Hz. Ömer (İslâm Halifesi), 638 yılında Kudüs'e gelerek şehri, sağlanan can ve mal güvenliğiyle Patrik Sophronius'dan bizzat teslim almıştır. Emevîler döneminde, devlet merkezinin Şam'a nakledilmesi üzerine Suriye gibi Kudüs de kıymet kazanmış ve burada başlatılan imar faaliyetleriyle Kubbet-üs Sahra ve Mescid-î Aksa inşa edilmiştir.
Kudüs'te Kubbet-üs Sahra |
878 yılında Mısır'daki Tolunoğulları hanedanının eline geçen Kudüs, 905' de İhşidîler'in, 969' da ise Fatımîler'in hâkimiyetine girer. Bundan sonra kısa bir müddet Selçuklu-Türkmen hâkimiyetinde kalan Kudüs, 1099 yılında Haçlılar'ın eline geçer. Şehirde katliamlar yapılır, mallar yağmalanır.
1187' de Selâhaddin Eyyûbî, Kudüs kraliyet ordusunu yendikten sonra, aynı yılın Miraç Kandiline denk düşen gecede Kudüs'e girer. Bir müddet burada kalarak Mescid-i Aksa'yı tekrar camiye çevirir. İlerleyen yıllarda Haçlılar, şehri ele geçirmeye çalışırlarsa da başarılı olamazlar.
Yavuz Sultan Selim, Mercidabık'ta Memlûkler'i yenerek güneye doğru ilerler ve Kudüs'e gelir. 1516' dan itibaren Kudüs'te Osmanlı devri başlar. Osmanlı yönetimi, 1832-40 yılları arasındaki Mehmet Ali Paşa dönemi dışında, 1917 senesine kadar devam eder.
Kudüs'te vazifeli Osmanlı askerleri |
Kanûnî Sultan Süleyman zamanında, Mescid-i Aksa restore edilir ve şehre su getiren kanallar tamir edilir. Ayrıca Kanûnî Sultan Süleyman'ın hanımı Hürrem Sultan, 1551' de Kudüs'te cami, medrese, han, ribat ve imaretten oluşan bir külliye yaptırır. 1863' de Osmanlılar tarafından Kudüs Belediyesi kurulur.
Kudüs, üç semavî din için de kutsal bir şehir olarak kabul edilir. Hz. Muhammed'in Mirac esnasında göğe yükseldiği yer olması, Mescid-i Aksa'nın burada bulunması ve ilk kıble olması münasebetiyle Müslümanlar için mukaddes bir şehirdir.
Yahudîler, Hz. Süleyman'ın tapınağının batı duvarının kalıntıları olan Ağlama Duvarı'nı kutsal mekân olarak kabul ederler. Hz. İsa'nın doğum yeri olduğuna inanılan Kudüs'te yapılan Merkad-i İsa Kilisesi ( Holy Sepulchre) tüm Hristiyanlarca kutsal bir hac merkezidir.
Kudüs'te vazifeli Osmanlı subayları |
Kudüs'te Yafa Kapısı |
Kudüs'te Şam Kapısı |
Filistin Halidiye Kütüphanesinde İslâm hocaları |
Kudüs'te huzuru sağlamaya kâfi iki bölük Osmanlı askeri |
İsrail eski başbakanlarından Ehud Barak: "Orta Doğu'da Osmanlı'nın iki bölük askerle sağladığı huzuru, şimdi biz süper orduyla sağlayamıyoruz" demiştir.