25 Kasım 2024 Pazartesi

PAUL CLAUDEL (şâir)

FRANSIZ  şâir ve diplomat, 1868 yılında Aisne,  Villeneuve-sur-Fère'de doğdu. 1880' de kaybettiği dinî inancına  1886' da yeniden döndü. Bu dönemde  "Zamansız Bir Ölü (1888)" adlı eserini yazdı.

Bunun arkasından "Altın Baş (1889)"ı yayınladı. Ertesi yıl Dışişleri bakanlığının giriş imtihanını kazanarak konsolos oldu.  1890-93 arası şâir Mallarmé'nin evindeki toplantılara katıldı ve büyük ölçüde etkisi altında kaldı. 

"Şehir" ve "Genç Kız Violaine" adlı eserlerini bu dönemde yayınladı. 1893 - 1933 yılları arası çeşitli ülkelerde konsolosluk yaptı. Eserlerinde "barok" sanatın özellikleri görülür. 

"Öğle Payı (1905)",  "Şiir Sanatı (1903-04)",  "Beş Büyük Kaside (1909)",  "Esir (1914)",  "Meryem'e Bildirilen Haber (1912)",  "Saten Papuçlar (1927)" gibi "lirik" eserler de yazdı.

19 Kasım 2024 Salı

GEORGES CLAUDE (fizikçi)

F
RANSIZ  fizikçi ve sanayici, 1870 yılında Paris'de doğdu. 1897' de asetilenin aseton içinde eritilerek tehlikesizce taşınabileceğini ispat etti. Bu buluşu sanayi alanına hemen yayıldı.

1902' de havanın sıkıştırılarak sıvı hale getirilmesinin mümkün olacağını gösterdi. Sıvı havayı, azot ve oksijen elde edilmesinde kullandı. 

1910' da neon tüpleriyle aydınlatmanın mümkün olacağını belirtti. 1913' de, Arsonval ile beraber, sıvı hava ve zifir içinde patlamaları gerçekleştirdi. 

Gözenekli kömürün düşük sıcaklıkta emme özelliğinin arttığını keşfetti. 1917' de çok yüksek basınç altında, sentetik olarak amonyak elde etti.

1926' dan sonra, yeni enerji kaynakları aramaya yöneldi. Denizin dip suyu ile yüzeyi arasındaki sıcaklık farkından faydalanma denemeleri yaptı. Georges Claude 1960' da Saint-Cloud'da vefat etti.

13 Kasım 2024 Çarşamba

HUGH CLAPPERTON (seyyah)

İSKOÇYALI  seyyah, 1788 yılında Dumfriesshire, Annan'da doğdu. 1822' de Oudney ve Denham ile beraber Trablus'dan hareketle Orta Afrika'yı keşfe çıktı. 

Önce Murzuk'a, oradan Kanem'e ve o zamana kadar (4 Şubat 1823) Avrupalı yüzü görmemiş olan Çat gölüne, nihayet Bornu'nun başşehri Kuka'ya geldi. Buradan Oudney ile batıya yöneldi. 

Sokoto'ya (Nijerya) uğradı. Kuka ve Sahira'dan dolaşarak geri döndü (Ocak 1825). Sonra tekrar Orta Afrika'ya yola çıktı. Dahomey'de Lagos nehrinin bir kolu olan Oudiah'dan hareket ederek Kano'ya geldi (Temmuz 1826).

Sonra Sokoto'ya döndü. Hugh Clapperton 1827' de (yaş 39) bu şehrin yakınlarında dizanteri hastalığından vefat etti.

8 Kasım 2024 Cuma

EMİLE CLAPEYRON (mühendis)

F
RANSIZ  mühendis ve fizikçi, 1799 yılında Paris'de doğdu. Öğrenimini Politeknik okulunda yaptı (1816). Daha sonra "maden işletmelerinde" çalıştı. 

1820' de Rus hükümetinin yeni kurduğu "Yol ve Ulaştırma" okulunda ders vermek üzere Lamé ile beraber Rusya'ya gönderildi. 

1830 devriminden sonra Fransa'ya döndü ve Paris - Versailles - Saint Germain arasındaki "demiryolları" yapımında çalıştı.

1834' de Politeknik okulu gazetesinde yayınladığı; "ısının devindirici kuvveti" üzerine inceleme yazısıyla "termodinamiğin" kuruluşuna katkı sağladı. 

Carnot'nun ünlü broşüründe açıkladığı teoremi grafiklerle göstererek, kendi adıyla anılan "formülü" hazırladı. Ayrıca;  "homojen katıların dengesi" üzerine incelemeler ve "sürekli kirişler" hesabı yaptı. 

1842' de, buhar makinasında "çekmecenin" kullanılması ve kendi yaptığı "ekzantrik" için patent alan Emile Clapeyron 1864' de Paris'de vefat etti.  

3 Kasım 2024 Pazar

EDOUARD CLAPARÈDE (psikolog)

İSVİÇRELİ  psikolog, 1873 yılında Cenevre'de doğdu. Cenevre'de "deneysel psikoloji" okuttu. 1912' de "çocuk psikolojisi" üzerine araştırmalar yapma amacıyla  J. J. Rousseau enstitüsünü kurdu.

Eserlerinde;  Wundt, Ribot ve James'inkilere yaklaşan bir teori ortaya koydu.  Edouard Claparède, 1940' da Cenevre'de vefat etti.

Önemli eserleri :   "Düşünce Çağrışımı (1904)",  "Çocuk Psikolojisi ve Deneysel Eğitim (1909)",  "Güdümlü Buluş (1937)",  "Törebilim ve Siyaset (1940)".