JEAN DUBUFFET, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1901 yılında Le Havre'da doğdu. Le Havre'da bir müddet Güzel Sanatlar okuluna devam ettikten sonra, öğrenimini Jullian Akademisi'nde bitirdi ve şarap ticaretiyle uğraşmaya başladı. 1944' de Paris'te ilk sergisini açtı, bunu 1946, 1949, 1950 sergileri takibetti.

Bütün kültür değerlerini inkâr eden ressam, resim ve heykellerinde gazete kâğıdı, sünger, demir, tahta talaşı, eski duvar sıvaları kullandı. Kültürel ortama yabancı olan eserlerine "Ham sanat" adını verdi. Art moderne müzesinde resim ve heykelleri vardır. Yazılarını bir kitapta topladı (1967). Jean Dubuffet, 1985' de Paris'te öldü.

Jean Dubuffet - İç   (detay)

MAURİCE DUBOURG, eser-biyografi

FRANSIZ halı sanatçısı, 1561 yılında Paris'te doğdu. Meslek öğrenimini 2. Henri'nin Trinité'de kurmuş olduğu sanat okulunda yaptı. 1584' te, Saint-Merri kilisesi için Henry Lerambert'in desenlerini örnek alarak, Hz. İsa'nın hayatını anlatan 27 halılık bir esere başladı. (Bu halılardan bugün bazı parçalar kalmıştır).

1598' e doğru 4. Henri'nin emriyle kurulan bir halı atölyesinde Gérard Laurent ile beraber çalıştı. Maurice Dubourg 1639' da Paris'te öldü.

Maurice Dubourg - Azir'in dirilişi  (duvar halısı)

SOĞUK APSE TEHLİKELİ

TÜBERKÜLOZ (verem) odağından veya bazı mantar enfeksiyonlarından kaynaklanan iltihabi akıntının, bir vücut boşluğu içinde toplanmasıyla oluşan apseye "soğuk apse" denilir. Soğuk apsenin sıcak apseden farkı; apse olan bölgede sıcaklık ve kızarma olmamasıdır.

Apsenin içinde iltihaptan dolayı cerahat bulunur. Apsenin farklı vücut bölgelerine yayılma riski vardır. Bu yüzden açılıp içinin boşaltılması ve temizlenmesi şarttır. Gecikmeden ilâç tedavisine başlanmalıdır. Soğuk apse kemiklerde meydana gelirse, kemik dış zarını delerek yumuşak dokulara yayılır.

AMBROİSE DUBOİS (Ambrosius Bosschaert)

FLAMAN asıllı ressam, 1543 yılında Anvers'de doğdu. 1606' da Marie de Medicis'in ressamı oldu.  4. Henry zamanında kralın ressamıydı. Luxembourg ve Fontainebleau saraylarında roman üslûbunda çalıştı. Fontainebleau sarayında, sonradan imparatorluk döneminde yıkılan Diane galerisinin dekorasyonlarını yaptı. Eserlerinden birkaç örnek kaldı. Çizgileri zariftir, ışığa önem vermiştir. Ambroise Dubois, 1614' de Fontainebleau'da öldü.

Ambroise Dubois - Clorinda'nın Tancredi tarafından vaftizi

SOLUK BENİZLİLİK

CİLT ve mukozaların farkedilir biçimde renginin solmasıdır. Solgunluğa; kandaki hemoglobin ve alyuvarların (eritrositlerin) azalması sebep olabilir. Ayrıca; şoklara, soğuk havaya, aşırı heyecanlara, çevrel damar yatağında spazma bağlı olabilir. Genel tansiyon düşüklüğü olanlarda da solgunluk gözlenebilir.

Solukluk, sınırlı bir bölgeyle de kalabilir; bu durum kan dolaşımındaki bölgesel damar spazmlarına bağlıdır. Bacak atardamarlarında damar sertliği olanlarda bacaklar solgun ve soğuk olur. Çok sigara içenlerin yıllar sonra bacak atardamarları daralmaya başlar.

SOLAKLIK KUSUR DEĞİL

SOLAKLIK, insanın her türlü iş, hareket, işitsel ve görsel algılamalarında kendiliğinden bedeninin sol tarafını kullanmayı tercih etmesidir. Bu durum yetişkinlerin yüzde 3 - 5' inde görülürken, çocuklarda daha sık görülür.

Solaklığın sebebi kesin olarak anlaşılamamıştır. Genetik, çevresel veya eğitsel etkenlerden her biri sebep olabilir. Solaklığın, muhakkak düzeltilmesi gereken bir kusur olduğunu düşünmemeli ve bu yönde çocuğa zorlayıcı tavır takınmamalıdır. Çocuğu zorlamak, dengesini ve duygusal gelişimini bozabilir. 

İlk zamanlarda çocuk, kalemi hep sol eline alıp kâğıda birşeyler çiziktiriyorsa; zorlamadan elinden alıp sağ eline vermelidir. Bunu yaptığınızda çocuk size kızmıyorsa sorun yok demektir. Hiddetlenerek tekrar sol eline alıyorsa üstüne varmamalı, çözümü zamana bırakarak tekrar denemelidir. Aynı şekilde su bardağını, meyvayı, ekmeği hep sağ eliyle tutması takip edilmelidir.

FRANÇOİS HUBERT DROUAİS, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1727 yılında Paris'te doğdu, ressam Hubert Drouais'in oğlu. 18. yy'ın en iyi portrecilerinden biri sayılır. Babasının, Nonotte'un, Carle van Loo'nun, Natoire'ın ve Boucher'nin öğrencisi oldu. 1758 yılında Akademiye kabul edildi. Sevimli bir üslûpla çok sayıda saray mensubunun portresini ve ayrıca bahçıvan ve çocuk portreleri yaptı. Oğlu Germain Jean de ressam olan François Hubert Drouais, 1775' de Paris'te öldü.

François Hubert Drouais - Eşi  (1775)

DOSSO DOSSİ (Giovanni Luteri), eser-biyografi

İTALYAN ressam, 1490 yılına doğru Ferrara'da doğdu. Lorenzo Costa'nın öğrencisi oldu (1512). Önce Roma sonra Venedik'te kaldı. Raffaello, Giorgione ve Tiziano ile tanıştı. Ferrara'ya döndüğünde, Este dükleri için çalıştı. Ferrara ve Modena'da halı modelleri ve dükalar sarayının süslemelerini yaptı.

Mitolojik sahneler ve dini kompozisyonlarında, Venedikliler'in ince renkleriyle Romalılar'ın kompozisyon şemalarını birleştirmeyi denedi. Roma ve Venedik'te, ressam olan abisi Battista (1474-1548) ile beraber çalışmış olan Dosso Dossi, 1542 yılına doğru Ferrara'da öldü.

Dosso Dossi - Büyücü kadın Kirke

GERARD DOU, eser-biyografi

HOLLANDALI ressam, 1613 yılında Leiden'de doğdu. Bir cam ressamının oğluydu. Önce gravürcü Dolendo'nun öğrencisi oldu, sonra Leiden'de Rembrandt ile çalıştı (1628-31). Konularını burjuva ailelerinin yaşamından aldığı resimlerinde büyük bir titizlik gösterdi. Tablolarında ışığı dikkat çekici bir şekilde kullandı. Gérard Dou, 1675 yılında doğduğu şehirde öldü.

Gérard Dou - Tavukçu kadın  (1672)

SOMATİZASYON (vücudundan yansıtma)

İNSANIN bir endişesini, kederini veya heyecanını bedeninden yansıtma sürecine "somatizasyon" denilir. Bu süreçte duygular, dönüşerek bedenden yansır hale gelirler. Meselâ bir zor bir imtihana girmek, tartışacağın bir kişiyle buluşmak veya heyecanla birini beklemek, para kazanacağını beklerken kaybetmek vb gibi durumlarda; kişide oluşan mide krampı, mideye taş oturması hissi, karın civarında eziklik duyma, ellerin ya da vücudun tümden terlemesi, başağrısı veya titreme şeklinde ortaya çıkabilir. Somatizasyon, bazı ruhi bozukluklarda da gelişir. Histerinin sebep olduğu felçler ve diğer fiziki belirtiler de buna örnektir.

GUSTAVE DORE, eser-biyografi

FRANSIZ ressam ve desinatör, 1833 yılında Strasbourg'da doğdu. Eser ortaya çıkarma gücü yüksekti. 120' den fazla kitap resimledi. Kitap resimlerinin çoğu yorumlayıcı gravürlerdir. Kendisi önce kompozisyonun ana çizgilerini ve başlıca leke değerlerini belirtir, geri kalan kısmını Pannemaker, Gusman, Pisano gibi ustalar tamamlardı.

En ünlü litografyası, Gérard de Nerval'in acıklı ölümünü gösterenidir (1855). Aynı romantik tarzda yapılmış suluboya, yağlıboya resimleri ile birkaç heykeli vardır. En ünlü heykeli, Alexandre Dumas heykelidir (1882). Gustave Doré, 1883 yılında (yaş 50) Paris'te öldü.

Gustave Doré - Don Kişot romanı için desen-resim çalışması

SOMNOLENS (uykuya meyletme)

UYKUYA meyilli olma şeklinde ortaya çıkan bilinç zayıflaması haline "somnolens" denilir. Bu durum, gün içinde, ruhen ve bedenen aşırı derecede yorulmuş kişilerde görülür. Normal olarak uykuya geçiş anında da ortaya çıkabilir.

Somnolens, patolojik durumlarda, çeşitli hastalıklara bağlı olarak da gelişebilir. Bu hastalıklar; karaciğer bozukluğu, kan basıncı (tansiyon) düşüklüğü ve kansızlıktır. Böyle kişilerde, yemekten kısa bir müddet sonra somnolens görülür.

Beyin iltihapları, beyin tümörleri, kafa içi basınç artışı ve sinir sistemine bağlı hastalıklar da somnolense sebep olabilir. Böyle hastalıklarda somnolens, genellikle koma haliyle (bilincin iyice bulanıklaşmasıyla) neticelenir.

GEORG RAPHAEL DONNER, eser-biyografi

AVUSTURYALI heykeltraş, 1693 yılında Esslingen'de doğdu. 1715 yılı öncesi bir İtalya seyahatinden sonra, Salzburg'da Mirabell şatosunun merdiven dekorasyonunu yaptı (1726). Sonra, Macaristan prensi Esterhazy'nin mimarı ve heykeltraşı oldu. Bratislava katedralinin yapımında çalıştı.

Viyana'ya dönüşte, "İmparator 6. Karl'ın tanrılaştırılması" (Belvedere, 1734) ve "Perseus ile Andromede" adlı eserleri yaptı. Ayrıca Viyana'da 1739' dan itibaren Neuer Markt çesmesi için, sonradan bronzlaştırılan kurşun heykeller gerçekleştirdi. Donner, 1741' de Viyana'da öldü.

Georg Raphael Donner - Neuer Markt çeşmesi figürü

SOMNANBÜLİZM (uyur-gezerlik)

UYKU esnasında ortaya çıkan otomatik ve bilinçdışı hareket ve faaliyetlere "somnanbülizm" denilir. Bu uyur-gezer hareketler bazen patolojik bir hal alır ve uyku bozukluklarıyla beraber görülür.

Bu haller genellikle psikonevrozlu ve histerik kişilerde ortaya çıkar. Bazen sara hastalığının bir belirtisi de olabilir. Merdiven inilip çıkılır, dolaşılır, öne çıkan bir engel ortadan kaldırılır, bir eşya bir yerden alınıp başka bir yere konulur. Uyandıktan sonra bu faaliyetler hatırlanmaz. Hipnozla yapılan derin uyku durumu da somnanbülizm gibidir.

KEES VAN DONGEN, eser-biyografi

HOLLANDA asıllı ressam, 1877 yılında Rotterdam, Delfshaven'de doğdu. Sınaî desinatörlük öğrenimini yarıda keserek New York'a gitti. Daha sonra Rotterdam'a dönerek bir gazeteye desinatör olarak girdi. Steinlen ve Toulouse-Lautrec'in eserlerinden etkilenerek ressam olmak için Paris'e gitti.

Paris'te "Bateau-Lavoir"a yerleşti ve Picasso'nun gözde modeli Fernande Olivier'in birkaç portresini yaptı. Resim sehpasını sokaklara kurarak, para karşılığında gelip geçenlerin portrelerini çizdi. Bu arada gazetelere de desenler gönderdi. Kabiliyetini keşfeden Félix Fénéor sayesinde Bağımsızlar Salonu'ndaki sergiye katıldı, 1904 yılında da kişisel sergisini açtı.

SPASTİKLİK (istemsiz kasılmalar)

VÜCUTTA bazı kas ve kas gruplarıyla sınırlı veya genel olarak kas gerginliğinin aşırı derecede artmasıyla ortaya çıkan patolojik duruma "spastiklik" denilir. Hareket yollarının kanamalarına veya beyin enfarktüsüne bağlı olarak felce uğraması neticesinde ortaya çıkabilir.

Spastiklik, felcin yerleşmesinden bir müddet sonra gelişmeye başlar ve kasların tamamını aynı ölçüde etkilemez. Kolların bükülmesini sağlayan kaslarla, bacakların gerilmesini sağlayan kaslar en fazla etkilenirler.

Spastiklik, parkinson hastalığında, sinir yolları hastalıklarında, kafatası darbelerinde, Wilson hastalığında (hayati organlarda bakır birikmesi) ve merkezi sinir sisteminin diğer hastalıklarında da görülebilir.

Parkinsona bağlı spastiklikte; başta yüz mimik kasları, boyun kasları, kol ve bacakların üst bölümlerinin kasları olmak üzere bütün kaslar aynı derecede etkilenir.

DOLMABAHÇE SAAT KULESİ

İSTANBUL'un Dolmabahçe semtinde, Dolmabahçe Sarayı ile Dolmabahçe Camii arasındaki saat kulesi.

Sultan 2. Abdülhamid tarafından 1890-94 yılları arasında Balyan Ailesi'ne yaptırılmıştır. Barok mimari tarzının hakim olduğu yaklaşık 30 metre yüksekliğinde olan dört katlı kuleye, 54 basamaklı döner merdivenle çıkılır.

Birinci katın her yüzündeki kemer kavislerin üzerinde hava basıncını ölçer alet (barometre) bulunur. İkinci katın deniz ve kara tarafı cephelerinde Sultan 2. Abdülhamid'in tuğraları vardır.

Dördüncü katın her cephesinde birer saat bulunur.

DONATELLO (Donato di Betto Bardi)

İTALYAN heykeltraş, 1386 yılında Floransa'da doğdu. 1401' den sonra Brunelleschi ile birlikte Roma'ya giderek antik çağın eserlerini inceledi. Roma'da iki-üç yıl kalarak Floransa'ya döndü. Floransa katedrali için çok ifadeli, büyüleyici kalitede heykeller yaptı.

1443-53 yılları arasında Padova'da kalarak ilk "anıt eseri"ni yaptı. Sant'Antonio bazilikası mihrabı için büyük kabartmalar ve heykeller topluluğu yaptı. Floransa'ya tekrar döndüğünde, Çarmıha gerilme, Judith, Maria Magdalena gibi konularda bir dizi heykel yaptı. Donatello, 1466' da Floransa'da öldü. Mezarı, 1966 yılındaki sel baskınından sonra yapılan çalışmalar sırasında, Floransa'da San Lorenzo kilisesinin mahzeninde bulundu.

Donatello - 'Niccolo da Uzzano' büstü

DOLMABAHÇE CAMİİ

İSTANBUL'UN Dolmabahçe semtinde 1852-54 yıllarında, Osmanlı padişahı Abdülmecid'in annesi Bezmiâlem Valide Sultan tarafından mimar Nikogos Balyan'a yaptırılan camii. Barok ve rönesans üslûbundadır. Kare plânlı ana mekânı dört kemer üzerine oturtulan bir kubbe ile örtülüdür. Mihrap ve mimberi kırmızı somakidendir.

Galata yönünde, hünkâr mahfilinin denize bakan yüzünde dört sütunlu bir kapı vardır. Caminin bu bölümlerinin plânı klâsik camilere benzemez. Yapının her iki yanında, gövdeleri yivli, çok ince birer minare yükselir. Minarelerin şerefeye kadar olan bölümleri korinthos düzeninde yapılmış bir sütûna benzer.

JEAN-GABRİEL DOMERGUE, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1889 yılında Bordeaux'da doğdu. 1913' de Roma ödülünü kazandı. 1950' de Güzel Sanatlar Akademi'si üyesi oldu. Jacquemart-André Müzesi'nin müdürlüğüne getirildi (1956). Venedik'le ilgili sahneler, dekoratif resimler ve birçok kadın portresi yaptı. Domergue 1962' de Paris'te öldü.

Jean-Gabriel Domergue - Yeşil kürklü kadın

SPİNA BİFİDA (kısmen açık omurga kanalı)

DOĞUŞTAN gelen oluşum bozukluğu. Buna göre omurga kanalının arka duvarının bir bölümü açık kalmıştır. En sık bel-sağrı bölgesinde görülür. Kemik dokunun kapatmadığı aralık-boşluk, lifsi doku ve deriyle örtülüyse "gizli spina bifida" var demektir. Gizli spina bifida genellikle hiçbir belirti vermez. Tesadüfi olarak röntgende ortaya çıkar.

Daha sık görülen şekillerinde ise; açıkta kalan omurilik parçası üzerinde lifsi beyin-omurilik zar örtüsü de yoktur ya da zar yarıktan dışarı çıkmıştır. Omurilik tamamen açıktadır. Boşluk genişlemiş ve kist oluşturmuştur.

"Spina bifida"nın açık olan veya gizli olmayan tipi problem yaratır. Bunlar; kas felci, mesanenin sinirsel kontrolünde kayıp (idrar kaçırma), beyinde fazla beyin-omurilik sıvısı birikmesi (hidrosefali), zekâ geriliği gibi belirtilerdir. Spina bifida ameliyatla tedavi edilebilir.

DOMENİCO VENEZİANO, eser-biyografi

İTALYAN ressam, 1400 yılına doğru Venedik'te doğdu. Floransa'ya çağrıldı; burada öğrencisi Piero Della Francesca ve Baldovinetti ile Sant'Egidio kilisesinin koro yerini fresklerle bezedi (1439-45). Bu freskler günümüze ulaşmadı.

Domenico Veneziano, Floransa'lı ressamlara, hafif ve ışıklı yeni bir renk duygusu ile daha ferah bir mekân anlayışı getirdi. Bu yenilikler eserlerinde yavaş yavaş kendini gösterir. Domenico Veneziano, 1461 yılında Floransa'da öldü.

Domenico Veneziano - Meryem ile dört Aziz  (1445)

SPİNAL ANESTEZİ

LOKAL anestezi yöntemidir. Hastanın bel bölgesinden omurga kanalına anestezik bir ilâç enjekte edilerek bunun omurilikle ilişkiye geçmesi sağlanır. Böylece uyanık olan hastanın karın bölgesi, apış arası bölge ve bacakları uyuşarak hissizleşir. Duyarsız bölgelerde cerrahi operasyon yapılabilir. Spinal anesteziyi yapacak elemanın bu işe yetkili olması lâzımdır.

DOMENİCO ZAMPİERİ (Domenichino), eser-biyografi

İTALYAN ressam, (İl Domenichino), 1581 yılında Bologna'da doğdu. Kısa bir müddet Calvaert'in öğrencisi oldu, sonra Annibale Carracci'nin okuluna gitti. 1602' de Farnese sarayının dekorasyonunu yapmak için Carracci ile Roma'ya gitti. Domenichino, Roma'da özellikle kilise, köşk ve sarayların duvarlarını süsledi.

Fresklerinde, mihrap arkası süslemelerinde zarif üslûbu göze çarpar. Manzara resimlerindeki saydam atmosfer ve aydınlık renkler Annibale Carracci'nin eserlerini hatırlatır. En iyi eseri "Aziz Hieronimus'un hayat hikâyesi" adlı tablosudur. Duvar resimleri, Carracci'lerin büyük kompozisyon eğilimini ve Paussin

DOLMABAHÇE SARAYI

İSTANBUL'UN Dolmabahçe semtinde yapılmış Osmanlı Sarayı. Rönesans ve Barok karması bir üslûpta yapılmış aşırı süslemeli bir yapıdır. Bulunduğu alanda eski devirlerde birçok kasr, köşk ve sarayın yer aldığı bilinmektedir. Koy doldurulmadan evvel; önce Kanuni Sultan Süleyman devrinde kuzey-batı yamaçlarına yaptırılan Kasr-ı Cihannüma, Sayeban-ı Hümayun denilen Bayıldım Kasrı, 3. Selim'in yaptırdığı köşk vardı. Koy doldurulduktan sonra; 1. Ahmed'in av köşkü biçimindeki küçük sarayı, 4. Mehmet ile 3. Ahmed'in sarayları yapıldı.

CARLO DOLCİ, eser-biyografi

İTALYAN ressam, 1616 yılında Floransa'da doğdu. Jacopo Vignali'nin öğrencisi oldu. "Madonna"lar ve Hz. İsa'yı tasvir eden resimler yaptı ve bunlarda çok ince bir resim tekniği tatbik etti. Kızı da (Agnese) ressam olan Carlo Dolci, 1686' da doğduğu şehirde öldü.

Carlo Dolci - Ecce Homo

SAMSUN'LU GÜREŞCİ YAŞAR DOĞU

TÜRK güreşçi ve antrenör, 1915 yılında Samsun-Kavak'ta doğdu. Küçük yaşta güreşe başladı. 1937' de karakucak güreşinden minder güreşine geçti. Kuvveti ve kabiliyetiyle çabucak parladı. Milli güreş takımına seçildiği 1939 yılında Oslo Avrupa Şampiyonasında ikinci oldu. 12 yıl boyunca milli güreş takımındaki yerini korudu.

1946 Avrupa serbest, 1947 Avrupa grekoromen, 1948 Londra olimpiyat, 1949 Avrupa serbest güreş şampiyonluklarını kazandı. 1951 yılında, dünya şampiyonluğunu kazandıktan sonra güreşi bırakarak 10 yıl süreyle Türk milli güreş takımı antrenörlüğü yapan Yaşar Doğu 1961' de (yaş 46) Ankara'da öldü.

OTTO DİX, eser-biyografi

ALMAN ressam ve oymacısı, 1891 yılında Unterhausen, Thüringen'de doğdu. Dışavurumculuğun merkezlerinden biri olan Dresden Güzel Sanatlar Akademisi'ne girdi. Blaue Reiter, Die Brücke hareketi ve fütürizmin etkisinde kaldı. İlk sergisini Dresden'de "1919 Grubu" ile birlikte açtı. 1923-25 de "savaş" adı altında 50 gravür sergiledi ayrıca birçok portre yaptı.

1925' de Berlin Milli Galerisi'nde bir sergi açtı. 1927' de Dresden Güzel Sanatlar Akademisi'ne profesör olduysa da 1933' de Naziler tarafından işten çıkartıldı. Nazilerce "yozlaşmış sanat eseri" olarak nitelenen resimleri, 1938' de müzelerden kaldırıldı.

DİVİZYONİZM (noktalama resim tekniği)

DİVİZYONİZM, boyanın palet üzerinde karıştırılmadan küçük noktalar oluşturacak şekilde fırça vuruşlarıyla tuvale uygulandığı resim tekniğidir. Önceleri palette karıştırılarak elde edilen renkler, bu teknikle izleyicinin gözünde imajlanmaya çalışıldı. Meselâ; yan yana bulunan mavi ve sarı lekeye biraz uzaktan bakılınca yeşil rengi vermektedir.

Chevreul'un renklerin eşzamanlı kontrastı üzerindeki keşiflerinden esinlenen Paul Signac, divizyonizmin en önemli teorisyenidir. Bu resim tekniğine noktacılık da denilmektedir.

Paul Signac - Marsilya limanı girişi   (1911)

NORMAL VE HASTALIKLI DOKULAR

Aterom plaklı aort damarı (damar içi daralmış)

DOBERMAN ŞÜPHECİDİR

DOBERMAN, 19. yy ortalarında, Dober adlı amatör bir Alman tarafından, çeşitli ırkların çaprazlanmasıyla üretilmiştir. Orta boylu, kuvvetli, sağlam ve çevik bir hayvandır. Omuz yüksekliği 68-70 santimetre kadardır. Kılları kısa, sert ve farklı renklerdedir. Bu renkler siyah-kızıl, esmer-kızıl, mavi-kızıl olur. Doberman, şüpheci, çok cesur ve bekçilik için mükemmel bir köpektir.

KOMPLE FUTBOLCU, ALFREDO Dİ STEFANO

ARJANTİN asıllı futbolcu, 1926 yılında Buenos Aires'de doğdu. Önce ülkesinde, River Plate ve Arjantin takımlarında oynayan golcü santrafor, Kolombiya'da (Bogota) bir müddet kaldıktan sonra İspanya'ya gitti.

Vatandaşlığına geçtiği İspanya'da Real Madrid takımında oynadı. Takımının şampiyon kulüpler turnuvasında üst üste beş defa şampiyonluk kazanmasında rolü oldu (1956-1960). Otuzu aşkın maçta İspanya milli formasını giydi. Futbolunu sürekli geliştirdi.

Di Stefano, sık sık forvetten ayrılarak bek ve haf arkadaşlarını desteklemekle Real Madrid'in orta saha oyunculuğunu da yaptı. Modern ve eşsiz bir futbolcu olan Di Stefano, her mevkide oynayabilen bir futbolcuydu.

Meslek hayatının uzun süre devam edebilmesi, oyun tekniğindeki gelişme ve üstün tekniğinden çok, bedence dayanıklı olmasından ve şahsi yeteneklerini akıllıca kullanabilmesindendi.

1964 yılında (38 yaşında) Real Madrid'den ayrılan Alfredo Di Stefano, 2014 yılında (yaş 88) Madrid'de öldü.

SİNOP'LU DİOGENES (Diyojen)

YUNANLI filozof, milâttan önce 413 yılında Sinop'ta (Türkiye) doğdu. Bir söylentiye göre; babası sahte para bastığı için sürgüne gönderilen bir sarrafın oğluydu. Babasıyla övünürdü. Kinik felsefe okulunun kurucusu Antisthenes'in en ünlü öğrencisiydi.

Diogenes'e göre; üstün olan "iyi", erdemdir, fazilettir. Bilim, şan, şeref, servet hor görülmesi gereken "uydurma iyiler"dir. Felsefenin özü, her yerde özentiyi kötülemek ve onun karşısına tabiatı koymaktır. Bilge kişi, kendini istek ve duygulardan uzak tutmalı, ihtiyaçlarını "en aza" indirmelidir.

Eflatun'un "çılgın Sokrates" dediği Diogenes, her mevsimde yalınayak dolaşır, harmanisine sarınıp tapınak kapılarında yatar ve bir fıçıda otururdu. Büyük İskender, Korinthos'da kendisine "Bir isteğin var mı?" diye sorunca "Var, gölge etme başka ihsan istemem" demişti.

DİAZ DE LA PENA, eser-biyografi

İSPANYOL asıllı ressam, (Narcisse Virgile), 1807 yılında Bordeaux'da doğdu. Porselen üstüne resim yapmayla başladı. 1831 Paris sergisine katıldı, başarı kazandı. Théodore Rousseau ile çalıştığı Fontainebleau ormanından birçok manzara resmi yaptı.

Boya dokusu bakımından çok çalışılmış, işlenmiş küçük tablolarıyla da dikkat çekti. Geniş bir hayâl gücüyle peri, venüs, aşk melekleri, çiçek buketleri gibi temaları işledi. Bu tür eserlerinde Delacroix'e yaklaşır. Diaz de la Pena 1876' da Menton'da öldü.

Diaz de la Pena - Orman yolu   (detay)

ANDRE DİGNİMONT, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, gravürcü ve kitap resimleyici, 1891 yılında Paris'te doğdu. Suluboya ile çalıştı. Manzara resimleri, salon hayatıyla ilgili resimlerinden tamamen farklıdır. 1930-39 yılları arası birçok gazete ve dergide çalıştı. Çok sayıda ofort ve taşbaskı resimler yaptı. Balzac, Francis, Carco, Alain Fournier, Jules Romains'in birçok kitabını resimledi. Ayrıca; opera için kostüm ve dekorlar hazırladı. Dignimont, 1965' de Paris'te öldü.

André Dignimont - Bir kitap deseni

İSTANBUL'DA MISIR DİKİLİTAŞI

MİLATTAN önce 1500 yılına doğru Mısır'da (Heliopolis), 18 inci sülâle firavunlarından 3 üncü Tutmesis'in zaferlerini tasvir etmek üzere Karnak Tapınağı'nın önüne dikilen iki dikilitaştan biriydi.  Sütûnun Mısır'dan getirilmesi, Roma İmparatoru  Julianus Apostata zamanına (361-363) rastlar.

Taş, İstanbul - Sultanahmet'teki yerine imparator Theodosius'un emriyle İstanbul valisi Proklus tarafından 390 yılında diktirildi. Pembe granitten yapılı taş, yukarı doğru daralan kare prizma biçimindedir. Tepesini de küçük bir piramit teşkil eder. Bugünkü yüksekliği 18,74 metredir; 7 metresi kırılmıştır. Üzerinde Mısır hiyeroglifleriyle yazılar vardır. Yazıtın eksik kısmı, Karnak'ta bulunan benzerinin yardımıyla tamamlanmıştır.

KAİDE ÜZERİNDEKİ BİZANS TASVİRLERİ

Dikilitaşın mermer kaidesi üzerinde imparator ve ailesiyle ilgili kabartmalar, saraya ve hipodroma ait sahneler, çeşitli oyunlar tasvir edilmiştir. Üç yöndeki kabartmalar Theodosius'a aittir. Bugünkü duruma göre batı yüzünde, Theodosius, yanında karısı ve çocuklarıyla tahtta oturmakta ve hediyeler kabul etmektedir. Güney yüzünde, Theodosius, karısı ve iki oğluyla beraber araba yarışlarını seyrederken gösterilmiştir.

SPLENİT (dalak iltihabı)

DALAK iltihabında, yoğun kan göllenmesine bağlı olarak organ büyür. Dalakta çok sayıda ve çeşitte kan hücreleri ve lenfositler birikir. Dalak iltihabına genellikle, tifo, difteri, septisemi, viral hepatit, enfeksiyöz mononükleoz gibi hastalık etkenleri sebep olur.

DALAK BÜYÜMESİ (splenomegali)

Büyüme çeşitli sebeplerle gelişir ve farklı şiddetlerde olabilir. Normalde 150 gram olan dalak, ağır vakalarda 1 kilograma kadar büyür. Büyümeye bakteri veya virus kökenli enfeksiyonlar sebep olabilir.

EUGENE DEVERİA, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1805 yılında Paris'te doğdu. Kendisi gibi ressam olan Achille Devéria'nın kardeşi. Protestanlığı benimsemeden evvel bir müddet romantizmin öncülüğünü yaptı. Özellikle tarihi olayları resmetti. 1827 Salonu'nda sergilediği "4. Henri'nin doğumu" adlı tablosuyla büyük başarı kazandı ve birkaç yıl süreyle genç romantiklerin en ünlüsü olarak tanındı.

Yaptığı bir tavan resmi haricinde, sonraki eserlerinde kendisine karşı beslenen ümitleri haklı çıkaracak bir başarı gösteremedi. Suluboya resimlerine, yağlıboya resimlerinden daha çok kıymet verilmektedir. Eugene Devéria, 1865' de Pau'da öldü.

Eugene Devéria -  4. Henri'nin doğumu

SPRU (bağırsakta emilim bozukluğu sendromları)

BAĞIRSAKLARDA emilim bozukluğuyla ortaya çıkan bazı sendromlara "spru" denilir. Emilim bozukluğuna bağlı başlıca belirtiler şunlardır:

• Zayıflama
• Kansızlık
• Açık sarı renkte, yağlı bol dışkı çıkarma
• Vitamin, mineral, tuz eksikliğine bağlı belirtiler
• Nörolojik (sinirsel), metabolik (vücuttaki kimyasal süreçlerle) ve iç salgı sistemiyle ilgili bozukluklar.
• Tekrarlayan stomatit, aftlı glossit ve şeilit gibi ağız içi, dil, dudak kenarı iltihapları
• Ciltte kuruma ve kırışma
• Kıl ve saçların kolay dökülmesi

Tropikal spru, çeşitli bağırsak enfeksiyonlarından kaynaklanır. Çölyak hastalığı küçüklerde ortaya çıkar ve buğdaydaki gluten maddesinin bağırsak tarafından reddiyle spru oluşur. Çocuğa glutensiz besinler verilince belirtiler kaybolur. Bazı kişilerde inek sütü veya soya fasulyesi spru yapabilir. Birçok vakada ise sprunun kesin sebebi belirlenememiştir.

JEAN-FRANÇOİS DE TROY, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1679' da Paris'te doğdu. Ressam olan babası François de Troy'dan ders aldı. 1698-1704 yılları arası Roma'da yaşadı. Roma'da "Esther hikâyesi" ve "Jason ile Medée hikâyesi" ile ilgili tablolar yaptı; bu tablolar Gobein halılarına işlendi.

1708' de resim akademisine kabul edildi. 1738 yılından ölümüne kadar Roma'daki Fransız Akademisi'nin müdürü oldu. Özellikle tarihi konuları işledi. Günlük hayatı ilgilendiren resimler de yapan Jean-François de Troy 1752 yılında Roma'da öldü.

Jean-François de Troy - İstiridye yemeği

FRANÇOİS DE TROY, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1645' de Toulouse'da doğdu. Önce babasının (Antoine de Troy : 1608-1684) sonra da Loir ve C. Lefebvre'nin öğrencisi oldu. Paris'te ressamlığa başladı. 1674' de resim akademisine gitti, 1708' de bu akademinin müdürü, 1722' de rektörü oldu.

Gerek bir saray portrecisi olarak, gerekse bir sanatçılar portrecisi olarak büyük ün yaptı. Kimliği gizlenmiş portrelerle, konusunu sevgi efsanelerinden alan portreleri de vardır. François de Troy, 1730' da Paris'te öldü.

François de Troy - La Force düşesi

EDOUARD DETAİLLE, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1848 yılında Paris'te doğdu. Bir ordu müteahhidinin oğlu, Meissonier'nin öğrencisi oldu. 1867 yılında "Paris Sergisi" ne katıldı ve ertesi yıl burada ilk savaş tablosunu sergiledi. 1870' de Alman-Fransız savaşına katıldı. Barıştan sonra, özellikle büyük askerî olayların resimlerini çizdi.

1892' de Fransız Akademisi Güzel Sanatlar Bölümü'ne üye oldu. 1892' de Fransız Sanatçılar Birliği başkanı seçilen Edouard Detaille, 1912 yılında Paris'te öldü.

Edouard Detaille - Topçu askeri

STAFİLOKOK MİKROBU

STAFİLOKOK, 1 mikrometre (metrenin milyonda biri) çapında gözle görülemez, salkım veya düzensiz kütleler biçiminde dizilen küre şekilli mikroplardır. Gram-pozitif (havadan ağır), hareketsiz ve sporsuzdurlar. Bu mikroplar, ürettikleri toksinlerle (zehirlerle) insanda hastalığa yol açarlar.

Stafilokoklar; deride apse, göz kapağında arpacık, çıban, kulak iltihabı, akciğer ve karın zarı iltihabı, septisemi (kan dolaşımına mikrop karışması), loğusalık enfeksiyonları ve gıda zehirlenmesi gibi hastalıklara sebep olabilirler.  

GEORGES DESVALLİERES, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1861 yılında Paris'te doğdu. Gustave Moreau'dan ders aldı. İlk tablolarını 1883' de sergiledikten sonra İtalya ve İngiltere'yi gezdi. Konularını tarih ve edebiyattan alan bazı kompozisyonlar yaptı. 1907-11 yılları arası Jacques Rouché'nin konağının dekorasyonunu yaptı. Dindar bir kişiliğe sahipti.

Oğlunu 1. Dünya Savaşı'nda kaybeden ressam, konusu dini olmayan hiçbir tablo yapmama kararı aldı. 1919' dan sonra, Maurice Denis ile beraber kutsal sanat atölyelerini yönetti. Savaşta ölenlerin kemiklerinin muhafazası için yapılan anıtın renkli camları için desenler hazırladı.

Georges Desvallieres, Milli Güzel Sanatlar Birliği'nde resim çalışmalarına devam etti. 1903' de "Sonbahar Salonu" ikinci başkanı oldu, burada bir kutsal sanat bölümü açtı. 1930' da Fransız Enstitüsü'ne üye olan Desvallieres, 1950 yılında (yaş 89) doğduğu şehirde öldü.

Georges Desvallieres - Göğe çıkış

STAZ (kan veya lenf toplanması)

LENF STAZI

HASTA için; "stazı var" denildiğinde, dokularında kan veya lenf göllenmesi olduğu belirtilmiş olur. Lenf stazı, önemli lenf toplayıcı kanalların veya lenf damarlarının büyük kısmının tıkanması neticesinde oluşur. Lenf stazına, tümörler, asalaklar veya lenf bezlerinin cerrahi olarak çıkarılması sebep olabilir.

Netice olarak; ilgili bölgede bir "lenf ödemi" oluşur. Ödem, deri veya derialtı dokularını tuttuğunda, o bölgede hacim artışı ve şekil bozukluğu (deformasyon) ortaya çıkar.

KAN STAZI

Kan stazı ise; dokulardan toplardamar kanının akması engellenince oluşur. Toplardamarı tıkayan bir pıhtı ile olacağı gibi, miyokard iltihabı veya miyokardoskleroz hastalıklarının sonucu, kalbin kasılma yetersizliğinin getirdiği dolaşım yavaşlığından da olabilir.

Staz, özellikle dalak, karaciğer, böbrek gibi iç organlarda olur. Vücutta ise daha çok bacaklarda şişme ile kendini belli eder.

ACHİLLE DEVERİA, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, gravürcü ve taşbaskıcı, 1800 yılında Paris'te doğdu. Güçlü bir taşbaskıcı olarak çok beğenilen Devéria, en ünlüleri Victor Hugo, Alexandre Dumas, , Lamartin ve Liszt olmak üzere dört yüz den fazla portre yaptı. Gravürlerinde, romantiklerin yaşadıkları kibar-zarif çevreyi ve sanat dünyasını işledi. Achille Devéria 1857' de Paris'te öldü.

Achille Devéria - Laure Devéria portresi

CHARLES DESPİAU, eser-biyografi

FRANSIZ heykeltraş, 1874 yılında Mont-de-Marsan'da doğdu. Paris Güzel Sanatlar Yüksek Okulu'nda Barrias'ın atölyesinde çalıştı. Bazı eserleri duygusallık ve biçim olgunluğu bakımından Rodin'in ilgisini çekti. Rodin, onu atölyesine yardımcı olarak çağırdı. Bu ortak çalışma beş sene sürdü.

İşe her zaman modelin desenini çizmekle başlardı. Bu yüzden binlerce desen bıraktı. İki yüze yakın büstü vardır. Charles Despiau, 1946' da Paris'te öldü.

Charles Despiau - Assia  (1937)  (detay)

FRANÇOİS DESNOYER, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1894 yılında Montauban'da doğdu. Eserlerinde renge çok önem verir. Yaptığı manzara resimlerinde, figürlerde, kompozisyonlarda pırıl pırıl canlı renkler kullanır. Renk ve ışık ayrımlarında geometrik kesinliğe varan şiirsel bir hava sezilir.

François Desnoyer, Cachan Belediyesi için duvar resimleri, Aubusson'da duvar halıları için taslaklar yaptı. La Fontaine'in bir kitabını taşbaskı resimlerle süsledi. Paris Çağdaş Milli Sanat Müzesi için, cam üzerine "Liman-Paris" konulu bir tablo yaptı. Süsleme sanatları yüksek okulunda profesör oldu. Ressam 1972 yılında Saint-Cyprien'de öldü.

François Desnoyer - Marsilya'da aktarma köprüsü - 1940

FRANÇOİS DESPORTES, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1661 yılında Champigneulles-Ardennes'de doğdu. Paris'te Flaman ressam Nicasius'un öğrencisiydi. Süsleme alanında Audran ile işbirliği yaptı. Daha sonra bir müddet Polonya'da kaldı. Dönüşünde Akademi'ye alındı (1699). Daha çok natürmortlar ve av sahneleri yaptı.

14 üncü ve 15 inci Louis, sanatçıyı av ressamı olarak çalıştırdılar, konakları için kapı üstü süslemeleri sipariş ettiler. Duvar halıları için kartonlar hazırladı. Zengin ve oymalı gümüş eşyanın av hayvanlarıyla karıştığı natürmortları vardır. Manzara resimleri Barbizon Okulu'nu hatırlatır. Desportes, 1743 yılında Paris'te öldü.

François Desportes - Kendi portresi

STEATORE (dışkıyla yağ kaybı)

DIŞKIYLA beraber günde altı gramdan daha fazla yağ çıkarılmasına "steatore"denilir. Bu durumda dışkının rengi çok açık sarı olur, yağlı, köpüklü görünümlü ve ekşi kokuludur. Lipit eritici fermentlerin (mayaların) üretiminin kâfi olmadığı pankreatit, mukoviskidoz gibi pankreas hastalıklarında, tıkayıcı sarılık, ağır karaciğer yetmezliği gibi karaciğer hastalıklarında veya bağırsak emilimini bozan spru, kronik enterit gibi bağırsak hastalıklarında rastlanır.

STEREOTAKSİS YÖNTEMİ

PARKİNSON hastalığının ve bazı ağrılı sendromların tedavisinde kullanılan yöntem. Kafatasına matkapla açılan deliklerden sokulan çok ince elektrot veya sondalarla beynin önceden belirlenmiş noktalarına ulaşılır. Ulaşılan beyin bölgesindeki nöronların elektriki faaliyetlerinin yoğunluğu, monitörden izlenerek o bölgede yıkım (elektrikle yakma) sağlanır.

Beyin tümörlerinin tedavisinde kullanılan radyasyon da stereotaksis yöntemiyle ilgili tümöre yönlendirilerek tedavi yoluna gidilir. Bunların dışında, deney hayvanlarının merkezi sinir sistemi araştırmalarında (örn sara hastalığı gibi), beyin bölgelerindeki hareketliliğin izlenmesi ve kaydedilmesinde de bu yöntem kullanılır.

FERDİNAND DESNOS, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1901 yılında Pontlevoy'da doğdu. Kendi kendini yetiştirdi. Bekçilik ve kapıcılık yaptı. Eserleri, Çağdaş Milli Sanat müzesinde, "20 nci yüzyıl primitifleri" kapsamında değerlendirildi. Desnos, 1959 yılında Paris'te öldü.

Ferdinand Desnos - Max Ernst'in ölümü

DESİDERİO DA SETTİGNANO, eser-biyografi

İTALYAN heykeltraşı, 1428 yılına doğru Settignano'da doğdu. Öğrenimini Donatello'nun yanında yaptı. Floransa'da belirli bir ün kazandı. Biçimde büyük incelik gösteren, son derece zarif, duyarlı ve oldukça özgün üslûpta eserler yaptı. Desiderio da Settignano, 1464 yılında (yaş 36 civarı) Floransa'da öldü.

Desiderio da Settignano - Çocuk büstü

MARTİN DESJARDİNS, eser-biyografi

Martin Desjardins - Avcı Diana

HOLLANDA asıllı heykeltraş, (Martin Van den Bogaert), 1640 yılında Bréda'da doğdu. Fransa'da parlak bir meslek hayatı sürdü.

Önce, Kraliyet Sanat Akademisi'nin üyesi (1671), daha sonra müdürü oldu (1681). 1670 yılından başlayarak Versailles şatosunda çalıştı.

Kral 14. Louis'nin şerefine yaptığı anıtların hepsi, Fransız devriminde yıktırıldı.

Versailles'da, Paris'te çeşitli alçak kabartmalar, büstler ve heykeller yaptı. Martin Desjardins, 1694' de Paris'te öldü.

MARCELİN DESBOUTİN, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, gravürcü ve oyun yazarı, 1823 yılında Cérilly 'de doğdu. Özellikle gravürleriyle kendini gösterdi. Ofort yerine iğne kazısını ilk kullananlardandır. Manet ve Zola'nın portrelerini yaptı. En ilgi çeken eseri, "Pipolu adam" adıyla bilinen kendi portresidir. Tarihi piyesler de yazan Desboutin'in üç oyunu Comédie-Française'de sahnelendi. Marcelin Desboutin 1902' de Nice'de öldü.

Marceline Desboutin - Kendi portresi - 1879

LOUİS PİERRE DESEİNE, eser-biyografi

FRANSIZ heykeltraş, 1749 yılında Paris'te doğdu. Chantilly şatosu için "Bacchus ile Hebe" adlı heykeli yaptı. Restorasyon işinde resmi siparişlerin çoğu ona verildi. Çok sayıda heykel ve alçak kabartmalar yaptı. "Eski resim, heykel ve mimarlık akademileriyle ilgili tarihi notlar" ismiyle bir eser yayınladı (1814). Louis Pierre Deseine 1822 yılında doğduğu şehirde öldü.

Louis Pierre Deseine - Michel de l'Hospital