EDMOND AMAN-JEAN (ressam)

FRANSIZ  ressam, 1860 yılında Chevry-Cossigny'de doğdu. Ressam Georges Seurat'nın dostuydu. Ilımlı bir divizyonizm (yeni empresyonizm) uyguladı. 

Kadın portreleri ("Mme Poncet", "Mme de la Baume"), günlük hayattan sahneler ("Sır", "Bekleyiş") ve süsleme resimleri (Sorbonne'da "Elementler") yaptı.

Fransız Modern Sanat müzesinde eserleri vardır. Edmond Aman-Jean, 1936' da Paris'de öldü. 

İSMAİL HAKKI ALTINBEZER (hattat)

SON  devir hattatlarından, 1869 yılında İstanbul'da doğdu. "Tuğrakeş" unvanıyla da tanınır. Hattat İlmî Efendi'nin oğlu. Fatih rüştiyesini bitirdikten sonra, yeni açılan "Sanayi-i Nefise" mektebi resim şubesine girdi. 

Hat çalışmalarında ilk hocası, babasıdır. 1890' da Divan-ı Hümayun kalemine girdi. Oranın müdürü meşhur hattat Sami Efendi'den; "celî", "sülüs" ve "tuğra" yazı üslûplarını öğrendi. 2 sene sonra "1. Tuğrakeş" oldu. 

Sanayi-i Nefise mektebinin "hakkâklık" şubesine 4 yıl devam etti. Ayrıca "tezhip" de çalıştı. Bu sanatı da önce babasından, sonra meşhur müzehhip Bahaeddin Efendi'den öğrendi. 

Önce Üsküdar idadîsinde yazı ve Topkapı rüştiyesinde resim hocası, sonra, Galatasaray sultanîsi ve Dârülmualliminde yazı hocası olarak çalıştı.

AHMED REFİK ALTINAY (tarihçi, yazar)

TARİHÇİ  ve yazar, 1880 yılında İstanbul'da doğdu. Ürgüp ilçesinin "Gürlükçüoğulları" ailesinden Ahmed Ağa'nın oğlu. Askerî okullarda tahsilini yaptı ve Harbiye'yi bitirdi. Piyade teğmen olarak orduya katıldı (1898).

Askerî okullarda; coğrafya, daha sonra Fransızca öğretmenliği yaptı. "İrtika", "Malûmat", "Hazine-i Fünun", "Mecmua-i Ebüzziya"ya yazılar yazdı. "Tercüman-ı Hakikat" gazetesi başyazarlığında bulundu.  

2. Meşrutiyet'ten sonra, Harp okulu "tarih öğretmenliği"ne getirildi. "Millet" gazetesi başyazarı oldu. "Lâle Devri", "Köprülüler", "Tarihî Simalar", "Felâket Seneleri", "Kadınlar Saltanatı" gibi eserleri çeşitli gazetelerde tefrika edildi. 

Genelkurmay yayın şubesinde görevlendirildi. "Askerî Mecmua"nın yayınını idare etti (1909). "Tarihi Osmanî" encümenine daimî üye seçildi. Bir heyetle Fransa'ya gönderildi. "Askerî Sansür" müfettişliğine tayin edildi (1912). 

ALTINORDU GENÇLİK KULÜBÜ (spor kulübü)

1923  yılında "Altay Gençlik Kulübü"nde çıkan bir anlaşmazlık sonucu ayrılan atlet ve futbolcular tarafından İzmir'de kuruldu. 

Kurucuları arasında; Ahmet Şerafettin, Numanzâde Ali Rıza, Dr. Hacı Hasanzâde Ethem, Süleyman Ferit Eczacıbaşı, M. Kemal Aktaş, eczacı Sermet ve Edip Berkan vardır.

"Kırmızı-lâcivert" renkler altında kurulan kulüp, futbol ve basketbol dallarında büyük varlık gösterdi. 

Futbol takımı, 7  kere İzmir şampiyonluğunu, basketbol takımı da  11  yıl arka arkaya İzmir ve bir kere de Türkiye şampiyonluğunu kazandı. Altınordu, halen Türkiye liglerinde varlığını sürdürmektedir. 

ALTIN KALEM (dergi)

BULGARİSTAN'IN  Rahova şehrinde  1924 yılında, 15 günde bir yayınlanmış; "talebenin, gençlerin ve halkın uyanmasına çalışır" dergi. 

"Ahali Yurdu" tarafından çıkarıldı. 

7. sayısı "armağan" sayısıdır. "Altın Kalem" dergisinin eksik bir koleksiyonu, "Hakkı Tarık Us" kitaplığındadır. 

CARL JONAS ALMQVİST (şâir, romancı)

İSVEÇLİ  şâir ve romancı, 1793 yılında Stockholm'da doğdu. Üniversitede okuduktan sonra, Vermland'da bir çiftliğe yerleşti. Stockholm'de profesör, sonra protestan rahibi oldu. Daha sonra liberal "Aftonbladet" gazetesinde yazı yazdı. 1851' de, bir tefeci tarafından sahtekârlıkla suçlanınca, Amerika'ya sığındı. 

İsveç romantizminde ayrı bir yeri olan eserlerinin başlıcaları "Yaban Gülü Kitabı" adı altında toplanmıştır. İçinde; tarihî romanlar (Kraliçenin Tacı), hikâyeler, tiyatro oyunları (Ramido Marinesco), denemeler (İsveç Fakirliğinin Önemi) ve şiirleri vardır. 

Diğer romanları; "Amalia Hillner (1840)", "Gabriele Mimanso (1841)", "Smoland'da Üç Hanım (1842)".

İhtiraslı ve kabına sığamayan bir yaratılıştaydı. Şiirleri, toplum reformu projeleri, "kara romanları" veya tiyatro oyunlarıyla romantik ve mistik bir yazar olan Almqvist, İsveç'in ilk gerçekçi romancılarından biridir. 

Bazı "pedagoji" yayınları ve kendine has bir müzik eseri de olan Carl Jonas Almqvist, 1866' da Bremen'de öldü. 

ALPHONSE ALLAİS (yazar)

FRANSIZ  yazar, 1855 yılında Honfleur'de doğdu. Eczacılık öğrenimini yarıda bıraktıktan sonra, kurucularından olduğu Chat-Noir kabaresinde çalışmaya başladı. Bütün eserleri; mizah, şaka ve şaşırtmaca üzerine kurulmuştur. 

Eserleri : "Katılırcasına (1891)", "Pembe ve Elma Yeşili", "Manganın Şemsiyesi (1894)", "İki Kere İki Beş Eder (1895)", "Öküz Değiliz (1896)", "Aşklar, Zevkler ve Orglar (1898)", "Mukavele Sonu (1899)", "Blaireau Olayı (1899)", "Boş Verelim (1900)", "Le Captain Cap (1902)", "Zavallı Adamla İyi Peri (1899)", "Hayâ Bey (1903)".

Alphonse Allais, 1905' de Paris'de öldü.

ULUĞ BAHADIR ALKIM (arkeolog)

TÜRK  arkeolog, 1915 yılında İzmir'de doğdu. İlk öğrenimini Dörtyol Osmaniye ve Gülnar'da, orta öğrenimini Tarsus Amerikan kolejinde, Adana ve Bursa liselerinde yaptı. 1939' da Edebiyat fakültesini bitirdi ve aynı fakültenin "Hititoloji" bölümüne asistan oldu. 

Adana ili, Kadirli ilçesi yakınında Karatepe mevkiinde 1947 yılında başlayan ve Hitit filolojisine ve arkeolojisine mühim katkılarda bulunan kazıları, 1957 yılına kadar yönetti. 

1958' de Islahiye bölgesi "Kazı ve Araştırma Kurulu" başkanlığına tayin edildi. Amanos dağlarının orta kesiminde tarihî coğrafya araştırmalarında bulundu. Yesemek Tilmen ve Gedikli höyüklerinde kazılar yaptı. Bu arada çeşitli milletlerarası kongrelere İstanbul üniversitesini temsilen katıldı.

Edebiyat fakültesi, "Eski Önasya Dilleri ve Kültürleri" kürsüsü profesörü olan Uluğ Bahadır Alkım, 1981' de İstanbul'da vefat etti.

ALİ RUHİ (şâir)

 

ŞÂİR,  1853 yılında İstanbul'da doğdu. Veys Paşa'nın oğlu. 

Osman Paşa kumandasındaki "Ertuğrul" gemisiyle Japonya'ya giderken hastalandı. Singapur'da kaldırıldığı hastanede, 37 yaşında vefat etti (1890).

Şiirleri eski tarzdadır. "Lemeât" (parıltılar) adlı bir şiir kitabı vardır. 

ALİ RİFAT (bestekâr)

BESTEKÂR,  (soyadı Çağatay), 1867 yılında İstanbul'da doğdu. Önceleri "udî" olarak tanındı. "Murabba", "nakış şarkı", "peşrev" ve "saz semaileri" besteledi. 

Türk musıkîsini yenileştirmeye çalıştı. Bunun için Batı müziğiyle ilgilendi. 

Türk musıkîsinde armoni ve orkestraya uyarlama hakkında yazıları vardır. Bu maksatla kurduğu Kadıköy Şark Musıkî cemiyetinin verdiği konserlerde, saz topluluklarını Batı müziği aletleri eşliğinde orkestra gibi yönetmek istediyse de başarılı olamadı. 

Ali Rifat Bey, 1935' de İstanbul'da vefat etti. 

ALİ NUSRET (yazar)

YAZAR,  1874 yılında Yenişehir'de (Makedonya) doğdu. Cenab Şahabeddin'in küçük kardeşi. İstihkâm subayı idi. İstanbul Erkek Muallim mektebi ve İstanbul liselerinde "edebiyat öğretmenliği" yaptı. 

Meşrutiyet'de askerlikten emekli olan Ali Nusret, 1913' de (yaş 39) İstanbul'da vefat etti.

Eserleri : "Benefşe", "Şebab (1888)" adlı şiir kitapları, "Makalât-ı Tarihiye ve Edebiye (1910)", "Küçük Bir Facia-yı Vatanperverâne" adlı makaleleri, "Sergüzeşt-i Hunîn" ve "Muallim Mostell" (A. Dumas Fils) adlı Fransızca'dan çevirileri vardır.