17 Şubat 2023 Cuma

NURULLAH BERK (ressam)

TÜRK  ressam ve sanat yazarı, 1906 yılında İstanbul'da doğdu. Heybeliada ilkokulundan sonra Nişantaşı Sultanîsi'nde, Galatasaray lisesinde okudu. 1924' de Sanayii Nefise mektebini bitirdi. 

Paris'de Güzel Sanatlar yüksek okulunda, prof. Ernest Laurent'in atölyesinde çalıştı. Döndükten sonra arkadaşlarıyla "Müstakil Ressam ve Heykeltraşlar Birliği"ni kurdu (1928). Aynı yıl eserleri, Ankara Etnografya müzesindeki sergide yer aldı.  

Yeniden Paris'e giderek Andre Lhote, Fernand Léger akademilerinde çalıştı (1933). İstanbul'da 6  arkadaşıyla "D grubu"nu kurarak çağdaş sanatın Türkiye'de yerleşmesine çalıştı. "İskambil Kâğıtları ve Yemişler", "Liman" gibi eserleri "kübizm"in ilk örnekleri oldu.

15 Şubat 2023 Çarşamba

SABRİ BERKEL (ressam)

TÜRK  ressam, 1908 yılında Üsküp'de doğdu. İlk ve orta öğrenimini Üsküp'de, sanat öğrenimini Belgrad akademisinde yaptı. Floransa akademisinde, prof. Felice Carena atölyesinde çalıştı (1929-35). Cereno, Galibeo Chini ve Celestino Celestini'den; yağlı boya, fresk ve ofort tekniği öğrendi. 

Venedik (1956-60), Sao Paulo bienalleri (1967-69), Çağdaş Türk sanatı ve Grafik Sanatları sergilerinde (Viyana, 1960-64) komiserlik yaptı. 

1946' da Paris'de Cernuschi müzesinde açılan "Eski Türkiye ve Bugünkü Türk Resmi" sergisinde bazı eserleri yer aldı. Amsterdam (1948), Atina (1951), Brüksel, Paris, Berlin ve Viyana'daki (1963-64) "Çağdaş Türk Sanatı" sergilerine katıldı. 

En ilginç başarıları; duvar süslemelerinde ve siyah-beyaz desenler, çeşitli gravürler, litografi ve serigrafi gibi grafik resim türlerinde görülür. "Kendi Portresi", "Üsküp'te Bir Sokak", "Balkon" gibi eserleri ve Anadolu manzaraları tanınmıştır (bkz. Sabri Berkel, eser, biyografi). Sanatçı, 1993' de İstanbul'da vefat etti.

13 Şubat 2023 Pazartesi

JEAN-BAPTİSTE BERLİER (mühendis)

FRANSIZ  mühendis, 1843' de Loire, Rive de Gier'de doğdu.  Bulduğu "pnömatik" boşaltma sistemi ilk defa 1882' de Paris'de denendi. Bu tarihten sonra sistem, bütün dünyada kullanılmaya başlandı. Jean-Baptiste Berlier, 1911' de Deauville'de öldü.  

11 Şubat 2023 Cumartesi

VİTUS BÉRİNG (kâşif)

DANİMARKALI  denizci ve kâşif, 1681 yılında Jylland, Horsens'de doğdu. Büyük Petro'nun maiyetine girdi. Bilimsel incelemeler yapan bir heyetin başında Kamçatka'ya gönderildi. 

1725' de Petersburg'dan hareket ederek, bu yarımadanın kuzey kıyılarını dolaştı ve Asya'nın Amerika'ya bitişik olmadığını kesinlikle gördü. 1728' de Avrupa'ya döndü. 

1741' de Ohotsk denizine açıldı ve Amerika'nın kuzey-batı kıyısına çıktı. Aleut adalarını, Kodiak adasını ve Alaska'yı keşfetti. 

Fırtınalar ve iskorbüt hastalığı (aşırı C vitamini eksikliği) sebebiyle yolculuğuna devam edemedi. Avatcha adasındaki ıssız bir adaya (bugünkü Bering adası) sürüklendi ve orada öldü (1741).

9 Şubat 2023 Perşembe

SEMİHA BERKSOY (opera sanatçısı)

TÜRK  opera ve tiyatro sanatçısı, 1912 yılında İstanbul'da doğdu. İstanbul konservatuarını, Berlin Devlet Yüksek Müzik akademisi, opera bölümünü bitirdi (1939).

İlk sesli Türk filmlerinden "İstanbul Sokakları"nda (1932) ve ilk Türk opera denemesi "Özsoy" da oynadı (1934). 

Berlin'de Richard Strauss'un 75. doğum yılı şenliklerinde "Ariadne auf Naxos" operasında baş role çıktı (1939). 

Dramatik soprano olarak devlet operasında çalışan Semiha Berksoy, 2004' de İstanbul'da vefat etti.

7 Şubat 2023 Salı

OSMANLI'DA BALYAN AİLESİ (mimar aile)

OSMANLI  devletinin son yıllarında "hassa mimarlığı" yapmış Ermeni aile. Yaklaşık üç nesil, Osmanlı modern mimarîsinde anıtsal eserler yaparak büyük izler bırakmış mimar ailesidir. Kökenlerinin hangi yöreye ait olduğu kesinleşmemekle beraber, üç bölge öne çıkmıştır. Bunlar; Maraş, Kayseri ya da Bayburt'dur.

KRİKOR AMİRA BALYAN  [d. 1764 - ö. 1831 -  (67  yaşında vefat etti)]

Eserleri :  Sarayburnu'nda yanan (1875) eski sahilsarayı,  eski Çırağan sarayı,  Dolmabahçe sarayı,  Beylerbeyi sarayı,  Arnavutköy Valide sahilsarayı,  Nusretiye camii,  Selimiye kışlası,  Davutpaşa kışlası,  Defterdar sahilsarayı,  Darphane,  eski Beyazıt yangın kulesi,  2. Mahmud bendi,  Aynalıkavak kasrı.

5 Şubat 2023 Pazar

TORBERN OLOF BERGMAN (kimyacı)

İSVEÇLİ  kimyacı, 1735 yılında Katrineholm'da doğdu. Uppsala üniversitesinde Linné'nin öğrencisi oldu. 1761' de aynı üniversitede matematik ve tabiat bilimleri profesörü oldu. 1767' de kimya ve metalürji kürsüsüne geçti. 

İlk önce botanik ve entomoloji alanında çalışmalar yaptı. Daha sonra fizik ve astronomi problemleriyle ilgilendi. Ancak ününü, kimya alanında yaptığı çalışmalarına borçludur. Yaş yolla yapılan kimyasal analizin en büyük uzmanlarından biridir.

Ayıraçların etkileri üzerine sistematik bir inceleme hazırladı. Karbonatların bileşimini açıkladı. Karbondioksit çözeltisinin asit özelliklerini gösterdi. Kireç ile barit arasındaki ayrılığı belirledi. Kimyasal ilgi cetvellerinde, tepkiyen cisimlerin fizikî durumlarını göz önünde tutarak "seçici ilgi" kavramını ortaya attı.

3 Şubat 2023 Cuma

İNGMAR BERGMAN (yazar, yönetmen)

İ
SVEÇLİ  film, tiyatro yöneticisi ve oyun yazarı, 1915 yılında Stockholm'da doğdu. Stockholm Kraliyet tiyatrosunda sahne yöneticisi oldu. 1945' den sonra bağımsız olarak filmler yapmaya başladı.

Bu filmler :  "Buhran (1945)", "Yaz Oyunları (1950)", "Kadınların Bekleyişi (1952)", "Monnika ile Geçirdiğim Yaz (1952)", "Panayır Şafağı (1953)", "Kadınların Rüyası (1955)", "Bir Yaz Gecesi Gülümsemesi (1955)", "Yedinci Mühür (1956)", "Hayatın Eşiğinde (1958)", "Yaban Çilekleri (1958)", "Yüz (1959)", "Bâkireler Kaynağı (1960)".

Daha sonra çevirdiği filmlerde "İnsan-Tanrı" ilişkilerini ortaya koydu :  "Aynadaki Gibi (1961)", "Sessizlik (1963)".

"Bütün Kadınlar (1964)" adlı komediden sonra, "Şahsiyet (1960)" ve "Kurtların Saati (1967)" adlı filmleri çevirdi. 

1963' de Kraliyet Tiyatrosu baş yönetmeni oldu. 1976' da bunalıma giren yönetmen ülkesini terk ederek Almanya'ya gitti. 1997' ye kadar çok sayıda film yöneten ve ödüller kazanan İngmar Bergman, 2007' de film stüdyosunun da bulunduğu Farö adasında öldü.