29 Haziran 2024 Cumartesi

GABRİELLE CHANEL (terzi)

FRANSIZ  kadın terzisi (Bayan Coco),  1883 yılında Saumur'da doğdu. 1914' de Deauville'de ilk jarse elbiseleri ortaya attığı günden beri terzilikle ilgilenmekte ve Paris'deki terzi evini yönetmektedir. 

Sâde kıyafetler, hareketlere serbestlik veren biçimler, fantezi mücevherler kullanarak modayı etkiledi. Ayrıca kendi adını taşıyan parfümler çıkardı. Gabrielle Chanel (Bayan Coco), 1971' de Paris'de vefat etti.

25 Haziran 2024 Salı

CLAUDE CHAMPAGNE (bestekâr)

KANADALI  bestekâr, 1891 yılında Montreal'de doğdu. 1920-28  yılları arasında Paris'de bulundu. 1926' da  Champs-Elysées tiyatrosunda çalınan  "Herakles ile Omphalê" adlı senfonik şiiriyle ün kazandı. 

Montreal'e döndükten sonra çalışmalarını eğitim alanına yöneltti. Kanada folklorundan ilham alan eserleri arasında özellikle;  "Kanada Süiti",  "Köy Dansı",  "Köylünün Noeli"  ve "Gaspésia"yı saymak yerinde olur. 

Son olarak "Yükselti (1959)" adlı bir eser yayınlayan Claude Champagne 1965' de Montreal'de vefat etti. 

21 Haziran 2024 Cuma

JULES HUSSON CHAMPFLEURY (romancı)

FRANSIZ  romancı, 1821 yılında Laon'da doğdu. P. Dupont, Baudelaire, Murger, Banville, Courbet ve Nadar ile beraber kurdukları "gerçekçi" okulun başkanı oldu. 

Bu topluluğun üyeleri; yeni bulunan fotoğrafçılığın etkisiyle, bütün insan tiplerinin titiz bir gerçekçilikle verilmesine taraftardılar. Bu gerçekçi ruh, yazarın bütün romanlarında kendini gösterir 

 "Çakıltaşı Köpek (1847)",  "Noel Kazları (1853)",  "Molinchart Burjuvaları (1858)",  "Sainte-Perine Âşıkları (1859)",  "Bay Tringle (1866)",  "Fanny Minoret (1882)".  Bütün bu eserlerinde, çoğu zaman burjuva ve taşra geleneklerini eleştirir ve onları alaya alır. 

1872' de Sèvres seramik müzesi müdürlüğüne atandı. 1881' de, günümüzde de önemini kaybetmemiş olan   "Seramik Bibliyografyası" adlı bir eser yayınladı. Jules H. Champfleury 1889' da Sèvres'de vefat etti.

17 Haziran 2024 Pazartesi

CHAMİSSO DE BONCOURT (yazar)

ALMAN  yazar ve bilgin (Louis Charles Adélaïde Chamisso de Boncourt), 1781 yılında Champagne, Boncourt şatosunda doğdu. Fransız asıllı olup, Terör devrinde memleketinden ayrılarak Berlin'e gitti.

1801' de Von Goeze'nin Prusya alayında üsteğmen oldu. Arkadaşları Varnhagen ve La Motte-Fouqué ile beraber  "İlham Perileri Yıllığı" adlı dergisini kurdu. 

"Faust (1803)" adlı eserle bazı şiirler yazdı :  "Boncourt Şatosu",  "Salas y Gomez",  RShumann'ın ünlü lied'lerine ilham kaynağı olan "Kadın Aşkı ve Hayatı". 

Prusya'nın yenilgisi üzerine 1806' da ordudan ayrıldı. Mme de Stael kendisini Coppet'de misafir etti (1811-12).  Almanya'ya dönüşünde yayınladığı  "Peter Schlemihl'in Şaşılacak Hikâyesi (1814)" adlı eseriyle büyük ün yaptı. 

Gerçekte tabiat bilimiyle ilgilenen bir kişiydi. Yaptığı dünya gezisinden sonra Berlin Bitkiler Bahçesi müdürlüğüne getirildi (1815-18). Chamisso de Boncourt 1838' de Berlin'de vefat etti.

13 Haziran 2024 Perşembe

NİCOLAS SÉBASTİEN CHAMFORT (yazar)

FRANSIZ  yazar, 1741 yılında Auvergne de Clermont cıvarında doğdu. Aşağı tabakadandı. Babasının kimliği belli değildir. Çok iyi bir öğrenim yaptı. 

Sarayda oynanan baleler, ayrıca "Genç Hintli Kız (1764)",  "İzmirli Tacir (1770)" adlı komediler ve "Mustafa ve Cihangir (1788)" adlı bir trajedi yazdı. 

Vefatından sonra yayınlanan "Düşünceler, Özdeyişler ve Fıkralar (1803)" adlı eserinin konularını, kendisine hayranlık duymakla beraber acı dilinden çekinen salonlardan aldı. Bu kitabında, umduğunu bulamamış bir insanın hayatını bütün derinliğiyle ve acı bir dille ortaya koydu. 

Mirabeau ile işbirliği yaptı. Çok geçmeden, devrinin aşırılıklarından çekinerek jakobenlerle mücadeleye girişti. Tutuklanmakla tehdit edildi. Daha evvel acısını çektiği hapis cezasından kurtulmak için intihara teşebbüs etti.  Aldığı yaraların tesiriyle 1794' de Paris'de vefat etti. 

11 Haziran 2024 Salı

HOUSTON STEWART CHAMBERLAİN (yazar)

İ
NGİLİZ  asıllı Alman yazar, 1855 yılında Portsmouth'da doğdu. Bir İngiliz generalinin oğlu. 1885' de "sanat tarihi" ve "felsefe" öğrenimi yapmak için Dresden'e gitti. 

Öğrenimi bitince, Viyana'ya yerleşti. Burada Richard Wagner üstüne hazırladığı inceleme yazısı, önce Fransızcaya (1894) sonra Almancaya (1896) çevrildi. Eserinde Wagner'in müziğini övdü. Bundan vitalist ve koyu milliyetçi bir felsefe çıkardı.

1899' da yayınlanan "19. yüzyıl'ın Temelleri" adlı eserinde bu düşüncelerini genişletip düzene soktu. Koyu ırkçı bir tarih ve bir medeniyet felsefesi ileri sürdü. Medeniyeti, özden gelme yaratıcılıktan yoksun, dıştan gelme bir varlık olarak benimser.

5 Haziran 2024 Çarşamba

JAMES CHADWİCK (fizikçi)

İ
NGİLİZ  fizikçi, 1891 yılında Manchester'da doğdu. Öğrenimini, Rutherford'un öğrencisi olarak Manchester üniversitesinde ve Almanya'da yaptı. 1. Dünya savaşında orada göz hapsine alındı.

1919' dan 1935' e kadar Cambridge'de çalıştı. Farklı nükleer fizik problemlerini, özellikle çekirdeklerin yüklenmesini ve elementlerin alfa ışınlarıyla, sunî parçalanmasını inceledi.

1923' de Cavendish laboratuarı "araştırmalar bölümü" müdür yardımcısı, 1927' de Royal Society üyesi oldu. 1935' de Liverpool üniversitesi "fizik kürsüsü" ne geçti. 2. Dünya savaşında, Los Alamos'daki İngiliz atom araştırmalarını yönetti.

Daha sonra Cambridge'de bir kolejin müdürlüğüne getirildi (1948). Döteryumun gama ışınlarıyla parçalanmasını sağlayarak, nükleer fotoelektrik etkiyi buldu.  1932' de nötronun yapısını keşfetti ve 1935' de Nobel fizik ödülünü aldı. sir James Chadwick 1974' de Cambridge'de vefat etti. 

1 Haziran 2024 Cumartesi

EMMANUEL CHABRİER (bestekâr)

F
RANSIZ  bestekâr, 1841 yılında Ambert'de doğdu. Piyanoya çalıştı. Semet ve özellikle Aristide Hignard'dan beste yapma dersleri aldı.

Melodileri :  "Yolculuğa Çağrı (1871)",  "Saygısız Uyarlama (1880)",  "Ağustos Böcekleri",  "Mutlu Ada",  "Sulam'lı Kız (1885)" adlı lirik sahne.  Sololar ve kadınlar korosu için "Müziğe Övgü (1890)".
Piyano eserleri :  "Pitoresk Parçalar (1881)",  "Romantik Valsler (1883)",  "Bourrée Fantasque (1891)".
Orkestra eserleri :  "Espana (1882)",  "Habanera (1885)",  "Neşeli Marş (1890)".
Operaları :  "Yıldız (1877)",  "Eksik Kalan Eğitim (1879)",  "Gwendoline (1885)",  "Zorâki Kral (1887)",  ve yarım kalan "Briséis (1888-92)".   
Emmanuel Chabrier 1894' de Paris'de vefat etti.