28 Haziran 2020 Pazar

EVANGELİSTA TORRİCELLİ (fizikçi)

İTALYAN  fizikçi ve matematikçi, 1608 yılında Faenza'da doğdu. Faenza'da Cizvitler kolejinde okudu, 20 yaşında Roma'ya gönderildi. Orada, "ağırlıklı cisimlerin hareketi" konusunda hazırladığı (1641) bir inceleme yazısıyla Galilei'nin dikkatini çekti.

Bu yazısında; maddesel bir sistemin ağırlık merkezi, mümkün olduğu kadar aşağıda bulunduğu zaman sistemin dengede olduğunu ve bu durumda enerjinin korunumu prensibinin ele alınması gerektiğini ifade etti.

Torricelli, 1643' de kendi ismini taşıyan ünlü deneyi yaptı. Bu deneyden faydalanarak barometreyi (basınç ölçer) icad etti.

Floransa'da su yollarını yapan görevliler, suyu 32 ayaktan (9.75 metre) yükseğe çıkarmak için bir emme tulumba kurmayı düşündülerse de netice alamadılar. Galilei'den yardım istemeleri de meseleyi çözmedi. Torricelli, bir cıva tüpü kullanarak "atmosfer basıncının varlığını" ortaya koydu.

1644' de, "Opera Geometrica" adlı kitabında sikloidin alanını verdi. Aynı yıl, sıvıların akışıyla ilgili kanunu açıkladı.

Öğretmeni Galilei gibi Torricelli de âletleri tasarlamakta olduğu kadar gerçekleştirmede de becerikliydi. Kendi eliyle birçok objektif (mercek vs.) yaptı ve bir termometre (sıcaklık ölçer) icad etti.

Evangelista Torricelli, 1647' de (yaş 39) Floransa'da öldü.