27 Ekim 2015 Salı

DÜNYANIN MANYETOSFERİ (video)

DÜNYADAN 149 milyon kilometre uzaklıkta olan güneşimiz, 24 saat izlenmektedir. Üzerinde olabilecek muhtemel değişimlerin dünyaya etkisi önceden bilinmeye ve ikaz oluşturulmaya çalışılıyor. Güneşten gelen tüm fırtına parçacıklarına kalkan olan, dünyanın mıknatıs alanıdır (manyetosferidir). Fırtına çok güçlü ise dünyanın manyetik alanını sıkıştırır, fırtına geçince sıkışmış alan gevşer. Manyetik alandaki bu değişimler, dünyada elektrikle çalışan sistemleri; üzerinde yüksek gerilim indüklemek suretiyle bozabilir.

Güneş tıpkı kasırga fırtınası gibi dönen gaz-toz bulutlarının merkezinde oluştu. Merkezin dışında kalanlar aralarında birleşerek diğer gezegen ve uyduları oluşturdu. Oluşan
milyonlarca parçadan biri de dünyadır. Dünyanın mıknatıs alanını sağlayan, yapısında bulunan demir madenidir. 

Dünyadaki manyetik alan, atmosfer gibi zararlı dış tesirlere koruma sağlar. Bu dış tesirler; radyasyon bulutları, kozmik ışınlar, güneş fırtınası vs.dir. Bir güneş patlaması dünya devletlerine binlerce yıl yetecek enerji barındırır. Bu patlamadan oluşan fırtına parçacıklarını dünyamız iterek içine almaz. Böyle bir koruma olmasaydı dünyada canlılık âlemi olmazdı. Dünyanın manyetizması, atmosfer gibi hayatın vazgeçilmez unsurudur.

1859 yılında güneşten dünyaya korona fırtınası geldi. Çok şiddetli gelirse, gökyüzü kızarır ve enerji santralleri ve benzeri elektrikle işleyen sistemler bozulur, yanar. Bu olay güneşin bu veya daha zararlısını her zaman yapabileceğini gösterir.

Aşağıdaki video, güneşten gelen korona fırtınasının dünyanın manyetik alanı tarafından nasıl itildiğini ve manyetik alanda olan değişimlerin dünyaya yansımasını gösteren bir animasyon ihtiva eder. (kaynak: nasa)