İmmanuel Kant |
"Her tür bilginin kaynağı deneydir"
"Metafizik, bilim olamaz."
"İnanca yer açmak için, bilgiyi iptal etmek zorunda kaldım" gibi sözleri vardır.
İmmanuel Kant, din ve vicdandan kaynaklanan ahlâki değerlerle; bilimsellik arasında sürekli gidip-gelmiştir. Sadece Kant değil, günümüze kadar gelen araştırma-geliştirme yeteneğine sahip tüm bilim adamlarında, hattâ analitik düşünceye sahip her insanda bu çelişkili görünen duruma rastlanır. Çünkü, yerleşik dinlerin ahlâk üretmek gibi vazgeçilmez bir niteliği vardır. Din adamları, bu niteliği daha da pekiştirmek için akla uygun gelmeyen veriler öne sürebilir.
Din, toplumu düzene sokmayı amaçlayan disiplin kurallarıdır. Aynı şekilde devletin kanun ve nizamları da daha detaylı maddelerle topluma düzen vermeyi amaçlar. Kişi, hayatının her safhasında analitik-bilimsel düşünceyi elden bırakmamalı, aynı zamanda; yerleşik ahlâki değerleri de yok saymamalıdır.