MOHANDAS Karamçand
Gandhi,
Mahatma (Yüce ruhlu) diye de anılır. (Gandhi; bakkal demektir).
Hindistan'ın
milli ve dini lideri; vatansever düşünürdür. 1869' da
Porbandar'da doğdu. Varlıklı ve kültürlü bir ailenin oğluydu.
Ahmedâbâd Üniversitesi'nde okudu.
İngiltere-Londra'da
hukuk eğitimi almış,
Londra barosuna kayıtlı
avukattır. Bombay'da avukatlık yaptı.
İngiliz sömürgesi
Güney Afrika'da çalışan sözleşmeli
Hintliler'in haklarını savunmak için oraya giderken;
trenden indirilmesini hazmedemedi ve bu
tutuma isyan etti.
Protestoları böylece başladı.
1893' den 1914' e kadar
Güney Afrika'da kaldı ve burada yaşayan 150 bin kadar
Hintli'nin haklarını savunmaya çalıştı. İki gazete kurdu.
Transvaal'da
Asyalılar aleyhine konulmuş kanunlarla savaştı. Hindistan'a döndü.
1. Dünya Savaşı'nda İngilizler'e
dürüst davranarak, İngiliz ordusu için Hintliler'den teşekkül eden gezici sağlık birliği kurdu. Ancak
Amritsar'da geçen (1919)
kanlı olaylardan sonra
kesin olarak İngilizler'
e cephe aldı. Tutuklandı, hapse girdi. Bütün Hindistan halkını
maddi-manevi kalkınmaya, İngilizler'
le hiçbir konuda işbirliği yapmamaya çağırdı.
2. Dünya Savaşı'nda ise; Hindistan'a bağımsızlık verilmesi
şartıyla savaşa katılacağını ifade etti. 1947' de Hindistan'a
bağımsızlığını kazandırdı.
Gandhi'nın annesi,
Müslüman'a
sempatiyle bakan bir
Hindu idi. Oğlunu da böyle yetiştirmişti. Gandhi
asla istememesine rağmen,
Muhammed Cinnah, kurduğu partiyle Müslümanlar'ı
böldü. 12 milyon insanı yerinden yurdundan eden
göç hareketi başladı. Gandhi,
Kur'anı Kerim'den âyetler,
Mukaddes Kitap'tan bölümler okuduysa da Hindistan'ın bölünmesini
engelleyemedi. Göç esnasında olan çatışmalarda 1-2 milyon insan öldü.
İngiliz Genel Valisi 15 ağustos 1947' de bölünmeyi
ilân etti. Gandhi,
İngilizler'in ülkeyi
bölme çabalarından ve meydana gelen ağır
çatışmalardan dolayı,
son aylarını
üzüntü içinde geçirdi.
Gandhi 1948' de Hindistan'ın bölünmesinden onu
sorumlu tutan
Natruham Godse adlı
fanatik Hindu-
Brahman tarafından
Yeni Delhi'de 79 yaşında öldürüldü.
Hayatı boyunca; İngiltere'ye karşı
şiddet kullanmadan yürüttüğü mücadelede,
sömürgeciliğe ve ırkçılığa karşı çıktı, dokunulmazlara yönelik
ayrımcılığın bitmesi için savaştı.
Sembol bir halk lideri oldu.
Gandhi, Hindistan'a bağımsızlık kazandırmaya çabalarken; ülkesinin
vahim bir şekilde
bölüneceğini düşünmüş müydü? Yoksa;
elinde olmadan herşeyin bir
bedeli olduğu gerçeğiyle yüzleşmiş miydi?
