MINAKYAN TİYATROSU

İSTANBUL'DA Güllü Agop'tan ayrılan bazı sanatçıların Mardiros Mınakyan yönetiminde kurdukları tiyatro (1885). Tiyatro binası önce Gedikpaşa'daydı. Kısa bir süre sonra Şehzadebaşı'nda bir binaya taşındı. Resmi adı "Osmanlı Dram Kumpanyası" olan Mınakyan tiyatrosu, 1908' den sonraki yıllara kadar sürekli olarak Türkçe oyunlar oynayan bir topluluktu.

Kadrosunda: Ahmed Fehim, Ahmed Necip, Nuri, Arif gibi Türk sanatçıların yanısıra; Çaprast, Aleksanyan, Holas, Timurciyan, Eliza Binemeciyan, Aznif, Beyzar, Öjeni, Sisak, Yaldızcıyan, Sancakcıyan gibi Ermeni asıllı oyuncular da vardı.

Topluluğa sonradan Hakkı Necip ve Hulûsi de katıldı. Repertuarında genellikle melodram ve duygusal komediler yer alırdı.

Mınakyan ve arkadaşları bir oyunda

                                                     MARDİROS MINAKYAN

Tiyatro oyuncu ve yönetmeni, 1837 yılında İstanbul'da doğdu. Dârülbedayi'nin ilk tiyatro öğretmenlerindendi. Hasköy'de Nersesyan okulunu bitirdi, aynı okula yardımcı öğretmen oldu. O sıralarda Ermeni okullarında verilen temsillerde rol aldı. İlk defa 1857' de Hasköy'de sahneye çıktı. 1862' de Beyoğlu'ndaki Naum tiyatrosunda oynanacak Aristodem adlı oyunda genç kız rolüne (Gesira) çıkacak bir kız bulunamayınca, bu rolü Mınakyan oynadı.

Gösterdiği başarı üzerine profesyonel tiyatro topluluklarına geçti. Önce Ermenice oyunlarda rol aldı. Güllü Agop'un Gedikpaşa tiyatrosuna katıldı. Bu topluluk için yabancı dillerden birçok oyun tercüme etti. Osmanlı-Rus harbi sırasında, bir kısım Ermeni oyuncularla Edirne'ye gitti. 1880' de Tiflis turnesine çıktı.

1882' de, Beyoğlu'nda Talimhane meydanındaki Croissant tiyatrosunda Benliyan ile beraber operetler oynadı. Mısır turnesinde oynadığı Leblebici Horhor Ağa ve Güzel Helen piyeslerinde büyük başarı kazandı. 1885' de o zamanın en seviyeli topluluğu sayılan "Osmanlı Dram Kumpanyası"nı kurdu. Bu topluluk 2. Meşrutiyet'ten sonra birkaç yıl daha sürdü. 1908' de Meşrutiyet'in ilânıyla kadrosuna birçok Türk oyuncu girdi.

Mınakyan, Meşrutiyet'ten sonra kurulan Osmanlı Donanma Cemiyeti Tiyatro Topluluğunda da sahne öğretmenliği yaptı. 1912' de 50. yıl jübilesi yapıldı (Türk tiyatro tarihinin ilk jübilesi). Padişah tarafından Maarif Nişanı'yla ödüllendirildi. 1914' de İstanbul Belediyesi'nin kurduğu Dârülbedayiî Osmanî'ye öğretmen oldu. 1916'da sahne hayatından ayrılan Mardiros Mınakyan 1920' de İstanbul'da öldü.