21 Eylül 2024 Cumartesi

EUGÉNE CHEVREUL (kimyager)

F
RANSIZ  kimyager, 1786 yılında Angers'de doğdu. Angers'de okuduktan sonra Paris'e gitti. Vauquelin'in ders hazırlamasında çalıştı (1810).  1824' de kimya öğretmenliği yaptı.

Gobelin'ler imalathanesinin boya kısmı müdürü oldu. 1826' da Bilimler akademisine kabul edildi ve 1830' da Vauquelin'in yerine geçti.  "Hayvanî Yağlı Maddeler Üzerine Kimyevî Araştırmalar (1823)" adlı eseriyle ün kazandı. 

Organik maddelerin, inorganik bileşiklerle aynı kanunlara uyduğunu gösterdi. Bu maddelerin unsurlarını ayırmak için ;  kısmî çözünme, ergime ve kaynamaya başvurur ve bir karışımı meydana getiren maddeleri ayırmak için kullandığı bu yollara "asal analiz" adını verir. 

Yağların bileşimini açıkladı, asitleri yalıtarak bir "sabunlaşma teorisi" kurdu ve stearin mumlarını buldu. Birçok boya maddesi de yalıttı. En başta; bakam ağacının hemotoksilini, luteolin (rezede sarısı), indigodaki indigotin v.b. sayılabilir. 

Kromatik dairesel kullanıma dayanan bir "renk teorisi" de kurdu. Empresyonist, divizyonist ressamlar bu teoriden etkilendiler. Eugéne Chevreul 1889' da Paris'de vefat etti.  Yüz yılı aşan ömrü boyunca, bir kimyager olarak tüm hayatını çalışmaya vermişti. Kendinden bahsederken "öğrencilerin en yaşlısı" derdi.