“İkinci yol” ise; hisse senedinin borsadaki “iniş ve çıkışlarını” takip etmek suretiyle “al-sat” yaparak “para kazanmaya” çalışmaktır. İkinci yola “daha sonra” temas edeceğiz...
HİSSE SENEDİYLE İLK TANIŞMA
Hisse senediyle “ilk defa” tanışacaksanız; yapacağınız ilk iş, güvenilir bir bankanın “menkul kıymet” alım satımı yapan bölümüne müracaat etmektir.
Öncelikle, bankada “cari hesap” açtırmak gerekir. Başlangıç için hesaba yatıracağınız para; “ihtiyaçlarınız dışında” sadece “yatırım amaçlı” olarak ayırdığınız bir para olmalıdır.
Bankanız, cari hesaba yatırdığınız parayı, “yatırım hesabınıza” aktararak, istediğiniz şirketin hisse senedini sizin adınıza satın alır. Alım esnasında banka, “binde 3” oranında “komisyon kesintisi” yapar. Hisseniz “2 iş günü sonra” yatırım hesabınıza girer.
BORSADAN HANGİ ŞİRKETİN HİSSE SENEDİNİ ALALIM ?
Bu tamamen “tercihinize” kalmış bir şeydir. Borsada “500 den fazla” şirket vardır. Otomotiv, bankacılık, çimento, beyaz eşya, elektronik sanayi, demir çelik, inşaat malzemesi, petrokimya, haberleşme, hava taşımacılığı gibi sektörlere ait şirketler, “kâr marjları” iyi sayılan “lokomotif” şirketlerdir.
Paranızı “bir tek” şirkete yatıracağınız gibi, “birden fazla” şirketin de hisse senedini alabilirsiniz. Böyle yapmayı tercih ederseniz, her sektörden birer tane olmak üzere “en fazla 5 şirketin” hisse senedini almak yeterlidir. Şirket seçimini “BİST 30” şirketleri içinden yapmak daha sağlamdır
ŞİRKETİN BEDELLİ, BEDELSİZ HİSSE SENEDİ VE NÂKİT KÂR PAYI ( TEMETTÜ) VERMESİ
Hisse senedini aldığınız şirketler, bir önceki yıla ait “kâr paylarını” gelecek yılın “mayıs ayının son haftasında” dağıtırlar. Temettü “nakit” olabileceği gibi; “bedelsiz hisse senedi” şeklinde de olabilir. Alacağınız temettü, bankanız tarafından “yatırım hesabınıza” işlenir.
Şirketler, iktisadi durumları sebebiyle “her yıl temettü dağıtmayabilirler.” Bazan da “bedelli hisse senedi” verirler. Bu durumda, istenen bedeli ödeyerek yeni hisseleri alabilirsiniz. Böylece elinizdeki hisse adedi çoğalmış olur. Ödemezseniz; bankanız elinizdeki hisselerin bir kısmını “piyasa fiyatından” satarak bu bedeli öder.
Bedelli hisse senedinin fiyatı, “piyasa değerinden değil” hissenin “nominal değeri” üzerinden hesaplandığı için, çok daha düşük olup “ödenebilir” düzeydedir. Aracı bankanız, ödeyeceğiniz para miktarını size bildirir.
Bedelli veya bedelsiz hisse senedi aldığınız gün “hissenin fiyatı bölünür” ve hisselerinizin adedi artar. Kısacası; şirketiniz “sermaye artırımı” yapmıştır.
Hisse senedini satın aldığınız yıl “borsa yükselmişse” ve şirketiniz yıllık bilânçosunda “iyi kâr” açıklamış, ilâve olarak “nakit temettü” de vermişse; oldukça “kârlı” sayılırsınız.
Tam tersi, borsa yükselmemiş veya yerinde saymışsa; elinizdeki hissenin değeri de “düşebilir veya yerinde sayabilir.” “İstisnai olarak”; hissesini aldığınız şirket, “iyi bir kâr” açıklamışsa, veya şirkete ait “kıymet artırıcı” özel bir durum varsa, borsanın “genel düşüşünden” pek etkilenmeyerek değeri “yükselebilir.”
Şirket, o yıl “mamûl veya hizmet” satışlarından kârlı bir yıl geçirmişse; temettü verme ihtimâli yüksektir, fakat “kâr edememiş” ya da daha kötüsü “zarar” açıklamışsa; temettü vermediği gibi, piyasa değeri de düşecektir.
Özetle; bir şirketin değeri, “firma kârının fonksiyonudur” diyebiliriz.
Hisse senedini “satmaya” karar verirseniz; bankanız, hisseyi o günkü borsa satış fiyatından satar. “2 iş günü sonra” satış bedelini, “satış komisyonunu” da düşerek yatırım hesabınıza işler.
BORSADA YAŞANACAK EN KÖTÜ DURUM
Borsada yaşanabilecek “en kötü hâl”; hissesine sahip olduğunuz şirketin “genel durumu” nun “fena hâlde” bozularak”, “iflâsa gideceği” söylentilerinin yaygınlaşmasıdır. Bankanız da bu durumu “teyid” ederse; artık “bir gün bile beklemeden” o hisseyi “zararınıza dahi olsa” satmanız gerekir. Aksi hâlde, elinizdeki hisse senedinin kısa bir müddet sonra “değersiz kâğıt parçası” olması işten bile değildir.
Sevinerek söyleyebiliriz ki; böylesi “kötü durumlar” borsamızda “çok nadir” yaşanmaktadır. Durumu kötüleşen şirketlerin bir kısmı, daha sonra “kendilerini düzelterek”, piyasada tekrar “söz sahibi” olmayı başarmışlardır.
İfade edilen “en kötü hâl” i yaşamamak için, portföyünüze “mali yapısı sağlam” şirketleri dahil etmelisiniz. Elinizdeki hisse senedine ait “önemli” bazı bilgi ve duyuruları aracı bankanızdan öğrenebilirsiniz.
Bankanız haricinde de şirketlere ait her türlü “detaylı” bilgiyi “Kamuyu aydınlatma platformu” adlı internet sitesinden yani www.kap.gov.tr den fazlasıyla öğrenebilirsiniz.
Hisseyi “uzun vadeli” bir yatırım aracı olarak kullanıp, temettü almak isteyen yatırımcıya, “aşırı bilgi” gerekli değildir. Elindeki şirketin bu yıl “temettü” verip vermeyeceğini, ve “sermaye artırımı” yapıp yapmayacağını öğrenmesi kâfidir. Hisse senedi fiyatları ise; gazete-tv lerde hergün verilmektedir...
Konuyla ilgili linkler :
www.borsaistanbul.com
www.kap.gov.tr
Konuyla ilgili linkler :
www.borsaistanbul.com
www.kap.gov.tr
