JACOB BURCKHARDT (tarihçi)

İSVİÇRELİ  tarihçi ve yazar, 1818 yılında Basel'de doğdu. Zürich Teknik okulunda ve Basel üniversitesinde profesör oldu. Eserlerini Almanca yazdı. Sanat ve uygarlık tarihi konusundaki kitaplarıyla tanındı. 

Başlıca eserleri  :  "Büyük Konstantinos Zamanı (1853)", "Cicerone (1855)", "İtalya'da Rönesans Uygarlığı (1860)", "Yunan Uygarlık Tarihi (4 cilt, 1898-1902)", "Genel Tarih Üzerine İnceleme (1905)".   Jacob Burckhardt, 1897' de Basel'de vefat etti.

JOHN BUNYAN (yazar)

İNGİLİZ  mistik yazar, 1628 yılında Bedford yakınları. Elstow'da doğdu. İlkokul öğrenimi gördü. İç savaşta asker oldu. 1647' de evlendi. 

Günah duygusunun verdiği bir iç daralmasıyla ağır bir manevî buhran geçirdikten sonra baptist'ler mezhebine girdi (1653) ve bu yolda en iyi konuşan vâizlerden biri oldu. 

2. Charles'ın tekrar tahta çıkışından (1660) az sonra, vaazlarının kışkırtıcı olduğuna hükmedildi ve 1672' ye kadar Bedford'da hapsedildi. Sonraları vaazlarına devam etti.

Hayatının sonları çok dolu bir yazarlık ve din yayma faaliyetiyle geçti. Mistik ve coşkulu bir hayâl gücüyle yazdığı ilk eser, dinî inançlarındaki değişimi anlattığı "Büyük Günahkâra Yağan Tanrı Rahmeti (1666)" adlı kitabıdır.

İVAN ALEKSEYEVİÇ BUNİN (yazar)

RUS  yazar, 1870 yılında Voronezh'de doğdu. 17  yaşında şiirler yazdı. Kusursuz birer sanat eseri olan şiir kitapları bıraktı. Hikâyeci ve romancı olarak; katı bir gerçekçilik fakat eşsiz bir dille Rus köylerini anlattı :  "Köy (1909)".

En üstün eseri  "Kuru Vâdi (1911)".  Gezdiği ülkeleri de anlattı :  "San Franciscolu Centilmen (1915)", "Çang'ın Rüyaları (1916)".

1920' de Fransa'ya yerleşti. Memleketini derin bir gerçekçilikle yansıtan eserler vermeye devam etti:  "Mitya'nın Aşkı (1935)", "Arsenyev'in Hayatı (1935)", "Lika (1939)".  Bu son eserlerine kendi yaşantılarını da kattı.

1933' de Nobel Edebiyat ödülü alan İvan Alekseyeviç Bunin, 1953' de Paris'de vefat etti.

PHİLİPPE BUNAU-VARİLLA (mühendis)

FRANSIZ  mühendis, 1859' da Paris'de doğdu. Panama Okyanuslararası şirketinde genel müdür oldu. Fransa ve Amerika'da, kanalın bitirilmesini kabul ettirmek için çok çalıştı.

Panama Cumhuriyeti geçici hükümetince 1903' de Amerika'ya "orta elçi" olarak gönderildi. Amerika dışişleri bakanı Hay ile kanalın açılmasını sağlayan bir anlaşma imzaladıysa da bu yola Amerika'nın el koyma hakkını da tanıdı. 

1. Dünya savaşında, Verdun ordusuna ait su işleri müdürü oldu. Suyu arıtmak için, "verdünizasyon" adı verilen yeni bir usül buldu. Philippe Bunau-Varilla, 1940' da Paris'de vefat etti.

ETTORE BUGATTİ (sanayici)

İTALYAN  sanayici, 1882 yılında Milano'da doğdu. 16  yaşında, 3 tekerlekli 2 motorlu bir velosipet yaptıktan sonra, heykeltraşlık öğrenimine başladı. Bundan sonra da kendini mekanik ve otomobil yapımına verdi. 

Lorraine'de bulunan Dietrich firmasıyla anlaşarak 1907' de  Molsheim'de bir fabrika kurdu. Fransa'nın dostu idi. 1. Dünya savaşında, müttefiklerin hizmetine girmek için, işgâl edilen Alsace'daki kuruluşlarını terk etti. 

Savaşın sonunda fabrikalarını Molsheim'de yeniden kurdu. Mekanik tutkunuydu, yaptığı motor gövdeleri âhenkli hatlarıyla ün saldı. Yarış motorlarında ilk defa kompresörü kullandı. Motora fazla yakıt vermenin, her zaman bir yakıt ziyanı olmadığını da ispat etti.

GEORGES-LOUİS LECLERC DE BUFFON (yazar)

FRANSIZ  yazar ve tabiat bilgini, 1707 yılında Montbard'da doğdu. Bourgogne il meclisi üyesi. Dijon'da cizvit okulunda okudu. Hukuktan mezun oldu. 1730' dan sonra Fransa ve yabancı ülkelerde dolaştı. 

Tabiî bilimlere tutkunluğu yüzünden, 1735' de İngiliz Hales'in  "Bitkilerin Statiği" adlı kitabını çevirdi. Önsözünde, deneysel bilim yöntemlerini anlattı. 1739' da Fransız Bilimler akademisine girdi.

Sonraları tabiat tarihi müzesi yapılan saray bahçesine müdür oldu. "Tabiat Tarihi" adlı muazzam eserini bu sırada yazdı. İlk 3 cildi 1749' da yayınlandı, tamamının (36 cilt) yayını 1778' e kadar sürdü. 

Eserde :  "Yeryüzünün Tarihi", "Dörtbacaklılar", "Kuşlar", "Mineraller", "Ekler" ve bunun içinde de "Tabiatın Devirleri (1778)" bulunur. Büyük kısmını Montbard malikhanesinde yazdığı bu esere yardım edenler oldu (Bexon,  G. de Montbeliard,  G. de Morveau,  F. de Saint-Fond).

GUİLLAUME BUDÉ (dil bilgini)

FRANSIZ  dil bilgini ve hümanist, 1467 yılında Paris'de doğdu. Eski Yunan kültürünün tekrar önem kazanmasında büyük payı oldu. Orléans'da hukuk öğreniminden sonra, Yunanlı bir pedagog olan Sparta'lı Hermonymos ve İoannes Laskaris'in derslerini izledi (1494).

"Dava Kararnâmelerine Dair Açıklamalar (1508)"da, titiz bir ahlâkçı ve tarihçi olarak hukuku hor gördüğünü belirtti. "De Asse (1514)" adlı eserinde, milletlerin refahı üzerine beslediği düşüncelere de yer ayırarak, eski paralara dair verdiği bilgiler, kültürlü bir ilim adamı olduğunu gösterir. 

"Yunan Dili Üzerine Açıklamalar (1529)" adlı eserinde de bir "filolog" olduğu görülür. Ölümünden sonra yayınlanan "Prensin Yetiştirilmesi (1547)" adlı eserinde; Plutarkhos'un önemli sözleri yanında, prenslerin eğitimi ve bilginlerin korunmasıyla alâkalı birçok nasihat vardır.

Guillaume Budé, 1540' da Paris'de öldü. Mektupları, o devrin edebiyat tarihi için birer belge niteliğindedir. 

PEARL SYDENSTRİCKER BUCK (romancı)

AMERİKALI  kadın romancı, 1892  yılında Virginia, Hillsboro'da doğdu. Bir misyoner rahibin kızıdır. Renkli, insancıl ve gerçekçi romanlarında, ömrünün büyük kısmını geçirdiği Çin'i anlattı. 

Dünya çapında ün yapan yazar, 1932' de Pulitzer ve 1938' de Nobel edebiyat ödülünü kazandı. Pearl Sydenstricker Buck, 1973' de Vermont, Danby'de vefat etti.

Eserleri  :  Hemen hemen bütün dillere çevrilen "İyi Dünya (Sarı Esirler) (1932)", bu eserinin bir çeşit devamı olan "Oğullar (1932)" ve "Dağılan Yuva (1934)"yı yazdı.

Büyük yankı uyandıran eserleri birbirini izledi :  "Ana (1934)", "Gurbetteki Kadın (1936)", "Hak Yolcusu (1936)", "Bu Mağrur Kalp (1938)", "Vatan Sevgisi (1939)", "Şimdi ve Daima (1941)", "Canavar Tohumu (1942)", "Siyah Beyaz Çin (1946)", "Josui, Saklı Çiçek (1952)", "İmperial Kadın (1956)", "Pekin'den Mektup (1957)", "Canlı Kaval (1963)", "Şatoda Ölüm (1964)".

MARCUS JUNİUS BRUTUS (siyasetçi, yazar)

ROMALI  siyaset adamı ve yazar, Milâttan önce 85 yılına doğru Roma'da doğdu. Öksüz kalmıştı, dayısı Cato tarafından yetiştirildi. Erkenden Cicero'ya bağlandı. Pharsala'da, Pompeus tarafında savaştı, fakat Sezar'ın affından faydalanarak felsefe öğrenimi için Atina'ya gitti. 

Cisalpina'da "propraetor (46)",  sonra da "şehir yargıcı (45)" oldu. Fakat Sezar'a karşı yapılan suikasta katıldı ve bu işte çok etkin oldu. Öldürülürken, Brutus'un elinde kendisine yönelen hançeri gören Sezar : "Sen de mi Brutus !" diye bağırdı. 

Antonius'un çağrısı üzerine halk, suikastçıların aleyhine ayaklandı. Onlar da Roma'yı terkedip Yunanistan'a gitmek mecburiyetinde kaldılar.

LÉON BRUNSCHVİCG (filozof)

FRANSIZ  filozof, 1869 yılında Paris'de doğdu. 1909' da Sorbonne'da profesör oldu. Kant eleştirmeciliğinin ortaya koyduğu problemleri, bilim alanında yaptığı derin incelemelerin ışığı altında yeniden ele aldı. 

"Yargının Modaliteleri (1897)" adlı tezinden başka birçok eser yayınladı. Bu eserler :  "Spinoza ve Çağdaşları (1894)", "Ruh Hayatına Giriş (1900)", "Çağdaş İdealizm (1905)", "Matematik Felsefenin Aşamaları (1912)", "İnsanî Tecrübe ve Fizik Nedensellik (1922)".

Pierre Botroux ve Felix Gazier ile beraber hazırladığı "Blaise Pascal'ın Bütün Eserleri (1897)", "Pascal'ın Dehası (1925)", "Batı Felsefesinde Bilincin İlerlemesi (1927)", "Akıl ve Din (1939)".  Léon Brunschvicg, 1944' de Aix-les-Bains'de vefat etti.

GİORDANO BRUNO (düşünür)

İTALYAN  düşünür ve yazar, 1548 yılında Napoli krallığı, Nola'da doğdu. Soylu bir aileden olduğu için Napoli'nin edebiyat ve felsefe çevreleriyle kolaylıkla ilişki kurdu. 

17  yaşında Napoli'de dominiken manastırına girdi. 13  yıl Tommaso teolojisini inceledi. Ayrıca, bütün modern ve eski filozofları da okudu. Herakleitos ve Demokritos'un etkisinde kaldı. 

1576  yılında Roma'da, mezhep sapkınlığı yüzünden hakkında bir dava açıldı. Fikirlerinde ısrar etti. Cenevre'ye kaçtı. Orada da, Calvin'in serbest düşünceye karşı sert tutumunu beğenmedi. Bir akademi profesörüyle kalem tartışmalarına girişti.

Cenevre'den ayrılmak zorunda kaldı. Önce Toulouse'a, sonra Paris'e gitti.  3. Henri'ye adadığı "De Umbris İdearum (1582)" adlı ilk eserini yayınladı. Bu eser Sorbonne'da bir kürsü teklif edilmesine yol açtı.

ERİK BRUHN (dansçı)

DANİMARKALI  dansçı, 1928' de Kopenhag'da doğdu. Baleye ilk defa 1947' de İsveç Kraliyet balesinde başladı. 1949' da oraya "baş dansçı" atandı. 

Bundan sonra Metropolitian Ballet'de çalıştı. Romantik ve klâsik repertuarındaki bütün büyük baleleri oynadı (Fındık Kıran,  Don Kişot,  Romeo ve Juliet,  Kuğu Gölü,  Etütler).

1964' de Paris operasında, "Giselle" oyununda Y. Chauviré'nin yanında dans etti. Koreograf olarak "Concertette"i düzenledi (1953)  ve çeşitli ortaklıklar için birçok baleyi yönetti. 

Yönettiği Baleler :  "La Syphide (1964)", "Napoli (1964)", "Romeo ve Juliet (1966)", "Kuğu Gölü (1967)" sayılabilir.

1966' da kendi adına bir ortaklık kurdu.  Erik Bruhn (Erik Pelton Evers), 1986' da Kanada'da öldü.

THEODOR TAGGER BRUCKNER (tiyatro yazarı)

AVUSTURYALI  tiyatro yazarı, 1891 yılında Viyana'da doğdu. Avusturya tiyatrosunun 1. Dünya savaşından sonraki öncü eğilimli yazarlarından biri. 

1933' den sonra Fransa ve Amerika'da yaşadı. En önemli oyunları :  "Gençliğin Hastalığı (1929)", "Simon Bolivar (1945)", "Melekle Kavga (1958)".

Theodor Tagger Bruckner (Ferdinand), 1958' de Berlin'de öldü.

CHARLES ÉDOUARD BROWN-SÉQUARD (hekim)

FRANSIZ  hekim ve fizyoloji bilgini, 1817  yılında Port-Louis'de (Maurice adası) doğdu. 1846' da doktor olduktan sonra fizyoloji ve sinir hastalıkları üzerine araştırmalara girişti. 

1851 hükûmet darbesinden sonra Fransa'dan ayrılarak; Richmond'da, Londra'da ve Harvard üniversitesinde ders verdi. Daha sonra Paris Tıp fakültesine profesör oldu. 

Kanın bileşimi, omurilik ve hastalıkları, vücut ısısı, sinir ve kas sistemleri, akkan (lenf) düğümleri hakkında çok mühim çalışmalar yaptı. 

Erbezi özü şırınga ederek yaşlıları ve hastalıktan yeni kalkanları kuvvetlendirmek için yaptığı denemeler, "opoterapi" ve "organoterapi" adlarıyla tanınan tedavi usüllerine başlangıç oldu. 

Araştırmalarını 500 kadar yazı ve kitapla açıkladı. Charles E. Brown-Séquard, 1894' de Paris'de vefat etti. 

ROBERT BROWNİNG (yazar)

İNGİLİZ  yazar,  1812  yılında Camberwell'de (Londra) doğdu. Bir banka memurunun oğluydu. Genç yaşta kabiliyetini göstererek şâirliğe başladı. 1833' de Shelley'in etkisinde, coşkun bir romantizm havası taşıyan "Pauline" adlı eserini yayınladı. 

Sonra, "Paracelsus (1835)", "Strafford (1837)", "Sordello (1840)" gibi anlaşılması çoğunlukla güç eserler, "Pippa Passes (1841)" adlı bir komedi, "Dramatik ve Lirik Şiirler (1842)" ve "Luria (1846)" adlı bir trajedi yazdı.

Evlendikten sonra, "Erkekler ve Kadınlar (1855)"ı yayınladı. Karısı Elizabeth'in ölümü (1861) ona çok acı geldi. Buna rağmen, birkaç yıl sonra en iyi eserlerinden biri olan "Dram Kişileri (1864)" adlı eserini yazdı. En mühim eseri olan "Yüzük ve Kitap (1868-69)" yayınlandı.