|
Orhan Veli (solda), Melih Cevdet (en sağda), yanında Oktay Rifat |
TÜRK
edebiyatında, 2. Dünya Savaşı yıllarında (1940-45) ortaya çıkan
şiir akımı.
Orhan Veli Kanık, Melih Cevdet Anday ve
Oktay Rifat'ın ortak
şiir kitabı olan "
Garip" (1941), aynı zamanda
akımın da adı oldu.
Şiir kitabının önsözünde; şiirin
duygu, şiirsellik gibi unsurlardan
arınması savunulur. Ayrıca nazım kurallarının da şiiri bozduğu öne sürülerek, vezin ve kafiye ile suni olarak sağlanan ahenk yerine,
kelime istifinin ustalıklı yapısından doğacak ahengin tabiîliğine önem verilir.
|
Orhan Veli Kanık |
|
Oktay Rifat |
Şiirin,
alışılmış, kullanıla kullanıla
bayatlamış temalardan uzaklaşması gerektiği savunulur. Kurucu şairlerin bu anlayışla yazdıkları şiirler bir antoloji havası içinde kitapta yer alır. Garipçiler, Garip ile başlayarak, şiire,
halk dilini, yapmacıksız ve
yalın söylemi, küçük insan hayatını soktular.
Garipçiler'in işlediği başlıca temalardan biri,
yaşama sevinciydi. Onların şiiri,
çocuksu söyleşiler ve
bilinçaltı yansımalarla besleniyordu.
Gerçeküstücülük akımından da beslenen ve toplumsal sorunları ele alış tarzıyla,
toplumcu-
gerçekçi 1940 kuşağından
ayrılan "
Garip" akımı, kısa sürede
geniş yankılar uyandırdı.
|
Melih Cevdet Anday |
Akım, gelenekçi çevrelerin biraz
tepkisini çekse de
Nurullah Ataç, Sabahaddin Eyüboğlu gibi
eleştirmenler tarafından
desteklendi.
Ancak topluluğun
temsilcilerinin de zamanla
katı ilkelerinden yavaş yavaş
uzaklaştıkları gözlendi.