30 Ekim 2024 Çarşamba

RENÉ CLAİR (yönetmen)

F
RANSIZ  film yönetmeni  (René Chomette), 1898 yılında Paris'de doğdu. Edebiyatla uğraştı, gazetecilik yaptı, fakat olaylar onu sinemaya yöneltti. 

"Hayatın Zambağı",  "Ölüm Duyusu",  "Yetim Kız",  "Parisli Kız (1920-21)"  filmlerinde rol aldı. Jacques de Baroncelli'nin yardımcısı olarak çalıştı. "Uyuyan Paris (1923)"  filmi ile yönetmenliğe başladı. 

Sesli film devrine kadar, ikisi kısa metrajlı 8 film yaptı. "Perde Arkası (1924)" adlı kısa metrajlı filmi, sürrealizmden faydalanan bir denemedir. Diğer kısa film "Kule (1928)",  Eyfel kulesiyle ilgili şiirli görüntülerden meydana gelir.

Uzun metrajlı filmlerinin önemlileri :  "Hayâlî Seyahat (1925)",  "İtalyan Hasır Şapkası (1927)" ve Labiche'ten alınan "İki Sıkılgan (1928)". 

Birçok sesli film de çevirdi :  "Paris'in Damları Altında (1930)",  "Milyon",  "Yaşasın Hürriyet (1931)",  "14 Temmuz (1932)",  "Son Milyarder (1934)",  Londra'da çevirdiği  "Satılık Hayalet (1935)",  "Yanlış Haberler (1937)".

25 Ekim 2024 Cuma

ANDRÉ CİTROËN (mühendis)

FRANSIZ  mühendis ve sanayici, 1878 yılında Paris'de doğdu. Politeknik okulunu bitirdi. Genç yaşta iş hayatına atıldı. Paris'de, patentini Polonya'dan satın aldığı "çift helezonî dişli" yapan küçük bir fabrika kurdu. 

1908' de kendisiyle işbirliği yapan Mors şirketinin yıllık otomobil yapımı  125' den  1200  otomobile yükseldi. 1. Dünya savaşının başında,  günde  20 000  obüs mermisi yapabilecek güçte bir cephane fabrikası kurmayı teklif etti. 

1915' de hükûmetle anlaştıktan  1,5 ay sonra fabrikasını kurdu ve günde 55 000  mermi yapmaya başladı. Daha sonra fabrikasını seri halde halk tipi araba yapabilecek duruma getirdi. 

1919' da (A) tipinde ilk  10CV' ler yapıldı, 1922' de ise ilk 5CV yapıldı. 1935' de önden çekişli ilk arabasını piyasaya çıkaran André Citroën aynı yıl Paris'de vefat etti. Otomobilciler bu cüretli buluşu 23 sene desteklediler.

20 Ekim 2024 Pazar

DOMENİCO CİMAROSA (bestekâr)

İTALYAN  bestekâr, 1749 yılında Napoli, Aversa'da doğdu. 1761' de Napoli'deki Santa Maria di Loreto konservatuarına girdi. 

1772 yılının karnaval ayında  "Kontun Delilikleri" komedisiyle ilgi çekti. Asıl etkiyi, ertesi yıl  "Sahte Parisli Kız"  ile yaptı. Başarılarla dolu meslek hayatında 80' e yakın tiyatro eseri yazdı. 

1787' de 2. Katerina'nın özel müzikçisi olarak Petersburg'a gitti ve orada 3 yıl kaldı. Bu süre içinde;  2 opera, birkaç opera-komik ve çok sayıda kantat besteledi. 

1791' de şaheseri olan  "Gizli Evlenme"yi Viyana'da yazdı. Napoli'ye dönüşünde, operası ardı ardına 110  kere temsil edildi. "I Traci Amanti" ve "Kadın Hilelerioperaları da bu yıllarda oynandı.

15 Ekim 2024 Salı

SELÂHADDİN CİMCOZ (yazar)

T
ÜRK  yazar ve devlet adamı, 1877 yılında İstanbul'da doğdu. İbrahim Paşazâde Hasan Âsım Bey'in oğlu. Hukuk öğrenimi yaptı.

2. Meşrutiyet'in ilânından sonra, "Kalem"  adlı haftalık edebî mizah dergisini çıkardı. 1914' de İstanbul mebusu oldu. Stockholm'de (İsveç) toplanan Milletlerarası Sosyalist kongresinde, Osmanlı devletini temsil etti (1917).

İttihat ve Terakki cemiyetinin üyesi olduğu için, Mütareke devrinde Malta'ya sürüldü (1919). Cumhuriyet'in ilânından sonra, İstanbul Şehir meclisi üyeliğine seçildi.

1931' de İstanbul milletvekili oldu. 1946 yılına kadar milletvekilliğinde ve Cumhuriyet Halk Partisi genel merkez kurulu üyeliğinde bulunan Selâhaddin Cimcoz,  1947' de İstanbul'da vefat etti.

9 Ekim 2024 Çarşamba

AGATHA CHRİSTİE (romancı)

İNGİLİZ  kadın romancı, 1891' de Torquay'da doğdu.  Polisiye romanlarıyla büyük ün yaptı. 

Romanlarında en önemli rolü ya Belçikalı hafiye  "Hercule Pairot" alır ya da ustalıkla tasarlanmış, anlaşılması zor durumları aydınlığa çıkartabilen yaşlı kız,  miss "Marple" yapar.

Başlıca eserleri :   "Ackroyd'un Katli",  "On Küçük Zenci",  "Hercule Pairot'nun Tatili",  "Ölümle Randevu",  "Çatlak Ayna (1962)",  "Bu Kız (1967)".

1966' dan beri yazdığı romanların hepsi yeni bir baskıda toplandı. Agatha Christie, 1976' da Winterbrook"da vefat etti. 80' e yakın roman kitabı vardır.

5 Ekim 2024 Cumartesi

HENRİ JACQUES CHRÉTİEN (fizikçi)

FRANSIZ  fizik bilgini, 1879 yılında Paris'de doğdu. Öğrenimini Yüksek Elektrik okulunda yaptı. Çalışmalarının büyük bölümünü özellikle optik ve optiğin astronomideki uygulamaları üzerine topladı.

Meudon (1901),  Nice (1906)  rasathanelerinde astronom olarak bulundu. Paris Optik enstitüsünde profesörlük yaptı.  "Katadiyoptr"ları, sinemaskopta kullanılan "hypergonar" denilen anamorfoz objektifi buldu (1925).

Anamorfoz objektif; görüntüyü genişleten veya genişleten aynalar gibi biçim değiştirici silindirik merceklerden oluşan bir sistemdir. Hypergonar, bir kameranın önüne yerleştirildiğinde, görüntüler filme sıkışmış olarak geçer. Oynatıcının hipergonarından geçerken önceden sıkışmış görüntüler özel bir perde üzerinde tabiî görüntülerini alır.