PİŞEKÂR (tiyatrocu)

Naşit ve pişekâr Âsım Efendi (sağda)

ORTAOYUNUNDA,  sahneye, diğer oyunculardan evvel çıkarak oyunu başlatan kişiye "pişekâr" denilir. Oyun sonuna kadar sahneden ayrılmaz, kavukluya sürekli "açmaz" (açmaz: karşı oyuncunun espri yapmasına ortam sağlama) verirdi. Herkesin akıl danıştığı, ağırbaşlı, eğitim görmüş, Farsça ve Arapça bilen bir karakteri canlandırır, elinde "pastav" denilen bir şakşak taşırdı.

Pişekâr, Karagöz oyunundaki "Hacivat" tipinin benzeridir. 4 renkli (kırmızı, mavi, sarı, siyah) ve 4 dilimli bir külâh, kenarında dıştan kaplanan dört parmak eninde kürk bulunan bir cüppe, aynı renkte çakşır, entari veya mintan ve çedik papuç giyerdi.

Oyundaki görevi, kavuklunun güldürücü söz ve hareketlerine imkân hazırlamaktı. Elindeki şakşakla sık sık eline, koluna, bazen de karşısındakinin kafasına vurur; oyunun gereğine göre sık sık ortaya gelir, kendine çatanlara cevap verir; böylelikle oyunu baştan sona kadar yönetirdi.

Kavuklu ile Pişekâr

Tanınmış pişekârlar şunlardı: Terlikçi Ahmed Efendi, Hamamcı Süleyman Efendi, Uzun Halil Efendi, Abdi Efendi, Tosun Efendi, Kambur İzzet Efendi, Kadı Ağa, Mehmed Çavuş, Mutaf Mustafa Efendi, Frenk Mustafa Efendi, Âsım Efendi, Küçük İsmail Efendi.

Son yıllarda, Eyüp Sabri ve İsmail Dümbüllü karşısında Tevfik İnce pişekâr rollerinde göründü.