 |
| Konfüçyus |
Şöyle demiştir: "Hükümdarlar âdeta Tanrı'nın yeryüzündeki temsilcisi gibidir. Hükümdarın, erdemli ve bilge olması lâzımdır. İnsanları eğitebilmesi için, kendisinin de eğitimli olması gerekir. Kendini yönetmeyi bilemeyen; başkalarını yönetemez. Halkı idare etmek için neden ölüm cezası tatbik ediyorsunuz. Siz erdemli olun, halk da erdemli olur"
Konfüçyus yazılı bir metin bırakmadı. Öğrencileri onun ders notlarını, konuşma ve sohbetlerini bir kitapta topladılar. Öğretilerin temelinde "insanları sevmek" ilkesi bulunur. Sevgi, insanda doğuştan vardır. İnsanın vazifesi bu ilkeyi geliştirmek, erdemli ve bilge kişiliğe ulaşmaktır. Ana-baba sevgisi önde gelmelidir. Olgun ve mükemmel insan olmak, soylu davranmayı, erdemli, dürüst, sevgi dolu, cesaretli ve güvenilir olmayı gerektirir. Bunun için; çalışmak, öğrenmek, düşünmek ve ahlâk kurallarına uygun davranmak gerekir. Doğuştan soylu olmak gerekmez; sıradan insanlar da yeterince çalışıp kendilerini yetiştirebilir ve "kâmil insan" olabilirler.
1911' de Çinli gençler ona "feodal ve gerici" dediler. Bazıları ise: "Konfüçyus'tan tiksiniyorum" dedi.
Bugün, Konfüçyus'un sözleri, felsefi ve dini bir öğreti sayılmasa bile; zihniyetlerde ve toplumsal davranışlarda yüzyıllardan gelen derin izler bırakmıştır.
