11 Mayıs 2016 Çarşamba

BAĞDAT KÖŞKÜ TOPKAPI SARAYI'NDA

4.Murad tarafından Bağdat'ın fethi hatırasına 1639' da yaptırılmış köşktür. İstanbul, Topkapı Sarayı ek yapıları içinde dördüncü avluda bulunur. Bütün İstanbul Boğazı'nı ve Eyüp'e kadar Haliç'i görür. Lâle bahçesinin bitiminden yedi metre yükseklikte, bir köşede yer alır. Mimarı bilinmiyor.

Köşkün etrafını saran ve üstü kubbeyle örtülü geniş saçak, mermer sütûnlar üzerine oturmaktadır. Kubbe ve tonoz nakışlıdır. Saçağa uzun bir kaside yazılmıştır. Dış duvarların alt kısmı mermer ve renkli taş levhalarla ve üst kısmı çinilerle kaplıdır.

Binanın plânı dört girinti ve dört çıkntı gösterir. Girintilerin birinde, yaşmağı ve çerçevesi yaldızlı bakırdan bir ocak yer alır. Diğer üç girintide ise köşkün üç kapısı vardır. Kapıların, pencerelerin ve dolapların kanatları fildişi, sedef ve bağa ile; iç duvarlar ve kemerler ise kubbeye kadar güzel çinilerle süslüdür. Özellikle ocağın çevresindeki büyük boy çiniler 17. yy çinileri arasında emsâlsizdir.

Köşkün sedef kakmalı kapısı
Bağdat Köşkü'nün otuz iki penceresi vardır. Alt ve renkli camlı üst pencereler arasında mavi çiniler üzerine beyaz ile "Ayet-el Kürsî" yazılıdır. Bu yazılar, Tophaneli Enderunî Mahmud Çelebi'nin eseridir. Revakın yedi metre yükseklikteki 22 mermer sütunu , kaidesiz olarak birer prinç çemberle taban taşına oturur.

Başlıkları baklavalı, kemerler gömme dairelerle süslü beyaz mermer ve kırmızı Hereke üçgenleriyle işlidir. Bu üçgenler bir kırmızı, bir beyaz olmak üzere sıralanmıştır. Sütun aralarında oyma mermer şebekeler, kuzey kısımda ise konsollar üstünde iki geniş balkon vardır.

Saçak tavanı dört köşe, revak tavanı sekizli yıldız ve altı köşe teşkil eden çıtalarla yapılıdır. Odanın yüzü yerden kapı yüksekliğine kadar düzensiz bir şekilde, çeşitli renkte taşlarla kaplıdır. Bingili kubbe yaldız ve hafif kabartmalarla süslüdür. Kubbeden aşağı, zemini kırmızı, üzerinde altın yaldızlı kafes bulunan bir top kandil sallanır. Bu ihtişamlı süslemeyi yerdeki sedirler tamamlar.

Bağdat Köşkü'nde eski ve özel bir kitaplık bulunurdu. 1924' de Topkapı Sarayı müze olunca, buradaki kitaplar "Yeni Kütüphane" adıyla "Ağalar Camii"ndeki kitapların arasına konuldu. 1. Abdülhamid'in kurduğu ve 3. Selim'in geliştirdiği bu kitaplıkta değerli tarihi yazmalar da bulunur.

Duvar nakışları ve paravana
Köşkün içinden görünüş
Kubbe nakışları ve çiniler