MEHMET TALÂT ERBEN (fizik-kimyacı)

TÜRK  fiziko-kimya bilgini, 1917 yılında Kandiye, Girit'de doğdu. İlk, orta ve yüksek öğrenimini İstanbul'da yaptı. Yüksek Öğretmen okulu "fizik-kimya" bölümünü bitirdi (1943). 1952-54' de Kanada Ulusal Araştırma laboratuarlarında "yüksek polimer kimyası", 1955-57' de Amerika'da Argonne Millî laboratuarında "nükleer kimya" alanlarında araştırmalar yaptı. 

1957' de "doçent" oldu. 1959-61' de Eurochemic'de "analitik" ve "proses kimyası" bölümlerinde şef olarak çalıştı. 1962' den itibaren, Çekmece Nükleer Araştırma merkezi "kimya bölümü" başkanlığı yaptı. 1963' de profesör oldu. 1965' de İngiltere Fizik Enstitüsü üyeliğine seçildi.

1966' da Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma kurumunun "bilim ödülü"nü kazandı. Yurtdışı bilim dergilerinde birçok araştırması yayınlandı. 1973' de Amerikan Kimya derneğinden "takdirname" aldı. Aynı yıl  İ.T.Ü. Kimya fakültesi, "Fiziksel Kimya Kürsüsü" başkanlığına getirildi. 

Öteden beri resimle ilgilenen ve doğa olaylarını bilimsel düzeyde fakat sezgi yoluyla değerlendiren Erben, 1975' de Dr. Ayfer Aydın ile beraber İ.T.Ü. Kimya bölümünde "Sanat ve Transandant" adını verdiği bir resim sergisi açtı. Dünyada ve Türkiye'de bu türün ilki olan sergide sanatçı-bilim adamı, sanatla bilim arasındaki bağı farklı yönlerden ele alıyordu. 

TÜBİTAK'ın desteklediği "İdeal gezegen atmosferleri ve yer atmosferi için bir statistik teori" adlı araştırma projesini 1975' de tamamlayan Mehmet Talât Erben, 1981' de İstanbul'da vefat etti.

SİYAMİ ERSEK (hekim)

TÜRK  hekimi, 1920 yılında Uşak'ta doğdu. İstanbul Üniversitesi Tıp fakültesini bitirdi (1944). Aynı fakültenin "anatomi" ve "cerrahî" kürsülerinde asistan olarak çalıştı ve 1947' de "genel cerrahî" uzmanı oldu. 

Bir süre İngiltere'de "göğüs cerrahîsi" ve "anesteziyoloji" alanında çalıştı (1948-49). Heybeliada sanatoryumu cerrahî uzmanlığına, sonra da Bursa-Uludağ sanatoryum başhekimliğine ve operatörlüğüne atandı (1951).

Haydarpaşa Göğüs Hastalıkları hastanesinde, İstanbul Göğüs Cerrahîsi merkezini kurmakla vazifelendirildi (1961). Yeni kurulan bu merkeze "başhekim" ve "cerrahî servisi şefi" oldu. Türkiye'de ilk açık kalp ameliyatlarının yapılmasını sağladı (1963). Kalp nakli denemesi yaptı (1969). 

1969' da Yüksek Sağlık şûrası üyeliğine seçilerek 1973' de profesör oldu. 1983' de emekliye ayrılan Siyami Ersek, 1993' de İstanbul'da vefat etti.

AHMET CEMAL ERİNGEN (mühendis)

TÜRK  mekanik bilgini, 1921 yılında Kayseri'de doğdu. Yüksek Mühendis Mektebi Makina ve Tayyare bölümünü bitirdi. Amerika'da bir uçak şirketinde ihtisas yaptı (1944-45). Yurda dönüşünde, Türk Hava Kurumu'nda uçak projeleri hazırladı. 

Amerika'ya ikinci defa giderek Brooklyn Polytechnic'de doktora yaptı (1947). İndiana, Purdue üniversitesinde profesör oldu (1955). Aynı zamanda birçok sanayii şirketinin (IBM, General Electric vb.) teknik danışmanlığını yaptı. 

"Sürekli ortamın nonlineer teorisi" adlı eseriyle, sürekli ortam mekaniğinin modern anlamıyla, dünya ölçüsünde yayılmasını sağladı. Prof. Erdoğan Şuhubi ile beraber geliştirdiği bu teorisi üzerinde 1964' den sonra yaptığı araştırmalarla "mikromorfik" ve "mikropoler" olarak adlandırdığı yeni teoriler ortaya koydu. 

Katı hal fiziğiyle sürekli ortam mekaniği arasındaki bağları belirledi. Bu çalışmalarıyla; katı cisimlerde, akışkanlarda ve elektromanyetik cisimlerde iç yapıların sürekli ortam mekaniği üzerindeki etkilerini ortaya çıkardı.

Biyomekanikte kan akışına kadar uygulanan bu teorilerden sonra "yerel olmayan" dediği teorilerle uğraştı. Bilim dünyasında; "parça fiziği" ile "alan fiziği" arasındaki bağı kuran bilgin olarak tanınan Ahmet Cemal Eringen, 2009' da vefat etti. 

Başlıca eserleri :  "Sürekli ortam mekaniği (1967)", "Mikropoler termoelastisitenin temelleri (1970)", "Elastodinamik (Erdoğan Şuhubi ile - 1974)".

HÜSEYİN CAVİT ERGİNSOY (fizikçi)

TÜRK  fizikçi ve mühendis, 1924 yılında  Ankara'da doğdu. Galatasaray lisesinden sonra, Londra Üniversitesi Elektrik Mühendisliği bölümünden mezun oldu (1946). 2 yıl stajdan sonra Londra Üniversitesi Queen Mary College'da fizik doktorası yaptı (1952).

Türkiye'ye dönüşünde yedeksubaylığını yaparak Etibank'ta devlet hizmetine girdi (1954). Burada 4 yıl atom enerjisi başmühendisi olarak çalıştı. Bu görevi sırasında Amerika'ya ısmarlanan ilk nükleer araştırma ve eğitim reaktörü TR-1' in projesini hazırladı. Bir ara İTÜ ve ODTÜ' de nükleer mühendislik dersleri verdi.

Viyana'da Uluslararası Atom Enerjisi ajansının reaktör şubesinde uzman ve yönetici olarak çalıştı (1959-62). Amerika Brooklyn ulusal laboratuarına önce görevli, sonra asil üye olarak alındı. Burada çalışmalarını 1967' ye kadar sürdürdü. ODTÜ' ye çağrılarak Fen-Edebiyat Fakültesi dekanlığına profesör olarak atandı. "Katı hal fiziği" çalışmalarıyla uluslararası ün kazandı.  

Başlıca araştırmaları :  "Yarı iletkenlerde yüksüz yabancı maddelerden saçılma (1950)", "Cisim merkezli kübik kristallerde radyasyon hasarının dinamiği (G.H.Vinyard ile beraber-1964)", "Yüklü, enerjili parçacıkların monokristallerden geçişinde yöne bağlı özellikler (kanallaşma olayı) 1964-65".

Kanallaşma olayının açıklaması sebebiyle TÜBİTAK bilim ödülünü kazanan Hüseyin Cavit Erginsoy, 1967' de (yaş 43) Ankara'da vefat etti.

ALTAN ERBULAK (karikatürist)

TÜRK  karikatürcü, 1929 yılında Erzurum'da doğdu. Asker bir babanın oğluydu. Bu yüzden çocukluğu Anadolu'nun çeşitli şehirlerinde geçti. 

Tophane Erkek Sanat enstitüsünden sonra, İstanbul Devlet Güzel Sanatlar akademisi "resim" bölümünden mezun oldu (1950).

Önceleri, Bab-ı Âli'de "Markopaşa" ve "Akbaba" dergilerinde çalıştı. 1971' de İstanbul, Kocamustafapaşa'da arkadaşlarıyla beraber "Çevre Tiyatrosu"nu kurdu. 

Çok sayıda dergi ve gazetede karikatür çizdi. Milliyet gazetesinde haftalık yazılarını sürdürdü. Karikatür bantları hazırladı. "Kibar Hırsız" ve "Hürmüz ile Cafer" adlı karikatür tiplemelerini çizdi. 

Karikatür haricinde; tiyatro ve film oyunculuğu, seslendirme, televizyon programcılığı, şovmenlik, sunuculuk yaptı.  Espritüel bir kişiydi. Elektronik cihazlarla, kendi deyimiyle "haşır-neşir" olmayı seven bir amatördü.  İki kızı olan Altan Erbulak,1988' de İstanbul'da vefat etti.

SEDAT ÇETİNTAŞ (mimar)

TÜRK  mimar ve mimarlık tarihçisi, 1889 yılında Arapkir'de doğdu. Sanayii-Nefise mektebini bitirdi. Bir müddet Bursa Fen işlerinde çalıştı. Türk mimarlığının önemli anıtlarını kapsayan rölöve sergisini açtı. Maarif Vekâleti hars müdürlüğüne girdi.

Atatürk'ün direktifiyle, eski eserleri ve anıtları koruma heyetini kurdu. Kazı ve araştırmalarıyla önemli anıtlar hakkında bilgi aldı. Millî Eğitim bakanlığı "Eski eserler" bölümünden emekli oldu (1954). 

1957 seçimlerinde "Demokrat Parti"den milletvekili seçildi (1957-60). 27 Mayıs ihtilâlinden sonra yapılan yargılamalardan beraat eden Sedat Çetintaş, 1965' de İstanbul'da vefat etti. 

Başlıca eserleri :  "Saray ve Kervansaraylarımız Arasında İbrahim Paşa Sarayı (1939)", "Türk Mimarî Anıtları (Osmanlı Devri), Bursa'da İlk Eserler (1946)", "Bursa Dârüşşifası (1952)", "Türk Mimarî Anıtları (Osmanlı Devri), Bursa'da Murad I ve Bayezid I Binaları (1952)", "Sıvas Dârüşşifası (1953)", "Yeşil Cami ve Benzerleri Cami Değildir (1958)".

RIFAT ÇALIŞKAN (bisikletçi)

TÜRK  bisikletçi ve antrenör, 1941 yılında Konya'da doğdu. Bisiklet sporuna 1960' da Konya'da başladı. Türkiye turlarında; 2 birincilik, 2 ikincilik aldı (1965-73). 

1971 Balkan şampiyonasında dördüncü oldu. Almanya turunda etap kazandı. 75 kere millî olan Çalışkan, Türkiye'de en çok yarış kazanan bisikletçi unvanını aldı. 

1973' de bisiklet antrenörlüğüne başlayan Rıfat Çalışkan, 2009' da Bursa'da vefat etti.

LOUİS CHAVİGNİER (heykeltraş)

FRANSIZ  heykeltraş, 1922 yılında Montboudif, Cantal'da doğdu. 1944' de Auvergne'den ayrılarak Paris'e gitti ve Güzel Sanatlar okuluna girdi. Louvre ve Guimet müzelerinde tamirci olarak çalıştı. Önceleri figüratif eserler yapan sanatçı, zamanla soyutlamaya yöneldi.

Sanatçının eserlerinde, doğduğu bölgeye has görüntü ve masalların etkisi göze çarpar. Ölüm duygusu ise hiç eksik değildir ("Yıldırım", "Haykırış", "Germinal", "Alay Etme", "Peygamber", "Kapı"). 

1963' den sonra insanda kaygı uyandıran anıtsal görünümlü eserleri mimarların dikkatini çekti. Anıtsal eğilimi, "Manèges" ve "Conciliabules" dizisinde daha da belirginleşti. 1968' de "Germinal II"yi yaptı. Hayatının son yıllarında daha çok desen çalıştı ve çeşitli maketler yaptı. Bunlardan biri de anıtsal "Güneşin Kapısı" projesidir.

1970' de École Nationale Supérieure des Beaux-Arts'a profesör olarak atandı. Aynı yıl Luxembourg parkında "Az gelişmiş çevresel sanat"ı sergiledi. Bu eser, kereste haline getirilerek yeniden biçimlendirilmiş iri bir ağaç gövdesiydi. Altında da kanlar içinde ezilmiş bir manken yatıyordu. 

Verimli bir sanatçıydı. Çevresel sanata, dokunaklı lirizmi olan bir eserle katılmak istiyor ve böylece "Kamutanrıcı" dünya görüşünü yansıtıyordu. Louis Chavignier, 1972' de Clermont- Ferrand'da öldü. Vitry-sur-Seine sakinleri okul binalarında Chavignier'nin iki eserine yer vermekle ona saygılarını gösterdiler. 

Louis Chavignier  -  Güneşin Kapısı (1963)

GERARDO CHAVEZ (ressam)

PERULU  ressam, 1937 yılında Trujillo'da doğdu. Lima Güzel Sanatlar okulundan sonra 1960' da ülkesinden ayrılarak Avrupa'ya gitti ve Paris'e yerleşti. Gerçeküstücü eserleri tuvalin bütününe yayıldıkça saydamlaşan masal kahramanlarıyla doludur.

Litografi de çalışan sanatçı, yağlı pastelle hiç alışılmadık biçimde tablolar yaptı. Ayrıca unutulmuş balmumu tekniğiyle heykeli denedi. 

Peru, Meksika, İtalya, Fransa ve Belçika'da açılan gerçeküstücü (surrealist) sergilere katıldı.

Gerardo Chavez  -  Noche  (1973)

POTOS (bitki)

POTOS  bitkisi (scindapsus), sürgünleri çok uzun, ince ve sarılmacıdır. Yaprakları yürek biçiminde, sivri uçlu, derimsi yapıda, parlak yeşil renkte ve altın sarısı beneklidir. Çok aydınlık ve güneş olmayan pencere yakınında sarı rengin etkisi daha da artar.

Bakımı kolaydır. Doğrudan güneş yapraklara zarar verir. Loş ve sıcak yerden hoşlanır. Yosun kaplı tırmanma yüzeyleri, havaî köklerin oluşmasına da yardımcı olduğundan, daha tabiî bir gelişme sağlanır.

En az 12 derece, normali 15-20 derecelik ortam sıcaklığı, değişmeyen nem ve gelişme döneminde gübre şerbeti ister. Fazla su ve aşırı nem zararlı olur. Kışın oda sıcaklığına göre 2-3 günde bir sulanır. Nem kâfi olmazsa, yapraklarda kıvrılma ve dökülme görülür. Bu durumda; çıplak sürgünleri kesin ve bitkiyi daha nemli bir yere alın. 

Şubat veya mart ayında saksı değiştirin. Harç olarak; çürümüş yaprak, torf veya funda toprağı, sphagnum yosunu ve dişli dere kumu karışık toprak kullanın.

Üretim; uç sürgün çelikleri ve herbiri 2-3 yaprak kalacak şekilde kesilmiş gövde çelikleriyle yapılır. Çelikler, üstü naylonla örtülmüş ve nemli tutulan yastıklarda kolayca köklenir. Ayrıca su içinde köklendirme de yapılabilir. Köklenmiş yeni fidelerin gereğinden büyük saksıya dikilmesi, çürümeye sebep olabilir. 

GASTON CHAİSSAC (ressam)

FRANSIZ  ressam, 1910 yılında Avallon'da doğdu. 1937' de Paris'de kardeşinin yanına yerleşti. Orada, Otto Freundlish ve Jeanne Kosnik-Kloss ile tanıştı. Onlardan resim yapmayı öğrendi. Kısa sürede kişiliği ortaya çıktı. Birkaç kez hastaneye yatmak mecburiyetinde kaldı. 

1942' de karısıyla beraber Vendée'ye yerleşti ve ciddi olarak çalışmaya başladı. 1944' de "Bağımsızlar Salonu"na gönderdiği eserlerle Raymond Queneau ve Jean Dubuffet'nin ilgisini çekti. Kendisini tamamen resim ve desene verdi. 

1951' de "Hippobosque Koruda" yazdı ve boyalı ağaçtan ilk "Totemler"ini yaptı (1958). 1961' den sonra, büyük ebatlı yapıştırmalara yöneldi ve çok renkli büyük boy guvaşlar yaptı. Yıllar evvel yakalandığı amansız hastalıktan kurtulamayarak 1964' de öldü. 

Sanatçının resim, desen ve totemlerinde farklı üslûbu hemen dikkati çekmekte ve her türlü estetik kaynağın dışında kalan güçlü bir anlatımı yansıtmaktadır. Ölümünden sonra, farklı şehirlerde Chaissac adına birçok retrospektif sergi düzenlendi. 

Gaston Chaissac

PAŞA KILICI (bitki)

PAŞA  kılıcının (sansevieria) yaprakları; şerit ya da kılıç biçiminde, koyu yeşil renkli, enine gümüşî beyaz şeritli, dar ve uçları sivridir. Ayrıca yaprak kenarları sarı şeritlidir. Paşa kılıcının bakımı kolaydır. Işık ve nem az olsa da zarar görmez.

Yazın sıcak, aydınlık, az güneş gören yerlere koyun. Doğrudan güneş, yapraklarda yanma veya kahverengi lekeler yapar. Çok gölgede ise; dar, uzun, gösterişsiz yapraklanma olur. Kenarlardaki altın sarısı renk soluklaşır.

Yazın bol sulayın, yapraklara su püskürtün, ancak saksı toprağını sürekli nemli bırakmayın. Kışın 14 derecelik ortamlar uygundur. 

Aralık ayı başından şubat ayı sonuna kadar dinlenme dönemidir. Bu dönemde serin yerde, saksı toprağını oldukça kuru tutun. Çok serin ve nemli ortamda yapraklarda leke ve çürüme görülür.

Saksı değiştirme 2-3 yılda bir şubat veya mart ayında yapılır. Her defasında bitki biraz daha büyük saksıya alınır. Yaprak çürüntüsü, yanmış ahır gübresi, dişli dere kumu ve killi toprak karışımı iyi bir harçtır. 

Üretimi; hemen her mevsimde, ana bitkiden ayrılan yan sürgünler ve iyi olgunlaşmış yapraklardan alınan 5-6 santim uzunluktaki çeliklerle yapılır. Köklenme; orta derecede nemli, 22-25 derece ortamda tutulan kasa veya yastıklarda 4-5 hafta içinde oluşur.

ANTHONY CARO (heykeltraş)

İNGİLİZ  heykeltraş, 1924 yılında Londra'da doğdu. Londra'daki Polytechnic School ve Royal Academy'de okuduktan sonra, 1951-53 arasında Henry Moore ile çalıştı. Önceleri insan figürünü büyük bir özgürlükle işledi ama 1960' dan sonra gerçekçilikten uzaklaşarak alüminyum ve çelik gibi metal yapılara yöneldi.

Soyut eserlerinde, boyalı tabaka ve putreller uzam içine cesaretle ve dikkati çekecek biçimde yerleştirilmiştir. Çeşitli öğeler arasındaki dengesizlik ve bunun neticesi ortaya çıkan gerilim mevcuttur. 

Sanatçı bazı yönlerden minimal sanata yaklaşmaktaysa da renk ve buluş açısından giriştiği güçlü estetik araştırmasıyla da bu sanattan uzaklaşır. 1963-65 arası Benington kolejde öğretmenlik yaptı. 1980' lerden sonra büyük ölçekli "enstalasyon"eserleriyle ilgilendi. 2005' de Tate Galeri tarafından retrospektif sergi düzenledi. Anthony Caro, 2013' de Londra'da öldü.

Anthony Caro  -  Pencere   (1966-67)

YILBAŞI ÇİÇEĞİ

YILBAŞI çiçeğinin; uzun, sık boğumlu, kenarları kaba dişli, sarkık formlu, yaprağımsı sürgünleri vardır. Çiçekleri tek ya da ikisi biraradadır. 

Kırmızıdan menekşe rengine kadar farklı renkte kültür çeşitleri vardır. Kasım-ocak ayları arasında çiçek açar. Çiçekli dönemi etkileyicidir. 

Yılbaşına yakın çiçek açmasını sağlamak için 10-14 derece ortamda tutun. Daha yüksek veya daha düşük sıcaklık çiçeklenmeyi geciktirir. 

Çiçek tomurcuğu görülen bitkiyi düzenli sulayın. Ancak, tomurcuklar tam açmadan çok kısa süre önce sulamayı azaltın. Aksi halde açmamış tomurcuklar dökülebilir.

Çiçeklenme bitince sulamayı kesin, 1-2 aylık dinlenme döneminde bitkiyi serin bir yere alın. Ancak kurumayacak kadar su verin. Yazın, güneş almayan balkon veya bahçe köşelerine nakledin.

Ağustos ayı başına kadar sulama ve gübreleme yapın. Eylül sonunda içeri alın. Serin yerde tutun ve çok az sulayın. Bu dönemde bitkinin yerini ve yönünü değiştirmeyin.

Yılbaşı çiçeği humusca zengin, yaprak çürüntüsü ve yanmış ahır gübresi karışımlı, geçirgen toprağı sever.

Üretimde; boğum yerlerinden koparılan sürgün çelikleri kullanılır.  

AUGUSTİN CARDENAS (heykeltraş)

KÜBALI  heykeltraş, 1927 yılında Matanzas'da doğdu. Havana'daki San Alejandro Güzel Sanatlar okulunda öğrenim gördü (1943-49). 1955' de Paris'e yerleşti. "Gerçeküstücüler" ile tanıştı. 1956 ve 1959' da onlarla beraber eserlerini sergiledi. 

Eserlerinde, insanı dinlendiren bir incelik göze çarpar. Önceleri ağaçtan büyük totemler yapan Cardenas, daha sonraki çalışmalarında mermere yöneldi. Daha çok Belçika kara mermeriyle damarlı ve beyaz Carrara mermerini kullandı. 

Eserlerinin % 1' i anıtsal heykellerdir. Özellikle Auxerre koleji (1968) ile Saint-Denis fakültesindeki (1970) eserleri bu türdendir. 

1961 ila 1964 yılları arası; Kanada, Avusturya, Japonya ve İsrail'de açılan uluslararası sempozyumlara katıldı. 1995' de Küba Kültür bakanlığı tarafından ödüllendirilen Augustin Cardenas, 2001' de Havana'da öldü. 

Augustin Cardenas  -  Papagori 72

AFRİKA MENEKŞESİ (bitki)

AFRİKA menekşesi (saintpaulla), rozet şeklinde, sık dizilişli, çok sayıda yaprağı olan, kısa boylu bir bitkidir. 20-30 santim çapında bir küme oluşturur. 

Yaprakları bol tüylü, kalın etli yapıda 7-8 cm uzunluk ve 5-6 cm genişliğinde oval biçimdedir. 

Çiçeği, kısa saplar üzerinde 2-6' lık salkımlar halindedir. Yalınkat veya katmerli çiçekleri farklı renktedir. Çiçeklenme, aralık ayı dışında devam eder. 

Bitkiyi bahar ve yaz aylarında, doğrudan güneş etkisinden uzak tutun. Yaprak ve çiçekleri ıslatmayın. Aksi halde yapraklarda çürüme, beyaz halkalar, sarı veya kahverengi lekeler oluşur. Suyu, çiçeğin dibinden dikkatle verin. 

Kışın aydınlık, güneş gören, çok serin olmayan (15-18) derece yere koyun, az su verin, toprağı fazla nemli tutmayın. Aksi halde yaprak çürümesi ya da dökülmesi olur. 

Nisan-eylül ayları arasında 2 hafta arayla gübreleme yapın. Zayıf gelişme ve çiçek açmama, toprağın zayıflığından kaynaklanır. Toprak değiştirilince büyüme hızlanır. 

Mart ayında saksı değiştirin, Yaprak çürüntüsü, funda toprağı ve biraz dişli dere kumu katılmış toprakta iyi gelişir. Saksıları küçük tutun. 

Üretimi; kökten ayırma ve yaşlı bitkilerden alınan yaprak çelikleriyle yapılır. Köklendirme için; kasa veya saksılarda, yaprak çelikleri yarıya kadar toprağa sokulur. Fazla nemden kaçınmalıdır. 

JORGE CAMACHO (ressam)

KÜBALI  ressam, 1934 yılında Havana'da doğdu. Hukuk okudu. 1952' de resme yöneldi. José Luis Cuevas ile maya kültürü kaynaklarını araştırmaya girişti (1953). 1959' da Paris'e yerleşti ve André Breton ile tanıştı (1961).  

"Gerçeküstücü" resimlerinde bir simgeler dizgesi kurdu. Alışılmamış yollarla doğa güçlerini anlatmaya çalıştı. Tuvallerinden gizemci bir hava yayılır. Mat ve soğuk renkler bu havayı belirginleştirdi. 

İşlediği biçimlere şiirsellik katan Camacho'nun ilgi duyduğu konulardan biri de kitap resimlemesidir. Şiirle resmi ilk bağdaştıran sanatçılardandır. Tuval ve desenlerinde kısa şiirlere yer verir. Peru ve Venezuela'ya yaptığı ziyaretlerinde doğadan ilham aldı. 1971' de Vincent Bounoure ile "Camcılar"ı yazdı ve resimledi. 2003' de "Çiçek Kitabı" adlı bir sergi açtı. Jorge Camacho, 2011' de Paris'de öldü.

Jorge Camacho  -  Red Feather  (1974)

ATLAS (bitki)

ATLAS  çiçeği (epiphyllum), humuslu toprağı sever. Bir metreyi bulan sürgünleri, sürgün ucunda büyük güzel renkli, gösterişli ve bir kısmı kokulu çiçekleri vardır. 

Salonlarda kullanılan atlas melezleridir. Bunların oldukça uzun, kenarları dişli, yaprağımsı sürgünleri; kırmızı, pembe, turuncu ve diğer renklerde büyük, katmerli ve gösterişli çiçekleri vardır. 

Atlas; mayıs ayı sonunda çiçeklenme bitince, bahçe veya balkondan nispeten gölge bir yere alınır. 4 haftalık bir dinlenme dönemi başlar. Bu süre içinde çok az su verilir. Daha sonra saksı değiştirilir. Bol su ve gübre takviyesi gerekir. 

Bitkiyi sonbaharda oda ya da salona alın. Aralık ayı ortasından şubat ayına kadar, serin, 10 derecelik bir ortamda, çok az su vererek kuru tutun. Bu kuru dinlenme dönemiyle çiçek tomurcuklanması teşvik edilir ve bitkinin her yıl çiçek açması sağlanır. 

Kuru dinlenme döneminden sonra yeniden gelişme başlar. Artık bitkinin yerini değiştirmeyin, giderek sulamayı artırın ve gübre takviyesi yapın.

ARİSTİDE CAİLLAUD (ressam)

FRANSIZ  ressam, 1902 yılında Moulins, Deux-Sèvres'de doğdu. Desen ve resmi, 2. Dünya Savaşı sırasında Almanya'da esirken öğrendi. Adı daha gençliğinde naif ressama çıkan sanatçı; bölmeli desenleri, mineli renkleri ve olağanüstü kabiliyetiyle primitiflere yaklaşır. 

Gökyüzü, su, insan, ağaç, kaya, bina gibi birçok öğeden faydalanarak kırsal ya da dinî resimler yaptı. Saflık ve mutluluk dolu resimlerinde; kent görünümleri, tarlalar, ırmaklar gibi konuları işledi. 1949' da "Doğal Sanat" sergisine katılan Caillaud, 1990' da Vienne'de öldü.

Aristide Caillaud  -  Veronik on iki yaşında (1972)

FİLODENDRON (bitki)

FİLODENDRON, çok güzel, göz alıcı, dekoratif görünümlüdür. Yaprakları renkli ve gösterişlidir. Küçük veya büyük yapraklı örnekleri vardır. Çeşitlerin çoğu dayanıklıdır. Aydınlık fakat doğrudan güneş almayan yerleri sever. 

Sıcak, nemli, havadar yerde iyi gelişir. Yazın toprağını nemli tutun, bol su verin. Kuru havalarda yapraklara su püskürtün. Kışın daha az su verin ve ortam sıcaklığını 16 dereceden aşağı düşürmeyin. Aksi halde yapraklarda sararma olur.

Saksı değiştirmeyi genç bitkilerde her yıl, yaşlılarda iki yılda bir mart ayında yapın. Yaprak çürüntüsü, yanmış ahır gübresi, funda toprağı veya sphagnum yosunu karıştırılmış harç uygundur. 

Üretim, uç ve göz çelikleriyle yapılır. Havai köklendirme yöntemi de uygulanabilir. 

MARCELLE CAHN (ressam)

FRANSIZ  kadın ressam, 1895 yılında Strasbourg'da doğdu. Berlin'de "anlatımcılar"ın yanında ve Paris'te yetişti. 1920' de Arraujo'nun yönetiminde geometrik figürlerle resme başladı. Bu arada özellikle Cézanne'ın eserlerini inceliyor, Académie Ranson'da da Maurice Denis ve Edouard Vuillard'ın derslerini izliyordu.

Soutine ve zenci sanatı ilgisini çekti. Picasso, Juan Gris ve özellikle de Fernand Léger'nin sanatına hayran oldu ve kübizme kaydı. 1929' dan sonra Piet Mondrian, Georges Vantongerloo ve Jean Gorin'in sanatını inceledi, somut sanatla ilgilendi. 

Savaştan sonra renk öğesine yöneldiyse de (ilk kabartmalarını renkli yaptı) kısa sürede bundan kesinlikle vazgeçti. Artık çizgi ve doğru çizgiye yönelmişti. Eseri, "geometrik soyutlamanın arı bir biçimi" oldu. Beyaz fonlara kabartmalar yapıyordu. Bunlar 1960' dan sonra küresel hacimlere dönüştü. Ölü tonlarla canlı tonları karşılaştırdığında renkten de faydalanmaya başlamıştı. 

Bir ara, çeşitli maddeleri yapıştırmayı denedi (1952), sonra fotoğraf yapıştırmaları yaptı (1957-58). Bütün bu denemeler Cahn'ı 1961' lerde ilk "uzamsal"larını yapmaya itti. Artık tablonun bütünü bir kabartma oluyor ve uzama doğru giderek bir bakıma mimarîye yaklaşıyordu. Bu tür eserlerinde de sertlik ve titizlik göze çarpar. 

1972' de C.N.A.C. 'nin düzenlediği gezici bir sergi kendisine ayrılan Marcelle Cahn, 1981' de Neuilly-sur-Seine'de öldü.

Marcelle Cahn  -  Réversible 2 (1957)

ARAPSAÇI (bitki)

ARAPSAÇI (helxine soleirolii), küçük boylu, yerde yayılıcı özellik gösteren saksı bitkisidir. Sık dallanma özelliğine sahiptir. Yaprakları da sık dizilişli, parlak yeşil renkli, küçük ve kalp formludur. 

Sağlıklı gelişme için yarı gölge, gölge ve serin ortamlar gereklidir. Havanın nem oranı yüksek ve saksı toprağı nemli olmalıdır. Yaz aylarında daha sık sulanmalı ve yapraklara su püskürtülmelidir. 

Normal bahçe toprağı ya da funda toprağı ve kum karışımında iyi yetişir. Saksı değiştirme mart-nisan aylarında yapılır. 

BULUTÇULUK (sanat akımı)

BULUTÇULUK,  soyut manzaracılık içinde yer alan çağdaş sanat akımıdır. Julien Alvard'ın savunduğu bulutçuluk akımı ilk olarak 1958' de ortaya çıktı ve birçok Parisli ressam tarafından benimsendi. 

Resimleri hep bulutları hatırlatan bu sanatçılar, sis ve saydamlık etkilerinden yararlanarak bilinçli olarak Çin sanatının bazı özelliklerini benimser. Lange yasasını yadsırlar; tablo, "öne doğru geleceği yerde" birbirini izleyen düzlemler aracılığıyla "derinleşir". 

Uzam, girdap, derinlik; Benrath, Duvillier, Piero Graziani, René Laubiès, Nasser Assar gibi ressamların en önemli kaygısıdır. Bu sanatçıların eserlerine; "Saydamlık ve Derinlik" (Paris, 1964) ya da "Bulutçular" (Lyon Güzel Sanatlar müzesi, 1973) gibi önemli sergilerde yer verildi. 

Bulutçuluk
Benrath  -  Gezinti ve dönüş (1971)

SARDUNYA (bitki)

SARDUNYA  (pelargonium), sera ve salon çiçeği olarak en fazla yetiştirilen iki türü; "iri çiçekli sardunya" ve "alaca yapraklı sardunya"dır. 

İri çiçekli sardunyanın normal (şubat-mart) ve geç çiçeklenen (mayıs-ağustos) çeşitleri vardır.

Bu melezler, salonları olduğu gibi, yazın balkon ve bahçeleri de süsler. Bitki çabucak dallanır ve iri kümeli bir form alır. 

Yaprakları büyükçe, kalb şeklinde, tek parçalı veya 5-7 lobludur. Farklı renklerde, büyük, katmerli, gösterişli çiçekleri vardır.

Havadar, kışın bol ışıklı; yazın ve çiçeklenme döneminde daha az güneşli yerleri sever. Çiçeklenme sonrası fazla su vermeyin. Saksı toprağını orta nemli hattâ biraz kuru tutun. 

Saksı değiştirmeyi ocak-şubat aylarında yapın. Bu işlemde uzun kökleri kısaltın. Çürümüş yaprak, yanmış ahır gübresi, nispeten killi toprak karışımı uygun harçtır. 

Üretim: ağustos-ekim veya şubat-mart dönemlerinde alınan çeliklerle yapılır. Çelik tavasına sık sık su püskürtün ve hafifçe gölgelendirin. 3-4 hafta içinde köklenme olur. 

Gelişmiş bitkileri, sürgün verme başlangıcı olan ocak ayında yarı yarıya budayın.

CAMİLLE BRYEN (BRİAND) - sanatçı

FRANSIZ  sanatçı, 1907 yılında Nantes'da doğdu. 1926' da Paris'e gittikten sonra, Saint-Germain-des-Prés ve Montparnasse'lı sanatçılar arasına katıldı. Resim, şiir ve gravürlerinde sürekli olarak yeni anlatım yolları aradı.

İlk olarak yazıyla işe başladı. 1927' de Dada'cılık izlerini taşıyan "Opopanax" adlı şiir derlemesini yayınladı. 1934' e kadar duygu ve düşüncelerini şiir ve grafikleriyle anlattı. "Expériences" adlı eserinde şiir, desen, graffiti, yapıştırma ve çeşitli denemeler biraradadır. 

Yayınladığı birçok yazı arasında Jacques Audiberti ile beraber yazdığı "Kutu Açacakları (1952)", "humanisme"i belirler.

Bryen, "karşıt resmi" göklere çıkaran bir sanatçıdır. İlk plastik eserleri; rastgele desenler ve birleştirmelerden oluşan nesnelerdir (1934). Sanatçı o sıralarda ileride resme yönelecek iki fotoğrafçıyla çalışmaktaydı. 

İlk "lekeci" eseri "Balmumu ve Mum"u 1936' da yaptı. Lekecilik akımının büyük ustalarından biri olan Bryen, aynı zamanda lirik soyutlamanın da öncülerindendir. 

İlk "Yeni Gerçekler" sergisinde enformel suluboyalarını sergiledi; bunlar tüpten çıktığı gibi kullanılan boya çizgilerinden oluşmaktaydı. Georges Mathieu ile birlikte "ruhsal non-figüratif" akımını başlattı (1947).

Grafik üslûplu ilk yağlıboyalarını 1950' de yaptı. Daha sonra yapısı dama tahtasına benzeyen eserler vermeye başladı. Camille Bryen, 1977' de Paris'de öldü.

Camille Bryen  -  Düşsel Yapı

ASLAN PENÇESİ (bitki)

ASLAN pençesinin (monstera) 30' a yakın türünden en tanınmış olanı "monstera deliciosa"dır. Dekoratif, gösterişli yapraklarıyla, iç yerleşim düzeninde çok kullanılır. 

Tırmanıcı yapıda gövdesi; körpe iken küçük, kenarları düzgün, sonra parçalı, loblu ya da delikli, yürek şekilli, uzun saplı yaprakları vardır. 

Koyu yeşil, derimsi yapıda, çok gösterişli olan yapraklar, 50-100 santim boya ve 40-70 santim genişliğe ulaşabilir. Yaprak sapları 30-50 santim uzunluktadır. 

Aslan pençesi için az güneşli, yarı gölge veya gölgeli bir ortam seçin. Doğrudan güneş alan veya çok gölgeli ve karanlık yerlere koymayın. 

Yazın bol su ve gübre şerbeti verin. Sıcak havalarda yapraklara kireçsiz su püskürtün. Kışın 18-20 derece ortamlı odalarda ve 10 dereceden az olmayan yerde koruyun.

Saksı değiştirmeyi 2-3 yılda bir, şubat-mart aylarında yapın. Çürümüş ahır gübresi, yaprak çürüntüsü ve killi toprak karışımı harç kullanın. 

Üretimi gövde ve uç çelikleriyle yapılır. Gövde çelikleri, bitki sürgününün her parçada bir göz kalacak şekilde kesilmesiyle elde edilir. Bu işi mart veya nisan aylarında yapın. Çelikler 20-22 derece ortamda, 6-7 haftada köklenir. 

LOUİSE BOURGEOİS (heykeltraş)

FRANSIZ  asıllı kadın heykeltraş, 1911 yılında Paris'de doğdu. 1938' de New York'a yerleşmeden önce Paris'de, Ecole des beaux-arts'daki dersleri takip etti, sonra Ranson Akademisi'nde Bissière'in atölyesine devam etti. Daha sonra Robert Vlérick ve Fernand Léger ile beraber çalıştı.

Boyalı tahtadan yaptığı uzun formlarında kasılmış bir hava vardır. Bu kasılmışlık, çevre ile yontular arasında anlaşılmaz bir gerilim yaratır. Gruplar halindeki kompozisyonları, yalnızlık duygusunu azaltacağı yerde artırmaktadır. 

Zamanla eserlerine bir samimiyet geldi. Böylece daha kalabalık gruplar içine sıkıştırılan figürler (çoğu kez siyah-beyaz) biraz olsun yalnızlık duygusunu unutturuyordu. 

Bourgeois, 1960' larda çimento ve tunçtan içi boş heykeller yaptı, ama 1966' da siyah veya beyaz mermerden yaptığı düşey formlara yöneldi. 1982' de New-York Modern Sanatlar müzesinde retrospektif sergi açtı. 1993' de Amerika'yı Venedik bienalinde temsil etti. Örümcek biçimli "Maman" adlı eseriyle ilgi gören Louise Bourgeois, 2010' da (yaş 99) New-York'ta öldü.

Louise Bourgeois  -  Biri ve Öbürleri (1955)

MUM ÇİÇEĞİ

MUM  çiçeğinin (hoya) dünyada 100 kadar türü vardır. En tanınmış olanı "hoya carnosa"dır. Sarılmacı bir saksı bitkisidir. Yaprakları geniş, oval, küt uçlu, kalın etsi yapıda, 5-8 santim uzunluğunda kısa saplıdır. 

Çiçekleri beyaz, mumsu görünümlü, toplu ve şemsiye dizilişli, güzel kokuludur. İlkbahar ve yaz aylarında çiçek açar. Salonlarda sütun, demir çubuk ve duvarlara sardırılır. 

Kolay ve güçlü gelişen bir türdür. Sağlıklı gelişmesi ve bol çiçeklenmesi için, kışın 10-12 derece ortamlı, aydınlık, havadar ve doğrudan güneş almayan, doğu veya batı pencere kenarlarına yerleştirin. 

Toprağı fazla nemli tutmayın. Yerini sık sık değiştirmeyin. Çünkü ışık değişimi zarar verir. Yazın sulamayı sıklaştırın ve yapraklara su püskürtün.

Saksı değişimini 2-3 yılda bir mart ayında yapın. Harç olarak; yaprak çürüntüsü, yanmış ahır gübresi, dere kumu ve killi toprak karışımı kullanın.

Kışın, yaprak dökülmesini ve sürgün uçlarının kurumasını önlemek için aşırı sudan kaçının. Fazla nem kökleri çürütür.

Üretim için; ilkbahar ve yaz aylarında, sürgünlerden 2 yaprak kalacak şekilde kesilen çelikler kullanılır. Çelik dikim toprağını orta nemli tutun, üstten su püskürtün. 

JEAN BOSC (desinatör)

FRANSIZ  desinatör ve karikatürist, 1924 yılında Nîmes'de doğdu. Çoğu zaman kurulu düzene karşı çıkan bir mizah anlayışıyla; birbirinin aynı, iri burunlu küçük tipler çizdi. İlk karikatürleri 1952' de "Paris-Match"ta, sonra "Lui", "France-Observateur", "Punch", "Esquire" ve "Die Zeit"ta çıktı. 

Fransa ve Almanya'da çeşitli albümler yayınladı. Bunlar arasında; "Zorbaya Ölüm (1956)", "Ivır Zıvır (1956)", "Bosknâmeler (1965)", "De Gaulle Ufak Olsaydı (1968)", "Halden Hale Giren Çiçek (1968)", "Seni Seviyorum (1969)" sayılabilir. 

Ayrıca; "Boskeli'ne Yolculuk" adlı bir çizgi film ile Alman televizyonu için "Zavallı Başkan" adlı bir film yaptı. Jean Bosc, 1973' de (yaş 49) Antibes'de öldü.

Jean Bosc  -  Bir karikatürü

ZEBRİNA (bitki)

ZEBRİNA  bitkisinin sürgünleri yayılmacıdır. Toprağa değen sürgün boğumlarında saçar kökler oluşur. 

Yaprakları yumurtamsı, düzgün yapıda, sivri uçlu, alt yüzleri kırmızı, üst yüzleri yeşil ve iki gümüşî şeritlidir. Bu yüzden "zebra bitkisi" diye de adlandırıldı. 

"Telgraf çiçeği"ne benzeyen "Guadrikolor" türünün yaprakları kırmızı, pembe, beyaz ve sarımsı tonlu, çok gösterişlidir.

Zebrinanın bakımı kolaydır. Kışın 12 derece sıcaklıktan yukarı, yazın ise, 20-25 derece sıcaklık ortamında yetişir. Daha çok aydınlık, nispeten güneşli yerleri sever. 

Guadrikolor türü çok fazla gübrelenirse, yaprakları tamamen yeşile döner ve güzelliği azalır. 

Bitkiye yazın bol su verin ve yapraklara su püskürtün. Kışın, toprağı orta derecede nemli tutun ve sulamayı yarı yarıya azaltın. Hava nemi düşük olsun. 

Organik maddelerce zengin toprağı sever. Saksı değiştirmeyi ilkbaharda yapın. Üretimi; uzun sürgünlerden alınan çeliklerin köklendirilmesiyle yapılır. Köklenme boğum yerlerinden olur. Su dolu kabın içinde de köklendirme yapılabilir. 

Zebrinanın 1 metreye kadar ulaşan yatay sürgünlü bir çeşidi de ilgi çekicidir. Yaprakları çok gösterişli, geniş, oval, sivri uçlu, üst yüzü kırmızımsı zeytûnî yeşil, alt yüzü menekşemsi kırmızıdır. Renkleri ışığa bağlı olarak değişme gösterir.  

ORHAN BORAN (spiker)

TÜRK  radyo, televizyon ve sahne sunucusu, 1928 yılında İstanbul'da doğdu. Galatasaray lisesini bitirdi. 

Lise dönemine sahneye çıkmaya başladı. Şehir Tiyatrosu kadrosuna alındı. Paris "Les Mathurins" tiyatrosunda çalıştı. 

İstanbul Radyosunda, açıldığı yıldan başlayarak çalışmalarını sürdürdü. 1949-50' de, İstanbul Radyosu temsil yayınları rejisörlüğü yaptı. 3 sene B.B.C. (Londra) radyosunda çalıştı. 

Film çevirdi, mizah yazıları yayınladı, ama daha çok radyo ve sahne sunucusu olarak tanındı. Özellikle "Orhan Boran ve Yuki" adlı radyo animasyonu büyük alâka gördü.

Boran, Türkiye'de sunucululuğu meslek haline getirmeyi başarmıştır. Sahne ve sunuculuk hâtıralarını çeşitli zamanlarda Hürriyet ve Milliyet gazetelerinde haftalık yazılar halinde yayınladı. 

Hayatının son dönemlerinde sağlık problemleriyle karşılaşan Orhan Boran, 2012' de İstanbul'da vefat etti.

HATMİ ÇİÇEĞİ

HATMİ çiçeğinin (hibiscus) 200' e yakın türü arasında en çok "Çin gülü" veya "Japon gülü" diye adlandırılanı tanınmıştır. Özellikle katmerli çiçekli olanlar büyük ilgi görmektedir. 

Yaprakları yürek şeklinde, kenarları dişli, sivri uçlu, uzun saplı ve parlak yeşildir. Kırmızı, pembe, turuncu açan, yalınkat veya katmerli çeşitleri vardır. Çiçekli dönemi oldukça uzundur (ilkbahar, sonbahar arası). 

Çin gülü; fazla aydınlık, havadar ve özellikle sonbaharda güneş gören ortamları sever. Yaz aylarında bol sulama ve gübre takviyesi gerekir. Özellikle tomurcuklanma döneminde bol su verin.

Soğuk veya çok sıcak ortamlarda yaprak dökülmesi görülür. Kışın, barınma ortamını 12 dereceden aşağı düşürmeyin ve az su verin. 

İyi olgunlaşmış sürgünler bol çiçek verir. Toplu, bol dallı ve dekoratif formlu bir bitki elde etmek için uzun sürgünlerin budanması gerekir. 

Saksı değiştirmeyi, her yıl giderek daha büyük saksılara alarak yapın. Harç olarak; yanmış ahır gübresi, yaprak çürüntüsü ve hafif killi bahçe toprağı karışımı uygundur.

Üretimde; odunlaşmamış sürgünlerden elde edilen yeşil uç çeliklerle daha fazla başarı sağlanır. Çelikler 3-4 haftada köklenebilir. Köklenme için 20-25 derecelik ortam ve yüksek nem gerekir. 

BİRLEŞTİRME SANATI

BİRLEŞTİRME,  gereçlerin veya birbirine benzemeyen nesnelerin biraraya getirilmesiyle oluşan sanat eseridir. "Birleştirme"nin kökenini çağdaş sanatın kaynağında aramak gerekir. 

Meselâ; Umberto Boccioni'nin fütürist eserleri, Braque'ın yapıştırılmış kâğıtları, Matisse'in kırpıntı kâğıtları, Picasso'nun yapıştırmaları ve çeşitli gereçlerden oluşan eserleri, Duchamp'nın basit birer nesne havası verdiği "ready-made"leri veya Dada'cıların fotomontajları, Kurt Schwitters'ın "Merzbau"ları, Giacometri, Dali ve Breton'un surrealist nesneleri, birleştirme türündeki eserlerin ilk örnekleri sayılır.

Günümüzde birleştirme yapan sanatçılar daha çok "dadacı-gerçeküstücü" gelenekten faydalanırlar. Gerçekçi bir ihtiyaçla "pop'art"çılar (Robert Rauschenberg'in "combine-paintings"leri) ve "yeni gerçekçiler" (Arman'ın "yığmalar"ı, Daniel Spoerri'nin "tuzak tablolar"ı, yırtık afişler) tarafından benimsenen birleştirme tekniği; Ursula, Camille Bryen ve Bernard Requichot gibi sanatçılarda büyüleyici bir nitelik kazandı. 

Birleştirme  -  Daniel Spoerri - Bit Pazarı (1966)

AROKARYA (bitki)

AROKARYA,  küçük köknar ağacına benzer. Çok güzel ve sürekli yeşil yaprakları, yelpaze şeklinde kat kat dizilişli yan dalları vardır. Dekoratif bir bitkidir. Yazın daha sıcak fakat doğrudan güneş etkisi az, kışın 3-10 derece ortamlı yerleri sever.

Kışın fazla sıcak, az nemli salon ve 3 dereceden düşük ortam zararlıdır. Havadar, aydınlık ve yarı gölgeli yerlerde sağlıklı yetişir. Yazın bol su verilir. Sıcak havalarda yapraklara su püskürtün. Kışın, toprağı kurumayacak kadar nemli tutun. Sulama suyu kireçsiz olmalıdır.

Saksı değiştirmeyi, en geç 4-5 yılda bir mart ayında yapın. Bir kısım yaprak çürüntüsü, bir kısım torf ya da funda toprağı, az miktarda killi toprak ve bir kısım dişli dere kumu karışımı uygun harçtır. 

Üretim; uç yeşil çelikleriyle aralık ayında yapılır. Çelikler orta sertlikte olmalıdır. 

GİANNİ BERTİNİ (ressam)

İTALYAN  ressam, 1922 yılında Pisa'da doğdu. Önceleri figüratif anlatımcı, sonraları yeni kübizm doğrultusunda çalıştı. 1947' de geometrik soyutlamaya yönelerek Jasper Johns'un yeni Dada'cı çalışmalarının öncüsü sayılan, basma harf ve rakamlarla bezenmiş yağlıboya resimler yaptı (1948-49). 

Enrico Baj ile birlikte, 1951' de ilkelerini ortaya koyduğu "nükleer sanat" anlayışını biçimlendiren enformel eserler verdi. 

1951 yılının sonuna doğru Paris'e yerleşen Bertini, bir makina işlevindeki şemalara göre renk lekelerini tuvale yerleştirdi. 1960' dan sonra, günlük yaşantının görüntülerine yöneldi, ama kişiliğini de bırakmak istemediği için, bu görüntüleri "Bertini'leme" adını verdiği bir işlemden geçirdi (Gerçek Ülke). 

1963' de fotoğraf parçalarını, duyarlaştırılmış tuvale aktarmanın yolunu buldu. "Mekanik Sanat" adını verdiği (1965) bu yöntemle, tuvale aktarılmış fotoğraflardan oluşan bir çeşit yapıştırmalar yaptı. Cinsellik ve makinayı güncel görüntülerle ortaya koydu. Gianni Bertini, 2010' da Caen'de (Fransa) öldü.

Gianni Bertini

KAYA SARMAŞIĞI (bitki)

KAYA  sarmaşığı (hedera), güzel ve sarılmacı yapraklarıyla evlerde, balkon ve bahçelerde sarılmacı veya sarkıcı bitki olarak kullanılır. Kaya sarmaşığı, ülkemizde en çok tanınan, evlerde fazla kullanılan bir türdür.

Yaprakları küçük, 3 parçalı ve parlak yeşildir. Serin ortamlardan hoşlanır, dondan bile zarar görmez. Sıcak yerde sağlıklı gelişmez. Gölgeli ortamlarda yeşil rengin etkisi artar. 

Yazın, bol su verin, sıcak havalarda yapraklara su püskürtün. Kasım ayında dinlenme dönemi başlar. Şubat ayına kadar saksı toprağını orta nemli tutun. Aksi halde, yapraklarda sararma veya kahverengi lekeler görülür.

Renkli yapraklı çeşitleri, sonbahar ve kış aylarında 12-15 derecelik sıcaklıktan hoşlanırlar. "Marengo" bunlardan en sevilenidir.

Kaya sarmaşığının saksı değiştirme işlemi 2-3 yılda bir mart veya eylül ayında yapılır. Yaprak çürüntüsü ve dişli dere kumu karışık, az killi toprak harcı uygundur.

Üretim için; ilkbahar veya sonbaharda kuvvetli sürgünlerden alınan 8-10 santim uzunluğundaki çelikler kullanılır.

GASTON BERTRAND (ressam)

BELÇİKALI  ressam, 1910 yılında Wonck'da doğdu. 1933' de Brüksel Güzel Sanatlar akademisinde okudu. Bir müddet Paris'de kaldı. İlk tablolarını "La Route Libre" üyeleriyle beraber sergiledi. Sonra da eserleri düzenli olarak "Apport" salonlarında yer aldı. 

Önceleri Louis Thevenet'nin "entimizm"inden ve Henri Evenepoel'in renkli eserlerinden esinlenerek figürlü resmi denediyse de, sonradan soyut resme yöneldi. 

Sanatçı, Louis van Lint ile 1945' de "Jeune Peinture Belge" topluluğunun kurucu üyelerinden biridir. Bu topluluk Belçika'da "non-figüratif resim" akımının kaynağı sayılır. Bertrand'ın eserlerinin başlıca özelliği arı üslûplu geometrik bir soyutlamadır. Genellikle soğuk, açık ve çok ayrıntılı olan renkleri; tuvallerine uçuk ve şiirsel bir hava verir. 

Gaston Bertrand, 1994' de Brüksel'de öldü.

Gaston Bertrand  -  Mimarlık  (1949)

ŞÖVALYE YILDIZI (bitki)

ŞÖVALYE  yıldızı (hippeastrum) bitkisinin "amarillis" olarak da tanınan melez çeşitleri kullanılır. Şeridimsi büyük yaprakları, uzun bir sap üzerinde şemsiye dizilişli, büyük ve gösterişli çiçekleri vardır. 

Sürgün verme ve gelişme dönemi, ilkbahar ve yaz aylarıdır. Temmuz, ağustosda çiçek açar. Bakımı kolaydır. Mayıs ayında bahçe ve balkonlara, yakıcı güneş tesiri olmayan yerlere çıkarın. Temmuz ayı sonuna kadar bol su ve 2 haftada bir sunî gübre verin. Yapraklara sık olarak su püskürtün.

Ağustos ayından itibaren sulamayı giderek azaltın. Eylülden itibaren saksı toprağını kuru tutun. Yapraklar tamamen sarardığında kesin. Soğanları 15-20 derece ortamda koruyun. Aralık ayında içeri alın. Havadar ve aydınlık bir yere koyun. Tekrar su vermeye başlayın.

Ocak ayında çiçek sürgünleri gelişmeye başlar. Boyu 8-10 santim olunca daha sık su verin. Genel olarak kışın fazla sulamayın.

Saksı değiştirmeyi, genç bitkilerde her yıl, yaşlı olanlarında ise 2-3 yılda bir yapın. Bitki soğanının üst kısmını dikim sırasında kısmen açıkta bırakın. Bu arada yavru soğanları ayırın. Saksı değiştirdikten sonraki ilk haftalarda az sulayın.

Çürümüş yaprak, yanmış ahır gübresi, dişli dere kumu karıştırılmış nispeten killi toprağı sever. Üretimi; yavru soğanlar, soğan kabuğundan alınan çelikler ve tohumla yapılır.

MİGUEL ORTİZ BERROCAL (heykeltraş)

İSPANYOL  heykeltraş, 1933 yılında Villanueva de Algaidas, Malaga'da doğdu. Matematik ve kimya okudu. Madrid'de mimarlık ve heykelcilik öğrenimi gördü. Madeni işlemeyi denedi (1954), fakat kısa süre sonra tamamen heykele döndü. Sökülüp yeniden kurulabilen soyut formları, mimarî kaygılarının izlerini taşır.

Giderek insan biçimli ve figüratif formlara yöneldi. Birçok eserinde oyuncaklı bir hava göze çarpar. Öğeleri yan yana koyacak veya iç içe geçebilecek biçimde düzenledi. 1960' dan sonra çeşitli öğelere ayrışabilen bütünler yaptı. Artık çeşitli parçaların iç içe geçmesi daha karmaşık bir görünüm almıştı.

Sanatçının bazı eserlerinde çekmecelere ve bu çekmeceleri açabilecek düzenlere bile rastlanır (Kleopatra, 1968). Bir seyircinin, böyle bir eser üstünde gerekli değişiklikleri yaparak birçok görünüm elde edebilmesi için önce eseri dikkatle incelemelidir.

Sanatçı, Verona'daki özel dökümevinde, bazı eserlerini sanayi ürünü olarak yapmakta, ayrıca sökülüp yeniden takılabilen "mini-çoğullar"ı da (Mini-Maria, Mini-David) hazırlamaktadır. Miguel Ortiz Berrocal, 2006' da Antequera'da öldü.

Miguel Ortiz Berrocal  -  Maria de la O  (1965)

KAUÇUK (bitki)

KAUÇUK  (ficus), sera ve salon çiçeklerimiz arasında fazlaca ilgi gören bir süs bitkisidir. Gövde yapısı düzgün, yaprakları büyük, oval, kalın ve derimsi yapıda, parlak yeşildir. "Decora" en çok aranan ve üretilen çeşididir.

Kauçuk; sıcak, havadar, aydınlık veya yarı gölge yerleri sever. Sıcak yaz günlerinde bol su ister. Ekim ayından itibaren suyu azaltın. Yaşlı bitkileri 15-20 derece, genç bitkileri 10-15 derece ortamda tutun.

Büyüme yavaşlaması, yaprak uç ve kenarlarında görülen kahverengi lekeler ve yaprak dökülmesi bakım kusurundan ileri gelir. 

Sonbahar ve kış fazla gölgeli yerlerde bulundurulan, kışın fazla yazın az su verilen kauçuk güzelliğini kaybeder. Havasız ve soğuk yerde yaprak döker. Işık az, toprak besini yetersiz, nem düşük olursa yapraklarda sararma ve dökülme olur. Fazla nem, alt yapraklarda sararma yapar.

Kökdeki hastalık yaprağa kahverengi lekeler halinde yansır. Böyle bitkilerde saksı değişimi yapın. Toprağı ve hasta kökleri temizleyin. 

Saksı değişimi, mart-nisan aylarında yapılır. Yanmış ahır gübresi, yaprak çürüntüsü, dişli dere kumu ve az killi bahçe toprağı karışımı uygun harçtır. Saksı değiştikten sonra; öncelikle bitkiye bol su verin, yapraklara su püskürtün, 2-3 hafta sonra normal sulamaya geçin.

Kauçuğun üretimi, gövde ve uç çelikleriyle yapılır. Çelikler yüksek sıcaklık ve nemli ortamda 4-5 haftada köklenirler.  

ANTONİO BERNİ (ressam)

ARJANTİNLİ  ressam, 1905 yılında Rosario'da doğdu. Arjantin'de kısa bir müddet sanat eğitimi gördükten sonra 1925' de Madrid'e, sonra da Paris'e gitti. "Gerçeküstücülük"ü tanıdı. Buenos Aires'e dönüşünde (1930), vatandaşlarının sefaletini gören sanatçı sosyalist gerçekçiliğe çok yakın resimler yapmaya başladı.

Birçok genç ressamla beraber 1932 yılında "nuevo realismo"yu oluşturdu. Ayrıca, ortaklaşa ve anıtsal resimle ilgilendi. Anlatım biçimi ne olursa olsun, tüm eserlerinde ülkesinin toplum düzenine karşı çıktı. 1937' de ve daha sonraki yıllarda yaptığı afişlerle ve resimli eleştiri yazılarıyla faşizme karşı koydu.

Berni, 1958' de iki tip yarattı. Bu tipler bundan böyle tüm çalışmalarının merkezinde yer alacaktır; çocuk "Juanito Laguna" ve fahişe "Ramona Montiel". Gecekonduların çocuğu Juanito ile iktidar yanlısı fahişe Ramona'nın öyküsü, uzun bir anlatı dizisi oluşturur. Berni'nin dev canavarları baskı rejimini simgeler. "Din Adamları" dizisi ise eserinin toplumsal evrenini tamamlar. 

Sanatçı sürekli olarak bir biçim araştırması içindedir. Yapıştırmaları ve birleştirmeleri dener (1958). 1963' den sonra da çevresel sanatla ilgilenir. "Ramona'nın Mağarası" adlı eseri görsel-işitsel bir gösteridir. Bu eserde resim, birleştirmeler, heykel-canavarlar ve ışık etkileri birbirini tamamlar. 

Berni'nin eserleri, 1960' tan beri, Doğu Avrupa'da olduğu kadar Batı Avrupa'da da sergilenmektedir. 1962 Venedik bienalinde gravür büyük ödülünü kazanan Antonio Berni, 1981' de Buenos Aires'de öldü.

Antonio Berni  -  Uyuyan Juanito  (1973)