NÂŞİT ÖZCAN, (tiyatrocu)

TÜRK tiyatro oyuncusu (Komik Nâşit), 1886 yılında İstanbul'da doğdu. İlköğrenimini yaptıktan sonra Mızıkayı Hümayun'a girdi (1900). Saray için bir ortaoyunu topluluğu kuran Abdürrezzak Efendi'nin yanında ilk temaşa çalışmalarına başladı.

Saray tarafından Fransa'ya gönderildi. Paris'te bir müddet çalışarak Batı tiyatrosu hakkında bilgisini artırdı. Dönüşünde, sarayda oyunlar veren M. Bertrand yönetimindeki "pandomima" topluluğunun oyunlarına katıldı. Ayrıca, Büyük İtalyan operet heyeti ve Güllü Agop Efendi tarafından sarayda kurulan dram bölümünün oyunlarında da rol aldı.

İttihatçılar tarafından yapılan mabeyn tensikatında Abdürrezzak Efendi ile beraber açığa alındı (1910). Bir müddet Kavuklu Hamdi'nin yanında çalıştı (1910-11). Aynı yıl Üsküdar'da temsiller veren Sahne-i Nevin topluluğuna girdi. Osmanlı Komedi kumpanyasını yönetti. Türkiye'de ilk olarak tiyatro oyununda sahnede sessiz filmden yararlandı (1911).

Kendi başına bir topluluk kurdu. Bu toplulukla Direklerarası'ndaki Fevziye tiyatrosunda ve Eyüpsultan'da temsiller verdi (1912-14). Şehzadebaşı'ndaki Şark tiyatrosu ve Millet tiyatrosunda çalıştı. Kurduğu çeşitli tiyatro topluluklarıyla sahne çalışmalarını Cumhuriyet döneminde de sürdürdü.

40 yılı bulan sahne hayatının yanı sıra, ortaoyunu, kukla ve karagöz çalışmaları da yaptı; film çevirdi. Tulûat sanatının ustalarındandı. Düetto, kuvartetto adlarıyla mızıka eşliğinde 2 veya 4 kişilik şarkılı komik skeçler (Leblebici düettosu, Kalaycı kuvartettosu), taklitli seri komediler (Haremağası evleniyor, Haremağası ud meşkediyor vb.) Türk sahnesine getirdiği yenilikler arasındadır.

Tulûat oyunlarının İbiş'ine kişilik kazandıran da Nâşit'tir. Kadınlı erkekli çeşitli mahallî tiplerin (arabacı, helvacı, macuncu vb.) ve azınlıkların taklitlerini yapmada ustaydı. Ayrıca, birçok hayvan taklidini, ustalarından daha iyi yapardı. Yüzlerce oyunda, yüzlerce tip ve karakteri canlandıran Nâşit Özcan, 1943' de İstanbul'da öldü. Çocukları Âdile ve Selim de tiyatrocu oldular.