29 Kasım 2017 Çarşamba

VEHBİ KOÇ (sanayici)

TÜRK işadamı ve sanayici, 1901 yılında Ankara'da doğdu. İlk öğrenimini doğduğu yerde yaptı. Ortaokulu bitirdikten sonra (1916) babasının yanında ticarete başladı (1917). İlk işyeri, Ankara'da eski Karaoğlan (şimdiki Ulus Meydanı) semtinde küçük bir dükkândı.

Bir müddet Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde memur olarak çalıştı (1920-21). Ankara'nın başşehir olmasından sonra, yeniden ticaret hayatına döndü (1923). Yapı malzemesi ticaretiyle uğraşmaya başladı. Ankara'da başlayan inşaat hamleleri sırasında işleri gelişti.

Vehbi Koç, dış ticaret işleriyle de ilgilendi. Çeşitli Amerikan (Ford Motor Comp.) ve Avrupa şirketlerinin temsilciliğini aldı. Teşebbüslerini anonim şirket
halinde teşkilâtlandırarak Koç Ticaret A.Ş. 'ni kurdu. Bazı Amerika ve Avrupa firmalarıyla ortaklaşa yerli imalata geçti. General Elektrik Company ile birlikte, General Elektrik Türk Anonim Ortaklığı'nı kurdu (1948).

Koç, ithal malların yerini alabilecek yerli imalat yatırımlarına yöneldi. Isıtma cihazları, radyo ve televizyon alıcıları, buzdolabı, çamaşır makinası, ocak, fırın elektrik süpürgesi gibi elektrikli ev âletleri, cam, yünlü polyester elyaf, likit petrol gazı, konserve sebze-meyve, yeraltı elektrik kabloları, iki, üç, dört tekerlekli taşıt araçları vb. imalatıyla ilgilendi. "Anadol" adlı yerli Türk otomobilini yaptı.

1963' de Koç Holding A.Ş. ni kurdu. 1974' de Migros-Türk Ticaret A.Ş. nin hisselerinin büyük bölümüne sahip oldu. Ayrıca Türk Eğitim vakfının kurulmasına önayak olan Vehbi Koç, 1996' da (yaş 95) Antalya'da vefat etti.

"Hayat Hikâyem (1973)" ve "Hatıralarım, Görüşlerim, Öğütlerim (1987)" adlı kitapları yayınlandı.
Vehbi Koç, tasarrufa ve tutumluluğa önem veren bir şahsiyetti. Lüzumsuz israfı sevmezdi. "Gençlik dönemlerinde; yurtdışında saç traşı pahalı olduğu için, gitmeden evvel Türkiye'de traş olur öyle giderdim" derdi. Ayrıca evde; "aile fertlerimin (çocuklar, torunlar) odayı terkederken, ışığı açık bırakmalarına çok kızarım" demişti.