İSTANBUL'DA kurulan ilk siyasî parti (1908). İttihat ve Terakki fırkasına muhalefet etmek üzere kuruldu. Başlıca kurucuları : Ahmed Samim, Celâleddin Ârif, Fazıl, Mahir Said, Nihad Reşad, Nureddin Ferruh, Tahir Hayreddin, mabeyinci Reşid Beyler ve Damat Salih Paşa'dır. Fırka başkanlığı Prens Sabahaddin'e teklif edilmiş, fakat kabul etmemişti.
Kuruluşu sırasında yayınlanan programda partinin gayesi şöyle açıklanmıştı : "En geniş anlamıyla hürriyetlere yer vermek, mahallî yetkileri genişleterek, âdem-i merkeziyet esasını uygulamak".
Bu partinin çevresinde gayrimüslim milletvekilleriyle, 2. Meşrutiyet'in kuruluşundan, İttihat ve Terakki'nin icraatından memnun olmayanlar toplandı. Mebusan meclisinde küçük, müessir bir grup meydana getirdiler.
Bir süre sonra İttihatçılar, Ahrar fırkasıyla anlaşıp birleşme teşebbüsüne geçtiler. Bu sırada, "Serbestî" gazetesi başyazarı Hasan Fehmi Bey İttihatçılar tarafından öldürüldü. Bu olay birleşme teşebbüsünü engelledi.
Ahrar fırkasının siyasî çalışmaları, 31 Mart vak'asını teşvik eden sebeplerden biri olarak görüldü. 31 Mart vak'ası bastırıldıktan sonra fırka kapatıldı. Mütareke'de kuruculardan Mahir Said Bey "Millî Ahrar Fırkası" adıyla yeni bir parti kurma teşebbüsünde bulunduysa da müspet bir netice alamadı ve kuruluş kısa bir zamanda dağıldı (1919).
Fırka, siyasî görüşünü yaymak üzere "Osmanlı" adlı bir gazete çıkardı. Başyazarlığını önce Fazıl Bey, sonra Süleyman Nazif ve Nihad Reşad Bey yaptı. Bu gazetede İttihatçılar aleyhinde şiddetli tenkit yazıları yayınlanıyordu.
 |
| Ahrar fırkası kurucularından Nihad Reşad (solda) ve Prens Sabahaddin |
