30 Kasım 2016 Çarşamba

HENRİ FANTİN-LATOUR, eser-biyografi

ANNESİ Rus asıllı, Fransız ressam, 1836 yılında Grenoble'de doğdu. Babası ressam Théodore Fantin-Latour (1805-1875) Louvre'daki eserlerden birçok kopya yapmıştı. Henri Fantin-Latour, Lecoq de Boisbaudran'ın öğrencisiydi, kısa bir müddet Courbet'in atölyesinde çalıştı. O da babası gibi bazı ünlü eserlerden kopyalar yaptı.

İzlenimcilerin, özellikle Manet'in dostuydu. Fantin-Latour, çağdaş resmi romantik resme bağlayan zincirin bir halkası sayılır. Natürmortları ve çiçek resimleri çok beğenilir. Eserlerinde hem bir ağırbaşlılık hem de estetik vardır. Müziğe de ilgisi olan ressam, 1904'de Buré, Orne'da öldü.

Henri Fantin-Latour - Kupadaki güller  (1881)

SİNDAKTİLİ (yapışık parmak)

DOĞUŞTAN gelen iki veya daha çok parmağın birbirine kaynaşmasıyla ortaya çıkan oluşum bozukluğu. Kaynaşma genelde yumuşak dokudadır, ama nadiren parmak kemikleri arasında da olabilir. Bu yapışıklıkla beraber; parmakların normalden kısa olması veya çok sayıda parmak bulunması durumu da olabilir.

İki tip sindaktili vardır. Birinci tipte, parmaklar birbirlerine, perdeayaklılarda (ördek, kaz) olduğu gibi bir zarla birleşmiştir. İkincisinde ise, parmaklar baştan tırnak ucuna kadar birbirine sıkıca yapışıktır. Tırnaklar dahi birbirine kaynaşmış haldedir.

SİLİNDROM (silindir biçimli tümör)

DERİDE, tükürük bezlerinde, memede, burun, nefes borusu ve yollarındaki mukozalarda ortaya çıkan silindir biçimli bir tür tümör tipine "silindrom" denilir. Çokgen şekilli epitel hücreler kümelerinden meydana gelir.

Deride, özellikle de saçlı deride geniş yüzeyleri kaplayan çok sayıda silindrom görülebilir. Silindromalar yavaş büyüyen tümörlerdir. Derideki cinsleri iyi huyludur. Diğer bölgelerde bulunanları ise daha saldırgan olur ve çevre dokulara sızabilirler, hattâ bazen uzak dokulara da "metastaz" yaparlar. Bu durumda "kistik adenokarsinom" olarak da bilinirler.

29 Kasım 2016 Salı

SİNDİRİM SİSTEMİ KANAMALARI

ÜST sindirim sistemi kanamalarından; yemek borusunun toplardamarlarında görülen varis kanamaları, erozif gastrit, mide ve on iki parmak bağırsağı ülserleri, mide kanseri ve Mallory-Weiss sendromu (çoğunlukla alkol alanlarda mukoza yırtıkları) sorumludur.

Alt sindirim sistemi kanamalarından; hemoroitler, kalınbağırsak ve düzbağırsak kanserleri, bağırsak polipleri, divertiküller, kalınbağırsak iltihapları, anüs çatlakları, incebağırsak ülserleri ve tümörleri sorumludur.

Kandaki pıhtılaşma bozuklukları, pıhtılaşma önleyici ilâçlar ise tüm sindirim sisteminde kanamaya yol açabilir.

SİNOVYOM (eklem tümörü)

EKLEM boşluğunu döşeyen "sinovyal" zarın hücrelerinden kaynaklanan tümöre "sinovyom" denilir. Bu tür tümörler genellikle el, ayak parmakları veya bileklerindeki kirişlerin kılıflarına yerleşir. Yavaş büyüyen, çapı birkaç milimetreden, birkaç santimetreye kadar değişebilen ölçüde bir şişlikle ortaya çıkar. Sarımsı renktedir ve bağdokudan yapılı bir kapsülle sınırlandırılmıştır.

Bu tümörlerin kötü huylu olanına "sinovyal sarkom" denilir. Bunlar daha nadir görülürler. Çoğunlukla diz ve ayak bileği eklemine yerleşirler. Sinovyal sarkom tamamen çıkartıldıktan sonra tekrarlamaya çok meyillidir ve kısa zamanda başta akciğerler ve lenf bezleri olmak üzere vücuttaki birçok organa sıçrayabilirler.

Sinovya zarının iltihabına ise "sinovit" adı verilir. Bu iltihap genellikle komşu dokulara da yayılır. İltihap, yayıldığı dokuya göre adlandırılır.

28 Kasım 2016 Pazartesi

CAREL FABRİTİUS, eser-biyografi

HOLLANDA'LI ressam, 1622 yılında Midden-Beemater'de doğdu. Belki de Rembrandt'ın öğrencisi (1641) olan bu ressam, daha renkli bir gam üzerine ayarladığı ışık kontrastlarıyla, öğrencisi olduğu sanılan Vermeer'i müjdeler.

Rembrandt'ın karanlık bir fon içinde ışıkla hacimlendirdiği figürleri, tam tersine; aydınlık bir fon içinde silûet olarak verdi. Daha çok doğal gün ışığının etkilerini yakalamada ustalaştı. Işık zıtlıklarını daha canlı bir renk yelpazesi halinde kullandı. Kardeşi Barent (1624-1673) de ressam olan Carel Fabritius 1654' de (yaş 32) Delft'de öldü.

Carel Fabritius - Kendi portresi

ABEL FAİVRE (karikatürist)

FRANSIZ ressam ve karikatürist, 1867' de Lyon'da doğdu. Jules Lefevbre ve Benjamin Constant'ın öğrencisi. Sonraları Renoir ile de çalıştı. Yağlı boya tablolarından çok, 1914-39 yılları arasında birçok gazetede çıkan karikatürleri ile tanındı. Birinci dünya savaşında, cephe gerisinde sinip kalanlarla kıyasıya alay etti ve bazı afişler yaptı. Abel Faivre, 1945' de Nice'de öldü.

Abel Faivre - "- Nasıl da benzetmişsiniz!
-Ama bayan bu portre değil "  (1908)

27 Kasım 2016 Pazar

HANS EWORTH, eser-biyografi

FLAMAN ressam, 16 ncı yy. başında Anvers'de doğdu. 1545 yılına doğru Londra'ya geldi, portre ressamı olarak tanındı. Sırayla Holbein'in, Moro'nun, ve Fontainebleau okulunun etkisi altında kalarak başarılı portreler yaptı. Hans Eworth, 1574' den sonra öldü.

Hans Eworth - Mary Tudor portresi

FRANÇOİS-XAVİER FABRE, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1766 yılında Montpellier'de doğdu. Louis David'in öğrencisi oldu. 1787' de Roma ödülünü kazandı. Roma'da sonra da Floransa'da 37 sene kaldı. Floransa'da iken gizlice Albany kontesiyle evlendi.

Montpellier'ye döndükten sonra, resim ve sanat değeri taşıyan 350 parça eşyadan oluşan bir koleksiyonu müzeye hediye etti; o tarihten sonra müze, "Fabre" adını aldı. Bu koleksiyon daha evvel, Alfiery tarafından Albany kontesine hediye edilmişti. Sanatçının en güzel eserleri de bu müzededir. Fabre, 1837' de doğduğu şehirde öldü.

François-Xavier Fabre - Albany Kontesi

25 Kasım 2016 Cuma

MAURİCE ESTEVE, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1904 yılında Culan' da doğdu. Kendisini Montparnasse'daki serbest atölyelerde yetiştirdi. Süsleme sanatlarına merak salarak 19 yaşında Barcelona'da bir dokuma fabrikasının desen atölyesini yönetti. 1937' de Paris'te açılan Milletlerarası Serginin demiryolları bölümünün süslemesinde, Robert Delaunay'la beraber çalıştı.

Renklerin anlatım gücüne dayanan resimleri, gitgide "soyut"a yöneldi. Eserleri Kopenhag, Paris, Göteborg, Stockholm müzelerindedir. Maurice Esteve, 2001' de (yaş 97) doğduğu şehirde öldü.

Maurice Esteve - Rebecca

WİLLİAM ETTY, eser-biyografi

İNGİLİZ ressamı, 1787 yılında York'da doğdu. İtalya'da kaldı, Londra'ya dönüşünde Royal Akademi'ye üye seçildi (1828). Çıplak kadın resimleri yapan nadir İngiliz ressamlarından biridir. Kullandığı renklerin yumuşaklık ve parlaklığıyla Delacroix'yı gençlik yıllarında etkilediği sanılır. William Etty, 1849' da doğduğu şehirde öldü.

William Etty - Teknede gençlik

24 Kasım 2016 Perşembe

SİNÜZİT (sinüs boşluğu iltihabı)

YÜZ kemiklerinde bulunan sinüs boşluklarının iltihabına "sinüzit" denilir. İltihap, tek bir sinüs boşluğunda olabildiği gibi, birden fazla sinüsü veya hepsini etkileyebilir.

İltihabın akut, subakut ve kronik biçimleri vardır. İltihabın ve iltihap sıvısının özelliklerine göre de; şeffaf sıvılı, sümüklü-cerahatlı, cerahatlı ve çok miktarda ölü doku ihtiva eden sinüs iltihapları birbirinden ayırt edilir.

SİNÜSEKTOMİ

Paranazal adı verilen; üstçene sinüsü, alın sinüsü, stenoit sinüs, ön ve arka etmoit hücreler, yüz kemiklerinde bulunan ve burun boşluğuna açılan boşluklardır. Bu sinüs boşlukları, ilâçlarla tedavi edilemeyecek derecede kronik iltihap odakları haline gelmişse, tamamen boşaltılmalarına yönelik cerrahi müdahale yapılır. Buna "sinüsektomi" adı verilir.

Bu tür girişimlerin genel ilkesi, sinüs boşluğunun boşalmasını sağlayan geniş bir açıklık oluşturmak ve içindeki sıvı, polip, granülasyon dokusu, ölü ve iltihaplı dokuların (tüm patolojik maddeler) boşaltılmasını sağlamaktır.

Aynı açıklıkla ya da karşıt yönde açılan başka bir delikle sinüsün devamlı boşalması sağlanır. Ayrıca, sinüs boşluğuna uygun bir havalandırma ve ilâç verilerek, iltihabın tekrarlaması engellenir.

JERONİMO JACİNTO ESPİNOSA

İSPANYOL ressamı, 1600 yılında Concentaina' da (Valencia yakını) doğdu. Önce babası Rodriguez'in sonra Borras ve Ribalta'nın öğrencisi oldu. İtalya'da Bologna şehrinde yaşadı ve İtalyan sanatının etkisinde kaldı. En ünlü eseri, Valencia'daki "San Luis Beltran'ın ölümü" adlı tablosudur. J. J. Espinosa 1667' de Valencia'da öldü.

Jeronimo Jacinto Espinosa - Maria Magdalena

23 Kasım 2016 Çarşamba

MAX ERNST, eser-biyografi

ALMAN asıllı ressam, 1891 yılında Brühl' de (Köln yakını) doğdu. 1922' de Paris'e yerleşti. Dada ve gerçeküstücü akımlara büyük ölçüde katıldı. Çok kesin bir şekilde çizilmiş ve inceden inceye işlenmiş eserleri, konularının tuhaflığıyla ilgi çeker.

Marx Ernst, Hans Richter'in bir filminde çalıştı (1944-46). Alman Nazi rejimi tarafından sürgüne gönderilen ressam, 2. Dünya savaşında New-York'a sığındı, 1948' de Amerikan vatandaşı oldu. 1954' de Venedik "Biennal"i ödülünü kazandı.

1958' de Fransız vatandaşlığına kabul edildi. 1959' da Fransız Milli Büyük Sanat ödülünü kazandı. Aynı yıl Paris Modern Sanatlar Milli müzesinde bir retrospektifi sergilendi. Ayrıca şematik üslûpta, ilkel medeniyetlerin etkisini yansıtan birçok heykel yaptı. Max Ernst 1976' da Paris'te öldü.

Max Ernst - Euklides   (1945)

HANS ERNİ, eser-biyografi

İSVİÇRELİ ressam, 1909 yılında Luzern'de doğdu. Luzern Meslek ve Sanat okulunda öğrenim gördükten sonra Paris'te Julian Akademisi'nde çalıştı (1928). Berlin'de bulunduğu sırada Kandinski ve arkadaşlarıyla dostluk kurdu. Tablo ve afişlerinde, fotoğrafa benzeyen eşya ve insan resimlerini geometrik çizgilerle kaynaştırır. Hans Erni, 2015' de Luzern'de öldü.

Hans Erni - Adam ve horoz

22 Kasım 2016 Salı

BERGAMALI EPİGONOS

YUNANLI heykeltraş, Milattan önce 3 üncü yy' da yaşadı. Gerçekliğin trajik üslûba ağır bastığı birinci Bergama okulunun temsilcilerindendir. 1. Attalos tarafından Galat'lara karşı kazandığı zafer üzerine dikilen büyük adak anıtının yapımında çalıştı.

Bergamalı Epigonos - Karısıyla intihar eden Galyalı

ANTOİNE ETEX, eser-biyografi

FRANSIZ heykeltraş, ressam, mimar ve gravürcü, 1808 yılında Paris'te doğdu. Dupaty ve Pradier atölyelerinde heykel, İngres ile resim, Duban ile de mimarlık öğrenimi yaptı. 1829' da ikinci Roma ödülünü kazandı. 1833' de anıtsal bir grup yaptı. En bilinen eserleri, Paris'teki Etoile zafer anıtı için hazırladığı yüksek kabartmalardır.

Resim alanında New-york City Hall'ı için büyük çapta alegorik bir kompozisyon hazırladı. 1859' da Ary Scheffer ve J. Pradier'in hayatı-eserleri adlı iki inceleme yayınlayan Antoine Etex, 1888' de Chaville'de öldü.

Antoine Etex - Barış

21 Kasım 2016 Pazartesi

ERGENEKON DESTANI

Ergenekon destanını temsil eden pul (1925)
REŞİDEDDİN Tabib'in "Cami-ül-Tevarih" eserinde, Göktürklerin türeyişiyle ilgili olarak anlatılan destandır. Çin kaynakları Göktürklerin (Tukyu) meydana gelişlerini çeşitli şekillerde anlatır. Bunların hepsinde de "kurttan türeme" motifine yer verilir.

Hyacinth'in naklettiği bir Çin kaynağında türeyiş şöyle anlatılır:

" Türklerin Atası, Batı Denizi'nin batısında yaşıyordu. Bağlı olduğu boy, Hun'ların bir bölümü idi. Aşine adını taşıyordu. Bu boy, komşu milletlerden biri tarafından yok edildi. On yaşında bir çocuk sağ kaldı. O'nunda kolunu ve ayağını kesip bir kamışlığa bıraktılar. Bu çocuğu dişi bir kurt besledi. Düşmanların Han'ı, çocuğun yaşadığını öğrenince, öldürülmesi için adam yolladı. Kurt, çocuğu alıp Altay dağlarının kuşattığı bir bölgeye getirdi.

20 Kasım 2016 Pazar

SİSTEKTOMİ (mesanenin çıkarılması)

İDRAR kesesinin (mesanenin) bir kısmının veya tamamının çıkarılması ameliyatına "sistektomi" denir. İdrar kesesine yönelik ağır travmalarda (darbe vb), idrar kesesinin lezyonlarında (hastalık vb) uygulanır. Kısmi çıkarma; yıkıma uğrayan bölge, mesanenin kubbesiyle sınırlıysa ya da buradan karın boşluğuna uzanıyorsa yapılır. Bu durumda hasara uğrayan bölge çıkartılır. Mesanenin idrar toplama kapasitesi azalsa da zamanla uyum sağlanır.

Mesanenin alt bölümü veya tamamı yıkıma uğramışsa total sistektomi ameliyatı yapılır. Bu durumda kese, genellikle lezyonun yayıldığı kalınbağırsak, dölyatağı, dölyolu gibi mesaneye komşu dokularla beraber çıkartılır.

SİSTİT (idrar kesesi iltihabı)

MESANE (idrar kesesi) iltihabı, genellikle stafilokok, enterokok gibi mikropların sebep olduğu çok sık rastlanan bir hastalıktır. Mesane normal olarak enfeksiyonlara karşı dirençlidir, fakat bazı mikropların buraya yerleşmesini kolaylaştıran haller neticesinde sistit gelişebilir.

Mikropların idrar yapılan kısımdan yukarı doğru çıkarak mesane içine yerleşmesi, hamilelik süreci, mesane taşı, prostat hastalıkları gibi idrar akımını durduran veya yavaşlatan etkenler, uzun müddet idrar sondası kullanılması, sistit gelişimini kolaylaştırır.

Mikroplar, yukarıdan aşağıya doğru inerek böbrek veya böbrek pelvisinden mesaneye ulaşabilir. Bu vaka özellikle böbrek vereminin arkasından gelişen mesane vereminde önem kazanır.

Sistitin üç temel belirtisi olur: İdrar yapmadaki sıklık, idrar yaparken ağrı ve yanma, karnın alt bölgesinde ağrı.

Sistit, çoğunlukla mesaneyle sınırlı kalır ve çok çabuk iyileşir. Nadiren de olsa, iltihap idrar borusuna, böbrek havuzuna veya böbreğe yayılma gösterebilir. Bu duruma "sistopiyelit" denilir.

19 Kasım 2016 Cumartesi

DUKE ELLİNGTON (Edward Kennedy)

AMERİKALI zenci caz bestecisi, orkestra şefi ve piyanist, 1899 yılında Washington'da doğdu. Müzik hayatına 1922' de New York'ta başladı. 1929' da trompetçi Cootie Williams, klârnetçi Barney Bigard, saksafoncu Johny Hodges ve Harry Carney'le beraber, Harlem'deki Cotton Club'ta çalışmaya başladı.

Avrupa'ya ilk turnesini 3 trompet, 3 trombon, 4 saksafon, piyano, banjo, kontrbas ve davul takımından kurulu orkestrasıyla 1933' de yaptı. 1944' den bu yana caz müziğinin sınırlarını genişletmeye çalıştı. Besteci ve orkestra şefi olarak önemi büyüktür. "Çengel tarzı" denilen üslûpta bestelediği eserlerini taklit etmek zordur. Duke Ellington, 1974' de New York' ta öldü.

SİROZ (ağır karaciğer bozukluğu)

KARACİĞERİN doku yapısında ağır bir bozuklukla ortaya çıkan hastalık sürecidir. Bu yapısal bozulma, karaciğerin çalışmasını da ağır şekilde bozar. Siroz sürecinin temeli, karaciğerde aşırı bağdoku artışı ve karaciğer hücrelerinde, oluşan yıkımı tamire yönelik aşırı doku yenilenmesidir.

Malesef karaciğerdeki bu doku yenilenmesi, orijinal (ilk hali gibi) bir yenilenme değildir. Karaciğer hücreleri "yalancı lobüller" denilen küçük yumrular oluşturacak biçimde yenilenir. Yalancı lobüller karaciğerin beslenmesini ve kan dolaşımını bozar, karaciğer içi safra yollarını tıkayabilir. 

Siroz kendi başına bir hastalık değil, karaciğerdeki birçok hastalığın son döneminde ortaya çıkan yapısal bir bozulmadır. Vakaların çoğunda aşırı alkol tüketimi vardır (alkolik siroz). Bunun dışında; safra akışını engelleyen herhangi bir hastalığa bağlı olarak gelişen safra sirozu, kalp yetmezliğine bağlı gelişen kardiyak siroz, zehirlenmelerle olan toksik siroz gibi çeşitli siroz tipleri bulunur.

Sirozlu karaciğerde bazen kötü huylu tümörler gelişip bütün organa yayılırlar (siroz kanseri).

18 Kasım 2016 Cuma

GUSTAVE EİFFEL, biyografi

FRANSIZ inşaat mühendisi, 1832 yılında Dijon'da doğdu. Demir inşaatı çalışmalarıyla ün kazandı. 1858' de Bordeaux demir köprüsü inşaatını yönetti. İlk olarak boru şeklinde köprü ayaklarının yapımında basınçlı hava kullandı. Daha sonra Nive  nehri üzerindeki köprü ile Captenac ve Florac köprülerini, 1868' de de Commentry-Gannat demiryolu üzerinde, demir ayaklı Sioule ve Neuvial köprülerini kurdu.

En tanınmış eseri, Marjevois Saint-Flour yolu üzerindeki Garabit demiryolu köprüsüdür (1882). Doğrudan doğruya bir desteğe dayanmayan köprü tabanlarını yerleştirme tekniğini geliştirdi. Panama kanalının setlerini yapmaya başladı ise de, bu işi bitiremedi.

17 Kasım 2016 Perşembe

JEAN EFFEL (karikatürist)

FRANSIZ karikatüristi, 1908 yılında Paris'te doğdu. 1934' den sonra, kuşların, çiçeklerin, meleklerin kaynaştığı şiirli karikatürleriyle tanındı. Yergi derlemelerinden başka, kendine has mitolojik evreni yansıtan çeşitli albümler yayınladı. La Fontaine'in masallarını resimledi, gazete ve dergiler için reklam resimleri ve siyasi karikatürler çizdi. Jean Effel, 1982' de doğduğu şehirde öldü.

Jean Effel -   "- Ben kimim?"

JAMES ENSOR, eser-biyografi

İNGİLİZ baba ile Flaman annenin oğlu, Belçika'lı ressam, 1860 yılında Ostende'de doğdu. 17 yaşında Güzel Sanatlar Akademisi'nde çalışmak için Brüksel'e gitti. Önceleri koyu renkler kullanan Ensor, Fransız empresyonist ressamların eserlerini gördükten sonra daha parlak renkler kullanmaya başladı.

Ostende'ye geri dönen Ensor, bundan sonra 12 yıl sürecek olan sıkı bir çalışma devresine girdi. Fransız entimistlerinin, özellikle de Vuillard'ın etkisinde eserler verdi. 1884' de Octave Maus'un kurduğu "Yirmiler Grubu" na giren Ensor, bu topluluğun en ilginç temsilcilerinden biri oldu. Bu devre içinde değişik konular üzerinde çalıştı.

Alaycı ve acımasız bir biçimde, benzerlerinin kusurlarını ele aldı ve toplumun kötü yanlarını eleştirdi. Burjuva ifadeli eserlerini umacılar, iskeletler, maskelerle doldurur, mizah mı yoksa oyun mu olduğu anlaşılamayan şaşırtıcı resimler yapardı. Ensor'un eserleri Belçika'nın öncü çevrelerinde bile şiddetli tepkilere sebep oldu.

16 Kasım 2016 Çarşamba

SİSTOPİYELİT (mesane-böbrek iltihabı)

AYNI zamanda hem mesaneye (idrar kesesine), hem de böbrek havuzuna yerleşen iltihaba "sistopiyelit" denilir. İltihap, çeşitli mikrop türlerine bağlı olarak gelişir. Mikroplar, böbrek havuzuna genellikle mesaneden bulaşır. Böbrek havuzundaki enfeksiyon, böbreğin tamamına da yayılabilir. Buna "sistopiyelonefrit" denir.

Hastalık mesanede ise; karnın alt bölgesinde dolgunluk hissi, işeme sırasında ağrı ve yanma, idrarla beraber cerahat ve bakteri çıkması olur. Hastalık böbrek havuzunda ise; bel bölgesinde sürekli bir ağrı, titreme, ara ara yükselen ateş, terleme ve genel fenalık hissi gibi belirtilerle kendini gösterir.

GERARD EDELİNCK, eser-biyografi

FLAMAN asıllı gravürcü, 1640 yılında Anvers'de doğdu. Robert Galle'in öğrencisi. 1666' da Paris'e gitti. Philippe de Champaigne ve Robert Nanteuil ile çalıştı. Madeni kalem tekniğinin ustası sayılır. Le Brun, Rigaud, De Troy gibi ressamların tablolarını maden üzerine işledi.

339 parçadan meydana gelen eserinde; çağındaki kralların, bakanların, ayrıca Bossuet, Pascal, Racine, La Fontaine, Lully, Mansart'ın portreleri bulunmaktadır. Colbert'den yardım gördü. 14. Louis, kendisine maaş bağladı. Gobelins'de halıcılara ders vereceği bir daire ayırdı. Kardeşleri Jean ve Gaspard François ve oğlu Nicolas'da aynı üslûpta çalışmışlardır. Edelinck 1707' de Paris'te öldü.

Gérard Edelinck - Philippe de Champaigne

15 Kasım 2016 Salı

SİSTOSTOMİ (mesane ameliyatı)

MESANENİN (idrar kesesi) doğrudan deriye ağızlaştırılması ameliyatıdır. Bu ameliyat, prostat büyümesi, prostat tümörü, mesane tümörü veya idrar çıkışını tıkayan mesane taşı gibi durumlarda idrarın boşaltılması maksadıyla uygulanır.

Bu ameliyat geçici bir müddet için uygulandığı gibi kalıcı da olabilir. Geçici uygulaması, acil durumlarda veya daha sonra yapılacak köklü bir ameliyata hazırlık olarak yapılır. Kalıcı ameliyat ise, idrar çıkışındaki tıkanmanın sebebinin ortadan kaldırılamadığı hallerde uygulanır.

ALBERT EDELFELT, eser-biyografi

FİNLANDİYA'LI ressam ve siyaset adamı, 1854 yılında Helsingfors'da doğdu. Finlandiya ve Rusya'nın kuzey bölgelerine ait yaşantıları konu olarak ele aldı. Paris'te Gérome'un atölyesinde çalıştı. "Finlandiya'da bir aralık günü" adlı tablosu,"Yaşayan sanatçılar müzesi" ne alındı. Edelfelt, 1905 yılında Borga'da öldü.

Albert Edelfelt - Laboratuarında Pasteur

14 Kasım 2016 Pazartesi

DYNASTES BÖCEĞİ

AMERİKA'NIN sıcak bölgelerinde yaşayan iri bir böcek. Kınkanatlılar familyasındandır. Dynastes böceklerin erkek cinslerinde göğüs kısmında yatay durumda, alt tarafı tüylü uzun bir boynuzcuk bulunur. Bu boynuzcuk, böceğin altındaki diğer bir boynuzcukla kıskaç teşkil eder.

Beş kadar türü bilinen bu böceğin Antiller'de yaşayan "Dynastes Hercules" türü siyah parlak renklidir, elitraları zeytunî yeşildir. Boyu 16-18 santimetreyi bulur. Kurtçuğu yaşlı ağaçların çürüklü topraklarında yaşar.

13 Kasım 2016 Pazar

İSMAİL DÜMBÜLLÜ

TÜRK tulûat oyuncusu, 1897 yılında İstanbul'da doğdu. Sahneye ünlü tulûat sanatçısı "Kel Hasan"ın yanında, birinci dünya savaşı yıllarında çıktı. Kurduğu topluluklarla aralıksız temsiller verdi. Orta oyunu, operet ve 1946' dan sonra da bazı filmlerde oynadı. Filmlerinde, sahnedeki başarıyı elde edemedi.

Kel Hasan'ın ölümüyle, geleneksel kavuğu devraldı. "Ayşem", "Cebe gitti", "Bülbül" gibi operetlerle büyük ilgi topladı. Memiş (1947), Dümbüllü macera peşinde (1947), Keloğlan (1948), filmlerinde başrol oynadı.

Kel Hasan, Abdi, Naşit gibi ünlü tiyatro oyuncularının, Kavuklu Hamdi gibi orta oyuncularının, oyun dağarcıkları yanında, kendisi de yeni tulûat oyunları getirdi. İsmail Dümbüllü, 1973' de İstanbul'da öldü. Ölmeden evvel, geleneksel kavuğu Münir Özkul'a devretti.

12 Kasım 2016 Cumartesi

SİTUS İNVERSUS VİSCERUM (organın ters oluşumu)

GÖĞÜS ve karın boşluğu içindeki organların, normal yerlerinin karşısında olması şeklindeki oluşum bozukluğudur. Doğuştan gelen ve nadir görülen bir durumdur. Ortadaki iç organlar, kendi eksenlerinde dönmüş olarak bulunur. Tesadüfi olarak anlaşılır.

Bu terslikler bütün iç organlarda olabildiği gibi, sadece kalbin dönük olmasıyla da kısmi olarak görülür. Organlardaki bu ters durumlar, kişide herhangi bir rahatsızlığa sebep olmaz ve hayatı etkilemez. Eğer yer değiştirmiş organlarda bir şekil bozukluğu da varsa, bazı rahatsızlıklar görülebilir.

JULES DUPRE, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1811 yılında Nantes'da doğdu. Seramikçi François'nın oğlu. Jules Dupré, sanat çalışmalarına babasının atölyesinde, porselen üzerine boyalı resimler yaparak başladı. 1831 sergisine sunduğu birkaç "Tabiat Etütleri" ile ilgi çekti.

1835 'de Londra'da, Constable ve Turner ile tanıştı ve bu ressamların etkisi altında kaldı. 1850' de L'İsle-Adam'a yerleşti, ama ancak 1870 'de Barbizon Okulu'na bağlı arkadaşlarıyla, kısa süren bir başarı elde edebildi. İzlenimcilik tekniğinin bir öncüsü olarak bilinen Jules Dupré, 1889' da L'İsle-Adam'da öldü.

Jules Dupré - Küçük araba

11 Kasım 2016 Cuma

SİYALADENİT (tükürük bezi iltihabı)

SİYALADENİT genellikle kulakaltı tükürük bezinde ve çenealtı bölgesindeki tükürük bezlerinde ortaya çıkar. Akut ya da kronik gidişli olabilir. Akut tipleri arasında özel bir önem taşıyan kabakulak hastalığıdır.

Diğer akut siyaladenitler, cerrahi operasyonları izleyen enfeksiyon hastalıklarında ve vitaminsizliklerde ortaya çıkabilir. Enfeksiyon genellikle ağız ve seyrek olarak kan veya lenf yoluyla yayılır. Ateş, çiğneme kaslarında kasılma ve ilgili tükürük bezlerinde ağrılı şişlik gibi belirtiler görülür.

Kronik siyaladenitler sinsi seyreder. Herhangi bir alevlenme olmadan tükürük bezlerinin gittikçe şişmesine yol açarlar. Bazı vakalarda ise, hastalık ani tekrarlayıcı nöbetlerle ilerler. Buna genellikle salgı yolunun taşlarla tıkanması sebep olur.

Teşhis, hastaya kontrast madde verilerek radyolojik incelemeyle konulur. Bu işleme "siyalografi" denilir. Siyalografi işlemi özellikle kronik iltihapların, taşların ve tümörlerin teşhisi için yapılır.

ANDRE DUNOYER DE SEGONZAC

FRANSIZ ressam, desinatör, gravürcü, 1884 yılında Boussy-Saint-Antoine, Seine-et-Oise'da doğdu. Luc-Oliver Merson'un yolunda yürüdü. Devlet Güzel Sanatlar Yüksek okulunun giriş imtihanını kazanamayınca, Charles Guérin ve J.E. Blanch'ın eğitim verdiği Palette Akademisi'ne girdi. Aynı zamanda doğu dilleri okulunda okudu.

1906 yılında Boussingault ile tanıştı. 1908' de Saint-Tropez'e gitti, aynı yıl Sonbahar salonu sergisine katıldı. Bağımsız sanatçılar salonunda, Roger Marx'ın (1912), sonra da Paul Poiret'nin ilgisini çekti. 1910-14 yılları arasında, İtalya, Sicilya, Kuzey Afrika ve İspanya'da geziler yaptı. Piyade çavuşu olarak 1914' de savaşa katıldı, sonra 3 .Ordunun kamuflaj dairesini yönetti.

Usta bir desenci olan ressam, ince, zarif, kıvrak çizgilerle çalışırdı. Suluboya ressamı olarak büyük boyutlara gitmekten çekinmedi. Bu tekniği sayesinde, üst üste vurduğu renklerin saydamlığından ileri gelen eşsiz renk uyumları elde etti.

Yağlıboya çalışmalarından bahsedenler, paletini "içinde bütün renklerin birer güç halinde kaynaştığı verimli topraklara" benzettiler. Gravürcü olarak ofortlarında titiz bir çalışma görülür. Bunlarda, desenlerinde olduğu gibi az çizgiyle çok şey anlatmayı başardı.

André Dunoyer de Segonzac 1947' de Royal Akademi'ye, 1948' de Belçika Kraliyet Akademisi'ne seçildi. 1963' de yağlıboya ve suluboya eserlerinden kendince önemli bulduklarını devlete bağışladı. Ressam, 1974' de Clichy'de öldü.

André Dunoyer de Segonzac - Sen kıyıları  (1927)

10 Kasım 2016 Perşembe

AUGUSTİN ALEXANDRE DUMONT

Fransız heykeltraş, 1801 yılında Paris'te doğdu. Daha çok "Bastille Ruhu" adıyla tanınan Hürriyet ruhu heykelini (Temmuz sütûnu), Vendôme sütunundaki 1. Napolyon heykelini (1863), Trône geçidindeki Philippe Auguste heykellerini yapan Dumont, 1884' de Paris'te öldü.

Augustin Alexandre Dumont
"Bastille ruhu"

JEAN DUVET, eser-biyografi

FRANSIZ gravürcü, madalyacı ve kuyumcu, 1485'e doğru Langres'de doğdu. Doğduğu şehirdeki Aziz Mammes kutsal kalıntılarını, devrimde yıkılıncaya kadar korudu. Protestan olduğu için Dijon'a sonra da Cenevre'ye sığındı ve orada cumhuriyet paralarının kalıplarını hazırladı (1541).

Daha sonra Fransa kralının emrinde mesleğine devam etti. En önemli oyma resimleri; Tek boynuzlu hayvanın hikâyesi, Resimli Apokalipsys (1561).  Jean Duvet, 1570' e doğru doğduğu şehirde öldü.

Jean Duvet - Dereyi temizleyen tekboynuz  (1561)  (detay)

9 Kasım 2016 Çarşamba

DURİS, eser-biyografi

ESKİ Yunan vazo ressamı (Milâttan önce 6. yy. sonu - 5. yy. başı). Vazoların üzerine ağır bir üslûpla mitolojiden ve günlük hayattan sahneler çizdi. Resimlerinde özellikle siyah ve kırmızı renkler ağır basar. Duris'ten kalan en ünlü eserler; Eros ile Memnon, Seilenoslar, Amazonlar ve Aias ile Odysseus'dur.

Duris - Herakles ile Athena

6 Kasım 2016 Pazar

FRANÇOİS DUQUESNOY (Francesco Fiammingo)

FLAMAN heykeltraş, 1597 yılında Brüksel'de doğdu. Heykeltraş Jerome'nin oğlu ve öğrencisi. 17. yy' ın en büyük Flaman heykeltraşı sayılır. Önce fildişi yontucusu oldu. Avusturya arşidükü Albrecht'in dikkatini çekti, onun sağladığı imkânlarla Roma'ya gitti (1618).

Roma'da, Van Dyck'i, Nicolas Poussin'i ve l'Algarde'yi tanıdı. Burada kiliseler için heykeller yaptı. Bazı heykelleri kopya edildi. Stockholm'de çocuk başları, Napoli'de bir şapelin frizlerini yaptı. 18. Louis tarafından Fransa'ya davet edildi, fakat yolda öldü (1643, Liverno).

François Duquesnoy - Azize Suzanna

KAREL DUJARDİN, eser-biyografi

HOLLANDALI ressam ve gravürcü, 1622 yılına doğru Amsterdam'da doğdu. Nicolas Berchem'in öğrencisi oldu. 1642' de İtalya'da, 1650' de Fransa'da çalıştı, sonra tekrar İtalya'da (1674-78) çalıştı. Öğretmeninin ve Paulus Potter'in etkisinde portreler, dini resimler, ön planında çoğu zaman hayvan grupları bulunan İtalya ve Hollanda peyzajları yaptı. Karel Dujardin 1678' de Venedik'te öldü.

Karel Dujardin - İtalyan şarlatanları

5 Kasım 2016 Cumartesi

GASPARD DUGHET (Le Guaspre Poussin)

FRANSIZ ressam, 1613 yılında Roma'da doğdu. Roma'da, sonradan eniştesi olan Nicolas Poussin'i evlerinde misafir etti (1620). Pitti sarayı için peyzajlar yapmak üzere Kuzey İtalya'ya gitti.  Roma'ya dönüşünde Claude Lorrain'in tesirinde kaldı.

1640' dan sonra saray ve kiliselere çok sayıda süsleme yaptı. Avignon, Bergamo, Berlin, Floransa, Londra, Prag, Viyana, Narbonne, Münih ve New York'ta birçok tablosu vardır. Kardeşi Jean de ressam olan Gaspard Dughet, 1675' de Floransa'da öldü.

Gaspard Dughet - Manzara

CHARLES DUFRESNE, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1876 yılında Millemont, Seine-et-Oise'da doğdu. Önce, Güzel Sanatlar Milli Yüksek Okulu'nda madalya işlemeyi öğrendi; sonra heykeltraş Felix Carpentier'nin atölyesine girdi. 1905' den sonra Güzel Sanatlar Milli derneği salonunda pastel resimler sergiledi.

1906 yılını İtalya'da geçirdi. İlk yağlıboya resimleri 1908' den kalmadır. 1910-12 yılları arası Cezayir'de, Güzel Sanat incelemeleri merkezi Villa Abd el-Tif' de kaldı. 1923' de Salon des Tuileries galerisini kuranlardan biridir.

Yağlıboya resimlerinde, guaj ve gravürlerinde, çağdaş resim tarzının, tarihi, dini, mitolojik konularla bağdaşabileceğini göstermeye çalıştı. Charles Dufresne, 1938' de La Seyne-sur-Mer'de öldü.

Charles Dufresne - Tropikal orman  (detay)

4 Kasım 2016 Cuma

SİYATİK AĞRISI ŞİDDETLİ

SİYATİK SİNİRİ

VÜCUDUN leğen bölgesindeki sağrı sinir ağından doğan ve kalçanın arka bölümüne doğru uzanıp, birçok yan dal veren büyük sinire "siyatik siniri" denir. Diz arkası çukuru seviyesinde iki dala ayrılır. Bunlar, kaval kemiği siniri ve birleşik kamışsı sinirdir. Bu sinirler de aşağı doğru uzanırken, bacağa ve ayağa birçok yan dal verirler.

Siyatik siniri hem hareket, hem de duyu lifleri ihtiva ettiğinden karışık yapılı bir sinirdir. Kalçayı ön tarafa doğru büktüren kaslar (fleksör kasları) ve uyluğu orta hattan içeri doğru yaklaştıran kaslar (addüktör kaslar) ile ayağın ve bacağın tüm kaslarını hareket ettiren motor sinir lifleri, siyatik sinirinden gelir.

GEORGES DUFRENOY, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, 1870 yılında Thiais'de doğdu, Paris, Viyana, Siena, Cenevre, Brüksel, Provence ve Rhône vadisinde yaptığı peyzajlarla tanındı. Gustave Flaubert'in "Kırlarda ve kumsalda" adlı kitabını resimledi. Pradines şatosundaki büyük "Pietra"yı yaptı. Georges Dufrénoy 1943' de Salles-en-Beaujolais'de öldü.

Georges Dufrénoy - İstakozlu natürmort - 1929

3 Kasım 2016 Perşembe

SKALEN KAS SENDROMU

SKALEN KASLAR

BOYNUN yan bölgesinde bulunan çizgili kaslara "skalen kaslar" denilir. Normalde ön, orta ve arka olmak üzere üç tanedir. Yukarıda boyun omurlarının yatay çıkıntılarının üstüne, aşağıda ise 1 inci ve 2 nci kaburgaların üst bölümlerine yapışırlar.

Skalen kasların sinirleri, 3 ncü, 4 üncü, 5 inci, 6 ncı boyun sinirlerinden gelir ve kan dolaşımı, köprücük altı atardamarının bir dalıyla bağlanır. Skalen kasların çok çeşitli işlevleri vardır. Bu kaslar boyun omurlarına tutunup kaburgaları yukarı doğru çekerek solunum kasları içinde yer alırlar.

Kaburgalar üzerine yapıştıklarından ve burayı dayanak olarak alıp tek yanlı kasıldıklarında, başı o yana doğru eğerler. Her iki taraflı kasıldıklarında ise

RAOUL DUFY, eser-biyografi

FRANSIZ ressam, dekoratör ve gravürcü, 1877 yılında Le Havre'da doğdu. Babası onu 14 yaşında kendi çalıştığı ticari memuriyet işine soktu. Sekiz çocuklu ailenin en büyüğü idi. Le Havre Güzel Sanatlar okulunun gece derslerine devam etti; Charles Lhuiller'in öğrencisi oldu; orada Orhon Friesz ve George Braque ile dost oldu.

1900 yılında aldığı belediye bursu, ona Güzel Sanatlar yüksek okulu'nda Léon Bonnat'nın atölyesine girme imkânını sağladı. 1901' de Fransız Sanatçıları salonunda ilk sergisini açtı. Önceleri izlenimciliğe yönelen Dufy, sonraları Toulouse-Lautrec'in etkisinde kaldı.

1905-08 yılları arası dönem, onun her şeyi renkle anlatmaya çalıştığı "fovist" dönemidir. Sonraları kübizme yaklaştı. 1922-23 de İtalya'da bulunan Dufy, Sicilya'dan sanatındaki serbestliğin ve orijinalliğin bütün görüşlerini yansıtan suluboya resimlerle döndü.

1925' de Fas'ta bulundu. 1952' de Venedik'te açılan bir sergide milletler arası bir resim ödülü kazandı. Seramik, gravür, duvar halıları ve mobilya ile de ilgilenen Raoul Dufy, 1953 yılında Forcalquier'da öldü.

Raoul Dufy -  Padok  (detay) -  1913

2 Kasım 2016 Çarşamba

SKLERİT (gözakı iltihabı)

SKLERA gözün en dış katmanını oluşturan, beyaz renkli, kalınlığı en fazla 1,5 milimetre olan bağdoku yapısında bir zardır. Yaşın ilerlemesiyle renginde sararma olabilir.

Gözün sklera (gözakı) tabakasında yerleşen iltihabi sürece "sklerit" denilir. Bazen yalnızca skleranın ön bölümüne ve yüzeysel bölümlerine yerleşir. Episklerit denilen bu iltihap, kırmızı-mor renkli, ağrılı, küçük bir nodül şeklinde ortaya çıkar.

Episklerit; gut, frengi, romatizma hastalıkları gibi bütün vücuda yayılan hastalıklar sırasında ortaya çıkabilir veya sadece sklerayı etkileyen lokal bir enfeksiyon da olabilir.

İltihap, daha derinlere ulaşırsa, konjunktivada ödem, sklerada incelme gibi daha şiddetli reksiyonlar oluşabilir. Koroite, kirpiksi cisme, korneaya (saydam tabaka) yayılarak bu bölgelerde de iltihaplanmaya sebep olabilir.

MARCEL DUCHAMP, eser-biyografi

AMERİKAN vatandaşlığına geçmiş Fransız ressam ve heykeltraş, 1887 yılında Blainville'de doğdu. Önce "izlenimciliğin" etkisinde kaldı ve "Courrier Français" gazetesinde çalıştı (1908). 1911' de biçim ayrışması uygulamaya başladı ve "Section d'Or" salonunda "Merdivenden inen çıplak" adlı tablosunu sergiledi (1912) ve büyük ilgi gördü.

Duchamp daha sonra Dada ve Gerçeküstücü sanat akımlarına katıldı. Amerika'ya yerleşti "sanata karşıt" bir tutumla çalıştı (Bıyıklı Gioconda). Philadelphia müzesinde birçok eseri vardır. 1967' de Rouen müzesinde kendisinin ve sanatçı üç kardeşinin bütün eserleri birarada sergilendi.

Toplum ve sanat konusunda yeni bir bakış açısı getiren, tavrı olumsuz ve nihilist olmadığı gibi bütün yeni eğilimlere öncülük eden Duchamp, çağdaş görsel sanatları derinden etkilemiş bir sanatçıdır. Marcel Duchamp, 1968' de Neuilly-sur-Seine de öldü.

Marcel Duchamp - Merdivenden inen çıplak  (1912) 

1 Kasım 2016 Salı

DUCCİO Dİ BUONİNSEGNA, eser-biyografi

İTALYAN ressam, 1260 yılına doğru Siena'da doğdu. Bilinen ilk eseri, Bizans geleneklerinden kurtulup zarif ve duygulu bir çalışmanın ürünü olan "Rucellai Meryemi"dir. Siena katedralindeki yuvarlak vitrayların kartonları ile (1287-88) "Meryem ve üç Fransisken" kompozisyonunu yaptığı tahmin ediliyor.

Ressama ait eserler arasında Siena kilisesi mihrap arkalığı için yaptığı "Maesta" (1311) Meryem panosudur. Bir yanda azizler arasında tahtta oturan Meryem'i gösteren, diğer yandan Hz. İsa'nın hayatını anlatan tasvirlerin bulunduğu kırk panodan çoğu bugün dağılmış durumdadır. Tablolarındaki ince renklerle Siena Okulu üzerindeki etkisi büyük oldu. Duccio, 1319' da Siena'da öldü.

Duccio di Buoninsegna - San Pietro'nun inkârı  (1311)

ALBERT DUBOUT (karikatürist)

FRANSIZ karikatür (mizah) çizeri, 1905 yılında Marsilya'da doğdu. Çok kişili mizah resimleriyle tanındı. Carmen, Sevil berberi, Gargantua, Villon'un şiirleri gibi birçok ünlü eseri resimledi. Çizdiği bütün resimlerde kişilerin, elbiselerin ve davranışların komik taraflarını en küçük detayına kadar vermeye çalışır. Albert Dubout, 1976' da Aunes'de öldü.

Albert Dubout karikatürü  (1940)