29 Ocak 2018 Pazartesi

THOMAS LAWRENCE, eser-biyografi

İNGİLİZ ressam, 1769' da Bristol'da doğdu. Reynold'un öğrencisiydi. Hocasının ölümünden sonra (1792) kralın başressamlığına ve Royal Akademi üyeliğine getirildi (1794). Mrs Siddons'un ayakta portresiyle meşhur oldu (1797). Avrupa çapında portre ressamı olan Lawrence, 1830' da Londra'da öldü.

Thomas Lawrence  -  Berry düşesi

KERATOZ (ciltte kalınlaşma)

ÜSTDERİDEKİ, keratinizasyon bozukluğu sebebiyle derinin boynuzsu tabakasının düzensiz olarak kalınlaşmasına "keratoz" denilir. Tek ve sınırlı olabildiği gibi, çok sayıda ve geniş deri bölgelerine yayılmış da olabilir. Görünüşü pürtüklü ve kahverengi grimsidir.

Güneş ışığına aşırı maruz kalma, derinin yaşlanması, arsenikli ilâçların uzun süre kullanımı, Röntgen (X) ışınlarına maruz kalma gibi çeşitli sebeplerle ortaya çıkabilir. Ayrıca, derideki mantar hastalıklarına, dermatitlere veya egzamaya bağlı olarak da gelişebilir.

Keratozlar, derinin kötü huylu tümörlerinin kaynaklanmasına müsait bölgeler de oluşturabilir.

26 Ocak 2018 Cuma

HENRİ LAURENS, eser-biyografi

FRANSIZ heykeltraş, 1885 yılında Paris'te doğdu. 1911' de Braque ile tanıştı ve kübizmden etkilendi. Bundan sonra geometri ve hacimlerin sadeleştirilmesiyle akımın etkilerini yansıtan eserler yaptı. 1921' e doğru kübizmden biraz uzaklaştı. İnsan figürünü öne çıkaran eserlerinde cinselliğe yer verdi. Henri Laurens, 1954' de Paris'te öldü. Sanatçının oğlu, babasının vasiyetine uyarak, onun 110 heykelini ve 25 desenini Paris Art Moderne müzesine verdi.

Henri Laurens  -  Büyük müzikçi  (1938)

KERNİG BELİRTİSİ

HASTANIN sırtüstü yatar durumdan oturur duruma geçtiğinde bacaklarını gergin olarak tutamaması veya sırtüstü yatar durumdayken kol ve bacaklarını leğen bölgesine doğru bükmek istemesi. Bu durumda bacak, kalça üzerine bükülme eğilimi gösterir. "Kernig belirtisi" denilen bu duruma, kişinin beyin zarı hastalıklarında rastlanır.

25 Ocak 2018 Perşembe

MARİE LAURENCİN, eser-biyografi

FRANSIZ kadın ressam, 1885 yılında Paris'te doğdu. Picasso ve Apollinaire'in ilgisini çekti. Resim çalışmalarına 1907' de başladı. Baron Otto von Wetgen ile evlendi; 1914-20 arasında İspanya ve Almanya'da kaldı.

Yapmacıklı, ama çok zarif bir üslûpla gri, pembe ve mavinin hâkim olduğu yağlıboya, suluboya resimleri, taşbaskıları, ofortlar, dekoratif sanat modelleri, kitap-gazete resimleri, "Comédie Française" ve Rus baleleri için dekor maketleri ve kostümler yaptı. Marie Laurencin, 1956' da Paris'te öldü.

Marie Laurencin  -  Güvercinli kadın  (1919)

KESİ FITIĞI

AMELİYAT kesisinden veya yaralanmaya bağlı bir kesiden kaynaklanan fıtıktır. Genellikle tam kapanmamış, yetersiz bir teknikle dikilmiş veya enfeksiyon sebebiyle tam olarak iyileşmemiş ameliyat kesilerinden gelişir.

Bazı vakalarda ise karın duvarındaki kas yapılarının doğuştan zayıflığına bağlı bir durum söz konusu olabilir. Fıtık, zorlanma, öksürük veya dışkılamayla karın duvarı gerildiğinde daha da belirgin hale gelir. Fıtık kesesi içindeki iç organın kese içinde sıkışması (fıtık boğulması), kesi fıtığının en mühim komplikasyonudur.

24 Ocak 2018 Çarşamba

FRANCESCO LAURANA, eser-biyografi

DALMAÇYA asıllı heykeltraş ve mimar, 15. yy. başlarında Vrana, Zara yakınlarında doğdu. 1458' de Napoli'ye gitti, Pietro'da Milano ile Castelnuovo kemerinde çalıştı, bu yapının frizini hazırladı. Napoli Santa Maria Materomini kilisesinde "Meryem ana" heykelini, Urbino'da (Floransa) "Battista Sforza" büstünü yaptı. Provence'ta kral René'nin sarayına yerleşti. Francesco Laurana 1500' den sonra Avignon'da öldü.

Francesco Laurana  -  Battista Sforza

KETOASİDOZ nedir?

KETOASİDOZ, kanda keton cisimciklerinin birikmesidir. Keton cisimcikleri, yağ asitlerinin parçalanmasıyla ortaya çıkan ürünlerdir. Çoğunlukla bir hastalık belirtisidir. Özellikle tedavi edilmemiş şeker hastalığında görülür. Ayrıca uzun süreli açlıklarda ve ateş sırasında ortaya çıkabilir.

Ketoasidozun belirtilerinden biri ağızdan gelen aseton kokusudur. Aseton uçucu olduğu için vücuttan akciğerler yoluyla atılır.

23 Ocak 2018 Salı

MAURİCE QUENTİN DE LA TOUR, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1704 yılında Saint-Quentin'de doğdu. Jean-Jacques Spoede'in atölyesine girdi. Louis de Boullogne ve Jean Restout'dan da ders aldı. Vivien ve Rosalba Carriera'nın moda haline getirdikleri pastel tekniğinde uzmanlaştı.

1750' de kralın ressamı oldu. Saray, sanat, edebiyat ve tiyatro dünyasındaki meşhurların portrelerini yaptı. Portrelerinde sadelik, canlılık ve sağlıklı bir görünüş sunar. 1784' de kardeşiyle beraber Saint-Quentin'e döndüğü zaman orada kurmuş olduğu resim okulunu zengin bir şekilde donatarak eserlerinin önemli bir kısmını bu okula bırakan ressam, 1788' de doğduğu şehirde öldü.

Maurice Quentin de La Tour  -  Alembert

YÜZDE KIRIŞIKLIK

DERİDE ince çizgi şeklindeki çöküntülere "kırışık" denilir. Kırışıklıklar yaşlı insanların cilt yüzeyinde oluşan kalıcı bir özelliktir. Yüzdeki mimik kaslarının yıllar süren etkinliği neticesinde yerleşen bu kırışıklıklar, kas liflerine dik yönde gelişirler.

22 Ocak 2018 Pazartesi

GEORGES DUMESNİL DE LA TOUR, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1593 yılına doğru Vic-sur-Seille'de doğdu. Eserleri uzun müddet Caravaggio taraflısı ressamlara, hattâ ünlü "Saz çalgıcısı" tablosu bile Velasquez, Zurbaran veya Murillo'ya maledildi.

1618' de Lunéville'e yerleşti. Lorraine dükü ve Fransız işgâli sırasında Nancy valisi La Ferte için çalıştı. Gösterişli ve yapmacıklı bir üslûpla çalışan Lorraine'li ressamların (Bellange), Roma'lı ve Hollanda'lı (Terbrugghen, Honthorst) veya Jean Clerc gibi Lorraine'li Caravaggio taraftarlarının etkisinde kaldığı görülür.

Bir mum ışığının boyutları sadeleştirdiği ve koyu zemin üzerinde kırmızı veya kahverengi lekeler halinde ayırdığı gece sahnelerinde, kendine has bir üslûbu vardır. Bu eserlerinin orijinalleriyle eski kopyalarını birbirinden ayırmak çoğu zaman zordur. Ressam, 1652' de Lunéville'de öldü.

Georges Dumesnil de La Tour  -  Dülger Aziz Yusuf

KISKANÇLIK

KISKANÇLIK, kendisi üzerinde odaklanmış olan sevgi nesnesini kaybetme korkusundan kaynaklanan bir tür kaygıdır. Çocuk anne ve babanın sevgisinden yoksun kalacağı endişe ve korkusuyla küçük kardeşlerine karşı şiddetle kıskançlık duyar. Anne baba, çocuğun duyduğu bu kaygının yersiz olduğunu ona hissettirmesi gerekir.

21 Ocak 2018 Pazar

PİERRE LAROUSSE (ansiklopedici)

FRANSIZ gramerci ve ansiklopedici, 1817 yılında Toucy'de doğdu. Versailles Üniversitesi'nde okudu. Hafızaya dayanan bir öğretim sistemi yerine, zihni uyanık tutan pedagojik bir sistem tasarladı.

Eserleri: "Kelimebilime dayanan basit dilbilgisi (1849)", "Tam dilbilgisi analizi üzerine inceleme (1850)", "Kelimebilim açısından üslûp dersleri (1851)", "Mantıklı analiz ve sentez üzerine tam inceleme (1852)", "Okumada kelimebilim metodu (1856)", "Fransız dili lügatı (1856)", "Yunanca kökler bahçesi (1858)", "Latince kökler bahçesi (1860)", "Fransız nazmı üzerine yeni inceleme (1862)", "Kelimebilim kırıntıları (1863)", "Sözdizimiyle ve edebiyatla ilgili tam dilbilgisi (1868)", "Yüksek gramer (1868)", "Tomurcuklar (1871)".

Pierre Larousse, her eserinde, öğrenciyi kendi kendine düşünmeye veya yazarların maksatlı olarak değiştirilmiş fikirlerini ve kelimelerini düzeltmeye yönelir.

Diğer eserleri: "Kibar bayan ve bayların tarihî çiçekleri (1862)", "Lirik lûgat (1869)".

Larousse, ayrıca 1859' da "École Normale" adlı bir öğretim gazetesi yayınlamaya başladı. 1852' de Augustin Boyer ile bir klâsik yayınlar kitaplığı kurdu. 1866-75 yılları arasında "19. yy. Büyük evrensel lûgatı" yayınlamaya girişti. Pierre Larousse, aralıksız çalışmalardan yıprandı ve eserini tamamlayamadan 1875' de (yaş 58) Paris'te öldü.

KİFOZ (kamburlaşma)

KİFOZ, omurgada görülen bir şekil bozukluğudur. Sırtın kamburlaşmasıdır, doğuştan olabilir; omur cisimleriyle yaylarında oluşan oluşum bozukluğuna bağlıdır. Sonradan olabilir; yani raşitizm, kemik veremi, kemik erimesi, omur kırıkları ile bunların yanlış kaynaması ve tümörlere bağlı patolojik süreçlerin neticesi olarak ortaya çıkar.

Çocuklarda gözlenebilen özel bir kifoz şekli de omurganın kasları ve bağlarındaki doğumsal zayıflığa bağlı olarak ortaya çıkar. Kifozun en sık yerleştiği yer, omuganın sırt bölümüdür. Bazen farkedilemeyecek kadar hafif olurken, bazı vakalarda ise estetik hasarın yanı sıra solunum ve dolaşımda bozukluğa yol açacak kadar ağır olabilir.

Geçirilen bir kemik kırığı vakasında (uyluk kemiği kırığı gibi), iyileşme döneminde kalsiyum ve D3 vitamin takviyesi almak gerekir. Aksi halde, bu eksiklik vücudun diğer kemiklerinden sağlanır ve kemik erimesiyle beraber kifoz ortaya çıkar.

20 Ocak 2018 Cumartesi

CARL LARSSON, eser-biyografi

İSVEÇLİ ressam, 1853 yılında Stockholm'de doğdu. Önceleri kitap, gazete vb. ressamıydı. Bir ara Paris'te yaşadı, sonra Dalecarlia'ya (İsveç) yerleşti. Çok sayıda tuval ve birkaç suluboya resim yaptı. Göteborg'daki Fürstenberg galerisi için büyük boyutlu bir triptik (Rönesans, Rokoko, Çağdaş sanat), Stockholm Opera ve galerisi için bazı freskler yaptı. Az sayıda portresi olan Carl Larsson, 1919' da Sundborn, Falun yakınında öldü.

Carl Larsson  -  Brita ve ben

TAŞIT TUTMASI (kinetoz)

TAŞITLA yolculuk yaparken, düzensiz hareketlerin vücut dengesiyle ilgili organlarda geçici çalışma bozukluğuna yol açmasına "taşıt tutması" denilir. Başlıca belirtisi mide bulantısıdır ve otonom sinir sistemini ilgilendiren bir rahatsızlıktır.

Genellikle otobüs tutması, vapur tutması, tren tutması gibi, binilen vasıtaya göre farklı adlar kullanılır. Daha nadir olarak; ata binme, salıncakta sallanma, asansörle çıkıp-inme gibi durumlarda da ortaya çıkabilir.

Bütün bu durumlarda vücudun denge sistemi düzensiz ve karmaşık titreşimlerle uyarılır. Ayrıca beyincik, damarlar ve iç organlardan gerilmelere bağlı olarak uyarılar çıkar. Aşırı sıcak, kirli hava, egsoz dumanı, kötü kokular ve rahatsız edici gürültüler de taşıt tutmasını kolaylaştırıcı tesir yapar.

Taşıt tutması özellikle çocuklar arasında yaygındır. Otonom sinir sistemi dengesiz, karaciğer işlevleri bozuk olanlar veya mide-bağırsak problemleri bulunanlar ve hamile kadınlarda da taşıt tutmasıyla sık karşılaşılır.

Rahatsızlık farklı şiddette olabilir. Halsizlik veya fenalık hissinden tam bir bitkinliğe kadar varabilen bunaltı ve depresyon durumu görülebilir. Daha sonra baş dönmesi, rengin sararması, terleme, aşırı tükürük salgısı, bulantı ve kusma başlar. Bütün bu belirtiler, uyarıların kesilmesinden kısa bir müddet sonra ortadan kalkar.

19 Ocak 2018 Cuma

MİKHAİL FYODOROVİÇ LARİONOV, eser-biyografi

RUS ressam, 1881 yılında Tiraspol, Odessa' da doğdu. Öğrenimini Moskova Güzel Sanatlar okulunda yaptı. Batı sanatıyla; izlenimcilik, fovizm ve kübizmle ilgilendi. 1910' da karısı Natalya Gonçarova'yla beraber İtalyan fütürizmine benzeyen ve soyut sanata yönelen "rayonizm (luçizm)"i kurdu.
1914' den sonra Paris'e yerleşen Larionov, tablolarından çok, Rus baleleri için hazırladığı dekorlarıyla tanınır. Ressam, 1964' de Fontenay-aux-Roses'da öldü.

Mikhail Fyodoroviç Larionov - Kırmızı luçizm (1911)

KİST NEDİR?

KİST, farklı ebatta, kendine ait duvarı olan, iç epitel veya endotel hücreleriyle döşeli ve tipine göre; sıvı, yarı sıvı, koyu kıvamlı maddeler ihtiva eden boşluklardır.

Yalancı kistleri gerçek kistlerden ayıran en mühim özellik, yalancı kistin, bölgedeki doku ölümü, damar dışına sıvı sızması gibi çeşitli patolojik süreçlere cevap olarak gelişen bağdokuyla çevrelenmiş olmasıdır.

Retansiyon kisti denilen tipe çok sık rastlanır. Bunlar salgısı dışarı açılan bir bezin boşaltım kanalındaki tıkanma neticesinde salgı birikmesi, duvarının gerilmesi ve epitelin çoğalmasıyla ortaya çıkar. Bu kistlere deride, pankreasta, tükürük bezlerinde, meibomius bezlerinde (gözkapakları), bartholin bezlerinde (vajinal bölge) ve borucukların tıkanmasıyla böbreklerde rastlanır.

Oluşum bozuklukları da kistlere yol açabilir. Bu durum özellikle karaciğerde, dölyatağı boynu dokusunda ve idrar-üreme sistemine ait dokularda ortaya çıkar. Kist genellikle belirli bir müddetin sonunda ortadan kalkması gereken embriyon evresi yapılarda da olabilir. Embriyon evresi sona erince kist de küçülerek kaybolur.

Gelişim bozukluğu, nadir hallerde akciğer, karaciğer, pankreas ve böbrek gibi organları ilgilendirir. Bu durumda polikistik hastalıktan bahsedilir ve ağır biçimleri ölümcüldür.

Lenfatik kistler de oluşum bozukluğuyla ilgili kistlerdir. Kistler ekinokok, kistiserkoz gibi asalak enfeksiyonları sırasında da ortaya çıkabilir. Kistin yeri ve çevresindeki organlara yaptığı baskı, belirtilerini de faklı kılar.

18 Ocak 2018 Perşembe

NİCOLAS DE LARGİLLİÈRE, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1656 yılında Paris'te doğdu. Bir şapkacının oğluydu; genç yaşta Anvers'e gitti. Orada Rubens'in tesirinde kaldı. Londra'ya giden Largillière, 1674' de Peter Lely'nin atölyesine girdi. Ustasının ölümüne kadar (1680) büyük tablolarda ve kral tablolarının onarılmasında ona yardım etti.

1682' de Paris'e dönen Largillière, şaheserlerinden biri olan "Le Brun"ün bor portresiyle 1686'da kendisini Akademi'ye kabul ettirdi. Kısa sürede, kibar burjuvazinin portre ressamı ve Paris'te şehir loncasının resmî ressamı oldu. 1738' de Akademi müdürlüğüne kadar yükseldi.

Renklerdeki yumuşaklık ve nüanslarla dikkat çeken portrelerinde büyük bir doğallık görülür. Portrelerine ilaveten natürmort ve tarihî tabloları da olan Nicolas de Largillière, 1746' da (yaş 90) Paris'te öldü.

Nicolas de Largillière  -  Sanatçı, karısı ve kızı

KİSTADENOM

KİSTADENOM, salgıbezi epitel dokusundan türeyen ve farklı ebatta kistik boşluklar bırakarak çoğalan tümördür. Bu boşluklarda hücrelerden salgılanan maddeler bulunur. Kistler çoğunlukla küçüktür, tümörün kesiti süngere benzer. Bazen, özellikle yumurtalıkta tek ve büyük bir kist de olabilir.

Kist adenomlar özellikle yumurtalıkta gelişir. Nadir olarak, pankreas, karaciğer ve tükürük bezlerinde de çıkabilir.

17 Ocak 2018 Çarşamba

BERTO LARDERA, eser-biyografi

İTALYAN heykeltraş, 1911 yılında La Spezia'da doğdu. 1947' de Paris'e yerleşti. Geometrik şekillerde kesilen ve âbidevî hacimleri meydana getirecek şekilde birleştirilen levhalardan yapılmış madenî heykelleri vardır. Eserlerinde demir, bronz, paslanmaz çelik, bakır, alüminyum gibi metaller kullandı. Lardera, 1989' da Paris'te öldü.

Berto Lardera  -  Kahramanlık ritmi  (4 m)

KLEPTOMANİ NEDİR?

KLEPTOMANİ, hiçbir ihtiyacı yokken, hırsızlık yapma isteği duymaktır. Çoğunlukla, ekonomik problemi olmayan ve toplumda saygın bir konumu olan kişiler arasında görülür. Bu kişiler, meselâ büyük mağazalardan değersiz ve ucuz şeyleri çalarlar.

Kleptoman kişinin dürtüsü, çalmayla biter. Bir tür patolojik istek şeklinde gelişen kleptomani, "dürtü nevrozları" kategorisinde yer alır. Çalma davranışı, zorlayıcı bir dürtüyle ortaya çıkabilir. Bu dürtü, hastayı en olmadık ve hattâ tehlikeli durumlarda bile çalmaya zorlar. Kleptomani, kadınlar arasında daha yaygındır.

16 Ocak 2018 Salı

PİERRE LAPRADE, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1875 yılında Narbonne'da doğdu. Peyzajlar, aile hayatından sahneler, natürmortlar yaptı. Bazı ünlü yazarların kitaplarını resimledi. Paris art moderne, Lyon, Grenoble ve Petit Palais müzelerinde eserleri vardır. Ressam, 1931' de Fontenay-aux-Roses'da öldü.

Pierre Laprade  -  Buğdaylar  (1919)

ÜREME FAALİYETİNİN DURMASI

KADINDA yumurtalıkların, erkekte erbezi işlevsel etkinliklerinin durduğu yaşam dilimine "klimakteryum (yaşdönümü)" denilir. Kadında yaklaşık 45 - 50 yaşlarına rastlar (kritik yaş). Menopoza geçiş niteliğindeki bu dönemde âdet kanamaları gittikçe düzensizleştikten sonra tamamen kesilir.

Çeşitli organ ve sistemlerde, çeşitli belirtilerle bu vakaya eşlik eden bir dizi rahatsızlığa topluca "yaşdönümü sendromu" denilir. Bu durum iç salgı sisteminde ve metabolizmanın çeşitli bölümlerinde oluşan dengesizlikten kaynaklanır. Daha çok yumurtalıkların iç salgı faaliyetinin azalmasına bağlıdır.

Erkekte yaşdönümü "andropoz" olarak da bilinir. Erbezlerindeki gerileme, genellikle kadın yumurtalıklarındaki gerilemeden çok daha ileri yaşta başlar; daha yavaş ve aşamalı olarak sürer. Spermatozoit (erkek üreme hücresi) yapımı ve erbezlerinin iç salgı faaliyeti  70 - 80 yaşına kadar devam eder. Halbuki, kadında menopozla (ortalama 53 yaş) birlikte yumurtalıklarda yumurta yapımı tamamen durur.

15 Ocak 2018 Pazartesi

LA PATELLİÈRE, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, (Amédée Dubois de La Patellière) 1890 yılında Nantes'da doğdu. Julian Akademisi'ne girdi. 1914' de silâh altına alındı. Bir çarpışmada yaralandı. 1919' da Tunus'a bir yolculuk yaptı. Özellikle Bois-Benoit'daki baba evinde köylüler arasında, Chevreuse vâdisinde, Machery'de, Vaugrigneuse'de ve hayatının sonlarına doğru Saint-Paul-de-Vence'da çalıştı. Burada Colomba d'or otelinde bir duvar resmi yaptı.

Ressam, bir ışık-gölge düzeni içinde, basit şeylerin görüntüsünden giderek, iç dünyasının heyecan verici yoğunluğunu anlattı. Daha çok karanlık renklerle çalıştı. Tabloları kübizme doğru yönelişi gösterir. Ressam, 1932' de Paris'te öldü.

La Patellière  -  Kitap okuyan sarı roblu kadın- 1927

HASTAYA HAVA DEĞİŞİMİ

HAVA değişimi (klimatoterapi), hastanın başka bir yere giderek yeni çevre şartlarından istifade etmesini amaçlayan ve genellikle diğer tedavileri (tıbbî veya cerrahi) tamamlamak için tatbik edilen tedavi yöntemidir.

Bu tedavide iklim değişikliğinin yanı sıra dinlenme, yeni bir çevreye girme ve yeni insanlarla tanışmanın oluşturduğu olumlu etkiler de önemli bir rol oynar. Tedavi için hastanın göl, deniz ve dağ havası alması istenebilir. Bunların her birinin özellikleri farklıdır. Birinin uygun olduğu hastalıkta diğeri önemli sakınca yaratabilir.

14 Ocak 2018 Pazar

PAUL LANDOWSKİ, eser-biyografi

FRANSIZ heykeltraş, 1875 yılında Paris'te doğdu. Barrias'ın öğrencisi oldu. 1900' da "Savaşan David" ile Roma armağanını aldı. Bazı eserlerinde Rodin ile yarışma isteğinin belirtileri sezilir. Resmî çevrelerde çok kıymet verilen Paul Landowski'nin birçok anıt eseri vardır.

Güzel Sanatlar Millî yüksek okulunda atölye şefi profesör (1929), Roma'da Fransa Akademisi müdürü (1933-37), daha sonra Güzel Sanatlar Millî yüksek okulu müdürü oldu (1937-42). 1940' da "Güzel Sanatlar Öğretilebilir mi?" adlı bir eser yayınlayan Paul Landowski 1961' de Boulogne-sur-Seine'de öldü.

Paul Landowski  -  Michelangelo

HAMİLELİK LEKESİ (kloazma)

YÜZDE ortaya çıkan sarı-kahverengi leke. Hamile veya yumurtalık işlevlerinde bozukluk olan kadınlarda görülür. Lekelerin kenarları düzensiz, fakat nettir. Simetrik olarak alın, şakaklar ve yanaklara dağılırlar. Lekeler hamilelikle ilgili olarak gelişmişse, loğusalık döneminde yavaş yavaş kaybolur.

13 Ocak 2018 Cumartesi

NİCOLAS LANCRET, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1690 yılına doğru Paris'te doğdu. 1712' ye doğru Gillot'nun öğrencisi oldu.. "Watteau" tarzında bir ressam olmayı istedi. Zamanın sosyetesi tarafından çok değer verilen Lancret, hep aynı temalar üstünde durmadan çalıştı. Tabiat, köy hayatı vb ile ilgili zarif kompozisyonlar ve portreler yaptı. Kırmızının üç tonunu kullanarak kalemle yaptığı desenleri gelişmiş çalışmalardır. Nicolas Lancret, 1743' de Paris'te öldü.

Nicolas Lancret  -  Saflık

KLOSTROFOBİ NEDİR?

KLOSTROFOBİ, kapalı yerlerde duyulan saplantılı korkudur. Bu korku insanın meselâ, kalabalık toplu taşıma vasıtalarında havasız kalma ve boğulur gibi olma duygusuyla sınırlı kalıyorsa bir ölçüde normal kabul edilebilir.

Bütün kapalı yerlerden nefret etmek ise patolojik sayılır. Asansör, otomobil gibi yerlerde kapalı kalma korkusu buna örnektir. Klostrofobi bazı kişilerde canlı gömülme korkusuna kadar varabilir. Psikologlar, bu patolojik korkuyu, kişinin doğum öncesi dölyatağı yaşantısına ve doğum travmasına bağlamaktadır.

12 Ocak 2018 Cuma

JEAN LAMOUR, eser-biyografi

FRANSIZ demir işleri ustası, 1698 yılında Nancy'de doğdu. Nancy'de Stanislas meydanının ünlü demir kapı ve parmaklıklarını yaptı. Aynı şehirdeki Notre-Dame-de-Bon-Secours kilisesinin demir işleri, Kraliyet Misyoner evinin balkon ve merdiven trabzanları da onun eseridir. 1767' de kendi desenlerinden bir derleme yayınladı. Notre-Dame sokağındaki evinin balkonları en ünlü eserleri arasında sayılır. Jean Lamour, 1771' de doğduğu şehirde öldü.

Jean Lamour  -  Stanislas meydanında demir kapılı parmaklık

KOAKSİYON NEDİR?

KOAKSİYON, düşünceleri veya hareketleri tekrarlama dürtüsüne denilir. Birbiriyle uyuşmayan düşünceleri, sözcükleri ve görüntüleri saplantı halinde aklından geçirme veya tik gibi bazı hareketleri sürekli yapma eğilimi biçiminde ortaya çıkar.

Koaksiyon, küçük bir çocuğun kararlı ve ısrarlı tutum ve davranışlarında bütün açıklığıyla ortaya çıkar. Yetişkinlerde, genellikle bazı nevroz veya şizofreni tiplerinde psikonevrotik bir belirtidir. Hasta, kendine rahatsızlık veren durumun farkında olmasına rağmen, bunu aşmayı başaramaz.

11 Ocak 2018 Perşembe

EUGÈNE LAMİ, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1800 yılında Paris'te doğdu. "At etütleri" ile kendisini tanıttı. Tarih ve savaş konularını işledi. Özellikle, desenleri, suluboya resimleri ve kenar süslemeleriyle ün kazandı. Musset'in eserlerini, Gil Blas'yı resimledi. Desen ve kroki albümleri, meşrutî krallık zamanında Paris hayatını yansıtan değerli belgelerdir. Eugène Lami, 1890' da Paris'te öldü.

Eugène Lami  -  Aşkla şaka olmaz  (1883)

TAM SAĞIRLIK (kofoz)

SAĞIRLIĞIN en ağır ve tam şekline "kofoz" denilir. Kulağın işitme kısımlarından salyangoz, corti organı veya işitme sinirinin bulunmamasından ya da tahribinden kaynaklanır. Doğuştan veya hayatın ilk yıllarında iki taraflı olarak görülen şekillerinde sağırlık ve dilsizlik bir arada bulunur.

Sonradan edinilmiş sağırlık; travmalara, labirentin tahribine yol açan ağır iltihabî süreçlere, zehirlenmelere veya enfeksiyonlara bağlı sinir iltihaplarına, duyma sinirinin tümörlerine bağlı olabilir. Bir kez yerleştiğinde kofozu tedavi etmek imkânsız denilecek kadar zordur.

10 Ocak 2018 Çarşamba

RENÉ LALİQUE, eser-biyografi

FRANSIZ süslemecisi, 1860 yılında Ay'da doğdu. 1900 Sergisi'nde sembolist şiirden ve Japon sanatından ilham alarak yaptığı mücevherlerle başarı kazandı. Tabiattan aldığı motiflere abartılı bir hava vererek özgün mücevherler yaptı (özellikle Sarah Bernhardt için çalıştı).

Daha sonra camı kalıba dökme tekniğini uyguladı; böylece ucuz parfüm şişeleri, sofra takımları, lâmbalar ve mimarlık malzemesi yapmayı başardı. Dekoratif sanatlar müzesinde ve yurt içi, yurt dışı özel koleksiyonlarda eserleri olan René Lalique, 1945' de Paris'te öldü.

René Lalique  -  Kızböceği kadın  (mücevher)

UYLUK BAŞI NEKROZU (koksa plana)

UYLUK (femur) kemiği başı nekrozu (doku ölümü) çoğunlukla 4-10 yaş arası erkek çocuklarda ortaya çıkar. Nekroz tek taraflı olup, nadiren de çift taraflı olabilir. Uyluk başı epifizindeki bu değişiklik, zamanla uyluk başında düzleşmeye ve uyluk boynunun kısalmasına yol açar. Hastada topallama, ağrı, eklem hareketinin kısıtlanması ve bazen de baldır kasında erime görülür.

Tedavide, alçılama veya yatak istirahatiyle eklemin dinlenmeye alınması sağlanır. Dinlenme esnasında ölen kemik dokusu emilir, yerine yeni kemik dokusu gelir. Hafif vakalarda, yeni oluşan kemik dokusu, hasara uğrayan kısmın tüm özelliklerini yeniden kazanabilir.

9 Ocak 2018 Salı

WİFREDO LAM, eser-biyografi

KÜBA'LI ressam, 1902 yılında Sagua la Grande'da (Küba) doğdu. 1928-36 yılları arasında Madrid'de kaldı, orada Alvarez de Sotomayor ve Vazquez Diaz ile resim çalıştı. Sonra Paris'e giderek, Picasso ve gerçeküstücü ressam ve şairlerle yakınlık kurdu, kitap resimledi, onlardan büyük ölçüde etkilendi.

Lam, eserlerinde daha çok hayalî konuları işledi ve gittikçe soyuta yöneldi. Küba'ya döndükten sonra (1941), resimlerinde, Antil efsaneleri, siyah Afrika sanatı vb, gibi etkilere yer verdi. Caracas üniversitesinde ve Havana İşçi yurdundaki freskleri ünlüdür. Wifredo Lam, 1982' de Paris'te öldü.

Wifredo Lam  -  Cangıl  (1942)

KALÇA KEMİĞİ İLTİHABI (koksit)

KALÇA kemiği iltihabı, verem (tüberküloz) basilinin bu bölgeye yerleşmesiyle olur. Hastalığa "kalça veremi" de denilir. Veremin vücutta yerleşebileceği en uygun kısımlardan biri de kalça eklemidir. Bu hastalık genellikle çocuklukta 4-10 yaşlar arasında ve her zaman tek taraflı olarak ortaya çıkar.

Tüberküloz basili bu bölgeye kan yoluyla, çoğunlukla akciğer odaklarından gelir. İltihap süreci, kemik veya sinovya zarında başlar, giderek yayılarak eklem kıkırdağını veya bağlarını tutar. İltihabın yayılması, yapılarda yıkıma, cerahat benzeri bir maddenin oluşumuna, eklem başında  çıkığa sebep olur. Cerahat benzeri madde daha sonra dokuların arasından geçerek deriye kadar ulaşabilir.

Hastalık genellikle kendiliğinden durur. Eklem yüzeylerinin bozulmasıyla yürüme engellenir. Kalça kemiği iltihabı, çoğunlukla gençlerde görüldüğünden, bacağın büyüme ve gelişiminde belirgin bozukluklara sebep olur.

8 Ocak 2018 Pazartesi

PRENSES LAMBALLE'iN KATLİ

MARİE-Thérese-Louise de Savoie (Madame Lamballe) 1749 yılında Torino'da (İtalya) doğdu. 18 yaşında Lamballe Prensi'nden dul kaldı. Evinde kendisine başkâhyalık vazifesi veren kraliçe Marie-Antoinette'in dostuydu (1774). 1792' de Force cezaevine hapsedildi. Kendisinden kraliçeye bağlılık yemininden vazgeçmesi istendi. Kabul etmeyince eylül katliamında Paris'te (Fransa) katledildi. Kafası, Marie-Antoinette'in hapsedildiği Temple'ın pencereleri önünde teşhir edildi.

Temple kulesinin önüne sürüklenen madam Lamballe'in cesedi  (2 eylül 1792)

KOLANJİYOM (safra yolları tümörü)

KARACİĞERDE safra yollarını döşeyen hücrelerden kaynaklı tümör. İyi veya kötü gidişli olabilir. Habis olanlarına "kolanjiyokarsinom" veya "safra hücreli karsinom" denilir. Habis olan tipi çok daha sık görülür.

Tümör, Uzakdoğu'da yaygındır. Bunun sebebi, bu bölgelerde yaşayanların safra yollarında asalak solucanlara rastlanmasıdır. Birincil karaciğer tümörlerinin yaklaşık % 20' si safra yolları tümörüdür. Görülme sıklığı 40-50 yaşlarda yükselir.

Hastalığın gidişatı oldukça kötüdür. Önce karaciğerde büyüme görülür. Tümör kısa sürede karındaki çeşitli lenf bezlerine yayılır.

7 Ocak 2018 Pazar

JEF LAMBEAUX, eser-biyografi

BELÇİKALI heykeltraş, 1852' de Anvers'de doğdu. Gerçekçiliği Jordaens'e benzetilir. Öç, Güreşçiler, Öpücük, Çılgın türkü, İnsan tutkuları, Yaralı adam, Kır tanrısıyla su perisi ve Brabo çeşmesi adlı eserleri olan Jef (Joseph) Lambeaux 1908' de Brüksel'de öldü.

Jef Lambeaux -  Güreşçiler

KOLEKSİYONOMANİ NEDİR?

KOLEKSİYONOMANİ, çeşitli nesneleri arayıp bulma ve titizlikle toplayıp saklamaya dayanan çok yaygın bir "mani" biçimidir. Klinik olarak çok endişe verici bir durum değildir. Genellikle kişilerin hobileri arasında bulunan çeşitli etkinliklerle karıştırılır.

Pullar, kartpostallar, çeşitli taşlar, koleksiyonomani nesnesi olabilir. Koleksiyonomani, şahsın düşündüğü tek aktivite haline gelmişse, açık bir patolojiye dönüşür. Bu durumda kişinin saplantılarının veya çarpıtılmış bir isteğin ifadesi olabilir.

6 Ocak 2018 Cumartesi

LAKE SANATI

UZAKDOĞU' da, özellikle de Japonya'da ve Çin'de lak denilen kahverengimsi-kırmızı renkte reçinemsi bir maddeyle birçok defa kaplanarak hazırlanmış süs eşyası veya panoya "lake" denilir. Bu iş çoğu zaman aylar gerektiriyordu, çünkü pek çok ince işlem uygulanmaktaydı.

Boyama, kabartma veya kakma bezemenin üzerine bazen, yirmi kata kadar vernik sürülüyor; bu katlar tek tek kurutulduktan sonra süngertaşıyla parlatılıyordu. Japon lakeleri çoğunlukla renkli ve gümüşîdir. Çin lakelerinde ise kırmızı, koyu yeşil ve kahverengi hâkimdir.

                                               LAKE SANATI ÖRNEKLERİ

France gemisini süsleyen lake pano  (1961)

KALINBAĞIRSAĞIN ÇIKARILMASI

KALINBAĞIRSAĞIN, bir kısmının veya tamamının çıkarılması, kalınbağırsağın ve buna bağlı yapıların çeşitli hastalıklarında tatbik edilir. Bunlar arasında; özellikle farklı bölgelere yerleşmiş tümörler, iltihap, gelişim bozukluğuyla veya doku yıkımıyla süren hastalıklar sayılabilir.

Bu ameliyatı gerektiren hastalıkla ilgili teknik zorluklar dışında, sindirim sisteminin sürekliliğini sağlama ve tekrar işlerlik kazandırma gerekliliği vardır. Kalınbağırsağın oldukça geniş bir kısmının çıkarılması gerekebilir. Uygun dikişlerle, kalan uçlar birbirlerine birleştirilir. Bu işlem imkânsız ise, bağırsağın üstte kalan bölümü vücut dışına açılarak bağırsak muhtevasının dışarı verilmesi sağlanır.

5 Ocak 2018 Cuma

JACQUES DE LAJOUE, eser-biyografi

FRANSIZ ressam ve süslemecisi, 1687 yılında Paris'te doğdu. Bir mimarın oğludur. G. Huqupier ve Charles Nicolas Cochin tarafından gravürleri hazırlanan süslemeler yaptı. Madame de Pompadour'un sevgisini kazanarak resmî binaları süsleme işini aldı. Peyzajları ve portreleri de olan Jacques de Lajoue 1761' de Paris'te öldü.

Jacques de Lajoue - Ressam ve ailesi

KOLEMİ NEDİR?

KOLEMİ, kanda safra pigmentinin aşırı derecede yüksek bulunmasıyla ilgili patolojik bir durumdur. Bazen aynı aile bireylerinde de ortaya çıkar. Kanda yüksek düzeylerde bilirubin bulunmasıyla kendini belli eden bir hastalıktır. Burada doğuştan gelen, bilirubinin karaciğer hücrelerinde dönüşümünde bozukluklar mevcuttur.

4 Ocak 2018 Perşembe

JUAN DE LA HUERTA, eser-biyografi

İSPANYOL asıllı heykeltraş, Daroca, Zaragoza'da doğdu (doğum yılı belirsiz). 1440 yılına doğru Fransa, Bourgogne'a gitti ve Chalon'a yerleşti. İyi Philippe, babası Korkusuz Jean'ın yarım kalan mezarının tamamlanması için Juan de La Huerta'ya müracaat etti.

1448' de Mont-Sainte-Marie manastırında (Doubs), Orange Prensi Louis de Chalon'un mezarını yaptı; bu mezardan yalnızca ağlayan bir rahibe heykelciği kalmıştır. La Huerta, Korkusuz Jean'ın mezarını (Dijon) bitiremedi. Bu mezarda, hangi parçaların ona, hangi parçaların eseri tamamlayan Lemoiturier'ye ait olduğu kestirmek zordur. Heykeltraş, 1462' ye doğru Mâcon'da öldü.

Juan de La Huerta - Ağlayan rahibe

SAFRANIN KARNA YAYILMASI (koleperiton)

SAFRANIN karın zarı boşluğuna yayılmasıyla iltihaplanma ortaya çıkar. Nadir rastlanmasına karşılık ağır bir gidiş gösterir. Bu durum çoğunlukla safrakesesi ve yollarının karaciğer dışında kalan bölümünde gelişen çeşitli lezyonlara bağlıdır.

Meselâ, karna gelen kuvvetli darbeler, karna açılan derinlemesine yaralar, safrakesesi ve yollarında doku ölümüne sebep olan ağır enfeksiyonlar, asalaklara bağlı lezyonlar veya safra taşlarının sebep olduğu sürekli tahriş, koleperitona yol açabilir.

Karaciğere gelen darbeler, karaciğer dokusunda parçalanmaya yol açarak içindeki safra damarlarını yırtar ve safranın dışarı sızmasına sebep olur. Safra yollarıyla beraber kan damarları da yırtılacağından farklı şiddette kanamalar olur.

3 Ocak 2018 Çarşamba

SAFRA KESESİNİN ALINMASI

SAFRA kesesinin çalışmadığı veya vücutta kalmasının tehlike oluşturduğu durumlarda safra kesesi ameliyatla alınır. Bu ameliyatı mecbur kılan sebepler, iltihap ve taşlardır. Çoğunlukla iltihap ve taş beraber görülür.

Taşlar, safra kesesinde uzun yıllar hiçbir rahatsızlık vermeden kalabilir. Ameliyatın sebebi, taşların safra yolları boyunca hareket etmesi, ağrı ve sarılıkla ortaya çıkan tıkanmalardır. Safra kesesi çıkarma ameliyatı çok zor bir ameliyat olmamasına rağmen, ağır lezyonlara yol açabileceğinden tecrübe ve dikkat gerektirir.

Ameliyat sonrası dönemde hasta kendini çabuk toparlar ve genellikle tam bir iyileşme görülür. Ama bazen safra yollarında çalışma bozuklukları olur ve bunlar uzun süreli bir tedaviyi veya yeni bir ameliyatı gerekli kılar.

JEAN JACQUES LAGRENEE, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1740 yılında Paris'te doğdu. Ressam Jean Louis François'nın (1724 - 1805) kardeşi. Abisiyle Rusya'ya (1760) ve Roma'ya (1763) gitti. 1768' e kadar Fransa akademisinde çalıştı. "Petit Trianon" tiyatrosunun tavanını, Fontainebleau'daki "Irmaktan kurtarılan Musa" ve "Kana şöleni" adlı eserleri yaptı. "Kış" ve "Üç güzeller" adlı tabloları bulunan Jean Jacques Lagrenée 1821' de Paris'te öldü.

Jean Jacques Lagrenée - Üç güzeller

2 Ocak 2018 Salı

ROGER DE LA FRESNAYE, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1885 yılında Le Mans'da doğdu. Julian akademisine devam etti (1902), burada Dunoyer de Segonzac ile dostluk kurdu. Millî Güzel Sanatlar Yüksek okuluna yazıldı (1904). Burada tanıştığı Paul Véra, R. de La Fresnaye'in Ranson akademisinde, Maurice Denis ile Paul Sérusier'nin öğrencisi olmasını sağladı.

Almanya'ya ve İtalya'ya gitti (1910-11), "Salon de section d'or" a ve Putealux grubunun toplantılarına katıldı. 1914' de gönüllü olarak orduya girdi. 1815' de Protestanlığa geçti. Cambo, Durtol ve Grasse'da oturdu, Béligneux sanatoryumunda kaldı, sonra Grasse'a döndü (1924).

Roger de La Fresnaye, sanat hayatının kısalığı ve eserlerinin etkisi bakımından Géricault'ya benzetilir. Kübizmi benimsemekle beraber bu akımın ilkelerini aşırılığa kaçmadan tatbik etti. Şekilleri bakımından geometrik olarak özetlenmiş olan figürlü büyük kompozisyonların bütünlülüğü vardır. Renkler duygulu bir sanatçının eseridir. Peyzaj ve natürmortlarında da aynı duygululuk görülür.

1921' den sonra "yeni-klâsik" denebilecek üslûpta yaptığı desenlerle, Rohner gibi araştırmacı ressamların "yeni objektiflik" denilen üslûbunu müjdeler. Kitap resimlemeleri de yapan Roger de La Fresnaye'ın Paris Art Moderne müzesinde birçok eseri bulunur. Ressam 1925' de (yaş 40) Grasse'da öldü.

Roger de La Fresnaye - Kürekçi  (1912)

SAFRA BİRİKMESİ (kolestaz)

ONİKİPARMAK bağırsağına kâfi miktarda safra ulaşmaması klinik bir duruma yol açar. Deri, belirgin biçimde sarı renk alır. Bu durum, karaciğer içinden veya safra yolları tıkanması gibi karaciğer dışından sebeplerle olabilir.

İç etkenler arasında en başta safra kesesi taşları gelir. Bunun dışında, iltihabî veya yaralanmalara bağlı süreçler neticesinde, safra kesesi kanalı üzerinde herhangi bir noktada veya son bölümünde daralmalar olabilir. Safra yolları tümörleri ile asalakların sebep olduğu tıkanmalar da önemlidir.

Dış etkenler ise; çevre dokularda nedbe gelişimine bağlı çekilmelere yol açan veya yakındaki lenf bezlerinin büyümesinden kaynaklanan çeşitli iltihabî ve travmatik süreçlerin safra yolları üzerinde yaptığı baskıya bağlı tıkanmalardır.

1 Ocak 2018 Pazartesi

CHARLES DE LAFOSSE, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1636 yılında Paris'te doğdu. Le Brun ve gravürcü Chauveau'nun öğrencisiydi. İtalya'da, özellikle Venedik'te birkaç yıl kaldı. Büyük dekoratif panolar yapma zevkini orada kazandı. "Proserpina'nın kaçırılışı" adlı tablosu, akademiye alınmasını sağladı.

Lord Montagu tarafından Londra'daki sarayını süsleme amacıyla İngiltere'ye çağırıldı. Kendisini koruyan ve onu Le Brun'ün yerini alacak bir sanatçı gibi gören Mansart, Lafosse'u geri çağırttı. Lafosse, İnvalides'in dekorasyonunu meydana getirecek olan parçaların taslaklarını hazırladı. Mansart'ın ölümüyle, sadece kubbeleri resimlemekle görevlendirildi.

Lafosse, barok üslûpta eserler yaptı. En iyi eserleri Versailles'dadır. Ressam, 1716' da Paris'te öldü.

Charles de Lafosse -  Güneşin arabası

KOLESTEATOM (ortakulakta kütle oluşumu)

ORTAKULAK boşluğunda, daha nadir olarak şakak kemiği boşluğunda veya diğer kafa kemikleri boşluğunda ortaya çıkan hastalık.

Kolesteatom, kulak zarının kenardan yırtılmasıyla ortakulağın cerahatli iltihabî süreçleri neticesinde gelişir. Dışkulak kanalını örten epitel, bu kenar yırtığı yoluyla, ortakulak boşluğuna yavaş yavaş girer; burada büyür ve olgunlaşır. Neticede beyaz renkli bir kitle oluşur. Buna "kolesteatom" denir. Bu kitle biçimsiz, pul pul dökülen, yağ damlacıkları ve kolesterol kristallerinden meydana gelir.

Kolesteatom, daha nadir olarak bir gelişme bozukluğu neticesinde, kafa kemiklerinde kalmış epidermik tipte epitel adacıklarının büyümesine bağlı olarak da gelişebilir; kafa boşluğuna yayılabilir,  beyin veya beyin zarlarında iltihap yapabilir.