NEDİM, ŞİİR VE BİYOGRAFİ

NEDİM    (D.? – 1730)

İstanbul’da Beşiktaş’ta doğmuş, yine orada, Patronalı Halil isyanında, damdan dama kaçarken düşüp ölmüştür. Damat Nevşehirli İbrahim Paşa Sadrazam olunca, şiirlerini pek sevdiği Nedim’i yanına kütüphane memuru olarak almıştır. Böylece saray eğlencelerine katılan, şiirleriyle çevresini şenlendiren Nedim, gözde bir şair sayılmıştır. Bununla birlikte III. Ahmet Çeşmesi yaptırıldığında, şairler sultanı seçilmek gerekince Osmanzade Ahmet Taip, Nedim’e tercih edilmiştir. Çırağan sohbetlerinde, Kâğıthane âlemlerinde pek aranan şair Nedim, zamanında hep “müderris” olarak anılmıştır. Türkçe ve Farsça divanından başka iki Arapça tarih tercümesi de vardır. Divanı basılıdır.

NEDİM’DEN ÖRNEKLER

Sevdiğim cemalin çünkü göremem

Çıkmasın hayâlin dil-i şeydâdan

Hâkipâye çünkü yüzler süremem

Alayım peyâmın bâd-ı sabâdan

Sevdiğim, bendene düşerse hizmet

Kapında kul olmak canıma minnet

Göreyim sende bir bûy-i muhabbet

İstediğim budur sen bi-vefâdan

Nedima hüsnüne olmuştur âşık

Öyle bir âşık ki kavlinde sâdık

Kereme ne kadar değilse lâyık

Ar etmez efendim şahlar gedadan

                 * * *

Mest-i nâzım kim büyüttü böyle bi-perva seni

Kim yetiştirdi bu gûne servden hâlâ seni

Bir elinde gül bir elde câm geldin sâkıyâ

Hangisin alsam, gülü yahut ki câmı, ya seni

(Ey naz ile kendinden geçmiş sevgilim, seni böyle korkusuz büyüten kimdir. Seni serviden boylu yetiştiren kimdir. Bir elinde gül bir elinde içki kadehi geldin. Ben hangisini alayım. Gülü mü, içki kadehini mi, yoksa seni mi)

ŞARKI

Bir safa bahşedelim gel şu dil-i nâşada

Gidelim serv-i revanım yürü Sa’dâbâda

İşte üç çifte kayık iskelede âmâde

Gidelim serv-i revânım yürü Sa’dâbâda

Gülelim oynayalım kâm alalım dünyadan

Mâ-i Tesnim içelim çeşme-i nev-peydâdan

Görelim âb-ı hayat aktığın ejderhadan

Gidelim serv-i revânım yürü Sa’dâbâda

Geh varıp havz kenârında hırâmân olalım

Geh gelip kasr-ı cihan seyrine hayran olalım

Gâh şarkı okuyup gâh gazelhân olalım

Gidelim serv-i revânım yürü Sa’dâbâda

Bir sen ü bir ben ü bir mutrib-ı pâkize-edâ

İznin olursa eğer bir de Nedim’i şeydâ

Gayri yârânı bugünlük edip ey şûh feda

Gidelim serv-i revânım yürü Sa’dâbâda