5 Ekim 2023 Perşembe

ANDRÉ BRETON (yazar)

FRANSIZ  yazar, 1896 yılında Orne, Tinchebray'de doğdu.  Tıp öğrenimine başladı.  Freud'un eserleri üzerine bilgi edindi.  1919' da ilk şiir derlemesini yayınladı :  "Mont de Piété".  Aynı yıl, L. Aragon ve P. Soupault ile beraber, Tristan Tzara'nın oluşturduğu "Dada" akımının yayın organı olan "Edebiyat" dergisini kurdu. 

Tam anlamıyla ilk gerçeküstücü örnek sayılan "Mıknatıslı Alanlar"ı  P. Soupault ile beraber yazarak çıkardığı dergide yayınladı. 1924' de "Gerçeküstücülüğün Bildirisi"ni yayınladı. "Gerçeküstücü Devrim" dergisini yönetmeye başladı.

1928' de şiirsel romanı olan "Nadja"yı yayınladı. Bu romanda hayatının bazı bölümlerini hayâlî bir yorumla anlattı. Ertesi yıl "Gerçeküstücülüğün İkinci Bildirisi"yle bu akımın felsefî mânâsını derinleştirdi. 

1935' de Komünist partiyle ilişkisini kesti. 1940' da yayınladığı "Kara Mizah Antolojisi"ni hükümet yasaklayınca, Amerika'ya sığındı. 1946' da Paris'e döndü. Bir yıl sonra gerçeküstücülükle ilgili uluslararası bir sergi düzenledi. 

1965' de şiirleri ve eleştiri denemeleri yeniden basıldı ;  "Gerçeküstücülük ve Resim (1928-65)".  1961' de "Brèche" adlı yeni bir dergi kurdu. André Breton 1966' da Paris'de öldü.

Eserleri :  "Dünya Işığı (1923)", "Kayıp Adımlar (1924)", "Bileşik Kaplar (1932)", "Gün Doğarken (1934)", "Çılgın Aşk (1937)", "Fata Morgana (1942)", "Arcane 17 (1945)", "Şiirler (1948)", "Konuşmalar (1952)", "La Clé des Caps (1953)", "Adieu ne Plaise (1954)", "Büyülü Sanat (1957)".