BLAİSE CENDRARS (yazar)

İSVİÇRE  asıllı yazar (Frédéric Sauser), 1877 yılında Chaux-de-Fonds'da doğdu. Dünyanın her tarafını dolaştı. Birçok mesleğe girdi çıktı. 1. Dünya savaşında Légion étrangèr'e girdi. Savaşta bir kolu kesildi. 

Edebiyatta gramer kurallarını hiçe sayarak, orijinal eserler verdi. Uzak ülkelerin manzaralarını anlatmada büyük ustalığı vardı. Eserlerinde coşkun bir canlılık görülür. 

Şâir olarak yazdığı "New York'da Paskalya (1912)" ve "Trans-Sibirya Yazısı ve Fransa'nın Küçük Jan'ı (1913)"  adlı eserleriyle; sürrealistleri ve Apollinaire'i etkileyen bir öncü oldu.

ANDERS CELSİUS (fizikçi)

İSVEÇLİ  fizikçi ve astronom, 1701 yılında Uppsala'da doğdu. Uppsala üniversitesinde "astronomi profesörü" oldu (1730).  Almanya, İtalya ve Fransa'ya gitti.  

Kutup bölgelerinde, bir boylam derecesini ölçmek amacıyla yola çıkan bir Fransız heyetine katıldı (1737). Dönüşünde Uppsala'da bir rasathane kurdurdu. Yıldızların parıltılarını mukayese eden ilk bilim  adamlarındandır.

Manyetik açılımın gündüzleri uğradığı değişimi (1740),  kutup kızıllığı sonunda meydana gelen düzensizlikleri inceledi. 1742' de, sonradan adına izafe edilen 100 dereceli termometre sistemini buldu (santigrat =  celsius).  Anders Celsius, 1744' de Uppsala'da vefat etti.

ENRİCO CECCHETTİ (dansçı)

İTALYAN  dansçı ve bale yönetmeni, 1850 yılında Civitanova'da doğdu. Dans sanatçısı bir ailenin oğlu.  20 yaşında Milano'da Scala tiyatrosunda sahneye çıktı. 

Avrupa ve Amerika'daki büyük başarılardan sonra Petersburg'a gitti. Baş dansöz ve bale öğretmen yardımcısı olarak 1892' den itibaren getirdiği Kraliyet Bale okulunda öğretmenliğe başladı. Hareketlerin serbestliğini sağlayan yeni bir gelişme sistemi ortaya koydu. 

Çalışmaları Rusya'da, büyük bale sanatçıları devrinin açılmasını sağladı. 1902' de Rusya'dan ayrıldı ve Varşova Büyük tiyatrosunun yönetimini ele aldı. 1905' de Petersburg'a dönüşünde açtığı bale okulu, Rus balesinin gelecekteki yıldızlarından; T. Karsavina,  V. Nijinski ve kız kardeşi Bronislava,  Anna Paulova ve daha birçoklarının yetiştikleri bir kaynak oldu.

1909' da Diaghilev tarafından, kendi bale topluluğuna öğretmen olarak getirildi. 1921' e kadar bu vazifede kaldı. 1925' de çalışmaya başladığı Milano Scala tiyatrosunun dans okulunda verdiği bir ders sırasında hayatını kaybetti (Milano, 1928).

JACQUES CAZOTTE (yazar)

FRANSIZ  yazar, 1719 yılında Dijon'da doğdu.  Romanları,  bir mensur şiiri ("Oliver") ve güzel hikâyeleri :  "Arap Hikâyeleri",  "Binbir Saçmalık",  "Âşık Şeytan (1772)" ile başarı kazandı.

Hayatının sonuna doğru "İlluminism"e bağlandı. İhtilâle karşı koydu, tutuklandı. Eylül katliamından kurtuldu ise de ihtilâl mahkemesince idama mahkûm oldu. Jacques Cazotte, 1792' de Paris'de cezası infaz edildi.

Ona ait olduğu sanılan "Cazotte'un Kehaneti" aslında La Harpe'ın eseridir.   

ARTHUR CAYLEY (matematikçi)

İNGİLİZ  matematikçi, 1821 yılında Surrey, Richmond'da doğdu. Önce avukatlık yaptı, sonra yüksek matematiğe karşı derin ilgi duydu. 

1867' de Cambridge üniversitesine profesör oldu. 1882' de üyesi olduğu Royal Society'den "Copley" madalyası kazandı. 

Çizgisel dönüşümlere ait bir teoremi ve matrisler teorisini kurdu. Arthur Cayley, 1895' de Cambridge'de vefat etti.

HENRY CAVENDİSH (fizikçi)

İNGİLİZ  fizikçi ve kimyacı, 1731 yılında Nice'de doğdu.  Çok çekingen bir insandı. Hiç evlenmedi ve büyük bir tutkuyla kendini ilmî araştırmalara verdi.

Kısa sürede büyük ün kazanarak Royal Society'ye, 1803' de ise Fransız Fen akademisine "yabancı üye" olarak alındı. Zengin bir amcanın tek varisi olduğu halde, sade yaşantısını bozmadı ve servetini büyük bir cömertlikle dağıttı.

Kimya alanında daha çok gazlar üstüne çalışma yaptı. Gazları, cıva dolu bir kap üstünde çalışarak inceleyen ilk bilgindir.  1766' da havadaki hidrojeni ayırdı. 1783' de havanın ilk kesin analizini ve suyun sentezini yaptı. 

1785' de, elektrik kıvılcımlarının etkisiyle azot ve oksijeni birleştirdi. 1798' de, burulma terazisi (Coulomb terazisi) yardımıyla, evrensel çekim sabitesini (yerçekimi ivmesi) ölçtü ve bundan hareket ederek Dünya'nın ortalama yoğunluğunu hesapladı.

baron AUGUSTİN CAUCHY (matematikçi)

FRANSIZ  matematikçi, 1789 yılında Paris'de doğdu.  1816' dan sonra Fen fakültesinde cebir,  Collège de France'da "matematiksel fizik",  Ecole politeknik'te "mekanik" okuttu. 

1830 Devriminden sonra, and içmeye yanaşmadığı için işinden oldu.  Kendisine bir matematik kürsüsü açılan Torino'ya (İtalya) gitti. Sonraları Paris Fen fakültesine, "matematiksel astronomi" profesörü oldu.

Bilimin farklı dallarında ilginç çalışmalar yaptı. Analizde bugün bile kullanılan sağlam, kesin metodlar kabul etti ve "analitik fonksiyonlar" teorisini ortaya koydu. 700' den fazla incelemesi vardır.  Augustin Cauchy, 1857' de Sceaux'da vefat etti.  

CAMİLO CASTELO BRANCO (yazar)

PORTEKİZLİ  yazar, 1825 yılında Lizbon'da doğdu. Oyun yazarı ve şâir idi. Gerçekçi romanın en ünlü ustalarından biridir.

Çok verimli bir sanatçıydı, Kullandığı dilin tatlılığı kadar zenginliğiyle de dikkati çekti. C. Castelo Branco, 1890' da São Miguel de Ceide'de vefat etti.

En ünlü eserleri  :   "Aforoz (1851)",  "Günah Tutkusu (1862)",  "Minho'dan Hikâyeler (1875-77,  12 cilt)",  "Eusebio Macario (1897)",  "Prazins'deki Brezilyalı Kadın (1882)".

JEAN DOMİNİQUE CASSİNİ (astronom)

FRANSIZ  astronom ve yerölçüm bilgini,  1625 yılında Nice kontluğu, Perinaido'da doğdu. 

Önce İtalya'da öğretmenlik yaptı, sonra Colbert'in davetiyle Fransa'ya gitti ve oranın vatandaşı oldu.

Paris rasathanesini kurdu. 15. Louis tarafından bu rasathanenin müdürlüğüne getirildi (1672). 

Gezegenler üzerine birçok eser verdi ve incelemeler yaptı. Saturn gezegeninin iki uydusunu keşfetti. 

 

Jean Dominique Cassini, 1712' de Paris'de vefat etti. Oğlu ve torunları da aynı mesleği sürdürdü.