25 Kasım 2015 Çarşamba

BİLİMCİ-SİYASETÇİ EİNSTEİN

ALBERT Einstein teorik fizikte yaptığı çalışmalarla 20. yy fiziğine ışık tutmuştur. 1879 yılında Güney Almanya'nın Ulm şehrinde doğdu. Ailesi Yahudi kökenlidir. Pek dindar biri değildi. Babası elektrikçiydi. Aile geçim zorluğu çekiyordu. Bu yüzden babası İtalya'ya gitti. Albert, Münih'te okuduğu liseyi 15 yaşında bıraktı ve ailesinin yanına gitti.

İsviçre Zürih Politeknik Enstitüsü'nün giriş imtihanını kazanamadı. Daha sonra iyi hazırlanarak bu okula girdi. Sonraları İsviçre vatandaşlığına geçti ve babasının karşı çıkmasına rağmen, bir kızı olan Sırp asıllı dul bayanla evlendi. (Bu eşinden iki oğlu oldu). Okulu bitirince diplomasıyla iş aradı, fakat bulamadı. Çeşitli
üniversitelere araştırma elemanı olarak yaptığı müracaatlar reddedildi. Sonunda, babasının bir arkadaşının yardımıyla Bern'de Federal Patent Dairesi'nde teknik uzman olarak iş buldu. Bu iş, onun fizik konuları üzerinde bolca düşünmesini sağladı. Önceden patent almış veya yeni alacak olan bilimcilerin eserlerini inceleme imkânı buldu. 1919' da ikinci evliliğini iki kızlı dul bayan olan kuzeniyle yaptı.

Einstein kızıyla Amerikan vatandaşlık yemininde
1905' de (yaş 26) "Işık dalga mı, parçacık mı?", "Uzay-zaman bükülmesi" gibi konularda makale yazdı. Aynı konularla yıllar geçti. Siyasetle de çok ilgilendi. Ülkelerinde inancı gereği askerlik yapmayı reddedenlerin haklarını savundu. Almanya ile Fransa'nın barışması için 1922' de Paris'e gitti. Yahudilere destek sağladı. Alman Lider Hitler'le bozuştu. Almanya'daki evi Naziler tarafından yağmalandı. 1935' de Amerika'ya iltica etti. 1940' da Amerikan vatandaşı oldu. Kudüs İbrani Üniversitesi'nin kurulması için Amerika'daki Yahudi cemaatlerden yardım topladı. Filistin'de Yahudi Merkezi kurmaya çabaladı. 1939' da Amerika Başkanı Roosevelt'e yazdığı mektupla; ilk atom bombası araştırmalarına katılmak istediğini yazdı. Princeton'da 76 yaşında öldü (1955).