İSTİKLÂL MADALYASI SAĞ GÖĞÜSTE

KURTULUŞ savaşının başarıyla neticelenmesi üzerine, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerine ve savaşta yararlık gösterenlere verilmek üzere 29 Teşrinisani 1336 (1920) tarihli kanun gereğince ve Heyeti Vekilenin 9 kûnunisani, 27 mart ve 22 ağustos 1339 (1923) tarihli kararnamelerine göre çıkarılan madalyadır.

35 - 40 milimetre çapında, oval şekildedir; prinçten yapılmıştır. Madalyanın sanatkârı Mesrûr İzzet Bey'dir. Ön yüzünde; üstte cami ve evleriyle o zamanki Ankara şehrinin, ortada TBMM binasının resmi bulunmaktadır. Bunun arkasında, zafer ve barışa işaret eden güneş ışınları görülmektedir. Meclisin sağında 23 nisan, solunda 1336 tarihi yazılıdır. Meclisin altında bulunan dünya haritası, bilgiyi, orak ve tırpanlar tarıma önem verileceğini, iki taraftaki meşe dalları da barışı ifade eder. En altta, kağnısıyla beraber bir köylü kadın görülmektedir.

Madalyanın arka yüzünde, ayyıldızla çevrilmiş olarak Misakı Millî sınırlarını gösteren Türkiye haritası vardır. Bu harita üzerindeki tek yıldız, Ankara şehrine işaret eder. Yıldızdan çıkan ışınlardan biri Kars'a kadar uzanmaktadır. En altta 1 Teşrinisani 1338 tarihi yazılıdır.

İstiklâl madalyasına
hak kazananlara verilen ber'at

İlk yapılan madalyaların sayısı on bin adettir. Madalyanın kıymeti 3 Lira'dır. Mebuslara verilen madalyanın şeridi yeşil, cephede bulunanların kırmızı, cephe gerisinde çalışanların da beyazdır. Cephede vazife almış mebusların madalya şeritleri yarı kırmızı yarı yeşil renklidir.

İstiklâl madalyası, özel kanunu gereğince sağ göğüs üzerinde taşınır. Medeni hakları kullanma ehliyetini kaybedenlerle cinayet suçundan mahkûm olanlar, istiklâl madalyasını taşıma hakkını kullanamazlar.

Sonradan çıkarılan bir kanunla 15 mayıs 1335' den (1919) 9 eylül 1338' e (1922) kadar Millî orduda vazife alan alay sancaklarına da birer istiklâl madalyası verildi.