23 Eylül 2015 Çarşamba

ENDÜLÜS ŞAHESERİ ELHAMRA

İSPANYA Granada'da (Gırnata), inşaatı Nasrîler döneminde Muhammed İbn-ül Ahmer (1238-1273) tarafından başlatılmış olan kale-saray; müslümanlar tarafından yapılan, işçilik, zerafet ve haşmetiyle dünyada İslâmın başyapıtıdır.

Elhamra; kale, saray ve köşklerden meydana gelen bir külliyedir


Arslanlar Avlusundaki Çeşme
Elhamra sarayı, Daro ve Ganil ırmaklarına bakan bir tepenin üzerindeki düzlükte kurulmuştur. 9. yy'da başlayan iç savaşlar sırasında Gırnata'ya hâkim olan bu tepede önce tahkimli bir kale yapıldı; yapımında kırmızı renkli malzeme kullanıldığı için Elhamra adını aldığı sanılır. 11. yy'da Gırnata'nın etrafı sarayın mimarisine uygun surlarla kuşatıldı. 13. yy'da Nasrî emirleri buraya yerleştiler. Bu sülâleden olan Muhammed İbn-ül Ahmer, Elhamra'nın tahkimatını kuvvetlendirmek için dört kule daha yaptırdı; Daro deresinden getirttiği suyla sarayın su ihtiyacını karşıladı. Muhammed'in oğlu'da saraya bazı yeni kısımlar ekledi.

Bugün ayakta duran binaların çoğu, 1341'den sonra Nasrîler'in yerini alan ve aynı sülâlenin bir başka kolundan gelen üç emir tarafından yaptırılmıştır. Comares kulesini ve bazı daireleri 1.Yusuf  (1344-1391), Aslanlar avlusu ile sarayın diğer bazı kısımlarını oğlu  5. Muhammed  (1353-1391) yaptırdı. Böylelikle Elhamra, saray ve köşklerden meydana gelen bir bütün halini aldı.

Elçiler salonunun kraliçe
pavyonuna açılan penceresi
Elhamra sarayı önceden tespit edilmiş bir plana göre yapılmamış, çeşitli yeni ihtiyaçlar, emirlerin şahsi zevkleri gibi sebeplerle farklı şekillerde gelişme göstermiştir. Çeşitli devirlerde bir hayli zarar gören Elhamra'nın büyük bir kısmı, Şarlken tarafından yıktırılarak, yerine rönesans üslûbunda tamamlanamamış bir saray yaptırıldı. 1522' deki zelzelede ve 1590' daki infilâkta büyük ölçüde harap olan Elhamra sarayı 17. yy'dan 19. yy ortalarına kadar kullanılmadı. 1912' de Napolyon orduları buradan geri çekilirken, sarayın birçok bölümü daha tahrip oldu. Saray bugün birbirine eklenmiş iki büyük yapı topluluğundan meydana gelir.

Saray, çok zengin bir süsleme ihtiva eder. Merinîler, Elhamra'nın bu süsleme üslûbunu, çok değişikliğe uğratmadan Kuzey Afrika'daki bütün dini yapılarda kullanmışlardır.

Sarayın bazı kısımları: Comares kulesi; Elçiler divanhanesi; Barca divanhanesi; Mersin ağaçları bahçesi; İki kızkardeşler divanhanesi; Arslanlar avlusu; İbn Serac divanhanesi; Krallar salonu; Yatak odaları; Sarayın hamamları; Mexuar avlusu; Mexuar; Mahkeme salonu; Krallık mezarlığı.