19 Mart 2017 Pazar

"GARİP" ŞİİR AKIMI

Orhan Veli (solda), Melih Cevdet (en sağda), yanında Oktay Rifat
TÜRK edebiyatında, 2. Dünya Savaşı yıllarında (1940-45) ortaya çıkan şiir akımı. Orhan Veli Kanık, Melih Cevdet Anday ve Oktay Rifat'ın ortak şiir kitabı olan "Garip" (1941), aynı zamanda akımın da adı oldu.

Şiir kitabının önsözünde; şiirin duygu, şiirsellik gibi unsurlardan arınması savunulur. Ayrıca nazım kurallarının da şiiri bozduğu öne sürülerek, vezin ve kafiye ile suni olarak sağlanan ahenk yerine, kelime istifinin ustalıklı yapısından doğacak ahengin tabiîliğine önem verilir.

Orhan Veli Kanık
Oktay Rifat
Şiirin, alışılmış, kullanıla kullanıla bayatlamış temalardan uzaklaşması gerektiği savunulur. Kurucu şairlerin bu anlayışla yazdıkları şiirler bir antoloji havası içinde kitapta yer alır. Garipçiler, Garip ile başlayarak, şiire, halk dilini, yapmacıksız ve yalın söylemi, küçük insan hayatını soktular.

Garipçiler'in işlediği başlıca temalardan biri, yaşama sevinciydi. Onların şiiri, çocuksu söyleşiler ve bilinçaltı yansımalarla besleniyordu. Gerçeküstücülük akımından da beslenen ve toplumsal sorunları ele alış tarzıyla, toplumcu-gerçekçi 1940 kuşağından ayrılan "Garip" akımı, kısa sürede geniş yankılar uyandırdı.

Melih Cevdet Anday
Akım, gelenekçi çevrelerin biraz tepkisini çekse de Nurullah Ataç, Sabahaddin Eyüboğlu gibi eleştirmenler tarafından desteklendi.

Ancak topluluğun temsilcilerinin de zamanla katı ilkelerinden yavaş yavaş uzaklaştıkları gözlendi.