Vücuttaki kan dolaşımını temin eden ve bir pompa vazifesi gören kalp, yetişkinde 300 gram cıvarı ağırlıkta, adaleden yapılmış, göğüste iki akciğer arasına yerleşmiş bir organdır. Dört gözü olan kalp, normal bir insanda dakikada 60-80 defa atar ve her seferinde de büyük dolaşıma ve akciğere giden küçük dolaşıma kan pompalar. Kalbin sağ tarafı, oksijeni azalmış kirli kanı, sol tarafı da oksijenden zengin temiz kanı taşır.
Kalbin kendine has özel bir sinir sistemi vardır. Gerektiğinde, kendi kendine sinir sisteminin kontrolünde olmadan da çalışabilir. Kalp hayati bir organ olmakla beraber; pompa görevinden başka bir görevi de yoktur.
Kalbin çeşitli hastalıkları vardır. Bu hastalıkların bir kısmı, doğuştan olan, kalp cidarlarına, kapaklarına, bölmelerine ve kalpten çıkan büyük damarlara ait bozukluklardır. Bunların büyük kısmı çocuk doğduktan sonra teşhis edilebilir.
Gençlerde görülen kalp hastalıklarının en önemli sebepleri, romatizma ve frengi gibi hastalıklardır. Bu hastalıklar, kalbin kapaklarını bozarak veya kalp damarlarında daralıp, genişlemelere neden olarak, birtakım dolaşım bozukluklarına veya kalp yetmezliklerine sebep olurlar.
Yaşlılarda görülen kalp hastalıklarının en önemli sebepleri, damar sertliği ve hipertansiyondur.
Kalbin iç yüzünü örten zarın hastalıklarına "Endokardit", adaleye ait olana "Miyokardit", kalp zarlarına ait olana da "Perikardit" adı verilir.
Kalp hastalıklarının en önemli ârazları: Nefes darlığı, çarpıntı, nabız istikrarsızlıkları, yüzde ve parmak uçlarında morarma, ayaklarda şişme tarzında ârazlardır. Bunlar kalp yetmezliğinin işaretleridir.
Kalbi besleyen küçük damarların hastalıklarına "Koroner hastalıkları" denilir. Kalp adalesinin bir kısmının kangren olup ölmesine "Enfarktüs" adı verilir.
KALP AMELİYATLARI
Kalp ameliyatlarında büyük gelişmeler olmuştur. Doğuştan olan birçok kalp bozukluğu, romatizma ve diğer sebeplerden olan kalbin kapak bozuklukları ve damar anormallikleri ameliyatla düzeltilebilir. Tıkanma yüzdesi artmış olan kalın kalp damarlarının içine "stent" adı verilen küçük bir damar genişletici geçirerek tıkanan kısım genişletilmekte ve oradan eski normal kan akışı sağlanmaktadır. Bozulmuş, kirli kan sızdıran kalp kapakçıkları, domuz kalbi kapakçıklarıyla değiştirilmektedir.
İnsandan insana kalp nakli de mümkündür. Burada problem, doku uyuşmazlığından dolayı yeni takılan kalbin reddidir. Bunu önlemek için birtakım ilâçlar mevcuttur. Daha mükemmeli için araştırmalar devam etmektedir.
Ameliyatlarda suni kan pompası çok işe yaramaktadır. Ameliyat esnasında vücudun kan dolaşımı pompaya bağlanmakta ve kalp geçici olarak durdurularak üzerinde işlem yapılmaktadır. İşlem bitince, kalp elektriksel uyarılarla yeniden çalışmaya başlayabilir.
KALP YETMEZLİĞİ
İleri derecede nefes darlığı, bacaklarda şişme, yüzde ve parmak uçlarında morarma ile kendini gösteren bu hastalık, kalbin çeşitli bozuklukları neticesinde ortaya çıkan bir durumdur. Kalp, kan dolaşımı için kâfi miktarda pompa vazifesini yapamaz ve büyür. Zamanında tedavi edilmezse kalp, bir gün tam yetersiz hale gelir ve durur.
Kalp yetersizliği tedavisi herzaman mümkündür. Yeter ki, hasta dikkatli ve tedaviyi harfiyen tatbik etsin. Bu hastaların tamamen tuzsuz gıda yemeleri lâzımdır. Ağır ve yorucu hareketlerden kaçınmalıdırlar. İstirahat önemli bir tedavidir. Hekim tavsiyesine göre ilâç kullanılır. Kalp yetersizliği olanlar ömür boyu kendilerini kontrol altında tutarak yaşamalıdırlar. Enerjilerini, kalbe yük bindirmeyecek şekilde harcamalılar.
