14 Temmuz 2019 Pazar

ZİNCİRLİ KAZILARI (Sam'al Krallığı)

TÜRKİYE'DE  Gaziantep'in İslahiye ilçesinin 10 km kuzey kısmı Zincirli köyünde yapılan kazılarda; Mö. 9 - 8. yy.'lara ait küçük bir krallığın (Hititler'e ait Sam'al Krallığı) başşehrine ait kalıntılar bulundu. Amanos dağlarından ayrılan kollarda, 1888-92 yılları arasında bir Alman heyeti tarafından ortaya çıkarıldı.

İki yanında kuleler bulunan ve 3 müstahkem kapısı olan, çifte surla çevrili, beyzî şekilde bir hisar gibi yükselir. Güneyde iki kuleyle çevrilen ana kapı ve duvarlar boyunca paye meydana getiren oymalı kabartmalarla süslü bir iç avluyu kapsardı. Kapıyı dışarıdan 2 aslan, içeriden de 2 boğa heykeli korurdu.

Avluda birçok yapı ortaya çıkarıldı. Bunlar arasında Kuzey Suriye mimarîsinin özelliği olan revaklı ve dikdörtgen salonlu bir yapı bulundu (Mö. 7. yy.  -  2. Bergon devri). Mö. 722' ye doğru. Sam'al'ın bir eyalet haline geldiği Asur'un etkisi de vardı.

Şehrin kapılarını koruyan, ağır ve korku salan aslanlar, Boğazkale (Çorum) kapılarındaki aslanları andırır. Koşan bir insanın zaptettiği 2 aslan, kabartmalı bir kaidenin üzerinde ayakta duran kral veya tanrı heykelinde, gövdeye oturtulmuş iri bir baş, Suriye heykelciliğinin özelliklerini yansıtır.

Sütun kaidelerinin iki yanında kadın başlı sfenskler, aslanlar vardır veya bitkisel ve dekoratif nakışlar oyulmuştur. Kabartmalar tanrıları veya cenaze yemeği sahnelerini canlandırır (Mö. 8. yy.).  Asur kralı Asarhaddon'un bir mezar taşı burada bulunmuştur.