11 Temmuz 2019 Perşembe

SAKSONYA PORSELENİ

Saksonya porseleni
Modelci Kandler  -  "Anspach Markgraf"ı
SAKSONYA, Orta Almanya'da eski bir devletin adıydı. Başşehri Dresden idi. Saksonya ismi; bazı düklük, prenslik, krallık ve hür devletin adı oldu. İmparatorluk devrinde Yukarı ve Aşağı Saksonya olarak iki seçim bölgesine ayrıldı. 1946' dan beri Almanya'da bir eyaletin (Aşağı Saksonya) adıdır.

"Saksonya porseleni" sert hamurlu Avrupa porselenidir. İlk defa 1709 yılında Saksonya'da Meissen'de yapıldı. Daha evvel yalnız yumuşak hamur biliniyordu. Çünkü yapımda taklit edilen Çin, ana ürün olan 'kaolin'i tekelinde tutmaktaydı. Fizikçi Böttger, sert hamuru tesadüfî olarak buldu. Perukacısı beyaz bir toz kullanıyordu. Böttger, bu tozu analiz etmek istedi ve böylece Avrupa, kaolini keşfetti.

1720' ye kadar Meissen porselen fabrikası bir kale gibi korundu ve saksonya porseleninin sırrı ifşa edilmedi. Bu tarihte fabrikanın bir işçisi kaçmayı başardı ve rakip bir fabrika kurmak üzere Viyana'ya gitti. Fransa'da ilk sert porselenleri, Strasbourg'da Paul Antoine Hanong, Almanya'dan gelen kaolinleri kullanarak ancak 1751' de yaptı.

Saksonya porselenleri 18. yy. boyunca o denli tutuldu ki; bu krallığa "Porselen krallığı" adı verildi. Modelci Kandler'in yaptığı insan figürleri ve küçük hayvan heykelleri, özellikle çok aranmaktaydı. Saksonya porselenleri; hamurunun kalitesi, zarif, çok renkli farklı süsleriyle göze çarpar. Bu porselenler bütün dünyaya "rokay üslûbu"nun yayılmasına yol açtı. Bunlar, bugün de çok beğenilen her tür küçük heykel ve biblolardır.

En eski porselen parçaları, işlek bir yazıyla yazılmış  A  ve  R  harflerinden oluşan mavi bir monogram, yaldızlı bir numara veya sırımı üzerine dolanmış bir kamçı sapı şeklinde mavi bir çizgiyle markalanmıştır. Sonra, bu çizginin yerini, sırayla sapları arasında küçük bir çember veya aynı yerde bir yıldız bulunan çapraz iki kılıç alır.

Kusurlu (defolu) parçalarda, markanın üzeri bir ruletle oyuk olarak damgalanmıştır. Bu tür parçalar satılmaktadır ve hamuru diğerleriyle aynıdır, fakat çoğunlukla fabrika dışında sonradan süslenmiştir.