31 Aralık 2016 Cumartesi

SEBORE (ciltte aşırı yağlanma)

YAĞ bezlerinin aşırı sebum salgılamasına bağlı patolojik duruma "sebore" denir. Özellikle alın, burnun her iki yanı, saçlı deri gibi, yağ bezlerinin en yoğun olduğu bölgelerde belirgindir. Bu bölgeler pürüzlü ve kızarık görünür. Ayrıca yapışkan, sarımsı pullarla örtülüdür.

Kepek, "sebore" nin en sık karşılaşılan belirtilerinden biridir. Sebore, ergenlik çağında ya da menapoz sonrası dönemde geliştiği gibi; beslenme, iç salgı sistemi, metabolizma bozuklukları, merkezi sinir sistemi hastalıklarına bağlı olarak da gelişebilir.

Sebore, ayrıca deri enfeksiyonları, egzamalar, akne ve kızarıklık ile erken kelliğe eşlik edebilir.

SEBUM NEDİR?

Yağ bezlerinin bir kanal vasıtasıyla deri yüzeyine gönderdiği salgıya "sebum" denilir. Sebum; serbest yağ asitleri, trigliseritler, kolesterol esterleri, skualen (kolesterol sentezinde bir ara ürün) ve parafinden oluşur.

Sebum, deri yüzeyinde koruyucu bir tabaka oluşturur ve derinin geçirgenliğini azaltır.

SEFAL HEMATOM (yenidoğanda)

DOĞUMDAN sonraki ikinci-üçüncü günlerde, yenidoğan bebeğin kafasında, ilgili kemik dokular tarafından sınırlanmış ve dokunmayla çalkantı hissi veren şişliğe "sefal hematom" denilir.

Bu vaka, doğum esnasındaki travmaya (ezilme) bağlı olarak kemikle kemik zarı arasında kan toplanmasıdır. Genellikle ilk iki ay içinde kendiliğinden geri emilir.

Sefal hematom, mikrop kapıp cerahatlenirse, açılıp boşaltılması ve antibiyotik tedavisi lâzım gelir.

30 Aralık 2016 Cuma

ARİSTOTİLE FİERAVANTİ, eser-biyografi

İTALYAN mimar ve mühendis, 1415 yılında Bologna'da doğdu. Bologna'da "campanazzo"yu inşa etti (1459). Sforza'ların hizmetine girdi. Ticino'da su işleri çalışmaları yaptı, sonra Macaristan'a çağrıldı. Tuna nehri üzerine bir köprü inşa etti. 1474 yılında Moskova'da Kremlin'in yapımına katıldı. Kremlin duvarları içinde kalan Dormition katedrali onun eseridir (1476-79). Sanatında rönesans öğeleriyle Rus geleneğini ustaca kaynaştırmıştır. Aristotile Fieravanti 1486' da Moskova'da öldü.

Aristotile Fieravanti - Dormition katedrali  (Moskova)

29 Aralık 2016 Perşembe

FİKİRTEPE KAZILARI

FİKİRTEPE, İstanbul'da Kadıköy'ün 1,5 kilometre güneybatısında tarih öncesi devre ait iskân yeri. Fikirtepe bölgesinde 1952-54 yılları arasında Arif Müfid Mansel başkanlığında bir heyet tarafından araştırma kazıları yapıldı. Kazılar neticesinde, Fikirtepe yerleşiminin yalnız tek bir tarih öncesi kültür devrine ait olduğu anlaşıldı.

İskân sahası, sonraları tarım yapmak amacıyla sürüldüğü için buradaki yapı kalıntılarından pek bilgi alınamamasına rağmen bol miktarda seramikler (kâseler, boyunsuz ve dışarı doğru yatık kenarlı çanaklar, kupa şekilli kaplar) bulundu. El yapımı kabların çoğu kahve ve kırmızımsı renktedir.

28 Aralık 2016 Çarşamba

SEPTİSEMİ (enfeksiyonun vücuda yayılması)

SEPTİSEMİ (sepsis), enfeksiyonun vücudun tamamına yayılması olarak tanımlanır. Herhangi bir organa veya dokuya yerleşmiş bir iltihap odağındaki mikropların kan dolaşımına karışmasıyla ortaya çıkar. Bu odak, bir apse, bağdoku iltihabı, cerahatli bir yara ya da iltihaplanmış organ boşlukları olabilir.

Ayrıca, derideki sıyrık ve kesiklerin iltihaplanması ya da sterillik kuralları önemsenmeyen küçük-büyük ameliyatlarda dışarıdan gelen mikropların kana karışmasıyla da septisemi olabilir.

"Septisemi"de enfeksiyon etkeni olarak en sık, stafilokok ve streptokok gibi cerahat yapan mikroplar rol alır. Daha nadir olarak meningokok, pnömokok, enterokok, koliform basiller ve diğer bakteriler de etkili olabilir.

27 Aralık 2016 Salı

LEONARDO FİGUEROA Y REİNA

İSPANYOL mimar, Utiel'de (Cuenca yakınları) doğdu. 1680 yılından sonra İspanyol barok üslûbunda önemli bir yeri olan anıtlar yaptı. Bunlar; San Telmo Koleji'nin ön yüzü (1725), Cizvitler ve San Lui kiliseleridir (1709-31). İki oğlu ve bir torunu da mimar yetişen Leonardo, 18. yy ortalarında Sevilla'da öldü.

Leonardo Figueroa y Reina - San Telmo okulu girişi

26 Aralık 2016 Pazartesi

OSMANLI FINDIK ALTINI

KENARLARINDAKİ süslemeler fındığa benzetildiği için "fındık altını" ismini aldı. 2. Ahmed devrinde bir fındık altını 330 akçe kıymetinde idi. 1. Mahmud zamanında kesilen büyük kıtadaki fındık altınları kaçar adetlik ise ona göre 5 fındık, çifte fındık, 1,5 fındık adını alırdı

3. Mustafa devrinde basılan tek, bir buçuk, çifte, üç fındık altınlarının vezni ve ayarı eskisi gibiydi. Yalnız nakışları rokoko tarzındaydı. İki ve üç fındık altınlarına "aynalı" denirdi.

1. Abdülhamid zamanında fındık altınlarının çeyreği kesildi. Bir fındık altını 5 kuruş değerine eşitlendi. 3. Selim zamanında eski resim ve şekilde tek fındık ve onun aksamı kesildi. 4. Mustafa devrinde, kesilen fındıklar 1 dirhem ve rubiye 4 krat veznindeydi, ayarları da düşüktü.

2. Mahmud'dan sonra fındık altını artık basılmadı. 

25 Aralık 2016 Pazar

SELÜLİT (yağ-bağ dokusu iltihabı)

DERİNİN bağ ve yağ dokularını etkileyen iltihabi ve dejeneratif (bozucu etkili) sürece "selülit" denilir. Yüzde 95 oranında kadınlarda yaygın olarak görülen selülit, yalnızca estetik bir problem olmakla kalmayıp, bazı vakalarda bacaklarda hareket kaybına da yol açabilir.

Selülit, şişmanlıkla karıştırmamalı, ama şişmanlarda da görülebilen ve belirli bölgeleri etkileyen genel bir hastalık olarak kabul edilmelidir.

Selülitli bölgede, bağdoku kalınlaşması her noktada aynı ölçüde olmadığı için deri, "portakal kabuğu" görünümü alır.

Kan dolaşımı bozuklukları, stres ve bazı hormonların etkisi selülit gelişimine zemin hazırlar.

24 Aralık 2016 Cumartesi

FETİŞ

Üzeri çivilerle kaplı fetiş  (Kongo)  
SAHİBİNE uğur getirdiğine ve doğaüstü özellikler taşıdığına inanılan nesne veya hayvanlara "fetiş" deniliyor. Hayvan organları, madenler, taşlar, deniz kabukları, üzerine kabartmalar yapılmış ve boyanmış tahta parçaları, hayvan kılları, fetiş yapımına elverişli maddelerdir.

Fetiş denilince, heykeller, sihirli karışım ihtiva eden kaplar, tabii nesneler (taşlar, kemikler, bitkiler) kastedildiği gibi; bazen "fetişist" diye adlandırılan insan gruplarının, dini davranış ve kurallarıyla ilintili olan her şey de kastedilmektedir.

Yandaki resimde, Kongo'lu bu fetiş üzerindeki her çivi bir büyü ve büyüye bağlı bir ölüm mânasına gelir.

22 Aralık 2016 Perşembe

SEMPTOM

VÜCUTTAKİ bir hastalığa eşlik eden ve hastalığın göstergesini oluşturan belirtiye "semptom" denilir. Patolojik sürecin, hasta organın yapısında veya işlevlerinde meydana getirdiği değişikliklerin bir ifadesidir.


Semptom, sadece hastanın farkına vardığı bir duygu şeklinde olursa, "öznel semptom" dan söz edilir. Bu duruma örnek olarak; ağrılar, fenalık hissi, çarpıntı, halsizlik, iştahsızlık, ağırlık duygusu, soğuk duygusu gibi belirtiler gösterilebilir.


Grip, nezle gibi enfeksiyon hastalıklarında, semptom giderici ilâçlar sıkça alınır. Bu ilâçlar, burun akıntısını, baş-yüz ağrılarını, genel kırıklığı giderir, fakat asıl hastalığın tedavisine etkileri olmaz. Amacı hastayı rahatlatmak ve günlük hayatını kolaylaştırmaktır.

15 Aralık 2016 Perşembe

SENKOP NEDİR?

SENKOP, kalp ve solunum faaliyetinde bir duraklamayla beraber görülen ani, tam ve geçici bilinç kaybıdır. Uzun sürdüğünde, titreme veya çırpınma da görülebilir. Beynin kanlanmasında ani bir azalmadan kaynaklanır.

Senkop, şiddetli ağrı ikazları, güçlü heyecanlar, kalp hastalıkları gibi durumlar neticesinde gelişebilir. Bazen ön belirtiler de verir. Bu ön belirtiler; baş dönmesi, görmede bulanıklık, renkte sararma ve terlemedir.

14 Aralık 2016 Çarşamba

ANSELM VON FEUERBACH, eser-biyografi

ALMAN ressamı, 1829 yılında Spire'de doğdu, arkeolog Anselm von Feuerbach'ın oğlu. Paris'te Thomas Couture'ün öğrencisi oldu (1852-54). Antik konular üzerinde çalıştı. En iyi eserleri portreleridir. Viyana Akademisi'nde öğretmenlik yaptı (1873-76). Feuerbach, 1880' de Venedik'te öldü.

Anselm von Feuerbach - Kendi portresi

13 Aralık 2016 Salı

FETVALAR

FETVA, müftü ve şeyh-ül İslâm tarafından bir mesele veya davayı, İslâm hukukuna göre izah etmek (açıklamak) için verilen ve ad söylenmeden yazılan cevap, hüküm ya da karardır.


Şeyh-ül-islâm Mustafa Âşir Efendi'nin fetvası

12 Aralık 2016 Pazartesi

DOMENİCO FETTİ, eser-biyografi

İTALYAN ressam, 1589 yılına doğru Roma'da doğdu. Roma'da Cigoli'nin öğrencisiydi. Mantova Sarayı'nın ressamı oldu. Aynı şehrin katedrali için büyük freskler yaptı. 1621 yılında Venedik'e yerleşti. Dini ve günlük hayat konularını işledi. Maniyerist kalıplar içinde kalan Venedik resmine yeniden güç ve canlılık kazandırdı. Domenico Fetti 1624' de Venedik'te öldü.

Domenico Fetti - Melankoli

11 Aralık 2016 Pazar

SERVİSİT (serviks iltihabı)

DÖLYATAĞI boynunun (serviks) akut veya kronik iltihabına "servisit" denilir. Genellikle dölyolunun içine uzanan bölüme yerleşir. Siyek (idrar çıkışı) ve dölyatağı gibi komşu anatomik yapılardaki enfeksiyonların buraya yayılmasıyla gelişir.

Belsoğukluğu mikrobu olan gonokok veya streptokok, stafilokok gibi bakteriler, trikomonas gibi asalaklar, candida gibi mantarlar bu iltihaba sebep olabilirler.

Genellikle tüm vücudu etkileyen bir hastalık, ya da spiral ve benzeri doğum kontrol araçlarının uygulanması sırasında, dölyatağı boynunda oluşan sıyrıklar kolaylaştırıcı rol oynar.

Çok sık rastlanan bu hastalığın başlıca belirtileri; üreme organlarından gelen beyaz, sarı veya yeşil renkli, koyu ya da süt kesiği gibi bir akıntı ile huzursuzluktur. Akıntıda kan da olabilir. 

Bu akıntıya, idrar yapma esnasında yanma, karnın alt bölümünde ağrı gibi belirtiler de eşlik edebilir. Bu belirtiler iltihabın başka organlara da yayıldığını gösterir.

Kronik servisitte, hiçbir belirti görülmeyebilir ve ancak tesadüfi olarak teşhis konulur.

10 Aralık 2016 Cumartesi

SFEROSİTOZ (küremsi alyuvar artışı)

ALYUVARLAR (eritrositler) normalde, her iki yüzü biraz içe basık disk şeklindedir. Küremsi biçimli anormal alyuvarlara ise "sferosit" denilir. Bunlar da oksijen taşıma işlevini görürler, fakat normal alyuvarlara göre daha az dirençli olduklarından, dalakta kolaylıkla parçalanırlar.

Kanda, sferosit sayısının artmasıyla ortaya çıkan hastalık haline "sferositoz" adı verilir. "Minkowski-Chauffard" hastalığı denilen irsî, kan yıkımıyla seyreden sarılık başta olmak üzere çeşitli hemolitik (alyuvar yıkımına bağlı) hastalıklarda sferositoz görülebilir.

EGİSTO FERRONİ, eser-biyografi

İTALYAN ressam, 1835 yılında Signa'da doğdu. Önce heykeltraşdı, resme sonradan başladı. İzlenimcileri takip ederek, günlük hayat tabloları, köy ve kır hayatıyla ilgili resimler yaptı. Egisto Ferroni 1912' de Floransa'da öldü.

Egisto Ferroni - Çeşmede

9 Aralık 2016 Cuma

SİDEROZ (dokuda demir birikimi)

SİDEROZ, dokularda demir veya demir ihtiva eden pigmentlerin birikmesiyle ortaya çıkan hastalık halidir. Genellikle hemolitik (alyuvar yıkımına bağlı) kansızlık ya da bir kanama sonrasında gelişen aşırı alyuvar yıkımı neticesinde ortaya çıkar.

Bu vakalarda, alyuvar yıkımı sonucu açığa çıkan hemoglobinin içindeki demir serbestleşerek, dokularda birikmeye başlar; bu duruma "hemosideroz" denilir. Demirin birikmesi, bu maddenin gıdalarla aşırı alımına da bağlı olabilir.

Ayrıca alkolizm, demirin bağırsaklardan aşırı emilmesine bağlı olarak özellikle karaciğerde aşırı demir birikmesine neden olabilir.

Siderozun bir tipi de genetikle geçen ve doğumsal bir enzim eksikliğine bağlı olarak bağırsaklardan normalden fazla demirin emilmesiyle gelişen "hemokromatoz"dur. Bu durumlarda demir özellikle karaciğerde, deride, pankreasda, böbreküstü bezi ve gonatlar gibi iç salgı bezlerinde birikerek hücre yıkımı ve fibrozla seyreden ağır lezyonlara sebep olur.

CİRO FERRİ, eser-biyografi

İTALYAN ressam, heykeltraş ve gravürcü, 1634 yılında Roma'da doğdu. Pietro da Cortoa'nın öğrencisiydi. Öğretmeni tarafından başlanmış olan Pitti Sarayı'nın resimlerini bitirdi, onun üslûbundan etkilendi. Roma'daki Sant'Agnese kilisesinin kubbe dekorasyonunu yaptı. Dini ve tarihi içerikli tablolar da yapan Ciro Ferri, 1689' da doğduğu şehirde öldü.

Ciro Ferri - Sonbahar

8 Aralık 2016 Perşembe

SEZARYEN AMELİYATI

KARIN ön duvarı ve dölyatağı duvarında açılan bir kesikle, bebeğin, etene, göbek kordonu, amniyon zarı gibi ekleriyle çıkarılması için yapılan ameliyattır.

Normal doğumu engelleyen veya anne ya da bebeğin hayatını tehdit eden çeşitli patolojik durumlarda tatbik edilir. 

Normal doğum yapan kadın, ikinci çocuğuna iki yıl sonra hamile kalabilir. Sezaryen doğum yapan kadın için ise, bu müddet üç yıl olarak tavsiye edilir.

Teşhis edilmiş bir tehlike yoksa, tabii (doğal) olanı normal doğumdur.

ERCOLE FERRATA, eser-biyografi

İTALYAN heykeltraşı, 1610 yılında Como yakınında Pellio İnferioro'da doğdu. Algardi'nin öğrencisiydi. Bernini ile beraber, Aziz Petrus ve azize Agnese'nin kabartmalarını yaptı. 1677' de Roma'dan Floransa'ya "Medici Venüsü", "Güreşçiler", "Bileyici" adlı üç antik heykel götürdü. Ercole Ferrata, 1686' da Roma'da öldü.

Ercole Ferrata - Kabartmalar

GAUDENZİO FERRARİ, eser-biyografi

İTALYAN ressam, heykeltraş ve mimarı, 1480 yılına doğru Valduggia'da doğdu. Leonardo da Vinci'nin atölyesinde çalıştı. Daha çok Bramantio'nun etkisinde kaldı. Roma'daki Farnesina'nın dekorasyonu için Raffaello ile birlikte çalıştı (1516). Sonra Varallo'da Sacro Monte için yeni bir seri fresk ve heykel yaptı (1523). Ayrıca Saronno (Melekler konseri) ve Vercelli'de çalıştı (San Cristoforo freskleri [1532-34]). Gaudenzio Ferrari 1546' da Milano'da öldü.

Gaudenzio Ferrari - Mısır'dan kaçış

7 Aralık 2016 Çarşamba

SİFİLİS GOMU, SİFİLOM

DERİ, mukozalar, karaciğer, kemik, erbezleri vb. çeşitli organ ve dokularda ortaya çıkan, tek ya da çok sayıda olabilen ve frenginin üçüncü evresine has lezyonlara "sifilis gomu" denir.

Lezyon, nekroza uğramış doku içeren, bağdoku kapsülüyle çevrelenmiş, kauçuk kıvamında bir kütledir. Gri-beyaz renkli olan bu kütlenin büyüklüğü değişkendir. Mikroskopla görülebilecek kadar küçük olduğu gibi, bir tümör kütlesine benzeyecek kadar büyük boyutlara gelebilir.

Sifilis gomu, ileri derecede doku yıkımı olduğunu gösterir. Frengi tedavisiyle yerini fibröz bir nebde dokusuna bırakarak iyileşir.

SİFİLOM

Frengide ilk bulaşmanın olduğu bölgede, yaklaşık on gün ile üç ay arasında değişen bir kuluçka döneminden sonra ortaya çıkan deri lezyonuna "sifilom" denir. Başlangıçta hafif kabarık, koyu kırmızı renkli, birkaç santimetre çapa ulaşabilen ebatta sert bir yumrudur.

Sifilom, daha sonra üzerindeki derinin aşınmasıyla ülserleşir ve bu yara da 4 ilâ 8 hafta arasında kendiliğinden iyileşir. Vakaların çoğunda, bulaşmanın tipiyle bağlantılı olarak cinsi organlar bölgesinde ortaya çıkar. Sifilom, bulaşmanın olduğu farklı bölgelerde de olabilir.

FERRER BASSA, eser-biyografi

KATALONYA'LI ressam ve minyatürcü, 1290 yılına doğru doğdu. Barcelona, Zaragoza, Perpignan ve Lerida'da, Aragon kralları 4. Pedro ile 4. Alfonso için çalışmalar yaptı. İspanya'da İtalyan-gotik üslûbunu başlattı. Barcelona yakınlarındaki Petralbes Fransisken manastırı için 1343' de yapmaya başladığı fresklerde güçlü bir Siena etkisi gözlenir. Ferrer Bassa, 1348' e doğru Barcelona'da öldü.

Ferrer Bassa - Bir duvar resmi  (1346)

ALEJO FERNANDEZ, eser-biyografi

İSPANYOL ressam, 1475 yılına doğru Sevilla'da doğdu. Önce, Cordoba'da Hieronymus manastırının mihrap arkalığında çalıştı, 1508' den sonra Sevilla'da çalıştı. Genellikle "Meryem-İsa" eserleriyle ün kazandı. Diğer eserleri arasında, Sevilla katedralinin baş mihrabı ile Zaragoza'daki üç kanatlı tablosu (son akşam yemeği) en önemli olanlarıdır. Alejo Fernandez, 1545'de doğduğu şehirde öldü.

Alejo Fernandez - Hz. İsa'nın kırbaçlanması

MATEUS FERNANDES, eser-biyografi

PORTEKİZ'Lİ mimar, önce Santarem (1480) ve Alcobaça'da çalıştı, sonra oğlu Genç Mateus'un tamamladığı Batalha manastırını yaptı. Kendi eseri olan ve "Capelas İmperfeitas" adını taşıyan değirmi yapısının anıtsal kapısı, Manuel çağı sanatının şaheserlerinden biri olarak kabul edilir (1509). Mateus Fernandes, 1515' de Batalha'da öldü.

Mateus Fernandes - Capelas imperfeitas

6 Aralık 2016 Salı

ADOLPHE FEDER, eser-biyografi

RUS asıllı Fransız ressam, 1886 yılında Odessa'da doğdu. En önemli portreleri: "André Spire", "Mme Welter", "Anatole de Monzie". Resimlediği eserler arasında J. Tharaud'un "Çarmıhın gölgesinde" adlı eseriyle, Arthur Rimbaud'nun şiirleri yer alır. Paris modern sanatlar müzesi ve Moskova Batı sanatları müzesinde eserleri olan Feder, 1943' de Auschwitz kampında öldü.

Adolphe Feder - Madame Welter

THOMAS FEARNLEY, eser-biyografi

NORVEÇ'Lİ ressam, 1802 yılında Friedrishald'da doğdu. Daha çok manzara resimleri yaptı. Christiania müzesi (Labro şelalesi), Hamburg müzesi (Dolmen) ve Weimar müzesinde (Dağ manzarası) eserleri vardır. Thomas Fearnley 1842' de Münih'te öldü.

Thomas Fearnley - Meşeli taraça

5 Aralık 2016 Pazartesi

FAYYUM PORTRELERİ

FAYYUM, Yukarı Mısır'da, Nil vadisinin batısında bir şehirdir (Medinet el-Fayyum). Yunan sanatçılar tarafından tahta plâkalar üzerine yapılmış resimler (1. ve 4. yy'a ait) ilk olarak 1820 yılında Champollion tarafından  Mısır mezarlarında bulundu.

Resim plâkaları bazen mumyaların yanına konulmuş, bazen de geleneksel maskenin yerine vücuda bantlarla tutturulmuştur. Portreler genel olarak tutkallı boya veya tabii boyalarla balmumu karıştırılarak veya her iki tekniğin karışımıyla spatula ve fırça kullanılarak yapılmıştır.

Üslûp bakımından, Doğu'nun plastik anlayışı ile, Batı'nın gerçekçiliği arasında Bizans sanatı öncesini hazırlayan bir sentez görülür. Büyütülmüş olan gözlerde ise, dışa vurulan duyguların şiddeti dikkati çeker. Portrelerin hepsi de gençliğin özelliklerini taşır; şu halde resimler ya modelin ölümünden çok önce yapılmış, ya da bilerek gençleştirilmiştir.

Fayyum'lu kadın portresi

LUCAS FAYDHERBE, eser-biyografi

FLAMAN heykeltraş, mimar, 1617 yılında Mechelen'de doğdu. Rubens'in en gözde öğrencilerindendi. Barok heykeltraşlar arasında Rubens'in en çok etkisinde kalandır. Başlıca eserleri Mechelen kiliselerindedir. Şaheseri Antoine Cruesen anıtıdır. Ayrıca fildişi oymalar da yaptı. Lucas (Luc) Faydherbe (Fayd'herbe) 1697' de doğduğu şehirde öldü.

Lucas Faydherbe - Cruesen anıtı

4 Aralık 2016 Pazar

JEAN FAUTRİER, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1898 yılında Paris'te doğdu. Londra Royal Akademi'de yetişti. 1925' den itibaren renkçe karamsar ve hüzünlü, fakat ince işçiliği dikkat çeken tablolarıyla ilgi topladı. 1935-39 arası dağlık bir bölgeye çekildi, hemen hemen hiç eser vermez oldu.

Daha sonra sergilediği tablolarında gerçek görünümlerden sıyrılmış bir dünya görüşüyle, farklılığını kamuoyuna kabul ettirdi. Katıldığı Venedik Biennale'inde büyük bir ödül kazandı. 1964' de eserlerini kabul ettirmiş olduğu Modern Sanatlar Milli müzesinde retrospektif (geçmişle ilgili) bir sergi açtı. Jean Fautrier 1964' de Malabry'de öldü.

Jean Fautrier - Fırtına

LYONEL FEİNİNGER, eser-biyografi

ALMAN asıllı Amerikalı ressam, 1871 yılında New York'da doğdu. Nazi'liğin iktidara gelişine kadar Avrupa'da yaşadı. Ülkesinin başlıca "kübist" sanatçıları arasında yer aldı. Akılcı estetiği benimsediği Bauhaus' da dersler verdi. Kübizme yakın bir tarzda işlediği deniz ve şehir manzaralarında, kompozisyon geometrisiyle renklerin zerafeti arasında hoş bir zıtlık vardır. Lyonel Feininger, 1956' da doğduğu şehirde öldü.

Lyonel Feininger - Halle katedrali 

3 Aralık 2016 Cumartesi

FEİDİAS, eser-biyografi

YUNANLI heykeltraş, Milâttan önce 490 yılında doğdu. Atina Akropolü çalışmalarıyla ünlüdür. Perikles tarafından Akropol'deki çalışmaları yürütmekle görevlendirildi. Günümüze ulaşamayan "Atena promahos" (yaklaşık 10 metre boyunda) ve tapınağın dışındaki altın ve fildişinden yapılı "Atena partenos" heykelini yaptı.

En ünlü eserleri "Parthenon" heykelleridir. Hayatının son dönemlerinde Olimpia'da yaptığı Zeus heykeli üzerine Pausanias detaylı bilgiler verir. Feidias, milâttan önce 430 yılında öldü.

Feidias - Parthenon'un frizinden detay

LAURENT FAUCHİER, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1643 yılında Aix-en-Provence' de doğdu. Bir kuyumcunun oğlu, Mimault'un öğrencisi oldu. 1667-68 yılları Paris'te kısa bir müddet kaldıktan sonra Aix'de portre ressamlığına başladı. Nicolas Mignard'ın oldukça etkisinde kaldığı sanılıyor. Ona maledilen hiçbir resim, imzasını taşımamaktadır. Laurent Fauchier, 1672' de (yaş 29) doğduğu şehirde öldü.

Laurent Fauchier - Portre

2 Aralık 2016 Cuma

GİOVANNİ FATTORİ, eser-biyografi

İTALYAN ressam, 1825 yılında Livorno'da doğdu. Büyük ebatta askeri kompozisyonlar yapmakla beraber daha çok manzara ressamı olarak başarı kazandı. Katı gerçekçilikten ayrılarak "macchiaioli" hareketinin (doğal ışık, renk ve gölge yakalamak için açık havada yapılan resimler) öncülerinden biri olan ressam 1908' de Floransa'da öldü.

Giovanni Fattori - Arabalar  (1873)

DOMENİCO FANCELLİ, eser-biyografi

İTALYAN heykeltraş, 1469 yılında Settignano'da doğdu. Milano'da Fiesole'nin öğrencisi olduğu tahmin edilir. 1512 yılında ilk defa İspanya'ya gitti. Bir kilisede "infant Juan"ın mezarını yapmakla görevlendirildi. 1513' de yapılan bu heykel kaymak taşından yapılıdır.

Fancelli'nin diğer bazı eserleri: Sevilla'daki, Diego Hurtado de Mendoza ve Granada'da Katolik krallar anıtıdır (1515). Domenico Fancelli, 1519' da Zaragoza'da öldü.

Domenico Fancelli - İnfant Juan'ın mezarı

SİGMOİDİT (sigmoit bağırsak iltihabı)

KALINBAĞIRSAĞIN "sigmoit kolon" bölümünün iltihabına "sigmoidit" denilir. Oldukça sık rastlanan bir hastalıktır. Kronik veya akut olabilir. Genelde, sigmoit kolonda divertikül (cepleşme), tümör gibi oluşumların varlığında bakteri ya da asalakların etken olduğu bir enfeksiyondur.

Akut tipi, sol kasık bölgesine yerleşen şiddetli bir ağrıyla başlar, bu ağrıya ishal ve yüksek ateş refakat eder. Kronikleşmeye meyillidir. Nadir de olsa sigmoit kolonda delinme ve sonra da karın zarı iltihabına (peritonit) yol açabilir.

Kronik sigmoidit ise; sol kasık bölgesinde ağrı ve dışkılama zorluğuyla başlar. Klinik incelemede, sol kasık bölgesine bastırınca ağrı ortaya çıkar ve kabızlık vardır. Sigmoit kolonun hacminin arttığı, düzensizleştiği ve sınırlarının belirsizleştiği gözlenir.

Makattan sokulan elastik bir boru ucundaki kamera cihazıyla kalınbağırsağın son bölümleri olan "rektum" ve "sigmoit" kolon monitör ekranında incelenir ve hastalığa teşhis konulur. Ayrıca biyopsi numunesi de alınabilir.

1 Aralık 2016 Perşembe

FANTASTİK SANAT

HAYÂL gücünün yarattığı, korkunç, acaip, görünmez, gerçekdışı varlıkları ele alıp somutlaştıran veya gerçek öğeleri, sanatçının  hayâl gücüyle kurduğu bir düzende bir araya getiren genel sanat eğilimine "fantastik sanat" denir.

Fantastik, kesin estetik kurallardan bağımsızdır. Büyük bir biçimsel çeşitlilik gösterir. Çok sayıda ünlü ressam fantastik eser vermiştir. Başta Hiyeronimus Bosch olmak üzere, Bruegel, Grünewald, Dürer, Baldung, Grien ve Altdorfer'in bazı eserlerinde, korku salan varlıklar veya endişe verici manzaralar vardır.

Fantastik resim örneği: M. Desiderio'nun "Truva yangını"

ETİENNE FALCONET, eser-biyografi

FRANSIZ heykeltraş, 1716 yılında Paris'te doğdu. Bir marangozun oğlu. J. B. Lemovne'den ders aldı ve 1754' de Akademi'ye kabul edildi. Madame de Pompadour'un himayesi altında Sevres yapımevi heykel işleri müdürü oldu ve küçük grup modelleri yaptı (çocuklar, dansözler vb).

Roma'da Bernini'nin etkisi altında kaldı. Falconet'in şaheseri; Kraliçe 2. Katerina'nın isteği üzerine yaptığı ve Petersburg'a dikilen Büyük Petro'nun at üstündeki heykelidir. Büyük bir kaya üzerine oturtulan bronz heykelde sanatçı, klâsik sadeliği, hareketlilik ve gösteriş zevkiyle birleştirdi. Rusya'da 1766-1979 yılları arası kalan Falconet, 1791' de Paris'te öldü.

Etienne Falconet - Arslanın parçaladığı Kraton'lu Milon

ANİELLO FALCONE, eser-biyografi

İTALYAN ressam, (L'oracolo delle Battaglie), 1600 yılında Napoli'de doğdu. Ribera ve Guiseppe Cesari'nin öğrencisi oldu. Özellikle savaş sahneleri ve dini konulu resimler yaptı. Ressam 1656' da doğduğu şehirde öldü.

Aniello Falcone - Romalılar'ın savaşı

SİĞİL (kabartılı deri lezyonu)

SİĞİL, deri yüzeyinde ortaya çıkan, sınırları belirgin küçük lezyondur. Ekseriyetle el ve parmak üstlerinde çıkar. Bir tane olarak çıkıp, zamanla çoğalabilirler. Sebebi, üstderi hücrelerinin bir mikrop nedeniyle aşırı çoğalmasıdır. Ağrı, sızı, acı gibi rahatsız edici yanı yoktur. Günlük hayatta yanlışlıkla sert bir cisme takılıp kanayabilirler. Yaralanan bölgeye mutlaka tentürdiyot sürülmelidir.

En sık rastlanan biçimi yuvarlak ve kabartılı, yüzeyi kuru ve pütürlüdür. Bunun dışında yassı ve iplik şekilli siğiller de vardır. Siğil bulaşıcıdır. Ellerin görünümünü bozduğu için kişiye rahatsızlık verir. Tedavisi için kimyasal, yakmalı, cerrahi yöntemler kullanılabilir.

Siğiller bazen, hiçbir şey yapmadan da kendiliğinden geçebilirler. Geçmesi şöyle olur; kabarık siğilin en üst katmanı dökülmeye başlar, daha sonra sıra, alt katmanlara gelir, onlar da dökülülerek kabartı, deri seviyesine iner, son kalan iz de zamanla kaybolur. Halk arasında, siğillerin kaybolmasında ruhi etkenlerin ( iyi beklentilerin) de etkisinin olduğu söylenmiştir.

30 Kasım 2016 Çarşamba

HENRİ FANTİN-LATOUR, eser-biyografi

ANNESİ Rus asıllı, Fransız ressam, 1836 yılında Grenoble'de doğdu. Babası ressam Théodore Fantin-Latour (1805-1875) Louvre'daki eserlerden birçok kopya yapmıştı. Henri Fantin-Latour, Lecoq de Boisbaudran'ın öğrencisiydi, kısa bir müddet Courbet'in atölyesinde çalıştı. O da babası gibi bazı ünlü eserlerden kopyalar yaptı.

İzlenimcilerin, özellikle Manet'in dostuydu. Fantin-Latour, çağdaş resmi romantik resme bağlayan zincirin bir halkası sayılır. Natürmortları ve çiçek resimleri çok beğenilir. Eserlerinde hem bir ağırbaşlılık hem de estetik vardır. Müziğe de ilgisi olan ressam, 1904'de Buré, Orne'da öldü.

Henri Fantin-Latour - Kupadaki güller  (1881)

SİNDAKTİLİ (yapışık parmak)

DOĞUŞTAN gelen iki veya daha çok parmağın birbirine kaynaşmasıyla ortaya çıkan oluşum bozukluğu. Kaynaşma genelde yumuşak dokudadır, ama nadiren parmak kemikleri arasında da olabilir. Bu yapışıklıkla beraber; parmakların normalden kısa olması veya çok sayıda parmak bulunması durumu da olabilir.

İki tip sindaktili vardır. Birinci tipte, parmaklar birbirlerine, perdeayaklılarda (ördek, kaz) olduğu gibi bir zarla birleşmiştir. İkincisinde ise, parmaklar baştan tırnak ucuna kadar birbirine sıkıca yapışıktır. Tırnaklar dahi birbirine kaynaşmış haldedir.

SİLİNDROM (silindir biçimli tümör)

DERİDE, tükürük bezlerinde, memede, burun, nefes borusu ve yollarındaki mukozalarda ortaya çıkan silindir biçimli bir tür tümör tipine "silindrom" denilir. Çokgen şekilli epitel hücreler kümelerinden meydana gelir.

Deride, özellikle de saçlı deride geniş yüzeyleri kaplayan çok sayıda silindrom görülebilir. Silindromalar yavaş büyüyen tümörlerdir. Derideki cinsleri iyi huyludur. Diğer bölgelerde bulunanları ise daha saldırgan olur ve çevre dokulara sızabilirler, hattâ bazen uzak dokulara da "metastaz" yaparlar. Bu durumda "kistik adenokarsinom" olarak da bilinirler.

29 Kasım 2016 Salı

SİNDİRİM SİSTEMİ KANAMALARI

ÜST sindirim sistemi kanamalarından; yemek borusunun toplardamarlarında görülen varis kanamaları, erozif gastrit, mide ve on iki parmak bağırsağı ülserleri, mide kanseri ve Mallory-Weiss sendromu (çoğunlukla alkol alanlarda mukoza yırtıkları) sorumludur.

Alt sindirim sistemi kanamalarından; hemoroitler, kalınbağırsak ve düzbağırsak kanserleri, bağırsak polipleri, divertiküller, kalınbağırsak iltihapları, anüs çatlakları, incebağırsak ülserleri ve tümörleri sorumludur.

Kandaki pıhtılaşma bozuklukları, pıhtılaşma önleyici ilâçlar ise tüm sindirim sisteminde kanamaya yol açabilir.

SİNOVYOM (eklem tümörü)

EKLEM boşluğunu döşeyen "sinovyal" zarın hücrelerinden kaynaklanan tümöre "sinovyom" denilir. Bu tür tümörler genellikle el, ayak parmakları veya bileklerindeki kirişlerin kılıflarına yerleşir. Yavaş büyüyen, çapı birkaç milimetreden, birkaç santimetreye kadar değişebilen ölçüde bir şişlikle ortaya çıkar. Sarımsı renktedir ve bağdokudan yapılı bir kapsülle sınırlandırılmıştır.

Bu tümörlerin kötü huylu olanına "sinovyal sarkom" denilir. Bunlar daha nadir görülürler. Çoğunlukla diz ve ayak bileği eklemine yerleşirler. Sinovyal sarkom tamamen çıkartıldıktan sonra tekrarlamaya çok meyillidir ve kısa zamanda başta akciğerler ve lenf bezleri olmak üzere vücuttaki birçok organa sıçrayabilirler.

Sinovya zarının iltihabına ise "sinovit" adı verilir. Bu iltihap genellikle komşu dokulara da yayılır. İltihap, yayıldığı dokuya göre adlandırılır.

28 Kasım 2016 Pazartesi

CAREL FABRİTİUS, eser-biyografi

HOLLANDA'LI ressam, 1622 yılında Midden-Beemater'de doğdu. Belki de Rembrandt'ın öğrencisi (1641) olan bu ressam, daha renkli bir gam üzerine ayarladığı ışık kontrastlarıyla, öğrencisi olduğu sanılan Vermeer'i müjdeler.

Rembrandt'ın karanlık bir fon içinde ışıkla hacimlendirdiği figürleri, tam tersine; aydınlık bir fon içinde silûet olarak verdi. Daha çok doğal gün ışığının etkilerini yakalamada ustalaştı. Işık zıtlıklarını daha canlı bir renk yelpazesi halinde kullandı. Kardeşi Barent (1624-1673) de ressam olan Carel Fabritius 1654' de (yaş 32) Delft'de öldü.

Carel Fabritius - Kendi portresi

ABEL FAİVRE (karikatürist)

FRANSIZ ressam ve karikatürist, 1867' de Lyon'da doğdu. Jules Lefevbre ve Benjamin Constant'ın öğrencisi. Sonraları Renoir ile de çalıştı. Yağlı boya tablolarından çok, 1914-39 yılları arasında birçok gazetede çıkan karikatürleri ile tanındı. Birinci dünya savaşında, cephe gerisinde sinip kalanlarla kıyasıya alay etti ve bazı afişler yaptı. Abel Faivre, 1945' de Nice'de öldü.

Abel Faivre - "- Nasıl da benzetmişsiniz!
-Ama bayan bu portre değil "  (1908)

27 Kasım 2016 Pazar

HANS EWORTH, eser-biyografi

FLAMAN ressam, 16 ncı yy. başında Anvers'de doğdu. 1545 yılına doğru Londra'ya geldi, portre ressamı olarak tanındı. Sırayla Holbein'in, Moro'nun, ve Fontainebleau okulunun etkisi altında kalarak başarılı portreler yaptı. Hans Eworth, 1574' den sonra öldü.

Hans Eworth - Mary Tudor portresi

FRANÇOİS-XAVİER FABRE, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1766 yılında Montpellier'de doğdu. Louis David'in öğrencisi oldu. 1787' de Roma ödülünü kazandı. Roma'da sonra da Floransa'da 37 sene kaldı. Floransa'da iken gizlice Albany kontesiyle evlendi.

Montpellier'ye döndükten sonra, resim ve sanat değeri taşıyan 350 parça eşyadan oluşan bir koleksiyonu müzeye hediye etti; o tarihten sonra müze, "Fabre" adını aldı. Bu koleksiyon daha evvel, Alfiery tarafından Albany kontesine hediye edilmişti. Sanatçının en güzel eserleri de bu müzededir. Fabre, 1837' de doğduğu şehirde öldü.

François-Xavier Fabre - Albany Kontesi

25 Kasım 2016 Cuma

MAURİCE ESTEVE, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1904 yılında Culan' da doğdu. Kendisini Montparnasse'daki serbest atölyelerde yetiştirdi. Süsleme sanatlarına merak salarak 19 yaşında Barcelona'da bir dokuma fabrikasının desen atölyesini yönetti. 1937' de Paris'te açılan Milletlerarası Serginin demiryolları bölümünün süslemesinde, Robert Delaunay'la beraber çalıştı.

Renklerin anlatım gücüne dayanan resimleri, gitgide "soyut"a yöneldi. Eserleri Kopenhag, Paris, Göteborg, Stockholm müzelerindedir. Maurice Esteve, 2001' de (yaş 97) doğduğu şehirde öldü.

Maurice Esteve - Rebecca

WİLLİAM ETTY, eser-biyografi

İNGİLİZ ressamı, 1787 yılında York'da doğdu. İtalya'da kaldı, Londra'ya dönüşünde Royal Akademi'ye üye seçildi (1828). Çıplak kadın resimleri yapan nadir İngiliz ressamlarından biridir. Kullandığı renklerin yumuşaklık ve parlaklığıyla Delacroix'yı gençlik yıllarında etkilediği sanılır. William Etty, 1849' da doğduğu şehirde öldü.

William Etty - Teknede gençlik

24 Kasım 2016 Perşembe

SİNÜZİT (sinüs boşluğu iltihabı)

YÜZ kemiklerinde bulunan sinüs boşluklarının iltihabına "sinüzit" denilir. İltihap, tek bir sinüs boşluğunda olabildiği gibi, birden fazla sinüsü veya hepsini etkileyebilir.

İltihabın akut, subakut ve kronik biçimleri vardır. İltihabın ve iltihap sıvısının özelliklerine göre de; şeffaf sıvılı, sümüklü-cerahatlı, cerahatlı ve çok miktarda ölü doku ihtiva eden sinüs iltihapları birbirinden ayırt edilir.

SİNÜSEKTOMİ

Paranazal adı verilen; üstçene sinüsü, alın sinüsü, stenoit sinüs, ön ve arka etmoit hücreler, yüz kemiklerinde bulunan ve burun boşluğuna açılan boşluklardır. Bu sinüs boşlukları, ilâçlarla tedavi edilemeyecek derecede kronik iltihap odakları haline gelmişse, tamamen boşaltılmalarına yönelik cerrahi müdahale yapılır. Buna "sinüsektomi" adı verilir.

Bu tür girişimlerin genel ilkesi, sinüs boşluğunun boşalmasını sağlayan geniş bir açıklık oluşturmak ve içindeki sıvı, polip, granülasyon dokusu, ölü ve iltihaplı dokuların (tüm patolojik maddeler) boşaltılmasını sağlamaktır.

Aynı açıklıkla ya da karşıt yönde açılan başka bir delikle sinüsün devamlı boşalması sağlanır. Ayrıca, sinüs boşluğuna uygun bir havalandırma ve ilâç verilerek, iltihabın tekrarlaması engellenir.

JERONİMO JACİNTO ESPİNOSA

İSPANYOL ressamı, 1600 yılında Concentaina' da (Valencia yakını) doğdu. Önce babası Rodriguez'in sonra Borras ve Ribalta'nın öğrencisi oldu. İtalya'da Bologna şehrinde yaşadı ve İtalyan sanatının etkisinde kaldı. En ünlü eseri, Valencia'daki "San Luis Beltran'ın ölümü" adlı tablosudur. J. J. Espinosa 1667' de Valencia'da öldü.

Jeronimo Jacinto Espinosa - Maria Magdalena

23 Kasım 2016 Çarşamba

MAX ERNST, eser-biyografi

ALMAN asıllı ressam, 1891 yılında Brühl' de (Köln yakını) doğdu. 1922' de Paris'e yerleşti. Dada ve gerçeküstücü akımlara büyük ölçüde katıldı. Çok kesin bir şekilde çizilmiş ve inceden inceye işlenmiş eserleri, konularının tuhaflığıyla ilgi çeker.

Marx Ernst, Hans Richter'in bir filminde çalıştı (1944-46). Alman Nazi rejimi tarafından sürgüne gönderilen ressam, 2. Dünya savaşında New-York'a sığındı, 1948' de Amerikan vatandaşı oldu. 1954' de Venedik "Biennal"i ödülünü kazandı.

1958' de Fransız vatandaşlığına kabul edildi. 1959' da Fransız Milli Büyük Sanat ödülünü kazandı. Aynı yıl Paris Modern Sanatlar Milli müzesinde bir retrospektifi sergilendi. Ayrıca şematik üslûpta, ilkel medeniyetlerin etkisini yansıtan birçok heykel yaptı. Max Ernst 1976' da Paris'te öldü.

Max Ernst - Euklides   (1945)

HANS ERNİ, eser-biyografi

İSVİÇRELİ ressam, 1909 yılında Luzern'de doğdu. Luzern Meslek ve Sanat okulunda öğrenim gördükten sonra Paris'te Julian Akademisi'nde çalıştı (1928). Berlin'de bulunduğu sırada Kandinski ve arkadaşlarıyla dostluk kurdu. Tablo ve afişlerinde, fotoğrafa benzeyen eşya ve insan resimlerini geometrik çizgilerle kaynaştırır. Hans Erni, 2015' de Luzern'de öldü.

Hans Erni - Adam ve horoz

22 Kasım 2016 Salı

BERGAMALI EPİGONOS

YUNANLI heykeltraş, Milattan önce 3 üncü yy' da yaşadı. Gerçekliğin trajik üslûba ağır bastığı birinci Bergama okulunun temsilcilerindendir. 1. Attalos tarafından Galat'lara karşı kazandığı zafer üzerine dikilen büyük adak anıtının yapımında çalıştı.

Bergamalı Epigonos - Karısıyla intihar eden Galyalı

ANTOİNE ETEX, eser-biyografi

FRANSIZ heykeltraş, ressam, mimar ve gravürcü, 1808 yılında Paris'te doğdu. Dupaty ve Pradier atölyelerinde heykel, İngres ile resim, Duban ile de mimarlık öğrenimi yaptı. 1829' da ikinci Roma ödülünü kazandı. 1833' de anıtsal bir grup yaptı. En bilinen eserleri, Paris'teki Etoile zafer anıtı için hazırladığı yüksek kabartmalardır.

Resim alanında New-york City Hall'ı için büyük çapta alegorik bir kompozisyon hazırladı. 1859' da Ary Scheffer ve J. Pradier'in hayatı-eserleri adlı iki inceleme yayınlayan Antoine Etex, 1888' de Chaville'de öldü.

Antoine Etex - Barış

21 Kasım 2016 Pazartesi

ERGENEKON DESTANI

Ergenekon destanını temsil eden pul (1925)
REŞİDEDDİN Tabib'in "Cami-ül-Tevarih" eserinde, Göktürklerin türeyişiyle ilgili olarak anlatılan destandır. Çin kaynakları Göktürklerin (Tukyu) meydana gelişlerini çeşitli şekillerde anlatır. Bunların hepsinde de "kurttan türeme" motifine yer verilir.

Hyacinth'in naklettiği bir Çin kaynağında türeyiş şöyle anlatılır:

" Türklerin Atası, Batı Denizi'nin batısında yaşıyordu. Bağlı olduğu boy, Hun'ların bir bölümü idi. Aşine adını taşıyordu. Bu boy, komşu milletlerden biri tarafından yok edildi. On yaşında bir çocuk sağ kaldı. O'nunda kolunu ve ayağını kesip bir kamışlığa bıraktılar. Bu çocuğu dişi bir kurt besledi. Düşmanların Han'ı, çocuğun yaşadığını öğrenince, öldürülmesi için adam yolladı. Kurt, çocuğu alıp Altay dağlarının kuşattığı bir bölgeye getirdi.

20 Kasım 2016 Pazar

SİSTEKTOMİ (mesanenin çıkarılması)

İDRAR kesesinin (mesanenin) bir kısmının veya tamamının çıkarılması ameliyatına "sistektomi" denir. İdrar kesesine yönelik ağır travmalarda (darbe vb), idrar kesesinin lezyonlarında (hastalık vb) uygulanır. Kısmi çıkarma; yıkıma uğrayan bölge, mesanenin kubbesiyle sınırlıysa ya da buradan karın boşluğuna uzanıyorsa yapılır. Bu durumda hasara uğrayan bölge çıkartılır. Mesanenin idrar toplama kapasitesi azalsa da zamanla uyum sağlanır.

Mesanenin alt bölümü veya tamamı yıkıma uğramışsa total sistektomi ameliyatı yapılır. Bu durumda kese, genellikle lezyonun yayıldığı kalınbağırsak, dölyatağı, dölyolu gibi mesaneye komşu dokularla beraber çıkartılır.

SİSTİT (idrar kesesi iltihabı)

MESANE (idrar kesesi) iltihabı, genellikle stafilokok, enterokok gibi mikropların sebep olduğu çok sık rastlanan bir hastalıktır. Mesane normal olarak enfeksiyonlara karşı dirençlidir, fakat bazı mikropların buraya yerleşmesini kolaylaştıran haller neticesinde sistit gelişebilir.

Mikropların idrar yapılan kısımdan yukarı doğru çıkarak mesane içine yerleşmesi, hamilelik süreci, mesane taşı, prostat hastalıkları gibi idrar akımını durduran veya yavaşlatan etkenler, uzun müddet idrar sondası kullanılması, sistit gelişimini kolaylaştırır.

Mikroplar, yukarıdan aşağıya doğru inerek böbrek veya böbrek pelvisinden mesaneye ulaşabilir. Bu vaka özellikle böbrek vereminin arkasından gelişen mesane vereminde önem kazanır.

Sistitin üç temel belirtisi olur: İdrar yapmadaki sıklık, idrar yaparken ağrı ve yanma, karnın alt bölgesinde ağrı.

Sistit, çoğunlukla mesaneyle sınırlı kalır ve çok çabuk iyileşir. Nadiren de olsa, iltihap idrar borusuna, böbrek havuzuna veya böbreğe yayılma gösterebilir. Bu duruma "sistopiyelit" denilir.

19 Kasım 2016 Cumartesi

DUKE ELLİNGTON (Edward Kennedy)

AMERİKALI zenci caz bestecisi, orkestra şefi ve piyanist, 1899 yılında Washington'da doğdu. Müzik hayatına 1922' de New York'ta başladı. 1929' da trompetçi Cootie Williams, klârnetçi Barney Bigard, saksafoncu Johny Hodges ve Harry Carney'le beraber, Harlem'deki Cotton Club'ta çalışmaya başladı.

Avrupa'ya ilk turnesini 3 trompet, 3 trombon, 4 saksafon, piyano, banjo, kontrbas ve davul takımından kurulu orkestrasıyla 1933' de yaptı. 1944' den bu yana caz müziğinin sınırlarını genişletmeye çalıştı. Besteci ve orkestra şefi olarak önemi büyüktür. "Çengel tarzı" denilen üslûpta bestelediği eserlerini taklit etmek zordur. Duke Ellington, 1974' de New York' ta öldü.

SİROZ (ağır karaciğer bozukluğu)

KARACİĞERİN doku yapısında ağır bir bozuklukla ortaya çıkan hastalık sürecidir. Bu yapısal bozulma, karaciğerin çalışmasını da ağır şekilde bozar. Siroz sürecinin temeli, karaciğerde aşırı bağdoku artışı ve karaciğer hücrelerinde, oluşan yıkımı tamire yönelik aşırı doku yenilenmesidir.

Malesef karaciğerdeki bu doku yenilenmesi, orijinal (ilk hali gibi) bir yenilenme değildir. Karaciğer hücreleri "yalancı lobüller" denilen küçük yumrular oluşturacak biçimde yenilenir. Yalancı lobüller karaciğerin beslenmesini ve kan dolaşımını bozar, karaciğer içi safra yollarını tıkayabilir. 

Siroz kendi başına bir hastalık değil, karaciğerdeki birçok hastalığın son döneminde ortaya çıkan yapısal bir bozulmadır. Vakaların çoğunda aşırı alkol tüketimi vardır (alkolik siroz). Bunun dışında; safra akışını engelleyen herhangi bir hastalığa bağlı olarak gelişen safra sirozu, kalp yetmezliğine bağlı gelişen kardiyak siroz, zehirlenmelerle olan toksik siroz gibi çeşitli siroz tipleri bulunur.

Sirozlu karaciğerde bazen kötü huylu tümörler gelişip bütün organa yayılırlar (siroz kanseri).

18 Kasım 2016 Cuma

GUSTAVE EİFFEL, biyografi

FRANSIZ inşaat mühendisi, 1832 yılında Dijon'da doğdu. Demir inşaatı çalışmalarıyla ün kazandı. 1858' de Bordeaux demir köprüsü inşaatını yönetti. İlk olarak boru şeklinde köprü ayaklarının yapımında basınçlı hava kullandı. Daha sonra Nive  nehri üzerindeki köprü ile Captenac ve Florac köprülerini, 1868' de de Commentry-Gannat demiryolu üzerinde, demir ayaklı Sioule ve Neuvial köprülerini kurdu.

En tanınmış eseri, Marjevois Saint-Flour yolu üzerindeki Garabit demiryolu köprüsüdür (1882). Doğrudan doğruya bir desteğe dayanmayan köprü tabanlarını yerleştirme tekniğini geliştirdi. Panama kanalının setlerini yapmaya başladı ise de, bu işi bitiremedi.

17 Kasım 2016 Perşembe

JEAN EFFEL (karikatürist)

FRANSIZ karikatüristi, 1908 yılında Paris'te doğdu. 1934' den sonra, kuşların, çiçeklerin, meleklerin kaynaştığı şiirli karikatürleriyle tanındı. Yergi derlemelerinden başka, kendine has mitolojik evreni yansıtan çeşitli albümler yayınladı. La Fontaine'in masallarını resimledi, gazete ve dergiler için reklam resimleri ve siyasi karikatürler çizdi. Jean Effel, 1982' de doğduğu şehirde öldü.

Jean Effel -   "- Ben kimim?"

JAMES ENSOR, eser-biyografi

İNGİLİZ baba ile Flaman annenin oğlu, Belçika'lı ressam, 1860 yılında Ostende'de doğdu. 17 yaşında Güzel Sanatlar Akademisi'nde çalışmak için Brüksel'e gitti. Önceleri koyu renkler kullanan Ensor, Fransız empresyonist ressamların eserlerini gördükten sonra daha parlak renkler kullanmaya başladı.

Ostende'ye geri dönen Ensor, bundan sonra 12 yıl sürecek olan sıkı bir çalışma devresine girdi. Fransız entimistlerinin, özellikle de Vuillard'ın etkisinde eserler verdi. 1884' de Octave Maus'un kurduğu "Yirmiler Grubu" na giren Ensor, bu topluluğun en ilginç temsilcilerinden biri oldu. Bu devre içinde değişik konular üzerinde çalıştı.

Alaycı ve acımasız bir biçimde, benzerlerinin kusurlarını ele aldı ve toplumun kötü yanlarını eleştirdi. Burjuva ifadeli eserlerini umacılar, iskeletler, maskelerle doldurur, mizah mı yoksa oyun mu olduğu anlaşılamayan şaşırtıcı resimler yapardı. Ensor'un eserleri Belçika'nın öncü çevrelerinde bile şiddetli tepkilere sebep oldu.

16 Kasım 2016 Çarşamba

SİSTOPİYELİT (mesane-böbrek iltihabı)

AYNI zamanda hem mesaneye (idrar kesesine), hem de böbrek havuzuna yerleşen iltihaba "sistopiyelit" denilir. İltihap, çeşitli mikrop türlerine bağlı olarak gelişir. Mikroplar, böbrek havuzuna genellikle mesaneden bulaşır. Böbrek havuzundaki enfeksiyon, böbreğin tamamına da yayılabilir. Buna "sistopiyelonefrit" denir.

Hastalık mesanede ise; karnın alt bölgesinde dolgunluk hissi, işeme sırasında ağrı ve yanma, idrarla beraber cerahat ve bakteri çıkması olur. Hastalık böbrek havuzunda ise; bel bölgesinde sürekli bir ağrı, titreme, ara ara yükselen ateş, terleme ve genel fenalık hissi gibi belirtilerle kendini gösterir.

GERARD EDELİNCK, eser-biyografi

FLAMAN asıllı gravürcü, 1640 yılında Anvers'de doğdu. Robert Galle'in öğrencisi. 1666' da Paris'e gitti. Philippe de Champaigne ve Robert Nanteuil ile çalıştı. Madeni kalem tekniğinin ustası sayılır. Le Brun, Rigaud, De Troy gibi ressamların tablolarını maden üzerine işledi.

339 parçadan meydana gelen eserinde; çağındaki kralların, bakanların, ayrıca Bossuet, Pascal, Racine, La Fontaine, Lully, Mansart'ın portreleri bulunmaktadır. Colbert'den yardım gördü. 14. Louis, kendisine maaş bağladı. Gobelins'de halıcılara ders vereceği bir daire ayırdı. Kardeşleri Jean ve Gaspard François ve oğlu Nicolas'da aynı üslûpta çalışmışlardır. Edelinck 1707' de Paris'te öldü.

Gérard Edelinck - Philippe de Champaigne

15 Kasım 2016 Salı

SİSTOSTOMİ (mesane ameliyatı)

MESANENİN (idrar kesesi) doğrudan deriye ağızlaştırılması ameliyatıdır. Bu ameliyat, prostat büyümesi, prostat tümörü, mesane tümörü veya idrar çıkışını tıkayan mesane taşı gibi durumlarda idrarın boşaltılması maksadıyla uygulanır.

Bu ameliyat geçici bir müddet için uygulandığı gibi kalıcı da olabilir. Geçici uygulaması, acil durumlarda veya daha sonra yapılacak köklü bir ameliyata hazırlık olarak yapılır. Kalıcı ameliyat ise, idrar çıkışındaki tıkanmanın sebebinin ortadan kaldırılamadığı hallerde uygulanır.

ALBERT EDELFELT, eser-biyografi

FİNLANDİYA'LI ressam ve siyaset adamı, 1854 yılında Helsingfors'da doğdu. Finlandiya ve Rusya'nın kuzey bölgelerine ait yaşantıları konu olarak ele aldı. Paris'te Gérome'un atölyesinde çalıştı. "Finlandiya'da bir aralık günü" adlı tablosu,"Yaşayan sanatçılar müzesi" ne alındı. Edelfelt, 1905 yılında Borga'da öldü.

Albert Edelfelt - Laboratuarında Pasteur

14 Kasım 2016 Pazartesi

DYNASTES BÖCEĞİ

AMERİKA'NIN sıcak bölgelerinde yaşayan iri bir böcek. Kınkanatlılar familyasındandır. Dynastes böceklerin erkek cinslerinde göğüs kısmında yatay durumda, alt tarafı tüylü uzun bir boynuzcuk bulunur. Bu boynuzcuk, böceğin altındaki diğer bir boynuzcukla kıskaç teşkil eder.

Beş kadar türü bilinen bu böceğin Antiller'de yaşayan "Dynastes Hercules" türü siyah parlak renklidir, elitraları zeytunî yeşildir. Boyu 16-18 santimetreyi bulur. Kurtçuğu yaşlı ağaçların çürüklü topraklarında yaşar.

13 Kasım 2016 Pazar

İSMAİL DÜMBÜLLÜ

TÜRK tulûat oyuncusu, 1897 yılında İstanbul'da doğdu. Sahneye ünlü tulûat sanatçısı "Kel Hasan"ın yanında, birinci dünya savaşı yıllarında çıktı. Kurduğu topluluklarla aralıksız temsiller verdi. Orta oyunu, operet ve 1946' dan sonra da bazı filmlerde oynadı. Filmlerinde, sahnedeki başarıyı elde edemedi.

Kel Hasan'ın ölümüyle, geleneksel kavuğu devraldı. "Ayşem", "Cebe gitti", "Bülbül" gibi operetlerle büyük ilgi topladı. Memiş (1947), Dümbüllü macera peşinde (1947), Keloğlan (1948), filmlerinde başrol oynadı.

Kel Hasan, Abdi, Naşit gibi ünlü tiyatro oyuncularının, Kavuklu Hamdi gibi orta oyuncularının, oyun dağarcıkları yanında, kendisi de yeni tulûat oyunları getirdi. İsmail Dümbüllü, 1973' de İstanbul'da öldü. Ölmeden evvel, geleneksel kavuğu Münir Özkul'a devretti.