WİLLİAM WALLACE CAMPBELL (astronom)

AMERİKALI  astronom, 1862 yılında Ohio, Hancock County'de doğdu. Lick rasathanesi ile (1901) Kaliforniya üniversitesinin başına geçti. 

Yıldızların hızını belirlemede "Doppler-Fizeau" prensibini fotoğrafla ilk tatbik eden astronom oldu. Güneşin çekim alanına giren ışığın yön sapmasını ölçerek, Einstein teorisini doğrulayan çalışmalara katıldı. 

W. W. Campbell, 1938' de Kaliforniya, Mount Hamilton'da vefat etti. 

TOMMASO CAMPANELLA (yazar)

İTALYAN  düşünür ve yazar, 1568 yılında Calabria, Stilo'da doğdu. Küçük yaşta parlak zekâsıyla göze çarptı. 14  yaşında Dominiken tarikatına girdi. 

Skolastik Aristoculuğa karşı olduğu için şüpheleri üzerine çekti. Telesio'yu savunmak için yazdığı kitap yüzünden dinden sapmakla suçlanarak yargılandı. 

Deneysel metodu savundu. Roma'ya, sonra Floransa ve Padova'ya kaçtı. Engizisyonca, eserlerinin müsveddelerine el konuldu. Yeni bir yargılanmadan sonra affedilince, bunları tekrar ele geçirdi. 

1598' de Calabria'da bir manastıra çekildi. Burada, başkaldırma ve bağımsızlık üzerine vaazlar verdi. Derebeylik topraklarının bölüşülmesini öğütledi. Kendisi hapse atıldı, öğrencileri ise tutuklandı. "Ruh hastası" taklidi yaparak canını kurtardı. 27  yıl İspanya zindanlarında yattı.

LUİS DE CAMÕES (şâir)

PORTEKİZLİ  şâir, 1524 (?) yılında Lizbon'da doğdu. Coimbra'da parlak bir öğrenimden ve 3. Joao'nun sarayında yine parlak bir başlangıçtan sonra Natercia'ya (bu kadın, Catarina de Ataide ya da kralın kızı Da Maria olabilir) karşı beslediği aşk yüzünden Ribatejo'ya sürüldü. 

1547' de asker olarak Fas'a gitti. Burada bir çarpışmada, Septe önünde sağ gözünü kaybetti. Lizbon'a döndükten sonraki yaşamı ve bir bayram günü çıkardığı büyük bir vaka yüzünden 1 sene hapse mahkûm oldu. 

1553' de Hindistan'a gitmeye karar verdi. 16 yıl boyunca; Molukka adalarından Kızıldeniz'e, Goa'ya (Hint), hattâ Macao'ya (Çin) kadar (1558) maceralarla dolu, çetin bir hayat sürdü. 

Yoksullukla mutluluk arasında bocalaması, şiirlerini ve "Os Lusiadas" adlı millî destanını yazmasına engel olmadı. Bu eserinde, Portekiz tarihinin ve keşiflerinin en önemli kişilerini ve olaylarını ebedîleştirmiştir.

MELVİN CALVİN (kimyacı)

AMERİKALI  kimyacı, 1911 yılında Minnesota, St. Paul'de doğdu. Öğrenimini Michigan Teknoloji enstitüsünde, daha sonra da Minnesota Üniversitesi'nde yaptı. Bu üniversitede kimya üzerine doktora hazırladı (1935).

1937' de Kaliforniya Üniversitesi'ne girdi. 1947' de bu üniversitenin "kimya kürsüsü"ne getirildi. Kâğıt üstüne kromatografi ve radyoaktif kromatogramların oto radyografisinden faydalanarak en zor kimyevi analizleri yapan yöntemler buldu.

Karbon 14' lü (karbonun radyoaktif izotopu) karbondioksit gazını kullanarak, fotosentez olayında, genellikle kısa bir süre için de olsa, çok sayıda ara maddelerin meydana geldiğini (özellikle şekerde) ve çeşitli enzimlerin oluştuğunu gösterdi. 

1961 Nobel Kimya ödülünü alan Melvin Calvin, 1997' de Kalforniya, Berkeley'de vefat etti.

ALBERT CALMETTE (bakteriyolog)

FRANSIZ  bakteriyolog, 1863 yılında Nice'de doğdu. Saygon Bakteriyoloji enstitüsünün kurucusu ve müdürüydü (1891-93). Paris Pasteur enstitüsü 2. müdürü oldu. 

"Bakteriyoloji", "fizyolojik kimya" ve "sağlık bilgisi" üstüne birçok inceleme yazısı yayınlandı. Başlıcaları;  yılan zehirleri ve zehirlere karşı yılan serumu, kancalı kurt hastalığı, veba seroterapisi, çiçek aşısı ve tüberküloz gibi konuları kapsar. 

Tüberküloz konusundaki çalışmaları başarılı oldu. Guérin ile beraber, Calmette-Guérin  (B.C.G)  adı verilen verem aşısını buldu. Lille'de örnek bir verem savaş dispanseri kurdu.  Albert Calmette, 1933' de Paris'de vefat etti. 

MARİA KALOGEROPULOS CALLAS (opera sanatçısı)

YUNAN  opera sanatçısı, 1923 yılında New York'da doğdu. Atina'da E. de Hidalgo ile çalıştı. İlk rolüne, 15  yaşındayken, Atina'da "Köylü Namusu" operasında çıktı.

Asıl ününü, 1947' de Verona'da (İtalya) yaptı. Wagner ve Bellini gibi çok farklı tarzda eser veren bestecilerin operalarını birbiri ardından söyleyerek ün saldı. 

Güney Amerika'da, La Scala'da (Milano) (1950), Londra'da, New York Metropolitian operasında sahneye çıktı. En büyük milletlerarası opera yıldızı olarak tanındı (1956).

Sert tartışmalara yol açan Callas, çağdaş estetiğin evrimine uyarak, "bel canto" geleneğiyle dramatik anlatım gücünü bağdaştırdı. 

Olağanüstü yaratılışı ve şahsiyeti; "Norma", "La Traviata", "Tosca" ve "La Gioconda" gibi operalarda bütün gücüyle ortaya çıkar. Aynı gücü, sinema oyuncusu olarak, Pasolini yönetiminde çevirdiği "Medea" (1970) filminde de gösterdi. Maria K. Callas, 1977' de Paris'de öldü.

OCTAVE CALLANDREAU (astronom)

FRANSIZ  astronom, 1852 yılında Angoulême'de doğdu. Paris rasathanesi astronomu ve politeknik okulu astronomi profesörü oldu. 

Gök cisimlerinin dengesi, Jupiter grubunun devirli kuyrukluyıldızları, kuyrukluyıldızların gözlenmesi, akan yıldızlarla bağıntıları, küçük gezegenler ile halkalarının boşlukları ve yörüngeler hesabı üzerine incelemeler yaptı. 

Tisserand ile beraber "Gök Mekaniğinin İncelemesi" adlı eseri yazdı. Octave Callandreau, 1904' de Paris'de vefat etti.

ERSKİNE PRESTON CALDWELL (romancı)

AMERİKALI  roman yazarı, 1903 yılında Georgia, White Oak'da doğdu. Birçok işte çalıştı, sonra gazeteci oldu. Uzun bir hikâye ile kendini tanıttı; (Zavallının Biri - 1930).

1932' de "Tütün Yolu" ile ün kazandı. Bundan sonra, aralıksız olarak eser verdi. Georgia çiftliklerindeki ortakçıların toplumsal ve ahlâkî durumlarını işledi. Canlandırdığı kişilerin çoğu, en ilkel içgüdülerle davranan insanlardır, toplumsal ve ahlâkî tutumdan yoksundurlar.

Hikâye ve romanları, çağdaş Amerikan edebiyatının en buruk eserlerindendir. Ama şefkat ve nükteden yoksun değildir.  Erskine Preston Caldwell, 1987' de Arizona, Paradise Valley'de vefat etti.

Başlıca eserleri :  "Biz Yaşayanlar (1933)", "Doğan Güneşin Önünde Diz Çökün (1935)", "Allah'a Adanan Toprak (1933)", "Din Ticareti (1935)", "Temmuz Vakası (1940)", "Bir Garip Adam (1943)", "Felâket Yatağı (1944)", "Bayırdaki Ev (1946)", "Alın Yazısı (1947)", "Toprak Hasreti (1948)", "Estherville Denilen Yer (1949)", "Palmetto'daki Bölüm (1950)", "Aşk ve Para (1954)", "Gretta (1955)", "Doğası Gereği Jenny (1961)".

Otobiyografik eseri;  "Tecrübe Diyelim Buna (1951)".  Son eserleriyle de yerel konuları işledi ve gerçekçi tutumunu sürdürdü :  "Evin Yakınında (1962)", "Son Yaz Gecesi (1963)". 

PEDRO CALDERON DE LA BARCA (şâir)

İSPANYOL  şâir ve tiyatro yazarı, 1600 yılında Madrid'de doğdu. Soylu bir ailedendi. Küçük yaşta öksüz kaldı. Önce cizvitler tarafından yetiştirildi. Sonra öğrenimine Alcala ve Salamanca üniversitelerinde devam etti.

Kilise hukuku konusundaki öğrenimini bırakarak, 1620' den sonra kendini edebiyata verdi. 4. Felipe'nin hizmetindeyken birçok tiyatro eseri yazdı. 1625' de orduya girdi. 

Flandre ve Milano'da 10 sene kadar ordu hizmetinde bulundu. Sonra İspanya'ya döndü. Kral kendisini "saray eğlenceleri" müdürlüğüne getirdi. Gene de askerlikten ayrılmadı. Fuentererabia (1638) kuşatmasına, Cataluna savaşına (1640) katıldı.