Damar sertliği de denilen ateroskleroz, dünyada çok yaygın bir hastalıktır. Erkeklerde kadınlara oranla üç kat fazla görülür. Daha ziyade orta ve ileri yaş hastalığıdır. Sebebi tam olarak bilinmemekle beraber, damar cidarlarının elâstikiyetlerini kaybetmesine, vücuttaki yağ metabolizmasında bozukluklara ve kalsiyum tuzlarının damarlar cidarına oturarak cidarları sertleştirmesine bağlanmaktadır. Atardamarların içinde sarı renkli "aterom" plakları oluşur
Genetiğe, sigaraya ve kanda kolesterol maddesinin yükselmesine de bağlı olabileceği düşünülmüştür. Kandaki şeker oranını iyi ayarlayamayan pankreasın da damar sertliğinde rolü vardır.
Damar sertliği yavaş ilerleyen bir hastalıktır. En çok kalp, beyin ve böbrek gibi organların damarlarını tutar. Kalbi besleyen ve "koroner damarlar" denilen ince damarların sertleşmesi, kalp enfarktüslerine zemin hazırlar. Beyinde kolayca yırtılan bu sertleşmiş damarlar beyin kanamalarına sebep olur. Böbrekte de kireçlenmelere ve "sklerotik böbrek" denilen nefritin ağır bir şekline ve üre hastalığına neden olur.
Damar sertliği ayrıca; kol ve bacak damarlarında tıkanmalara ve tıkanma neticesinde pıhtılaşan kandan kopan parçalarla emboliye sebep olur. Neden olduğu tam bilinmemekle beraber damar sertliğine, şeker hastalarında ve tansiyonu yüksek olanlarda daha sık rastlanmaktadır.
TEDAVİ
Damar sertliği olanlar, kızarmış yağlı yiyeceklerden kaçınmalıdırlar. Katı hayvani yağlar yerine ayçiçeği, mısırözü, zeytinyağı gibi sıvı yağlar tercih edilmelidir. Bu hastaların çok şekerli gıdaları da yemelerinin yağlar kadar zararlı olduğu tespit edilmiştir. Proteinli gıdalar en uygunudur. Hastaların fazla tuzlu yememeleri gerekir. Üzüntü, aşırı yorgunluk, aşırı sıcak-soğuk daima aleyhlerinedir. Damar sertliği olanların sigaraya devam etmeleri büyük bir hatadır. Şeker ve yüksek tansiyon gibi hastalıkları varsa derhal tedavi ettirilmelidir. Kalp, beyin ve böbreklerle ilgili rahatsızlıklar başlayınca uzman kontrolüne girmek gerekir.
