İVAN STEPANOVİÇ MAZEPA

Louis Boulanger'in eseri Mazepa

UKRAYNA kazaklarının reisi, 1644 yılında Kiev yakınında doğdu. Doğduğu zaman Ukrayna henüz Polonya'nın hâkîmiyeti altındaydı. Polonya kralının sarayında büyüdü. Bir komplo neticesinde zina halinde yakalandı. Ceza olarak, kendisini çıplak bir halde vahşi ata bağlayarak kovdular. Mucize kabilinden kurtuldu ve Dnieper Kazaklarının yanına kaçtı. 1687' de onların atamanı seçildi.

Mazepa, prens oldu, şatafatlı bir hayata başladı ve ülkeyi vergiye boğdu. Birbiri ardından Türkler'in ve Moskova'nın taraftarlarını destekledi. Azak seferi sırasında büyük Petro'ya yardım etti ve Rus-İsveç savaşının başlangıcında ona sadık kaldı.

Ukrayna'nın bağımsızlığını sağlamak isteyen ve bu yüzden güçlü komşuları arasında dolambaçlı yollara başvurup, fırsat buldukça Polonya'ya yanaşan Mazepa, sonunda İsveç kralı 12. Karl ile gizli bir anlaşma imzaladı, ama Kazak kitlesi tarafından desteklenmeyince, İsveç kralına umduğu yardımı sağlayamadı.

Poltava'da, İsveçlilerle beraber Ruslar'a ve isyan halindeki Ukraynalılara yenilerek (1709) Türkler'e sığınmak zorunda kaldı ve kısa bir müddet sonra öldü. Başarısızlığı, Ukrayna'nın Rusya'ya karşı olan bağımsızlık ilişkilerini daha da zorlaştırdı. Ukrayna'nın barok üslûbunu korudu ve Kiev'deki manastırları tamir etti. 1709' da Bendery'de ölen İvan Stepanoviç Mazepa, bazı sanatçı ve yazarlara esin kaynağı oldu.