RENÉ CASSİN (hukukçu)

FRANSIZ  hukukçu, 1887 yılında Bayonne'da doğdu.  Aix, Lille ve Paris Hukuk fakültelerinde  profesörlük yaptı. 

1945' den sonra UNESCO'nun kuruluşunda ve "İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi"nin kabul edilmesinde etkili rol oynadı. 

1965' de  Avrupa İnsan Hakları mahkemesine, Mc Nair'in yerine başkan oldu. 1968' de Nobel Barış ödülüne lâyık görülen René Cassin,  1976' da Paris'de vefat etti.

ALFREDO CASELLA (bestekâr)

İTALYAN   bestekâr, 1883 yılında Torino'da doğdu.  Piyanoya Diémer, besteye Fauré ile çalıştı. Stravinski'nin ardından ve Diyagilev'in Rus bale topluluğunun etkisiyle empresyonist müziğe karşı çıkan öncülerin safına katıldı. 

1915' de Roma'ya yerleşerek İtalyan müziğinin yenilenmesine çalıştı. "La Dona Serpente (1932)" ve  "La Favola d'Orfeo (1932)"  operalarında olduğu gibi; âlet için yaptığı bestelerde de, denge ve berraklık çabası dikkat çeker.

Önceleri  Rossini ve Scarlatti'nin,  "Giara (1924)",  "Scarlattiana (1926)"  şakacı canlılığını ve ritmini benimsemişken, son büyük eserlerinden biri olan  "Missa Solemnis Pro Pace" de klâsik müziğin büyüklüğüne yakınlık duymuştur.

Vivaldi, Monteverdi, Clementi, Beethoven, Mozart, Chopin gibi bestekârların eserlerinin modern baskılarını yayınladı.  Stravinski ve Bach'ın hayat hikâyelerini yazdı.  "21+26" adını verdiği bir deneme derlemesi çıkardı (1937).  "İ Segreti della Giara" adıyla bir anılar kitabı bıraktı (1941).  Alfredo Casella, 1947' de Roma'da vefat etti.

PABLO CASALS (müzisyen)

İSPANYOL  viyolonselci ve orkestra şefi, 1876 yılında Tarragona, Vendrell' de doğdu. Paris operasının ve "Conserts Lamoureux" orkestrasının solocusuydu. 

Büyük ustalığı sayesinde dünya çapında bir sanatçı oldu. 1919' da Barcelona senfoni orkestrasını kurdu. Thibaut ve Cortot ile beraber ünlü bir "üçlü" meydana getirdi. 

İspanya iç savaşından sonra Prades'e yerleşti ve bu şehirde bir festival kurdu. Pablo Casals, 1973' de Porto Riko'da vefat etti. 

JORGE CARRERA ANDRADE (yazar)

EKVADORLU  yazar ve diplomat, 1903 yılında Quito'da doğdu.  "Gezgin şâir", Uzak Doğu sanatından esinlendi. 

Şiirlerinde ve denemelerinde Latin Amerika'nın geleneksel temalarına evrensel bir ses verme çabasını sürdürdü :  "Dünyanın Sicili (1940)",  "Ana Vatan (1945)",  "Hindistan Kroniği (1965)",  "Güneş Yolu (deneme, 1958)".

Paul Valery'nin şiirlerini çevirdi. Ülkesini sık sık UNESCO' da temsil etti. 1966' da Dışişleri Bakanı olan J. Carrera Andrade,  1978' de doğduğu şehirde vefat etti.

ALEXİS CARREL (fizyolog)

FRANSIZ  fizyoloji bilgini ve cerrah,  1873 yılında Sainte-Foy-lès-Lyon'da doğdu. 1900 yılında tıp doktoru oldu ve "cerrahî" bölümünü seçti. 

Fransa'dan ayrılarak önce Kanada'ya, daha sonra Amerika'ya gitti. Orada Chicago üniversitesine (1906) ve daha sonra New York Rockfeller enstitüsüne girdi. 

Damarların dikilmesi, doku ve organ aşılanması ve gövde dışında; organların, dokuların, damarların yaşayabilmesi konularında ilginç deneyler yaptı. Çeşitli ilmî çalışmalarının yanı sıra felsefî eserler de yazdı. 

"Bilinmeyen İnsan (1936)" adlı eserinde; fizikî olaylar ile ruhî hayat arasındaki karşılıklı bağlılığı ortaya koydu. 1912' de Nobel Tıp ödülünü alan Alexis Carrel, 1944' de Paris'de vefat etti.

ALEJO CARPENTİER (yazar)

KÜBALI  yazar, 1904 yılında Havana'da (?) doğdu. Annesi Kübalı, babası Fransız idi. Ülkesinin folkloruyla çok genç yaşta ilgilenmeye başladı. 1928' de kendisini Paris'e davet eden Robert Desnos ile tanıştı. 

1939' a kadar Paris'de kaldı ve gerçeküstücü şâirlerle ilişki kurdu. İlk romanı "Ecue-Yamba-O (1933)" da,  Antiller'deki zencilerin gizli dinî derneklerinden söz etti ve müzikoloji incelemeleri yaptı ("Küba Müziği - 1945").

1939' da Havana'ya döndü ve romanlarında; kölelerin getirdiği Afrika büyücülüğüyle Hristiyanlığı karşılaştırmayı  "Bu Dünyanın Krallığı (1949)"nda,  Antil medeniyetini tanımlamaya ve ilkel medeniyetlerin çekiciliğini  "Kayıp Adımlar (1953)"da,  modern dünyanın siyasî ve sosyal altüst oluşlarını "Işıklar Devri (1962)"nde göstermeye çalıştı.

HANS CAROSSA (yazar)

ALMAN  yazar, 1878 yılında Tölz'de doğdu. Babası gibi hekim oldu. Kendini mesleğine verdi. İçinden gelen derin bir ihtiyaçla ve görüp duyduklarını başkalarına da anlatma isteğiyle yazarlığa başladı.

Başlıca eserleri  :   "Dr. Bürger'in Sonu (1913)"  Bu kitap, insanları acı ve ölümden kurtaramamanın üzüntüsüyle ölen bir hekimin hâtırâ defteridir.

"Bir Çocukluk (1922)",  "Bir Gençliğin Gelişmesi (1928)"  Kendi çocukluk ve gençlik yıllarını anlatır.  "Romanya Anıları (1924)",  "Doktor Gion (1931)",  "Olgunluğun Sırları (1936)",  "Ağaçsız Açıklıktan Görünen Yıldız (1946)",  "Eşit Olmayan Dünyalar (1951)" Bu eseri; kötümser sanatçı ruhunu olduğu kadar, doğuştan gelen iyimser zevkini de yansıtır.

Basit düzenli romanlarında ve denemelerinde; insanların acısı karşısında duyduğu derin üzüntüyü dile getirir. Goethe'nin büyük ölçüde etkisi altında kalmış bir hümanist olan Hans Carossa, 1956' da Passau yakınında, Rittsteig'da vefat etti.

NİCOLAS LÉONARD CARNOT (fizikçi)

FRANSIZ  fizikçi, 1796 yılında Paris'de doğdu (Sadi Carnot). Babası tarafından özenle eğitildi. 1812' de Politeknik okuluna girdi. Orayı birincilikle bitirdi. 

Babası Anvers'i korurken, kendisi de arkadaşlarıyla Paris'in savunmasına katıldı. 1814' de istihkâm yüzbaşı oldu. Babasının gözden düşmesi yüzünden terfii gecikince, kendini ordudan açığa çıkarttırdı. 

Gazların genleşmesi ve buharların özellikleri ile ilgili teorik araştırmalara bağlandı. 1824' de  "Ateşin Devindirici Gücü ve Bu Gücü Elverişli Biçimde Geliştiren Makineler Üzerine Düşünceler" adlı küçük kitabından  200  adet yayınlandı.  

Isının hareket enerjisine dönüşmesinin ancak, sıcaklıkları farklı iki ısı kaynağı kullanarak olabileceğini ileri sürdüğü bu kitabı, çok sonra Lord Kelvin ve Clapeyron sayesinde unutulmaktan kurtuldu. Bu prensibe "Carnot prensibi" denildi.

MARCEL CARNÉ (yönetmen)

FRANSIZ  film yönetmeni, 1903 yılında Paris'de doğdu.  Sinema üzerine gazetelerde yazılar yazarak meslek hayatına atıldı. Sonra, René Clair ve Jacques Feyder'in asistanlığını yaptı. Şâir Jacques Prévert ile dost oldu ve çevirdiği filmlerin çoğunun senaryosunu ona yazdırdı. 

Bu işbirliği, filmlerinde "şiirsel gerçekçilik" denilen özel bir hava yarattı. Çoğu zaman karamsar, bazen de trajik bir neticeye varan konu, kaynağını halktan alan tatlı bir şiirle yumuşar :

"Jenny (1939)", "Sisler Rıhtımı (1938)", "Kuzey Oteli (1938)", "Son Ümit (1939)", "Gecenin Limanları (1945)", "Thérèse Raquin (1953)", "Düzenbazlar (1958)".

Şiirsel yanın üstün geldiği filmleri :  "Tuhaf Oyun (1937)", "Akşam Ziyaretçileri (1942)", "Cennetin Çocukları (1943)", "Juliette veya Düşlerin Anahtarı (1950)".

1958' den sonra çevirdiği filmler :  "Ekilmemiş Toprak (1960)", "Kır Çiçekleri (1963)", "Manhattan'da Üç Oda (1965)", "Yavru Kurtlar (1967)".  Marcel  Carné, 1996' da Clamart'da vefat etti.

THOMAS CARLYLE (tarihçi)

İNGİLİZ  tarihçi, biyografi yazarı ve eleştirmen, 1795 yılında İskoçya, Ecclefechan, Dumfrisshire'de doğdu. Bir duvarcının oğluydu. Edinburgh üniversitesinde birkaç yıl okudu. Alman edebiyatı ve düşüncesinden etkilendi.

Goethe'nin "Wilhelm Meister"ını (1824) ve Schiller'in hayatı üzerine bir eser çevirdi (1825). Alman şiiri ve romanı üzerine, J. P. Richter, Fichte, Goethe, Herder ile ilgili ve Alman şiiriyle roman türü üstüne tenkıdî denemeler yazdı. 

İlk eseri bir otobiyografidir :  "Sartor Resartus (1833-34)",  mensur ve büyük bir destan olan "The French Revolution (1837)" adlı eseriyle tanındı. Bu arada Jane Welsh ile evlenerek Londra'da Chelsea'ye yerleşti (1834).

1837' de düşüncelerinin büyük kısmını açıkladığı konferanslarına başladı :  "Alman Edebiyatı Üzerine",  "Çağdaş Avrupa Devrimleri",  "Kahramanlar ve Tarihteki Kahramanlıklar (1841)".