16 Aralık 2019 Pazartesi

VEİT STOSS (heykeltraş)

1440 yılına doğru doğdu, nereli olduğuna dair kesin bilgi yoktur; sadece Nürnberg'de iken, 1477' de Krakow'daki Alman Marienkirche'nin yapımevinde mihrap arkalığını yapmak üzere çağrıldığı bilinmektedir. Kendisinden "Alemanus de Norimeerga" diye sözediliyordu, ama Nürnberg, o sıralarda kozmopolit bir sanatçılar pazarıydı, bu küçük bilgi onun nereli olduğunu belirtmeye kâfi olmadı.

Krakow'daki büyük oyma arkalık, onun gotik heykelciliğinin en büyük ustalarından biri olduğunu gösteriyor. 5,34 metre yükseklikte, 7,25 metre genişlikte olan bu arkalıkta "Meryem" ile ilgili sahneler yer almaktadır. Esas sahne, ıhlamur ağacından oyulmuş büyük figürlerden meydana gelen "Meryem'in ölümü" sahnesidir; "Meryem'in sevinci ve acısı" sahneleriyle, "Uruç" ve "Apotheosis" sahneleriyle çevrelenmiştir.

Sanatçı, rönesansın getirdiği katkılardan bilerek uzak kalmış ve mükemmel ağaç oyma tekniğinden, tamamen ortaçağa ait bir ifade yoğunluluğu ve lirizm oluşturmuştur. 1486' da bu büyük eseri bitirince, birkaç mezar heykeli daha yaptı. Sonra, Krakow'da sağladığı mühim mevkii bırakarak 1496' da Nürnberg'e döndü.

Bir kalpazanlık işine adı karıştı ve 1503' de teşhir cezasına çarptırıldı. 1505' de imparator Maximilian tarafından itibarı iade edildi. Nürnberg'de "Sankt Sebalt; Sankt Lorenz grubu"; "Karmelit mihrap arkalığı"; "Meryem'in taç giymesi" gibi eserler yapan Veit Stoss, 1533' de Nürnberg'de öldü.

Veit Stoss  -  Nürnberg bâkiresi

Veit Stoss  -  Meryem'in ölümü