20 Kasım 2015 Cuma

İNSAN HAMMADDESİ YILDIZDAN

İleride patlamak üzere büzülen süpernova
MADDE ve antimadde büyük patlamanın (13,7 milyar yıl önce) ilk saniyelerinde vardı, fakat birbirlerini yok ettiler. Madde sayıca antimaddeden daha fazla olunca, bu dengesizlik gezegenleri ve galaksileri oluşturdu. Eşit miktarda olsalardı uzay ortamı saf enerjiden ibaret olacaktı.

Patlamanın başlangıcı çok sıcak olduğu için elektronlar bağ kuramıyorlardı. İlk patlamadan 380 bin sene sonra soğumayla beraber elektronlar protonlarla bağ kurmaya başladı. Elektron bulutu dağılınca, ışık görünmeye başladı. Önce
hidrojen atomları oluştuğu için kırmızı ışık doğdu. Her elementin kendine has ışık rengi vardır.

Başlangıçta hidrojen, helyum atomları çoğunluktaydı. Üç helyum çekirdeği birleşti karbon oldu. Daha sonra patlayan yıldız (süpernova) patlamaları demir, krom, çinko, altın, gümüş gibi maddeleri uzaya yaydı. Demir oluşunca başka maddeye dönüşmez çünkü ağır ve bağları sıkıdır. Patlayan yıldızlar olmasaydı insanlar da olmazdı.

Süpernova patlamasında; önce yıldızın merkezindeki ağır metaller özellikle demir çok yüksek ısıda dağılır ve içine çöker. Çöküş o kadar hızlıdır ki merkeze çarparak dışarı yansır ve şiddetli patlamayla bütün maddeler dışarı saçılır. Yıldızın merkeze yakın olan kısmı, dış kabuğundan daha önce merkeze çarpar ve geri yansırken henüz merkeze gitmekte olan dış kabuk kısmıyla karşılaşır. Bu karşılaşma iki hızın toplamı olduğundan, yıldızın patlama şiddetini artırır.

Evrendeki maddeler hızla yayılmaya ve genişlemeye devam ediyor. Genişleme bitince, tüm maddelerin atomları hattâ protonları bile dağılıp serbest fotonlara dönüşecek, evren büyük patlamadan önceki soğuk ve karanlık zamanına dönecektir.