9 Şubat 2016 Salı

HIZIR REİS'İN (Barbaros) YÜKSELİŞİ

MİDİLLİ Adası'nın Banova Köyü'nde 1473-76 yılında doğdu. Babası Eceova'lı bir tımarlı sipahi olan Yakup Ağa, annesi Hristiyan bir kadın olan Katalina idi. Dört kardeşlerdi; bunlar Hızır, Oruç, İlyas ve İshak'dı.

Hızır'ın abisi Oruç Reis, Osmanlı Padişahı Yavuz Sultan Selim'e muhalif olan Osmanlı Şehzadesi Korkut Çelebi'nin desteğiyle Akdeniz'de deniz ticareti ve korsanlık yapardı. Daha sonra Oruç ve Hızır beraber çalışmaya başladılar. Tunus'ta liman edinmek için Tunus Hükümdarı'na hediyeler ve ganimetler verdiler.

Bir müddet sonra büyük abi İshak da kardeşlerine katıldı. Üç kardeş Akdeniz'de ticaret, korsanlık ve muharebeler yaparak ün kazandılar. İspanyollar'la savaştılar, Cezayir'i aldılar. Oruç Reis Cezayir Sultanı ilân edildi. Bu arada Osmanlılar'la da ilişkileri geliştirmek için Yavuz Sultan Selim'e armağanlar gönderdiler.

Kardeşler, Kutsal Roma Germen İmparatoru 5. Karl'ın İspanyollar'a yardım maksadıyla gönderdiği filoyu da yendiler. Oruç Reis'e "kızıl sakal" demek olan "Barbaros" derlerdi. Oruç Reis ölünce, Cezayir Sultanlığı'nı Hızır Reis devraldı. Bu kez ona "Barbaros" denmeye başlandı.

Hızır Reis, zulüm gören 70 bin Müslümanı Endülüs'ten Kuzey Afrika kıyılarına taşıdı. Yavuz Sultan Selim'e hediyeler ve köleler vermek suretiyle arayı iyice düzeltip ondan yardım istedi. Yavuz da Barbaros'a savaş gemisi, malzeme ve asker gönderdi, ayrıca; asker toplama yetkisi de verdi.

Barbaros Hayreddin 
Paşa anıtı-Beşiktaş-İst.
Hızır Reis, Akdeniz'de çeşitli savaş, ticaret ve korsanlıklarla vakit geçirdi. Andrea Doria 1532' de Mora kıyılarını ele geçirince Kanuni Sultan Süleyman kendisini İstanbul'a çağırdı. Hızır Reis'e "Hayreddin (dinin hayırlısı)" ünvanı verildi ve Osmanlı Deniz Kuvvetleri'nin başına "Kaptan-ı Derya" olarak getirildi.

Ceneviz'li Amiral Andrea Doria komutasında Haçlı Donanması oluşturuldu. Bunlar Papalık, Venedik, Cenova, Portekiz, İspanya ve Malta kuvvetlerinden meydana getirilmişti. Preveze Kalesi bölgesinde şiddetli deniz savaşları yaşandı (1538). Barbaros Hayreddin Paşa, bu savaştan galip çıktı ve Akdeniz'deki deniz kuvvetleri üstünlüğü Osmanlı'ya geçti.

Barbaros Hayreddin Paşa
Türbesi-Beşiktaş-İstanbul
Fransa ile Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu arasındaki savaş sürerken, Fransa Kralı 1. François, Kanuni'den yardım talebinde bulundu. Barbaros Hayreddin bu yardıma gitti. İşi bitince daha sonra İstanbul'a döndü ve bir daha sefere çıkmadı. Hastalanmıştı, İstanbul-Beşiktaş'daki yalısında iki sene geçirdi. 1546 yılında (70 veya 73 yaşında) vefat etti.

İstanbul, Beşiktaş'taki türbesine gömüldü ve 1944 yılında türbenin yakınına bir anıt dikildi.

Barbaros Hayreddin Paşa'nın genç yaşlarında deniz ticareti ve korsanlık yaptığı yıllarda Akdeniz'i çok iyi tanımış olması Osmanlı'nın işine yaramıştı. 30 yıl müddetle Osmanlı'ya Doğu Akdeniz'de üstünlük sağladı.