29 Eylül 2023 Cuma

NİCOLAS THOMAS BRÉMONTİER (mühendis)

MÜHENDİS,  1738  yılında Rouen yakınında Quevilly'de doğdu. Gaskonya körfezinde, giderek daha çok yerinden oynayan ve Landes köylerini rüzgârla taşınan kumlara gömülme tehlikesiyle karşı karşıya getiren kum tepelerini tespit etme (sabitleme) işini üzerine aldı.

Uzun süre verimsiz olan birçok deneyden sonra tehlikeyi önledi.  3700  hektarlık kumul alanı ağaçlandırarak memleketine verimli ve çok güzel ormanlar kazandırdı. Nicolas Thomas Brémontier, 1809' da Paris'de vefat etti.

27 Eylül 2023 Çarşamba

HENRİ BREMOND (tarihçi)

E
DEBİYAT  eleştirmeni ve tarihçi, 1865 yılında Aix-en-Provence'da doğdu. 1882' de Cizvitler'e katıldı. Önce öğretmenlik yaptı, sonra "Etudes" adlı dergide yazılar yazdı (1899). Cizvitler'den ayrıldı bağımsız oldu (1904).

En önemli eseri :  "Fransa'da Dinî Duygunun Edebî Tarihi (1916-1936,  11 cilt)".  

Eleştirme metodu çok zengin belgelere dayanır. Bu yöntemle din tarihinin büyük kişiliklerini canlandırmayı başarır. Ancak tarafgir olduğu, Jansenius'çulara ve Bossuet'ye karşı aldığı şüpheci tavırdan anlaşılır.

Daha çok Fénelon'un mistisizmine ("Fénelon'u Savunma (1910)") bağlanır. Bu mistisizm eğilimini, şiir üzerine yazdığı eserlerde doğrular. Ona göre şiir, mistik bir coşkunluktur.

Diğer eserleri :  "Romantizm İçin (1923)", "Salt Şiir (1926)", "Dua ve Şiir (1927)", "Racine et Valery (1930)".  Henri Bremond, 1933' de Arthez-d'Asson'da vefat etti.

23 Eylül 2023 Cumartesi

ALFRED EDMUND BREHM (tabiat bilgini)

ALMAN  gezgin ve tabiat bilgini, 1829 yılında Renthendorf 'da doğdu. Kuş bilgini Ludwig Brehm'in oğlu. Afrika'da 5 yıl dolaştı. Sonra Kuzey Avrupa'yı, Sibirya'yı gezdi. A. Edmund Brehm, 1884' de doğduğu şehirde vefat etti.

Eserleri  :  "Afrika'nın Kuzey-Doğusunda Yolculuk (1855)", "Kuşların Hayatı (1860-61)".  En önemli eseri, "Resimli Hayvanlar Âlemi"dir (Taschenberg ve O. Schmidt katkılarıyla). Bu klâsik eserdeki bilgiler bugün için eskimiştir.

21 Eylül 2023 Perşembe

LOUİS BRÉHİER (tarihçi)

T
ARİHÇİ  ve arkeolog, 1868 yılında Brest'de doğdu. Bizans tarihi uzmanı olarak; Bizans uygarlığının çeşitli yönlerini, Batı dünyası ve Fransa'yla olan ilişkilerini inceledi. Louis Bréhier, 1951' de Reims'de öldü.

Başlıca eserleri :  "Bizans Sanatı (1924)", "Hristiyan Sanatı, İkonografi Bakımından Başlangıçtan Günümüze Kadar Gelişmesi (1928)", "Bizans Dünyası (1947-1950, 3 cilt)".

19 Eylül 2023 Salı

LOUİS BREGUET (pilot ve sanayici)

PİLOT  ve sanayici, 1880 yılında Paris'de doğdu. Antoine Breguet'nin oğlu. Dünyanın ilk pilotlarından ve uçak yapımcılarındandır. 

1. Dünya savaşında, İtilâf devletlerinin zaferine katkıda bulunan "Breguet XIV " uçaklarını yaptı. Savaştan sonra yaptığı "Breguet XIX " uçakları uzun uçuşlarda rekorlar gerçekleştirmeyi, özellikle Costes ve Bellonte'un Kuzey Atlantik'i doğudan batıya ilk olarak aşmalarını sağladı. 

Fabrikalarında ayrıca birçok ticarî uçak serisi yapıldı :  "Leviathan" (1919), "Deux-Ponts" (1955)  gibi. Hava gemisi ve keşif uçakları da yaptı.

Louis Breguet, 1955' de Saint-Germain'deki vefatından biraz önce de, birçok yarışma kazanan ve rekorlar kıran "900" tipinde planörler yaptı.  

15 Eylül 2023 Cuma

ABRAHAM LOUİS BREGUET (saatçi)

İSVİÇRELİ  saatçi ve âlet mucidi, 1747 yılında Neuchâtel'de doğdu. Rahip Marie'nin Mazarin kolejinde verdiği matematik derslerini izledi. Versailles'da, sonra da Londra'da saatçilik öğrendi. 

Londra'dan dönünce, Quai Morfondus'de (Quai de l'Horloge) bir dükkân açtı. 1793' de tekrar İsviçre'ye gitti ve 2 sene sonra Paris'e döndü. 

Saatlere daha büyük bir kesinlik verebilmek için masalı saat maşası üzerinde uğraştı. Çevrintili saat maşası ile "otomatik kurgulu saat"i icad etti. 

Bundan başka; rasathaneler için hassas saatler, denizciler için de denizcilik kronometreleri yaptı. 1815' de deniz kuvvetlerinin saatçisi oldu. 1816' da İlimler akademisine giren Abraham Louis Breguet, 1823' de Paris'de vefat etti. 

13 Eylül 2023 Çarşamba

BERTOLT BRECHT (oyun yazarı)

ALMAN  oyun yazarı, 1898 yılında Augsburg'da doğdu. Tıp öğrenimi yaptıktan sonra, 1. Dünya savaşında, bir askerî hastanede hizmet gördü. 

1923' de Berlin'deki "Deutsches Theater"in müdürü Max Reinhardt'ın yanında çalıştı ve "Gece Çalınan Trampetler" adlı ilk piyesini ona beğendirdi. Ardından Çek yazar Haşek'in "Aslan Asker Şvayk" adlı romanını tiyatroya uyarladı. 

Sonra "İnsan İnsandır (1927)"ı yazdı. Berlin Halk tiyatrosunda oynanan bu oyunu, "Üç Kuruşluk Opera (1928)" adlı ünlü eseri izledi. Konusunu, İngiliz yazar John Gay'in "Dilenci Operası (1728)"ndan alan bu oyun Schiffbauerdamm tiyatrosunda sahneye konuldu. Büyük başarı kazandı ve filme alındı. 

Almanya'daki Nazi (nasyonal sosyalizm) rejimini sevmeyen yazar, 1933' de Amerika'ya gitti ve 1948 yılına kadar orada kaldı. Bu sürgün hayatı sırasında; şiirler, romanlar, hikâyeler ve tiyatro eserleri yazdı.

11 Eylül 2023 Pazartesi

SAVORGNAN DE BRAZZA (kâşif)

İTALYAN  asıllı kâşif, 1852 yılında Castel Gandolfo'da doğdu. Fransız deniz kuvvetlerine girdi. Gabon kıyılarından Ogoue'ye vardı. Alima ve Licona ırmaklarına ulaştı (1875-78).

Avrupa'ya dönüşünde, Stanley'in keşiflerini haber alarak ikinci sefere çıktı ve Kongo'ya ulaştı. Kral Makoko'nun bütün kabilelerini Fransa'nın himayesi altına aldı (1879-82).

Hükümetin "genel komiseri" sıfatıyla (1887-97); önce "Batı Afrika" sonra "Fransız Kongosu" adını alan sömürgenin kurulmasına ve sistemli olarak keşfedilmesine (özellikle Sangha ve kolları) çalıştı. Savorgnan de Brazza, 1905' de Dakar'da öldü. 

9 Eylül 2023 Cumartesi

WERNHER VON BRAUN (mühendis)

ALMAN  mühendis, 1912 yılında Wirsitz'de doğdu. Atmosfere füze gönderme denemeleri yapan Alman prof. Hermann Oberth'in yardımcısı (1930), 1932' de de Kummersdorf deneme istasyonunun şefi oldu. 

1933' de füzelerinden biri  2 km yol aldı. Bu başarı Adolf Hitler'in dikkatini çekti. 1936' da Peenemünde deneme merkezinde müdür oldu. 1938' den sonra  V2  roketlerinin ilk örneklerini uçurmayı başardı. 1944' de bunlara son şeklini verdi.

1945  yılı başında, Amerika'yı bombalayabilecek uzun menzilli füzeler yapmaya koyuldu. Sonra Bavyera'ya sığındı ve orada Amerikan kuvvetlerine teslim oldu. 1945 Ağustosunda Amerika'ya gitti. Önce Teksas'ta Fort Bliss merkezinin teknik müdürü oldu. Sonra Amerikan vatandaşı oldu.

7 Eylül 2023 Perşembe

FÉLİX BRACQUEMOND (ressam)

RESSAM,  gravürcü ve dekoratör. 1833 yılında Paris'de doğdu. 1848' e doğru, ofortla gravür alanında çalıştı. Sonra bu usulü Edouard Manet'ye öğretti. 

Goncourt kardeşler, Gavarni, Fantin-Latour, Alphonse Legros ve Baudelaire ile dost oldu.  1874' de "izlenimci" grubun ilk sergisine, daha sonra  4.  ve  5.  sergilerine katıldı (1880).

1885' de gravür ile alâkalı olan "Desen ve Renk Üstüne" adlı bir kitap yayınladı. Félix Bracquemond, 1914' de Paris'de vefat etti.

Félix Bracquemond
"Edmond de Goncourt'un portresi"

5 Eylül 2023 Salı

GEORGES BRASSENS (yazar)

FRANSIZ  yazar, bestekâr ve şarkıcı, 1921 yılında Sète'de doğdu. 1952' de Patachou tarafından keşfedilen bu sanatçı, birkaç yıl içinde küçük kabarelerden en büyük müzikhollere yükseldi. 

Radyo yayınlarına katıldı. R. Clair'in "Porte des Lilas" adlı filminde oynadı (1957) ve bu filmin müziğini yazdı. 1955' den bu yana ününe gölge düşmeyen ve türkülerini gitarla söyleyen yazar, Güney Fransa'nın eski saz şâirlerini andıran bir üslûpta birçok şarkılar yazdı.

Bunların başlıcaları :  "Kötü Ün", "Goril", "Mezar Kazıcısı", "Mezarlıklar Baladı", "14-18  Savaşı", "Geçmiş Zaman Aşkları", "Adam Öldürme", "Sète'de Gömülebilmek İçin Dilekçe".

1967' de Fransız akademisinin büyük şiir ödülünü kazanan Georges Brassens, 1981' de Saint-Gély-du-Fesc' de öldü.

3 Eylül 2023 Pazar

EDOUARD BRANLY (fizikçi)

FRANSIZ  fizikçi, 1844 yılında Amiens'de doğdu. 1875' de Rollin kolejinde profesör, sonra Paris Katolik enstitüsünde fizik profesörü oldu.

1890' da alıcı radyo tasarlamasıyla ün yaptı. Telsiz telgraf işaretlerini almaya yarayan bu âlet, Marconi tarafından uzağa yayın deneylerinde kullanıldı. 

Ayrıca; ışığın etkisi altında elektriklenen cisimlerdeki deşarj üzerine araştırmaları ve uzaktan kumandayla ilgili deneylerini 1902' de yayınladı. Edouard Branly, 1940' da Paris'de vefat etti.

1 Eylül 2023 Cuma

LOUİS BRAİLLE (mucit)

FRANSIZ  âmâ mucit,  1809 yılında Seine-et-Marne, Coupvray'de doğdu.  3  yaşında kör oldu. 1819' da Körler enstitüsüne girdi. Kendini müziğe verdi. Paris'in birçok kilisesinde org çaldı. 

Körler enstitüsünde öğretmen olunca; öğretimi kolaylıkla yürütebilmek için, ders esnasında öğrencilerin not almalarını ve imlâ ödevlerini yapmalarını sağlayan, "kabarık noktalar" yazı şeklini icad etti. 

Bugün, bütün dünyada benimsenen kabarık nokta sistemini müzik notalamasına da uyguladı. Louis Braille, 1852' de Paris'de vefat etti.