5 Şubat 2023 Pazar

TORBERN OLOF BERGMAN (kimyacı)

İSVEÇLİ  kimyacı, 1735 yılında Katrineholm'da doğdu. Uppsala üniversitesinde Linné'nin öğrencisi oldu. 1761' de aynı üniversitede matematik ve tabiat bilimleri profesörü oldu. 1767' de kimya ve metalürji kürsüsüne geçti. 

İlk önce botanik ve entomoloji alanında çalışmalar yaptı. Daha sonra fizik ve astronomi problemleriyle ilgilendi. Ancak ününü, kimya alanında yaptığı çalışmalarına borçludur. Yaş yolla yapılan kimyasal analizin en büyük uzmanlarından biridir.

Ayıraçların etkileri üzerine sistematik bir inceleme hazırladı. Karbonatların bileşimini açıkladı. Karbondioksit çözeltisinin asit özelliklerini gösterdi. Kireç ile barit arasındaki ayrılığı belirledi. Kimyasal ilgi cetvellerinde, tepkiyen cisimlerin fizikî durumlarını göz önünde tutarak "seçici ilgi" kavramını ortaya attı.

1775' de saf nikel elde etti. Magnezyum ve manganezi, oksitleri içinde açıkça ayırt etti. 1782' de tungsteni yalıtmayı başardı. 

Organik kimya alanında da çalışmalar yaparak, 1776' da şekerin yükseltgenmesiyle okzalik asit elde etti. Laktik asit ve müsik asidi inceledi. 

1773' de kristallerin ağsı yapısını açıklayan bir teori kurdu. "Turmalin"in ısıyla elektrik ürettiğini açıkladı. Minerallerin kimyasal sınıflamasını yaptı. Kendisine, kristal ve mineral bilgini de denilen Torbern Olof Bergman, 1784' de Medevi'de öldü.