Erginliğin başladığını gösteren ilk işaretlerden biri çocuğun hızla büyümesidir. Bu çağa kadar her yıl ancak 4-5 santimetre uzayan çocuğun boyu; takriben iki sene süren erginleşme müddetinde birden 15-16 santim uzar. Bundan sonraki iki yıl zarfında ise boy nihayet 7-8 santim uzadıktan sonra artık hemen hemen orada kalır. Aynı zamanda cinsel uzuvları da gelişir. Önce cinsiyet uzvu bölgesinde sonra da koltuk altında kıllar belirir. Bıyıklar tüy halinde terlemeye başlar. Omuzlar genişler, ses kalınlaşır ve çatallaşır. Eller, ayaklar ve burun anormal büyür.
Erkek çocuklarda da kızlarda olduğu gibi bu devrede ruhi değişiklikler başlar, fakat burada da belirli bir sistem yoktur.
Erkek ve kız çocuklarda erginleşme döneminde deri değişir. Deri büyüdüğünden yağlı madde salgısı daha bol olur ve mikropların yağ bezlerine yerleşmesiyle erginlik sivilceleri meydana gelir. Bu sivilceleri sıkmakla mikroplar daha derinlere gider ve iyileşme olsa da iz bırakma ihtimâli artar.
Kız çocuklarda ergenlik:
11 yaşında erginlik gelişimine başlayan normal bir kız çocuğu, bu yaşa kadar her yıl 4-5 santim kadar uzadığı halde, bir yıl zarfında boyu 8-9 santim uzar. Aynı zamanda ağırlığı da eskisi gibi yılda 2-3 kilo artacağına 5-6 kilo hattâ daha da fazla artar, fakat şişmanladığı hissini vermez. Tabii olarak iştah artacaktır.
Kız çocuğunda göğüsler teşekkül etmeye başlar. İlk önce meme aylası genişler ve hafifçe kabarır. Bundan sonra da göğüsler gelişmeye başlar. İlk sene koni şeklinde olan memeler sonraları daha ziyade yarım küre şeklini alır. Bunları takiben genital bölgede ve koltuk altında kıllar kendisini gösterir. Derinin yapısı da değişmeye başlar. Kalçalar genişler. Nihayet 12 veya 13 yaşlarında ilk âdetini görür.
Birçok kız çocuğunda ilk bir-iki senedeki âdetler düzensiz olur, fakat bu da zamanla yoluna girer. Artık boy ve ağırlık bakımından da çocuğun büyümesi hızını kaybeder ve bir-iki yıl sonra durur.
Gelişimi, anlatılan seyre uymayan birçok çocuğa rastlamak mümkündür. Küçük yaşta başlayan erginleşme daha kısa sürede tamamlandığı halde, geç başlayanlarda gelişim daha uzun sürmektedir.
Bütün çocuklarda erginlik aynı sistemi takip etmez. Meselâ göğüslerde herhangi bir değişiklik başlamadan aylarca önce kıllar çıkmış olabilir veya ilk çıkanlar koltuk altındakiler olabilir. Bazı kızlarda ise bir memede gelişme diğerinden önce başlayabilir ve bu durum anneyi boş yere endişeye düşürebilir. Bunları normal kabul etmelidir.
Bedeni gelişmeyle beraber çocukta bir yandan da ruhi değişiklikler meydana gelir. Çocuğun bütün dikkati şahsı üzerinde toplanmıştır. Meselâ bir küçük sivilcenin kendisini çok çirkinleştirdiğini düşünerek kederlenir. Hızla gelişen vücuduna henüz alışmadığından, bazan kendini büyük bir kadın gibi olgunlaşmış görür ve herkesin kendisine öyle davranmasını ister. Bazan da birdenbire çocuklaşır ve bu hareketlerinin hoş görülmesini bekler. Aynı zamanda çocuk son derece alıngan olmuştur. En küçük bir tenkitten fazlasıyla incinir.
Erginlik döneminde kız çocuklarının cinsi hisleri de istikrarsızdır ve farklı çocuklarda değişik özellikler gösterir. Bazı kızlar, erkek çocuklarından hoşlandıkları halde, bazıları da erkeklerden daha çok nefret etmeye başlarlar. Bununla birlikte bu dönemde sinema aktörlerini beğenme az-çok genel bir kaidedir ve cinsi hislerin gelişimine delâlet eden ilk işaretlerden biri olarak kabul edilmelidir.
