat Tarihi" adıyla bir kitap yayınladı. Bilgili bir sanatkârdı, eserlerinde dinî konuları işledi. Kompozisyon ve desende İtalyan primitiflerine yaklaşır. Maurice Denis, 1943 yılında Saint-Germain-en-Laye'de bir kaza neticesinde öldü.

Maurice Denis - Musalar  (1893)

MONTAİGNE DENEMELER (les essais)

Denemeler'den bir sayfa  (Bordeaux baskısı)

MİCHEL de Montaigne (1533 - 1592), on senelik bir çalışmadan sonra 1580 yılında "Denemeler" inin iki kitabını yayınladı; eser 1582' de ufak değişikliklerle yeniden basıldı. 1588' de yapılan yeni basımda, önceki kitaplara göre altı yüz den fazla ilâve vardı ve üçüncü bir kitap eklenmişti. Nihayet Montaigne çok geniş yeni bir baskı hazırladı, fakat yayınlayamadan öldü.

Yayınlanamayan bu baskı, 1595' te Pierre de Brach ve Madamoiselle de Gournay tarafından bazı hatalarla yayınlandı. Montaigne'nin el yazması ise Bordeaux belediye kitaplığında saklandı ve bütün modern baskılara temel oldu.

MISIR DEMOTİKOS YAZISI

Mısır papirüsünden demotikos yazısı

MISIR'DA demotikos dili, Yeni imparatorluk devrindeki yeni Mısır diliyle "Kopt" dili arasında yer alan konuşma dilinin evrim geçirmiş biçimidir. Mısırlılar, milâttan önce 7 nci ve 6 ncı yüzyıllardan itibaren, belge yazısında ve graffitilerde, işaretleri daha sık birbirlerine bağlayarak ve bağlanan öbeklerin biçimlerini şemalaştırarak hiyeratik'i basitleştirdiler; bu sebepten orijinal hiyeroglif işaretlerinin biçimi tanınamaz hale geldi. En yeni demotikos yazısı 473 yılından kalmadır.

JEAN-LOUİS DEMARNE, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, (Demarnette de denilir), 1744 yılında Brüksel'de doğdu. Paris'te Briard'ın öğrencisi oldu ve ilk resimlerini 1783 Salonu'nda sergiledi. Tarihi konulardan vazgeçerek, Dujardin üslûbunda günlük hayattan resimler yapmaya başladı. Birçok anayol resimleri, köy hayatını canlandıran resimler, hayvan panayırı görüntüleri ve denizcilikle ilgili birkaç tablo yaptı. Bir müddet Sevres ve Dihl yapımevlerinde çalıştı, ofort usulü gravürler yaptı. Demarne, 1829' da Paris'te öldü.

Jean-Louis Demarne - Bir yol  (detay)  

LAURENT DELVAUX, eser-biyografi

FLAMAN heykeltraş, 1696 yılında Belçika-Gand'da doğdu. 1717' de Londra'ya gitti ve Westminster manastırı için Scheemaker ile çalıştı. 1727-33 arası yıllarda İtalya'da kaldı. 1734' de Flandre'a, 6. Charles'ın saray heykeltraşı olarak döndü.

Önceleri , barok üslûbunu benimsedi. (Saint-Bavon manastırının vaaz kürsüsü - 1739-45). Brüksel'de, Charles de Lorraine sarayının dekorlarında daha yumuşak bir üslûbu denedi. Laurent Delvaux, 1778' de Nivelles'de öldü.

Laurent Delvaux - Saint-Bavon kürsüsü 

ANDREA DEL SARTO, eser-biyografi

İTALYAN ressam, (Andrea Angeli veya Andrea d'agnolo di Francesco). 1486 yılında Floransa'da doğdu. Piero di Cosimo'nun öğrencisi oldu. Raffaello ile Leonardo'nun tesirinde kaldı. Fra Bartolomeo ile yarıştı, klâsik üslûbun Floransa'daki uygulayıcısı oldu.

Fransa yolculuğu sırasında, 1. François için yaptığı "Acıma" adlı tablosunda renk duyarlılığı ve içtenliği görülür (1518). Pitti sarayı'ndaki "Meryem'in urucu" adlı tablosunda ressam büyük bir başarı gösterdi. Çeşitli portreler, süslemeler, kabartma taklidi resimler yaptı. Bachiacca ve özellikle eserlerini tamamlayan Franciabigio üstünde büyük etkisi oldu. Fransız oyun yazarı Alfred de Musset, Andrea Del Sarto'yu ilk oyunlarından birine kahraman yaptı (1833). Ressam 1530' da (yaş 44) Floransa'da öldü.

Andrea del Sarto - Meryem'in urucu (detay)

STOMATİT (ağız içi iltihabı)

AĞIZ içi boşluğunu örten mukozanın akut ve ya kronik iltihabına "stomatit" denir. Dişetlerinin, dilin, dudak kenarlarının sınırlı iltihabi süreçleri de stomatitler grubuna girer.

Stomatit, ağız mukozasında doğal olarak bulunan birçok çürükçül ve hastalık yapıcı mikroplar sebebiyle daha kolay ortaya çıkar. Bu mikroplar; dişlerin kötü durumda olması, tükrük bileşiminin değişmesi, vitamin eksiklikleri, metabolik bozukluklar, zehirlenmeler, döküntülü hastalıklar, genel enfeksiyon hastalıkları, soğuk algınlığı, sıkıntı veren ortamda uzun süre bulunma gibi sebepler neticesinde hastalık yapıcı özellik kazanabilirler.

STRES, MİDE-BAĞIRSAK VE KALBE ZARAR

STRES, vücudun denge halinin bozulmasını ifade eder. Bedenin içinden veya dışarıdan gelen çeşitli uyarılar stres etkeni olabilir; ruhi uyarılar da bunların içindedir. Stres etkenleri vücutta genel tepkilere yol açar. Bu tepkiler, vücudun daha iyi savunma ve uyum göstermesi için ek bir enerji sağlamaya yöneliktir.

Beynin hipotalamus bölgesi strese uyum sağlamada mühim rol oynar. Çeşitli hormonlarla şeker metabolizmasını harekete geçirir. Savunma süreçleri aksarsa, özellikle ruhi-duygusal yanı olan peptik ülser, spazmlı kolit, ülserli kolit, miyokart enfarktüsü gibi hastalıklar davet olunabilir.

SU İHTİYACINI OSMORESEPTÖR BİLDİRİR

SUSUZLUK

Tükürük salgısının azalması sebebiyle ağız mukozasının kurumasıyla kendini belli eder. Susuzluk farkedildiği zaman, vücudun sıvı dengesi bozulmuş demektir. Susuzluk; şiddetli kusmadan, terlemeden, poliüriden, ağır kanamalardan, ishâlden veya yetersiz su içmeden kaynaklanabilir.

Beynin hipotalamus kısmında, osmoreseptör denilen ve vücuttaki sıvıların osmotik basınç değişimlerine duyarlı hücrelerden oluşmuş bir merkez, susuzluk ile ilgili his ve mekanizmaları harekete geçirir.

VÜCUDUN SU DENGESİ

Vücudumuz, aldığı su miktarını, çıkardığı su miktarına dengelemeye meyillidir. Günde yaklaşık 2,8 litre su atımı çeşitli şekillerde gerçekleşir. İdrar ile böbreklerden günde 1,5 litre sıvı atılır. Bu miktar belirgin değişimler gösterse de, hiçbir zaman

STUPOR (her tür faaliyeti terk)

ŞAHSIN, her türlü ruhî ve bedenî faaliyetlerini terkettiği hastalık haline psikolojide "stupor" deniliyor. Bu hale ağır şizofreni vakalarında daha sık rastlanır. Katatonide ise tipik bir durumdur. Katatonide şahsın belirgin hareket ve faaliyetleri geçici olarak bloke olur. Bu hal, bedenin tamamen hareketsiz kalmasına kadar gidebilir.

Katatonide, stupor sıkça ters hareketlerle birlikte görülür. Şahıs yemek yemeyi reddeder, idrar ve dışkısını tutmaz, gerçeğe yabancıdır. Melankolide de stupora benzer duruma rastlanır.

PAUL DELVAUX, eser-biyografi

BELÇİKALI ressam, 1897 yılında Antheit-Liege'de doğdu. Brüksel Güzel Sanatlar Okulu'nda okuduktan sonra, izlenimcilerin ve anlatımcıların etkisinde kaldı, sonradan gerçeküstücülüğe yöneldi (1936) ve bu akımın en ilgi çekici kişilerinden biri oldu.

Gerçekçi, hattâ akademik denilebilecek duru üslûbu ile seçtiği esrarlı konular arasındaki tezat, zaman zaman şehvet hayallerinin de yer aldığı tedirgin edici bir rüya havasına bürünür. Belçika'da özel koleksiyonlarda tabloları vardır. Eserleri Paul Eluard'ın bir filmini etkilemiştir. Paul Delvaux, 1994' de Furnes'de öldü.

Paul Delvaux - Kongre  (1941)  (kısmî)

SUÇLULUK HİSSİ, ÖZGÜVENİ SARSAR

ŞAHSIN ahlâk, din, toplum kurallarını, gelenek-görenekleri herhangi bir şekilde ihlâl ettiği (çiğnediği) düşüncesine kapılması neticesinde hissettiği bilinçli-bilinçsiz duyguya "suçluluk duygusu" denilir. Gerçek ya da gerçek gibi yaşanan bu çiğneme sebebiyle, kişinin kendine saygısı azalır, özgüveni sarsılır.

Suçluluk duygusu bilinç seviyesindeyse kişi bunun sebebini bilir; daha derindeyse kişilik üzerinde bilinçaltı bir etki gösterir. Bazen de çok derin bir suçluluk duygusunun belirtisi olarak ortaya çıkar. Bu durumda kişi somut olay ve olgulara dayandırarak sürekli kendinde suç bulur. Bir suçun bedelini ödediğini kabullendiği anda, bu defa başka bir olay sebebiyle yeniden suçluluk hissine kapılır.

Hayatlarını çoğu kez hayâli olan suçların bedelini ödeyerek geçiren insanlar vardır.

PİERO DELLA FRANCESCA, eser-biyografi

İTALYAN ressam, 1410-20 yılları arasında Boyo, San Sepolcro'da doğdu. Floransa'da Domenico Veneziano'dan resim yapmayı öğrendi. Günümüze kalmamış olan Sant'Egidio kilisesinin fresklerini onunla birlikte yaptı (1439-40). Ömrünün kalan yıllarını, Ferrare, Urbino ve Rumini prenslerinin saraylarında, Apeninlerdeki Borgo San Sepolcro ve Arezzo şatolarında geçirdi.

Della Francesca'nın dehası, taşra sınırlarını aşar. Üslûbu 15. yy. ortalarında, mesafe ve renk kaygılarının en üstün sentezini temsil eder. Bazı eserlerinde, Massaccio tarzındaki ağırbaşlı, çalımlı kişileriyle, geometri duygusu ve renklerin şiddeti en yüksek etkinlik mertebesine ulaşır. Bazılarında ise, şekillerdeki sağlamlığın ve tiplerdeki yüceliğin, şaşırtıcı bir çeşitlilik içinde tam olarak geliştiği görülür.

CERAHAT BİRİKİMİ (irinlenme)

İLTİHAPLI bir dokunun içinde cerahat (irin) birikmesiyle sonuçlanan patolojik sürece "süpürasyon" denilir. Cerahat; mikrop kolonileri, yıkıma uğramış doku artıkları ve nötrofil lökositlerin birikiminden meydana gelir. İltihap-apse yapan etkenler arasında stafilokok, streptokok, gonokok, meningokok ve pnömokok gibi mikroplar sayılabilir. Cerahat yapıcı özelliği olan bu mikroplara "piyojen bakteriler" denir.

LUCA DELLA ROBBİA, eser-biyografi

FLORANSALI heykeltraş ve seramikçi, 1400 yılında Floransa'da doğdu. 1431-39 arası Floransa katedralinin koro kürsülerinden birini ve çan kulesi için birçok madalyon, daha sonra Michelozzo ve Maso di Bartolomeo ile birlikte katedralde kutsal eşyaların saklandığı oda kapısını yaptı.

Çok renkli sırlı pişmiş topraktan ilk heykel yapan kişidir. Beyaz ve mavi örtüler içinde küçük Meryem heykelleri, bir havari veya aziz resmini meyva ve yapraklarla süsleyen madalyonları (Pazzi şapeli), San Miniato'da Portekiz kardinali şapeli, alçak kabarma biçimindeki dini sahneleri büyük başarı kazandı. Heykeltraş, 1482' de Floransa'da öldü.

Luca Della Robbia - Pişmiş topraktan pano

NİCOLO DELL'ABATE, eser-biyografi

İTALYAN ressam, heykeltraş ve mimar, 1509' a doğru Modena'da doğdu. Parmigianino ve Dosso Dossi'nin etkisinde kalarak önce portre ve peyzajlar yaptı. Pozzi (üniversite) sarayı ile Bologna'daki Zucchini-Solimei sarayını fresklerle süsledi.

1522' de Fontainebleau'ya çağrıldı ve orada, şimdi yıkılmış olan Ulysse galerisi ile balo salonundaki fresklerin çoğunu Primaticcio'nun çizdiği desenlere göre yaptı. Bu ortak çalışma, Fontainebleau Okulu'nun ve Kuzey maniyerizminin ilerlemesini sağladı. Birçok zarif resmin sahibi olan ressam, 1571 yılında Fontainebleau'da öldü.

Nicolo Dell'abate -
Scipio'nun tutkularını dizginlemesi

SONİA DELAUNAY, eser-biyografi

RUS asıllı kadın ressam, 1885 yılında Odessa'da doğdu. Fransız ressam Robert Delaunay'ın eşi oldu. Kocasının üslûbunu etkiledi. Bu üslûbu yeni bir şekilde dekorasyona, modaya ve tablolarına tatbik etti. 1963' de kocasının eserlerinden meydana gelen bir koleksiyonu devlete hediye etti. Blaise Cendrars'ın kitaplarını resimledi. Sonia Delaunay 1979' da (yaş 94) Paris'te öldü.

Sonia Delaunay - Tristan Tzara'nın portesi

PAUL HİPPOLYTE DELAROCHE, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1797 yılında Paris'te doğdu. Önce Watelet, sonra Gros'un öğrencisi oldu. İlk sergisini 1822' de açtı ve başarı kazandı. Klâsiklerle yenilikçiler arasında yer alır. Resimlerinin konusunu özellikle tarihten aldı. Biraz tiyatrovari tarihi kompozisyonlarda uzmanlaştı. 1832 yılında Güzel Sanatlar Yüksek Okulu'nun dekorasyonuyla görevlendirildi. Orta ve Yeniçağın en ünlü sanatçılarının portrelerini yaptı. Delaroche, 1856 yılında Paris'te öldü.

Paul Hippolyte Delaroche - Güzel sanatlar yüksek okulu dekorasyonu

FIRSATÇI VE SUPER ENFEKSİYON

FIRSATÇI ENFEKSİYON

Dışarıdan gelen ya da vücutta çürükçül olarak bulunan ve zaman zaman hastalık yapıcı kuvvet kazanan enfeksiyon etkenlerinin sebep olduğu hastalık türlerine "fırsatçı enfeksiyon" denir. Bu tür enfeksiyonlar; bağışıklık sistemi hastalıklarında, şeker hastalığında, yorgunluk, yetersiz beslenme gibi durumlarda, vücudun iyileşme döneminde beden savunma süreçlerinin zayıflamasına bağlı olarak gelişebilir.

SUPER  ENFEKSİYON

Bedeninde enfeksiyon olan bir kişide, enfeksiyon iyileşmeden, aynı mikrobun yeni bir enfeksiyona yol açmasına "superenfeksiyon" denilir. Böyle olunca hastalığın gidişatı karmaşık hale gelir. Vücudun bağışıklık sisteminin özel savunma reaksiyonlarından kaynaklanabilen bu durum, meselâ verem (tüberküloz), frengi (sifilis) gibi hastalıklarda ortaya çıkar. İyileşmiş kişide yeni bir enfeksiyon çıkmasına ise "reenfeksiyon (tekrarlayıcı enfeksiyon)" adı verilir.

ROBERT DELAUNAY, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1885 yılında Paris'te doğdu. Bir tiyatro dekoratörünün yanında çalıştı. Kendi kendini yetiştiren sanatçı, resme genç yaşta başladı. Gaugin'den, fovistlerden, yeni izlenimcilikten, 1908 den itibaren de Cézanne'dan etkilendi. Doğmakta olan kübizme katıldı.

Çok geçmeden renk ve rengin dinamik etkileriyle ilgilenmeye başladı. Marc, Macke, Kandinsky gibi Alman sanatçılarla yakınlaştı. Birbirinin içine geçmiş soyut biçimlere uyarladığı renk ve ışık üzerine araştırmalarını dürdürdü. Verimli ve kendine has bir ressam olan Delaunay, alçı, mantar, kum gibi malzemelerle mulajlar ve taşbaskı ile kitap süslemeleri yaptı. Uluslararası ilgi toplayan ressam, 1941' de Montpellier'de öldü.

Robert Delaunay - Paris şehri  (1910-12)

ŞEİLİT (dudak kenarı iltihabı)

DUDAK kenarında çıkan iltihaba "şeilit" denir. İltihapda şişlik, küçük su toplamaları, çatlaklar ve yanma hissiyle ortaya çıkar. Başlıca sebepler arasında, dudakları sık sık ıslatma veya ısırma alışkanlığı, soğuk ve rüzgâr, B grubu vitaminlerın eksikliği, kötü beslenme ve vücut direncinin düşmesi yer alır.

Genellikle bu enfeksiyona, fırsatçı ve ileri derecede hastalık yapan stafilokok ve streptokok gibi mikroplar da ilâve olunca hastalık ağırlaşır. Dudaklar şişer, ağrılı ve ıslak kabuklarla kaplı, cerahatli küçük apseler oluşur. Çocuklarda tükürüğün yol açtığı tahrişle ağzın köşelerinde çatlaklar ortaya çıkabilir.  

BEBEKTE SÜT KABUKLARI

BAZI süt çocuklarında, başta besinler olmak üzere, meselâ süt yağları gibi değişik maddelere karşı aşırı duyarlılık veya alerji oluşabilir. Genellikle bebeğin yanak derisinde küçük keseciklerle başlar. Daha sonra bunlar parçalanır ve içinden seröz bir sıvı çıkar. Bu sıvı kabuk bağlamaya başlar. Yanak derisinde başlayan bu oluşumlar, yüzün geri kalan kısmına ve saçlı deriye kadar yayılabilir.

ŞİLÜRİ İDRARI ZORLAŞTIRIR

İDRARDA, bağırsaktan gelen lenfin bulunmasına şilüri denilir. Filaryoz adı verilen bir asalağın sebep olduğu bu hastalık, karındaki lenf damarlarının tıkanmasına ve böbrek borucuklarına açılan lenf damarlarının genişlemesine sebep olur.

Bağırsak kanalının lenf damarları, anatomik açıdan diğer lenf damarlarına benzerler, fakat işlevleri farklıdır. Bağırsakta sindirilen ve bağırsak epitelinde emilen besin maddelerinin bir kısmının lenf sistemine geçmesini sağlarlar.

Şilüri teşhisi konulan hastanın idrarı belirgin miktarda yağ ihtiva eder. Bu yüzden koyu ve yoğun olur, kremaya benzer, idrar yapmak zorlaşır. Genellikle şilüriyle beraber idrarda kan ve piyelonefrit (böbrek enfeksiyonu) görülebilir.

ŞİZOİT, ŞİZOFRENİ ÖNCESİ

ŞİZOİT, kişiyi şizofreniye yatkın kılan zihinsel bir yapıdır. Mutlaka akıl hastalığıyla sonuçlanmaz. Belirli bir duygusal soğukluk, asosyallik, insanlarla ilişki kuramama, bir nevi içe kapanma gibi kişilik özellikleriyle ortaya çıkar. Kişi bazen toplumdan uzaklaşarak zihinsel etkinliğe yönelebilir. Bu durum şizoit öncesi olarak tanımlansa da bu hal geçici olabilir.

EUGENE DELACROİX, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1798 yılında Saint-Maurice, Seine'de doğdu. Annesi, ünlü mobilyacı Oeben ve Riesener'in soyundan gelir. Bazı yazarlara göre ressam, Talleyrand'ın gayrimeşru oğludur. Delacroix ilk taslaklarını yedi yaşında yaptı. Louvre'a, ressam dayısı Léon Riesener atölyesine sık sık uğruyordu.

İmparatorluk lisesinde okurken bir yandan da desen ve resimler yaptı. 18 yaşında Devlet Güzel Sanatlar Yüksek Okulu, Guerin atölyesine girdi, orada Géricault ve kendisine suluboya yapmasını öğreten Raymond Soulier ile arkadaş oldu. Üzerinde büyük tesir bırakan Shakespeare, Byron, Walter Scott gibi yazarların eserlerini ingilizcesinden okudu.

ŞOKTA, DOKULARA AZ KAN GİDER

ŞOK, karmaşık bir klinik sendromdur. Nabız artışı, tansiyonun aşırı düşmesi, cildin soğuması, vücudun bazı kısımlarında morarmalar, solunum ve duyumun bozulması ve idrar çıkarmada azalma ile ortaya çıkar. Bu belirtiler, kan dolaşımının dokuların ihtiyacına yetmemesi ve dokularda hücre ölümüne neden olan oksijen azlığını ifade eder. Bu belirtilere şokun sebepleriyle bağlantılı farklı klinik tablolar da eşlik edebilir.

ŞOK HANGİ HALLERDE OLUR?

• Şiddetli heyecan ve ağır yorgunluklar neticesinde
• Zehirlenmelerde
• Genel enfeksiyonlarda
• Anafilaktik tepkilerde
• Şiddetli ishal ve kusmayla olan aşırı sıvı kaybında
• Şiddetli kanamalarda
• Yaygın yanıklarda
• Zor şartlarda çalışmalarda
• Cerrahi operasyonlarda
• Ağır travmalarda

TELKİN, ELEŞTİRİYİ ÖRTER

BİR kişinin bir başkasını veya kendisini yönlendirdiği sürece telkin denilir. Bu durum, telkin altındaki şahsın eleştirme gücünü ve doğruyu yanlıştan ayırt etme kabiliyetini askıya alır. Telkin altındaki kişi, telkini yapan kişinin empoze ettiği düşünceleri, duyguları, inançları peşinen kabul eder. Şahıs başkası olmadan kendi kendine de telkin gerçekleştirebilir.

Telkin, kolay etkilenebilen ve başkalarının görüşlerini pasif olarak kabul etmeye meyilli olan histerik kişilerde sık görülür. Hipnotik durum ile telkiniyet arasında özel bir bağ vardır. Temel olarak psikolojinin konusudur.

TAŞİKARDİ (kalbin hızlı çarpması)

KALP atışlarının hızlanmasına taşikardi denilir. Dinlenme halindeki bir insanın kalp atım sayısı (nabzı) bir dakikada 70-72 atımdır.

NABIZ HANGİ HALLERDE ARTAR?

• Heyecanlanma hallerinde
• Kuvvet harcanmasında (hareketli veya güç isteyen iş ve egzersiz yaparken)
• Sindirim esnasında (yemekten sonra)
• Yatar konumdan ayağa kalkarken
• Hamilelikte
• Ateşli enfeksiyonlarda (her bir derece artış için 10 atım ilâve)
• Hipertiroidizmde (tiroid bezi aşırı işlevinde)
• Kansızlıklarda (anemide)
• Alkol, kafein, nikotin alımında (alkollü içki, sigara, kahve içilince)
• İlâç ya da gıda zehirlenmelerinde
• Şokta
• Genel tansiyon düşüklüğünde
• Kalp hastalıklarında
• Psikonevrozlarda

PİETER DE HOOCH, eser-biyografi

HOLLANDALI ressam, (Pieter de Hooghe) veya (Pieter de Hoogh). 1629 yılında Rotterdam'da doğdu. Haarlem'de Berchem'in öğrencisiydi. 1654' e doğru Delft'e yerleşti. Samimiyet kaygısı ve özenli ayrıntılara olan düşkünlüğüyle Vermeer'in sanatını andıran iç mekânlar yaptı. Daha sonra Amsterdam'a taşındı (1677). Yüksek sosyetenin parlak dünyasını tuval üzerine aktardı. Günlük hayatı konu edinen 17. yy. ressamlarının en iyilerinden biri kabul edilen Pieter de Hooch, 1684 yılında Amsterdam'da öldü.

Pieter de Hooch - Kiler  (1658)

CHARLES DE GROUX, eser-biyografi

BELÇİKALI ressam, 1825 yılında Comines'de doğdu. Navez'in öğrencisi oldu. Halkın yaşamını temsil eden canlı ve renkli resimler yaptı. Brüksel müzesindeki Yemek duası adlı tablosu, Millet'in Angelus'u ile bir tutuldu. Oğlu Henry de (1867-1930) ressam oldu. Charles de Groux, 1870' de Brüksel'de öldü.

Charles de Groux - Yemek duası

EDGAR DEGAS, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1834 yılında Paris'te doğdu. Varlıklı bir bankerin oğluydu, bir müddet hukuk tahsili yaptıktan sonra, Güzel Sanatlar Okulu'nda Lamothe'un öğrencisi oldu. İngres'i örnek alarak sanatını geliştirmek için İtalya'ya gitti. 1856-57 yıllarını bu ülkede geçirerek Rönesans ustalarının tablolarını kopya etti. Eserlerinde İngres ve Puvis de Chavannes etkileri görülür.

Braquemond, 1853' den sonra Degas'ya ofort tekniğini öğretti. Daha sonra ressam, Japon estamplarını gördü ve onlardaki cesur kompozisyon tekniğinin etkisinde kaldı. Klâsik geleneklere saygılı olmak ile çağının yaşamını yorumlamak

ALFRED DEDREUX, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, (Alfred de Dreux) 1808 yılında Paris'te doğdu. Yanlarında çoğu zaman bir ingiliz tazısının koştuğu, cins atlara binmiş amazonları eserlerine konu olarak seçen Dedreux, zarif bir üslûpla birçok tablo yaptı. İngiltere'ye sık sık geziler yaptı. 3. Napolyon'un atlı bir portresi, tartışmaya yol açtı. Bu tartışma neticesinde ressam Dedreux, düelloda öldürüldü (1860, Paris) Bu ressamın bir eseri de İstanbul'da Dolmabahçe Sarayı'nda bulunmaktadır.

Alfred Dedreux - Pierrefonds gölü kıyısı atlılar ve amazonlar

JEAN-BAPTİSTE DEFERNEX, eser-biyografi

FRANSIZ heykeltraşı, [Jean-Baptiste de Fernex (Ferneix)] 1729 yılına doğru doğdu. Saint-Luc Akademisi üyesi oldu (1760), Béthune-Sully prensesinin portresiyle tanındı (1772). Orléans Dükü'nün heykeltraşı oldu. Paris'te Palais-Royal'ın şeref merdiveni için meşaleler taşıyan tunçtan çocuk heykelleri yaptı. Sevres porseleninden zarif heykelcikler ve çok canlı büstler yaptı. Defernex, 1783' de Paris'te öldü.

Jean-Baptiste Defernex - Madame Favart

GASPARD DE CRAYER, eser-biyografi

FLAMAN  ressam, 1584 yılında Antwerp'de doğdu. Raphael Coxcie'nin öğrencisi, özellikle Brüksel'de çalıştı. Rubens okulunun en verimli temsilcisi oldu. Rubens'in ölümünden sonra, otuz yıl müddetle kilise mihraplarına konulan tabloların yapımını tekelinde tuttu.

Canlı ve saydam renkler kullanan De Crayer, özellikle süsleyici resimlerde başarı gösterdi. Alegoriler, portreler ve dini kompozisyonlar yaptı. Gaspard de Crayer, 1669' da Gand'da öldü.

Gaspard de Crayer - Mucize av  (bütün)

PHİLİBERT LOUİS DEBUCOURT, eser-biyografi

FRANSIZ ressam ve gravürcü, 1755 yılında Paris'te doğdu. Vien'in öğrencisi oldu. Günlük hayatı canlandıran tabloları ile tanındı. 1781' de resim akademisine üye seçilen Debucourt, 1785' den sonra kara kalem ve leke baskı tekniğine başladı. Kendinin ve çeşitli ressamların yaptığı tabloları gravürle çoğalttı ve Carle, Vernet, İsabey, Prudhon gibi sanatçıların eserlerini halka tanıttı.

Çağının yaşamını yakından takibeden Debucourt, kıvrak ve keskin çizgili bir desenci idi. Gravür sanatında usta idi, 558 parça eser bırakan Debucourt, 1832' de Belleville'de öldü.

Philibert Louis Debucourt - İyi korunmayan gül

GİORGİO DE CHİRİCO, eser-biyografi

İTALYAN ressam, 1888 yılında Volos-Yunanistan'da doğdu. Yunanistan'da ve Münih'te öğrenim gördü. Alman felsefeci Arthur Schopenhauer'den ve Böcklin'in resimlerinden etkilendi. 1911' de Paris'e gitti, orada Apollinaire ile tanıştı ve garip mimarî şekiller (örn; ıssız şehirler, fabrikalar, eski yunan ve roma kalıntıları) ortasında cetvel, pergel, balon, tahta manken gibi birbirleriyle alâkasız nesneleri bir araya getirerek, ince bir ustalıkla çok sayıda kompozisyonlar yaptı.

Bu özelliklerinden dolayı Chirico, gerçeküstücülüğün öncülerinden sayılmaktadır. 1935' de İtalya'ya döndüğü zaman eserlerinin bu ilk dönemini inkâr etti ve yer

JAN DE BRAY, eser-biyografi

HOLLANDALI ressam, 1627 yılına doğru Haarlem'de doğdu. Babası Salomon de Bray'in öğrencisi. Haarlem loncaları müdürlüğü yaptı (1667-84). Güzel desenlerden başka birtakım tarihi tablolar, tek ve çok figürlü ağırbaşlı üslûpta kompozisyonlar yaptı. Jan de Bray, 1697' de doğduğu şehirde öldü.

Jan de Bray - Haarlem fakir çocuklar bakımevi yöneticileri  (1663)

OLİVİER DEBRE, eser-biyografi

Olivier Debré - İnsan belirtisi 

FRANSIZ ressam, 1920 yılında Paris'te doğdu. Siyaset adamı Michel Debré'nin kardeşi, savaş sonu soyut sanat akımının belli başlı temsilcilerindendir. Sağır renkleri, geniş ve kesin fırça darbeleriyle işler.

1966 Montreal milletlerarası sergi için 5 metre yüksekliğinde Signe d'Homme (insan belirtisi) adlı büyük bir tablo yaptı. 1970 yılında Japonya'da Nippon Galerisi'nde ilk sergisini açtı.

Ölümünden birkaç ay evvel İnstitut de France ile Güzel Sanatlar Akademisi üyesi seçildi. Debré 1999' da Paris'te öldü.

JAMES DEAN, biyografi

AMERİKALI sinema ve tiyatro oyuncusu, tam adı James Byron Dean'dir. 1931 yılında Marion-İndiana'da doğdu. 1952 yılında "Actor's Studio" tiyatro okuluna girdi ve bu okulun uyguladığı yöntemin etkisinde kaldı. İlk olarak R. ve A. Goetz'in, André Gide'in romanından tiyatroya aktardıkları The İmmoralist adlı oyunda rol aldı.

Sinema dünyasında onu görülmemiş bir başarıya ulaştıran, 1954 yılında çevrilen, Elia Kazan'ın yönettiği Cennet Yolu (East of Eden) adlı filmi oldu. Bundan sonra Nicholas Ray'ın yönetiği Asi Gençlik (Rebel without a cause) ve G. Stevens'ın yönettiği Devlerin Aşkı (Giant) filmleri bu ünü pekiştirdi.

James Dean 1955' de Kaliforniya'da bir trafik kazası sonucu, 24 yaş gibi çok erken bir yaşta hayatını kaybetti.

Amerikan gençliği ve dünya basını James Dean'in adı çevresinde hızla büyük bir efsane yarattı. Dean, topluma baş kaldıran genç bir isyancı sayıldı; İletişimsizlikten bunalan 1950' li yıllar gençliğinin sembolü oldu. Mezarı Fairmount-İndiana'dadır.

LOUİS DAVİD, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1748 yılında Paris'te doğdu. 9 yaşındayken babası bir düelloda ölünce, mimar-müteahhit amcaları tarafından yetiştirildi. Resme karşı çok küçük yaşta ilgi duydu. Quatre-Nations okulunda öğrenciyken Saint-Luc akademisine de gidip geldi, resme yöneldi ve Boucher ile görüştü. Boucher onu Vien'in atölyesine götürdü.

Louis David, krallık akademisinde okudu (1766), 1774' de Roma ödülünü kazandı ve hocasıyla İtalya'ya gitti. Eski Roma sanatıyla ilgilendi, yeni klâsisizm akımı teorisyenlerinden Quatremere de Quincy, Lessing ve Winckelman'ın etkisinde kaldı. Bologna'da Guido Remi'ye, Parma'da Correggio'ya, Roma'da da Michelangelo'ya duyduğu hayranlığın izlerini bazı tablolarında gösterdi.

PİERRE-JEAN DAVİD, eser-biyografi

ANGERSLİ David (David d'Angers) olarak da anılır, Fransız heykeltraş, 1788 yılında Angers'de doğdu. Paris'te Roland'ın atölyesine girdi. İtalya'ya yaptığı bir yolculuk sırasında Canova ile tanıştı. Epaminondas'ın ölümü konulu kompozisyonla Roma ödülünü kazandı (1811). Çok sayıda heykel, alçak kabartma, büst, küçük heykel, anıtsal ölçüde madalyon ve normal ölçülerde madalyonlara işlenmiş portreler yaptı.

Arduvaz taşı üstüne balmumu ile yoğurulmuş ve bronza dökülmüş beş yüz madalyonu, 19. yy' ın ilk yarısının ünlü kişilerini canlandırır. David d'Angers, heykel sanatına çok önem verir ona "sanatlar trajedyası" derdi. Çok yaygın bir

GERARD DAVİD, eser-biyografi

HOLLANDALI ressam, 1460 yılına doğru Oudewater'da doğdu. Brugge Okulu'nun son büyük ustalarındandır. Haarlem'de, A. von Ouwater'ın yanında ilk üslûp denemelerini yaptıktan sonra, Brugge'ye gittiği sanılıyor. 1484' de Brugge'daki St. Luke loncasına girdi ve 1501' de loncanın başkanı oldu. 1496' da kuyumcu loncasının başkanının kızıyla evlenerek şehrin yöneticilerinden biri oldu; 1515' de Anvers loncasına kabul edildi.

İlk eserlerinde Ouwater ve Geertgen tot Sint Jans'ın temsil ettiği Haarlem Okulu geleneğine bağlı kaldı, fakat sonraları üstün yetenekli bir renkçi olduğunu gösterdi. Brugge'de Van Eyck, Van der Weyden, Van der Goes'ün tablolarını kopya etti ve Hans Memling'in etkisinde kaldı. Gerard David gerçek ününü

TENESMUS (olmayan dışkı-idrar yapma hissi)

MESANE ya da kalınbağırsak hastalıklarında ortaya çıkan özel duyuma "tenesmus" denilir. Vücuttan herhangi bir dışkı veya idrar çıkmamasına rağmen, şiddetli ağrı, idrar veya dışkı yapma ihtiyacıyla beliren dolgunluk hissi olur. Ağrı, anüs veya mesane (idrar kesesi) büzgen kasının istemsiz olarak kasılmasından kaynaklanır.

MESANE TENESMUSU

Mesane tenesmusu, mesane veya prostat iltihabında, prostat büyümesinde, mesane taşları veya böbrek taşlarında ya da bunlara yakın organlardaki

CHARLES FRANÇOİS DAUBİGNY, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1817 yılında Paris'te doğdu. Ressam baba Edme'nin oğlu, Amcası Pierre minyatürcü olarak tanındı. Paul Delaroche'dan resim dersi aldı, İtalya'ya gitti. Ünlü manzara ressamı Corot ile tanıştı ve izlenimcilik akımının öncülerinden biri oldu. 1870' de Londra'da Monet ve Pissarro'yu, Durand-Ruel'e tanıttı.

Sen nehri üstündeki "Bottin" adını verdiği yüzer atölyesinde, ırmak ve göl resimleri yaptı; bu eserlerinde sade ve düz bir üslûpla yalnız doğaya karşı olan sevgisini ifade etmeye çalıştı. Birçok ofort ve cam üstüne klişeler yaptı. Oğlu Karl da ressam olan Charles François Daubigny 1878' de Paris'te öldü.

Charles François Daubigny - İlkbahar

İSTANBUL'DA DARÜLACEZE

DÂRÜLACEZE, sakat ve yoksul kişileri, kimsesiz çocukları korumak için, Padişah 2. Abdülhamid devrinde hizmete giren düşkünler yurdudur. Devrin Sadrazamı Halil Rıfat Paşa, bu konuda büyük gayret sarfetti. Yurdun temeli 7 Kasım 1892' de Okmeydanı Poligon sırtlarında atıldı.

Kuruluş yıllarında Dârülaceze, 28 Ocak 1895 tarihli iki kararname ile yönetim bakımından İçişleri Bakanlığı'na bağlandı. Yönetim kurulu başkanlığını, belediye tarafından seçilen ve Padişah tarafından onaylanan bir memur yapacaktı. Üyelikler ise Vakıflar İdaresi, Müftülük ve Zaptiye nezaretince gösterilecek birer memura verilecekti. Dârülaceze'de Rum, Ermeni, Katolik ve

JEAN-GABRİEL DARAGNES, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, gravürcü ve matbaacı, 1886 yılında Guéthary'de doğdu. Ofort, taşbaskı ve özellikle tahta oymalarla yüze yakın eser resimledi. Dunoyer de Segonzac, Boussingault ve Frelaut'nun gravürleriyle süslenmiş sanat kitaplarını bastı. Sonra Deniz Kuvvetleri'nin ressamı oldu. Daragnes, 1950' de Paris'te öldü.

J. G. Daragnes - İsa  (tahta üzeri gravür)

TANRI:"KRALI İKAZ ET" DEDİ

Yaralanan Kral 15. Louis

ROBERT François Damiens, 1715' de  La Thiluloye (Artois)'da doğdu. İflâs etmiş bir çiftçi ailesinin oğluydu, uşak oldu. Tanrı'nın kendisini, Kral 15. Louis'yi ikaz etmek ve hafifçe yaralayarak görevini hatırlatmakla vazifelendirildiği vehmine kapıldı.

Robert François Damiens'e Greve meydanında infaz

Damiens, 5 Ocak 1757 tarihinde, bir çakı ile kralı sağ omuzundan çok hafif bir şekilde yaraladı. Tutuklandı ve korkunç işkencelere maruz kaldı. Önce çakıyı tutan sağ eli yakıldı, yaralarına erimiş kurşun ve kaynar zeytinyağı döküldü. Daha sonra kralları öldürmeye teşebbüs edenlere karşı tatbik edilen ceza uyarınca kol ve bacakları atlara çektirilerek kopartıldı. İşkence dört saat sürdü (28 Mart 1757 - Paris). Kral'a görevini bu şekilde hatırlatmaya çalışmak Damiens'in 42 yaşında feci şekilde infazına neden oldu.

BARTHOLOMEW DANDRİDGE, eser-biyografi

İNGİLİZ ressam, 1691 yılında doğdu. Hogarth'ın üslûbundan oldukça farklı olarak tablolarında, toplu figürlere yer verdi; Price ailesi (New York - 1728). Ayrıca portreler de yapan Dandridge 1754'e doğru öldü.

Bartholomew Dandridge - Price Ailesi

DANTELA ÖRNEKLERİ

JULES DALOU, eser-biyografi

FRANSIZ heykeltraş, 1838 yılında Paris'te doğdu. 1853' de Güzel Sanatlar Akademisi'ne girdi. Duret ve Carpeaux'nun öğrencisi oldu. 1879 yılına kadar Londra'da kaldı; Gustave Courbet'nin resme uyguladığı naturalizm akımını, yirmi yıllık bir süreden sonra heykelciliğe uyguladı ve bu üslûbun yayılmasında etkili oldu.

Londra'da geçirdiği on yıllık sürgün sırasında, bugün çok aranılan küçük heykelcikler yaptı. 1879'dan 1899 yılına kadar (20 yıl) bugün Paris'te, Place de la Nation'da (Ulus meydanı) bulunan büyük anıt üzerinde çalıştı. 19. yy' da bronza dökülen en büyük heykel topluluğu olan bu anıt, alegorik figürlerinin üslûbu

LUİS DALMAU, eser-biyografi

KATALONYALI ressam, doğum yeri ve yılı belli değil. Özellikle Valencia ve Barcelona'da çalıştı. Aragon kralı 5. Alfonso ile 2. Jaime'in hizmetine girdi. 1431' de Flandres'a gönderildi, orada Van Eyck'in etkisinde kaldı ve onu taklit etti. "Meryem ve danışmanlar" adlı tablosu (1445), Brugge'lu ressamların üslûbunun bir pastişidir. Bu tabloda tek mahalli özellik beş bağışçının portrelerinde görülür. Luis Dalmau, 1460' da öldü.

Luis Dalmau - Meryem ve danışmanlar  (detay)

SALVADOR DALİ, eser-biyografi

İSPANYOL ressam, 1904 yılında Figueras'da doğdu. Madrid Güzel Sanatlar Akademisi'nde öğrenimini yaptığı sırada önce izlenimciliğin, daha sonra da kübizmin etkisi altında kaldı. 1928' den beri gerçeküstücülük (surrealizm) akımına uyan Dali, kavgacılığı, yankı uyandıran açıklamaları ve çocukluk manzaralarına, hezeyan ya da psikolojik dengesizlik biçimlerine, erotizme başvuran tablolarıyla ünlü oldu.

Salvador Dali 1937' ye doğru, İtalyan Rönesansının özellikle de Rafaello'nun etkisiyle barok tarza yöneldi. Bu yönelişi, Breton tarafından gerçeküstücülükten dışlanmasına ve giderek artan ticari başarı kazanmasına yol açtı. 1939' dan sonra

RENK KÖRLÜĞÜ (daltonizm)

Renk körü olan, (3) rakamını (8) gibi görür

BAZI renklerin, özellikle de kırmızı ve yeşil renklerin birbirinden ayırt edilmesine engel olan görme bozukluğuna daltonizm (renk körlüğü) denilir. İrsi (genetik), çekinik ve cinsiyete bağlı bir hastalık olan daltonizm, gözün koni hücreleri ile çubuk hücrelerinin işlevsel bozukluğuna bağlıdır. Bu anomali kişi tarafından farkedilmediği için, teste tabi tutulması gerekir.

Kendisinde de bu hastalık olup, ilk tanımlayan kişi olarak İngiliz fizikçi Dalton'un adına atfen "Daltonizm" denilmiştir.

BERNARDO DADDİ, eser-biyografi

FLORANSALI ressam, 1290 yılına doğru Floransa-İtalya'da doğdu. Önce Giotto'nun sanatına bağlı kaldı. Sonra Siena okuluna yaklaşarak yaptığı göz alıcı ve keskin renkte küçük kutsal tasvirlerde en yüksek üslûp ifadesine ulaştı (Küçük Bizallo Triptiği- 1333). Toscana ve yabancı galerilere dağılmış bulunan birçok resimleri vardır. Daddi, 1348' e doğru doğduğu şehirde öldü.

Bernardo Daddi - Üç kanatlı tablodan detay 

DADACILIK SANAT AKIMI

Dadacılar; M. Duchamp, C. Brancusi, T. Tzara  (1924)

DADACILIK (Dadaizm), 1916 yılında ortaya çıkmış bir sanat ve edebiyat akımı. "Dada" kelimesi hiçbir mânâ ifade etmediği için benimsendi. Bu akımı sürdürenler, akıldışını, tesadüfü, sezgiyi ve amansız bir alaycılığı öne çıkararak; geleneksel toplum düzenini, kültürünü ve sanatı, asıl gerçek adına yıkmak istiyorlardı. 

Bu akım, 1. Dünya savaşının ortasında, Tristan Tzara, Hans Arp, Picabia, Marcel Duchamp gibi sanatçıların, anlamsız saydıkları bu dünyaya karşı bir protesto hareketi olarak Zürich ve New York'ta aynı zamanda doğdu. Bu iki şehir arasındaki bağlantı 1918' de Lozan'da kuruldu. Akım oradan Almanya'ya ve Fransa'ya geçti.