HORST ANTES (ressam)

ALMAN  ressam, 1936 yılında Heppenheim'da doğdu. Karlsruhe Güzel Sanatlar akademisinde profesör olan Helmut Grieshaber'in öğrencisiydi. 1965 yılında da aynı akademide ders vermeye başladı. 

1960' lardaki "lekeci" döneminde yaptığı ilk eserler, Max Beckmann ve Alman "anlatımcı"larının izlerini taşımakla beraber, bir bakıma Willem de Kooning'in hareketsel sanatını andırır ve bir "yeni betimleme"nin öncüsü sayılırlar. Ancak Antes, bu yeni akımın biraz dışındadır. 

Tablolarından bir "şiddet" havası yayılır. Hemen bütün eserlerine; kısa boylu, şişman ve gövdesiz bir insan figürü hâkimdir. Sanatçının son eserlerinde; şiddetli renklere ve sert çizgilere eskisi kadar yer vermediği görülür. Artık renk tonlarında bir ölçü, biçimlerde ise bir yumuşama göze çarpar.

1966 Venedik bienalinde ülkesini temsil eden Horst Antes, 1990' dan beri Karlsruhe, Floransa ve Berlin'de çalıştı. Eserleri arasında kamusal alanlarda bulunan heykelleri de vardır.

Horst Antes  -  Mısırlı   (1969-70 - suluboya)

KUŞKONMAZ (bitki)

Tül kuşkonmaz

KUŞKONMAZ (asparagus), hem saksı bitkisi, hem de çiçek buketi yapımında yeşillik katkısı olarak kullanılır. Ülkemizde "tül kuşkonmaz" ve "çıtır kuşkonmaz" adlı iki çeşidi yaygındır. Yaprakları küçük ve iğnemsidir. Aslında bunlar, zayıf gelişmiş yan dalcıklardır. Asıl yapraklar ise, çok küçük, daha az ve boğumlar çevresindedir.

Sürgünlerin büyük bölümü yeşildir. Çiçekleri küçük beyaz, meyveleri yuvarlak kırmızı ve  mavidir. Tül kuşkonmaz, sarılıcı, çıtır kuşkonmaz ise sarkıcı görünümdedir. 

Kuşkonmazın bakımı kolaydır. Sıcak ya da serin ortamda yetişebilir. Doğrudan güneş alması zararlıdır. Yarı gölge ve havadar ortamı sever. Yazın 18, kışın 8-10 derece sıcaklık normaldir. Kışın az sulama ister. 

Çıtır kuşkonmaz

Sıcak havalarda yapraklara su püskürtmeli ve saksı toprağını nemli tutmalıdır. Yerini sık değiştirmeyin. 

Saksı değiştirmeyi 2-3 yılda bir mart ayında, etli kök kısmını yaralamadan yapın.

Kuşkonmaz, humusca zengin, hafif killi, yanmış ahır gübresi ve dere kumu karışık topraktan hoşlanır. 

Çok sıcak ve kuru ortamda sürgün uçları kurur. Çok gölge ve sıcak olursa dallanma azalır.

Kışın fazla su verilirse yaprakları sararır. Üretimi, tohumla ya da kökten ayırma ile olur.  

JOSEF ALBERS (ressam)

ALMAN  asıllı ressam,  1888 yılında Bottrop'da doğdu. Önce Berlin, sonra da Essen ve Münih akademilerinde okudu. 1920' de Bauhaus'a öğrenci olarak girdi. 1921-25 yılları arası, vitray sanatını andıran, cam parçalarından yapılma eserler verdi. Işığı, iki boyutlu tabloyu değişime uğratan bir öğe olarak kullandı. Albers'in bu tür çalışmaları, çağdaş sanatın ilk kinetik deneylerinden sayılır.

1933' de Amerika'ya gitti. Black Mountain kolejde ders verdi (1933-50). Sonra New Haven'deki Yale üniversitesinde görev aldı. Araştırmalarını yağlıboyayla sürdürdü. 1932 yılında da "sol anahtarı" teması üzerine, 4 tonda 80 çeşitleme dizisi için yağlıboyayı denemişti. 

Grafik eserler ve farklı biçimlerde okunabilen, bakışa göre; içbükey veya dışbükey görünümler veren resimler yaptı. Renk dalgalanmalarıyla yüzeylere hareket kazandırmayı denedi; işte 1947-48 "Variants" dizisi böyle başladı. Bunları 1949' dan başlayarak ünlü "Kareye Saygılar" serisi izledi. Sanatçı bu eseriyle "hard-edge"i büyük ölçüde etkiledi. Josef Albers, 1976' da New Haven'da öldü.

Josef Albers  -  Temprano (1957)

EV ÇİÇEKLERİNİ ORTAMA GÖRE GRUPLANDIRMA

Ararot

Yüksek ısı, düşük nem ve bol ışık isteyenler :  Kaktüslerin büyük bölümü dışında, ev ortamında yüksek ısı ve ışığa dayanıklı çiçek azdır. Yazın balkon ve teraslarda, kışın güneşli pencere önlerinde yetişebilen ev çiçekleri şunlardır : Mızraklı rozet, Ananas, Arokarya, Karides çiçeği, Dağ palmiyesi, Bodur palmiye, Sütleğen, Kauçuk, Çin gülü, Cam güzeli, Pandanus.

Sıcak ve aydınlık isteyenler : Bunlar yüksek ısı ve aydınlıktan hoşlanan, fakat aşırı güneşten korunması gereken çeşitlerdir. Doğuya veya Batıya bakan pencere önleri için uygundurlar. Güneye cepheli pencere önlerine, gölgeleme imkânı olursa konulabilir. Orta nemden hoşlanırlar. Güzel çiçekli ve gösterişli yapraklı çeşitleri vardır. Bazılarının bakımı kolay, bazılarının ise itina ister. 

Bakımı kolay olanlar : Şeritli eğrelti, Venüs otu, Ararot, Pandanus, Peperomya, Paşa kılıcı, Afrika menekşesi, 

İtinalı bakım isteyenler : Baldırıkara, Flamingo çiçeği, Afelandra, Renkli alacakök, Kodium, Kolimneya, Topuz zambak, Fittonya.

Sıcak ve gölge isteyenler :  Bunların güneşli ortamlarda yaprakları zarar görür. Gölgeli ve yarı aydınlık ortamda iyi yetişirler. Daha çok güzel yapraklarıyla alâka çekerler. Çiçek açanları azdır. 

En önemlileri şunlardır :  Kuşkonmaz, Aspidistra, Difenbahya, Parmak aralya, Ejder kapanı, Kauçuk, Aslan pençesi, Peperomya, Filodendron, Geyik boynuzu eğreltisi, Paşa kılıcı. 

Kaktüs

Kışın serin ve aydınlık yer isteyenler : Pek çok bitki, yıl boyunca sürekli yüksek ısı istemez. Bitkinin yıl içinde belirli bir dinlenme süresi vardır. Sıcaklık düşünce bu dönem başlar. Bitkilere göre uygun düşük sıcaklık 10-15 derecedir.

Dinlenme döneminde, bitki kendine uygun bodrum, oda, hol gibi bir yere alınır. İlkbaharda büyüme başlayınca, ışık alan yere konulur. Kaktüs ve Sukkulentler dışında, tüm gün kuvvetli güneş bitkilere zarar verebilir.

 

Önemli örnekler şunlardır : İshal kesen, Gelin duvağı, Cam güzeli, Kalanşö, Zakkum, Sardunya, Çuha çiçeği, Kordela, Venüs otu, Topçu çiçeği, Roye, Oda ıhlamuru, Agav, Sabır otu, Saksı güzeli, Gasterya, Havortya, Sütun kaktüs, Bektaşi kavuğu, Mamilarya, Kaynana dili.

Kışın serin ve az ışıklı ortamdan hoşlananlar :  Çok az ısıtılan ve fazla aydınlık olmayan koridor, salon, merdiven altı gibi yerler, bu çeşitler için uygundur. Çeşitlerine göre en az sıcaklık 5-12 derece arasında değişir. Büyük kısmı yazın teras ve bahçeye konulabilir.

Önemli örnekler şunlardır : Açelya, Dağ palmiyesi, Gelin çiçeği, Yıldız kalkan, Oküba, Kanguru asması, Oda aralyası, Kaya sarmaşığı, Kanat eğrelti, Şeflera, Telgraf.

İHSAN HİLMİ ALANTAR (hekim)

TÜRK  hekim, 1888 yılında İstanbul'da doğdu. Vefa lisesini ve Dârülfünun Tıp medresesini bitirdi (1911). Çocuk hastalıkları konusunda ihtisas yapmak üzere Paris'e gitti (1913). Bir yıl sonra 1. Dünya savaşının başlaması üzerine Türkiye'ye döndü ve cepheye gönderildi.

İhtisasını Berlin'de tamamladı (1916-20). Mütarekeden sonra İstanbul'a döndü. Anadolu'ya geçerek Kurtuluş savaşına katıldı. 

Türkiye'nin ilk çocuk dispanserini Ankara'da açtı (1921). İstanbul Şişli Çocuk hastalıkları hastanesine mütehassıs olarak tayin edildi (1923). İstanbul Tıp Fakültesi, püerikültür (çocuk bakımı bilgisi) muallimliğine getirildi (1924).

1933 üniversite reformunda, Tıp Fakültesinde kurulan Çocuk Hastalıkları ve Bakım kliniği direktörlüğüne profesör olarak tayin edildi. Aynı kürsüde ordinaryüs profesör oldu (1940). 1957 yılında emekliye ayrılan İhsan Hilmi Alantar, 1959' da İstanbul'da vefat etti. 

Başlıca eserleri : "Çocuk Hastalıkları Bilgisi (1935-1947)", "Püerikültür (1938)", "Çocuk Hastalıklarında Tedavi - Dr. Metin Bilger ile (1945)", "Vitaminler Patolojisi (1946)".

EV ÇİÇEKLERİ NE İSTER?

BİR  ev çiçeğinin sağlıklı büyümesi ve süsleyici özelliğinin korunması için başlıca istekleri; toprak, su, ısı, ışık, hava, nemdir. Hastalık ve böceklere karşı koruma ise, ayrıca lüzumludur.

TOPRAK :

Ev bitkilerinin toprak istekleri farklıdır. Fakat şu ilkeler hepsi için geçerlidir : a) Toprak, bitki için gerekli besinleri ihtiva etmeli, b) Hava ve suyu geçirecek yapıda olmalı, c) Sulandığında kâfi müddet suyu tutabilmelidir.

Bir saksı toprağında, farklı ölçülerde şu maddeler bulunur : Bahçe toprağı, çürümüş sığır gübresi, yaprak çürüntüsü, funda veya kestane toprağı, dişli dere kumu. 

Toprağı besince zenginleştirmek için gübreleme faydalıdır. Piyasada satılan gübreleri tarifnamelerine göre kullanmak lâzımdır. 

Bitki büyüdükçe, daha büyük saksıya geçirmek lâzım gelir. En uygun zaman ilkbahar başlangıcıdır. Saksı değişimi ve toprak ilâvesinden sonra bitkiyi bolca sulayın ve gölge bir yere alın.

ALİ RIZA ALAN (sporcu)

TÜRK  serbest güreşçi, 1947 yılında Tokat'da doğdu. 

Kanada'nın Edmonton şehrinde yapılan Dünya şampiyonasında 52 kiloda Dünya şampiyonu oldu (1970). Aynı yıl Avrupa ikincisi oldu. 

Bir ara güreşi bıraktı. Bir yıl sonra tekrar mindere döndü. 

1974 Dünya şampiyonasında ve iki defa Avrupa şampiyonasında (1973 - 1975) ikinci oldu. 

HÜSEYİN AKTAŞ (sporcu)

TÜRK  atleti, 1941 yılında Erzincan'da doğdu. Balkan Oyunları Maraton şampiyonu oldu (1970-73). 

Ankara Uluslararası 19 Mayıs Maraton birinciliklerini kazandı (1973-74).

1963 Akdeniz Oyunları üçüncüsü, 1971 Akdeniz Oyunları ikincisi oldu. 

Yaklaşık olarak 40 kadar maraton yarışına katılan Hüseyin Aktaş, 2012' de İzmir'de vefat etti.  

NECİL KÂZIM AKSES (bestekâr)

TÜRK  bestekârı, 1908 yılında İstanbul'da doğdu. 7 yaşında keman dersleri almaya başladı. Orta öğrenimini İstanbul Erkek lisesinde yaptı. İstanbul Belediye konservatuarında Cemal Reşit Rey ve özel olarak Mesut Cemil ve Sezai Asal gibi hocalarla çalıştı.

1926' da müzik eğitimi için Avusturya'ya gitti. 1936' da kurulan Ankara Devlet konservatuarına hoca oldu. 1948' de konservatuar müdürlüğü, ertesi yıl Güzel Sanatlar genel müdürlüğü yaptı. Almanya'da kültür ataşesi olarak bulundu (1954-57). 

1971' de Millî Eğitim bakanlığı tarafından "Devlet Sanatçısı" ilân edildi. Aynı yıl Devlet Opera ve Balesi genel müdürlüğüne atandı. Ertesi yıl kendi isteğiyle bu görevden ayrıldı. Bununla beraber uzman olarak Devlet konservatuarındaki görevini sürdürdü.

Sözlerini şair Bekir Sıtkı Erdoğan'ın yazdığı, "Cumhuriyet'in 50. yılı Marşı"nı seslendirdi. Necil Kâzım Akses, 1999' da Ankara'da vefat etti. 

Bazı eserleri : "Büyük orkestra için Senfoni (1966)", "Keman ve Orkestra için Konçerto (1969)", "Ağıt Dörtlüsü veya İkinci Yaylı Çalgılar Dörtlüsü (1971)", "Ses ve Orkestra için Ellinci Yıl Marşı (1973)", "Soprano, Koro ve Orkestra için Senfonik Destan (1973)", "Orkestra için Sesleniş (1973)".

İHSAN ŞÜKRÜ AKSEL (hekim)

TÜRK  hekimi, 1899 yılında İstanbul'da doğdu. İstanbul Üniversitesi Tıp fakültesini bitirdi (1920) ve aynı yerde nöropsikiyatri ihtisası yaptı. Daha sonra Fransa ve Almanya'da uzmanlık çalışmalarını sürdürdü (1922-24). 

Türkiye'ye dönüşünde, Akıl ve Ruh Hastalıkları hastanesinde klinik şefi oldu. Üniversite reformunda Tıp fakültesine doçent olarak girdi (1933). 1945' de profesörlüğe, 1951' de ordinaryüs profesörlüğe yükseldi.

Psikiyatri kürsüsü başkanlığından emekliye ayrılan (1973) İhsan Şükrü Aksel, 1987' de İstanbul'da vefat etti.

Eserleri : "Nörotrop virüslü ansefalitler (1944)", "Genel Psikiyatri (1946)", "Psikozların Anatomisi (1947)". 

TEKİN AKMANSOY (tiyatrocu)

TÜRK  tiyatro oyuncusu ve yönetmeni, 1924 yılında Denizli'de doğdu. 15 yaşında ailesiyle birlikte Ankara'ya yerleşti. 

1947' de Ankara Devlet konservatuarını bitirdi. Ankara Devlet tiyatrosunda çok sayıda oyunda rol aldı. "Sarı Naciye", "Sacide", "Nalınlar" gibi oyunları sahneye koydu. 

Radyo tiyatrolarında görev aldı, film oyunculuğu yaptı, televizyon programları düzenledi. "Kaynanalar" adlı televizyon dizisi büyük alâka topladı. 

1998' de "Devlet Sanatçısı" ünvanını alan Tekin Akmansoy, 2013' de İstanbul'da vefat etti.

NASUH AKAR (sporcu)

TÜRK  güreşçi, 1925 yılında Yozgat'da doğdu. Güreş çalışmalarına Eskişehir'de başladı. 

1948' de Olimpiyat şampiyonu, 1951' de Dünya şampiyonu oldu. 1946 ve 1949 Avrupa Şampiyonalarında ikincilik ve birincilik kazandı. 

Türk serbest güreşinin en teknik temsilcilerinden biri olarak ün yaptı. Güreş Millî Takım antrenörlüğünde bulunan Nasuh Akar, 1984' de vefat etti ve Ankara'da defnedildi.

GİLLES AİLLAUD (ressam)

FRANSIZ  ressam, 1928 yılında Paris'de doğdu. Mimar Emile Aillaud'un oğlu. Arroyo ve Recalcati ile beraber 1964' de "Jeune Peinture Salonu"na yeni bir yön verenlerdendir. Birlikte 1965' de "La Fin Tragique de Marcel Duchamp" adlı 8 tuvallik bir dizi oluşturdular.

M. Duchamp'ı, özgürlüğün sihirli bir görüntüsünü öne sürerek, çevresini insanoğlunun özgür olduğuna inandırmak ve sonunda burjuva kültürünün savunucusu olmakla suçluyorlardı. 

Daha sonra Aillaud, hayvanat bahçesindeki hayvanların resimlerini yapmaya yöneldi. Kişisellik ve duygusallıktan uzak bir teknikle, gördüğünü dosdoğru yansıttı. 1959' da Fénéon ödülünü kazanan ressam, 1968' de "Vietnam İçin Kızıl Salon"a, Paris Art Moderne müzesine, 1970' de Kunst und Politik'e katıldı. Gilles Aillaud, 2005' de Paris'de öldü.

Gilles Aillaud  -  Hayvanat bahçesinden yağlıboya bir resim

PETER AGOSTİNİ (heykeltraş)

AMERİKALI  heykeltraş, 1913 yılında New York'da doğdu. 1960' dan bu yana Amerika'da düzenlediği özel sergiler, 1963 Sao Paulo bienaline gönderdiği eserler ve Columbia üniversitesinde verdiği derslerle kişiliğini kabul ettirdi. 

Kalıp tekniklerindeki büyük ustalığıyla dikkat çeken Agostini, heykellerinde malzeme olarak sadece alçı kullanır. Alçıyı kumaş veya plastik kalıplara (yastık kılıfları, hayvan bağırsakları vb.) dökerek elde ettiği şekilleri biraraya getirir ve böylece, malzeme içinde donmuş detayların belirginliğiyle alçının beyazlığı arasındaki karşıtlığa dayanan nesneler oluşturur.

Peter Agostini, 1993' de New York'da öldü.

Peter Agostini  -  Saracem

YAACOV GİPSTEİN AGAM (sanatçı)

İSRAİLLİ  sanatçı, 1928 yılında Rishon le Zion'da doğdu. Kudüs'deki Bezalel Sanat okulunda öğrenim gördükten sonra bir müddet Zürich'de kaldı (1950). Burada Johannes İtten, Max Bill ve Siegfried Giedon ile tanıştı. 1951' de Paris'e yerleşti. 

Güçlü bir renk teorisinden başka, tek ve donuk bir görüntüye karşıt olarak "hareket" kavramını geliştirdi. Ayrıca çağdaş sanayi teknikleri üzerine çalıştı. Geometrik soyutlamayla temellenen eserleri, Herbin ve Dewasne ile arkadaş olup kinetik ve optik sanatlara öncülük etmiştir. 

Agam, seyircinin yorumuna göre değişime uğrayabilen "dönüştürülebilir" tablolar yaptı (Signes pour un langage, 1953). "Çokbiçimli" tabloları ise, seyircinin görüş açısına göre değişir. Bu tablolarda temaları da birbirinden ayırt etmek mümkündür (Tableau Contrapunctal, 1961). 

Ayrıca; "üstçokbiçimli" eserlerinde, temalar birbirinden fark edilemeyecek kadar iç içedir (Hommage à J. S. Bach, 1965). "Tactiles" adlı yapıtı, hafif bir dokunmayla titreşebilen öğelerden oluşur (Tactile İnstrumental, 1968-72). 

Agam'ın, dönüştürülebilir heykelleri de vardır; bunlar çeşitli biçimler oluşturabilen tüplerden yapılmıştır (Puissances 9, 1970-71). Bunların yanı sıra; Leverkusen forumunun (1970) ve Elysée salonunun (1972) çevre düzenlemelerini yaptı. "Transformes Musicales (müzikal dönüşümler)" adlı eserinde yeni bir müzik anlayışını ortaya koydu.

Yaacov Gipstein Agam  -  Elysée sarayı için salon düzenlemesi