17 Temmuz 2018 Salı

MİCHELANGELO BUONARROTİ, eser-biyografi

İTALYAN heykeltraş, ressam, mimar ve şair, 1475 yılında Caprese'de doğdu. Floransa'lı eski bir aileye mensuptu. 5 erkek çocuktan ikincisiydi. Öğrenimine, hümanist Francesco da Urbino yönetiminde başladı. Sanata karşı büyük bir istidatı vardı. Zaman buldukça orada-burada resim çizer ve ressamların yanında çalışırdı. Bu ressamlar arasında en çok Francesco Granacci'ye yakınlık gösterirdi.

Granacci'den cesaret alarak, babasının ve ailesinin karşı koymasına rağmen, 1488 yılı nisanında ressam Domenico ve David Ghirlandaio'nun atölyesine yerleşti, fakat orada uzun müddet kalamadı. 1489' dan itibaren San Marco'daki Medici'lere ait bahçelerdeki eski heykellerle çağdaş resim taslaklarını inceleyerek Donatello'nun öğrencisi ve iş arkadaşı Bertoldo di Giovanni rehberliğinde heykel yapma tekniğini öğrendi.

İlk yıllarda, eski ustalardan Giotto ve Massaccio'nun figürlerinden kopyalar yaptı. Marco bahçelerinde pişmiş topraktan birkaç ufak figür ve bir de mermerden Kır Tanrısı Başı yaptı (bu eserler kayıptır). Michelangelo, Muhteşem Lorenzo'nun dikkatini çekti. Lorenzo onu Via Larga'daki sarayına aldı. Burada çok sayıda hümanistle ilişki kurdu; kültürünün temelini oluşturan Eflatun'cu öğretileri benimsedi.

Muhteşem Lorenzo ölünce, Michelangelo baba evine dönerek heykelciliğe devam etti. Normal boyutlarından büyük bir Herkül heykeli yaptı, fakat eser kayboldu. Santo Spirito manastırı başpapazı için tahtadan bir İsalı Haç yaptı ve onun yardımıyla gizlice temin ettiği kadavraları kesip biçerek anatomi çalışmaları yaptı.

1494 Ekiminde Medici'ler'in kısa zamanda düşmesine yol açan karışıklık ve ayaklanmalar, 8. Charles'ın ordularının yaklaşması karşısında rahatı kaçan Michelangelo, Floransa'yı terkederek önce Venedik'e, sonra Bologna'ya sığındı. Bologna'da 1 yıl kadar Gianfrancesco Aldrovandi'nin yanında kaldı.

Michelangelo' bundan sonraki hayatı değişik mekânlarda farklı konularda eser vermekle geçti. Sayısız mektupları ve 300 kadar şiiri kalmıştır. Şiirlerinden pek azı 1520' den sonraya rastlar. Sanatçının şiire ilgi duymasında çevrenin kültür yapısı etkisi oldu. Şiirlerinde dinî karakter ağır basar. Ölüm düşüncesi, günah duygusu, umutsuzluk, yakarışlar gibi temaları işledi.

Mektupları da insaniyet belgesidir. Sanatçının iç dünyasını, onun aile ocağına bağlılığını, babasına duyduğu candan sevgiyi, özellikle sabırsız ve çileci ruhunu, yalnızlığını, tutkulu cömertliğini ortaya koyar.

Michelangelo kısa süren bir hastalıktan sonra, 18 Şubat 1564' de Roma'da Macel dei Corvi'deki evinde 88 yaşında öldü. Yeğeni Leonardo, cenazesini gizlice Floransa'ya götürdü ve Santa Groce'de defnedildi.

Michelangelo  -  Gün
Michelangelo  -  Delfi kâhinesi  (1508-1512)


Michelangelo  -  Pieta Rondanini (detay)

Michelangelo  -  Kentaurosların savaşı

Michelangelo  -  Musa  (1515' e doğru)

Michelangelo  -  Karar günü  (detay)

Michelangelo  -  Kıyamet  (fresk detayı)

Michelangelo  -  Lorenzo de Medici

Michelangelo  -  Atlente

Michelangelo  -  Meryem, İsa ve Aziz Giovannino

Michelangelo  -  Kutsal aile

Michelangelo  -  Çıplak

Michelangelo  -  Meryem ile İsa