Büyük İskender de Pers imparatorluğunu ortadan kaldırmak için giriştiği harekette bu yolu takip etmiştir. "Gordion" isminin Frig kralı Gordios'tan geldiği sanılıyor, fakat bu çağa ait Doğu kaynaklarında bu ad geçmiyor. Kralın isminin şehrin isminden türediği de düşünülebilir.
MÖ 2000 - 1200 yılları arasındaki devreyi, Asur kolonistler çağı, Eski Hitit krallığı ve Hitit imparatorluk çağı temsil eder. Frigler yaklaşık olarak MÖ 9. yy' da Gordion'u merkez yaparak buraya yerleştiler, krallıklarını kurdular. Bu devirde Gordion en parlak devrini yaşadı. Fakat bir müddet sonra (MÖ 690), kuzeydoğu yönünden gelen Kimmer akınları Frig krallığını ortadan kaldırdı, başşehir Gordion yakılıp yıkıldı.
Kimmerler burada çok kalmadılar, batıya doğru yürüdüler. Kimmer akınından sonra şehirdeki surlar ve büyük yapılar tamir edildi; yeni binalar ve büyük mezar anıtları yapıldı. Daha sonra Frigler, Lydia kralı Ardys zamanında (MÖ 678) Lydia hâkimiyeti altına girdiler.
Pers kralı Keyhüsrev (Kyros), son Lydia kralı Kroisos'u, Kızılırmak yakınlarında yendikten (MÖ 547 - 546) sonra, Sardeis'e yürürken Gordion şehrini de tahrip etti. Lydia devleti tamamen yıkılınca Persler bütün bölgeye hâkim oldular ve anayol üstündeki Gordion şehrine çok önem verdiler. Şehri askerî ve ticarî bir merkez haline getirdiler.
19. yy. sonlarında Yassıhöyük olarak bilinen höyüğün Gordion şehri olduğu fikri ortaya atıldı, fakat bu fikir şüphe ile karşılandı. Gordion'da kazılara ilk defa 1900' de Körte kardeşlerin başkanlığındaki Alman heyeti başladı ve civardaki beş tümülüs araştırıldı.
MÖ 3. binin ortasından 189 yılına kadar sürekli olarak iskân edilmiş olan Gordion'da, Hitit devrine ait olan katta, hiyeroglifli mühürler ve küçük sanat eserlerine rastlandı. Şehrin dışında MÖ 17. - 16. yy' a ait bir Hitit mezarlığı bulundu.
Şehrin merkezinde, Frig sarayı bulundu. Bu saray ayrı ayrı binalar halindedir. Eski Doğu'nun merkezî planlı binalarından farklıdır. Büyük bir saraya ait olan bu tek tek yapılar, büyük bir iç oda ile önündeki sahanlıktan ibarettir. Ocak, iç odanın ortasındadır. Temeller taştan, duvarlar kerpiçten yapılmış ve kalaslarla sağlamlaştırılmıştır. Çatılar semer dam şeklinde örtülmüştür.
Sarayların depoları, hizmet yerleri ayrı ayrı yapılar halindedir. Bazılarının tabanı renkli taşlardan yapılmış mozaikle kaplıdır. Üzerinde zengin geometrik motifler bulunan bu mozaik süslemeler Anadolu'da, bugüne kadar bilinen mozaik süslemelerin en eski örneklerindendir.
Büyük salonlar içinde ağaç bölmeler ile galeriler, iç balkonlar meydana getirilmiştir. İçlerinde ancak saraylarda kullanılabilecek mobilya parçaları, fildişinden itinayla işlenmiş sanat eserleri, insan ve hayvan alçak kabartmaları, çeşitli çanak-çömlek bulunmuştur.
Şehrin doğusunda bulunan mezarlık, Eskiçağın en büyük ve en önemli krallık nekropollerinden biridir. Mezarları sayısı 80 in üstündedir. Bunların ancak 5 tanesi 1900' de Alman, 25 tanesi de Amerikan arkeologları tarafından kazılmış ve araştırılmıştır. Mezarlığa ölü gömülmesi, Frig çağından, Galat hâkimiyetine kadar sürmüştür.
Mezarlar "tümülüs" denilen yığma toprak tepeler halindedir ve krallara, şehir büyüklerine ve beylere aittir. Burada her tepe yalnız bir kişiye aittir. Tepenin büyük ve küçük olması ve ölü hediyelerinin zenginliği, ölünün sosyal ve malî durumuna bağlıdır.
Burada dikkate değer en mühim nokta, mezarlarda değerli madenlerden yapılı eşya ve silâhların bulunmamasıdır. Bu da Kimmer istilâsıyla izah edilebilir. Arkeologlar, en büyük tümülüs içindeki kısa boylu birine ait olan iskeleti, Midas olarak göstermişlerdir.
Büyük İskender'in "kördüğümü çözme" hikâyesi de Gordion'da geçmiş gerçek bir olaydır. Gordion adının kördüğümden türediği hakkında halk dilinde dolaşan bir rivayet de vardır.
GORDİON MÜZESİ
Ayrıca yine Gordion'da bulunmuş, arkaik ve helenistik devre ait eserler de vardır. Bunlardan biri de tanrıça Kybele'nin bir heykelidir.
