26 Ocak 2016 Salı

AMERİKA TIPTA BİRİNCİ

AMERİKA (A.B.D.)  322 milyon nüfusa sahiptir. Başşehir Washington D.C. 1789 yılında kabul edilen anayasaya göre Amerika, federal bir cumhuriyettir. Başkanlık sistemi vardır. Halk oyuyla 4 yıllığına seçilen başkan, hem devlet hem hükümet başkanıdır ve iki defa aday olabilir. İki meclisi vardır; "Temsilciler Meclisi" ve "Senato". Temsilciler meclisi üyeleri 2 yıllığına, senato üyeleri ise 6 yıllığına seçilirler.

Halkın dini; yüzde 46 Protestan, yüzde 21 Katolik, yüzde 23 herhangi dine mensup değil, yüzde 1,9 Musevi, yüzde 1,6 Mormon, yüzde 1 İslâm'dır. Ayrıca Amerika'da çok
sayıda din temsil edilmektedir. Amerikan toplumunda tam bir kaynaşmadan söz edilemez, yan yana yaşayan azınlıklar şeklindedir. Ülkede en çok İngilizce konuşulur, daha sonra İspanyolca ve Çince gelir.

Çöl rüzgârının oyması - Monument Valley - Utah
50 eyalet vardır. En kalabalığı Kaliforniya, daha sonra Teksas, New York, Florida, Pensilvanya, Ohio ve İllinoi gelir. En az nüfuslu olan eyaletleri Wyoming, Vermont, Alaska, Dakota, Delaware'dir.

Amerika'da nitelikli eğitim almışlarla, öğrenimini bırakanlar arasında iş bulma konusunda uçurum vardır. Amerika'da lise eğitimini öğrencilerin üçte biri tamamlayamaz. Bu durum özellikle zenciler ve Lâtin kökenlilerde daha fazladır.

Üniversiteye girişte test uygulanır. Lise öğretmeninin tavsiyesi önemlidir. Lise sırasında öğrencinin insani nitelikleri, sorumluluk alma kabiliyeti ve okul dışı faaliyetlerde görev alması gibi şeyler lise öğretmeninin tavsiyeleri arasına girer.

Amerika, tıbbi gelişmelerde dünya birincisi olmasına rağmen, bunu halkın faydasına tam olarak sunamaz. Doktorlara açılan tazminat davaları, ileri donanıma bağlı yüksek tedavi masrafları bu işi zorlaştırır. Şahıslar özel sigortalara bağlıdır. Devletin sağlık açığı çok yüksektir. Bu açığı; Boeing, Ford, General Motors (iflâs korumada) gibi kârlı şirketler kapatır. Kısaca sağlık konusu bir sorun olarak ayaktadır. Hastanede bir doğum 5 bin dolardır.

Amerika'da İspanyol kökenliler, zenciler, kızılderililer nispeten daha düşük standartta yaşar. Mormonlar, Utah'da dinamik ve zengin bir cemaat oluşturdular. Dünyanın en geniş soybilim araştırmalarını yapar ve yönetirler.

Amerika yerlisi "Çeroki"
Yaklaşık 40 bin yıl önce Kızılderililer, Sibirya ve Alaska'nın bitişik olduğu ince kara parçasından yaşadıkları bölgeye geldiler. Yutalar, Iowalar (ayovalar), Miamiler, Alabamalar, Delawerler, Ottawalar eski Kızılderili kabileleridir. Bu isimler Amerika'da bugün eyalet veya şehir adları olarak kullanılmaktadır.

Amerika yerlilerinin dünyaya kazandırdığı en önemli besin kaynakları; mısır, fasulye ve patatesdir. Ayrıca domates, kabak, enginar, ananas ve kakaonun da öncüleri oldular.